рдХुрд▓ рдкेрдЬ рджृрд╢्рдп

рдоंрдЧрд▓рд╡ाрд░, 8 рдЕрдЧрд╕्рдд 2023

Born Again ЁЯФ▒ЁЯЩПрднाрд░рдд рдоें рднрдХ्рддि рдХा рдоाрд░्рдЧ рджрдХ्рд╖िрдг рд╕े рдЙрдд्рддрд░ рдХी рдУрд░ рдЬाрддा рд╣ै ЁЯФ▒ЁЯЩП рд╕рдиाрддрди рдзрд░्рдо рдХा рдкрдиुрд░्рдЬाрдЧрд░рдг - 1" рд╢्рд░ी рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рд╕рд╣рд╕्рд░ाрдм्рджी рд╕рдоाрд░ोрд╣ " (Sri Ramanujacharya Millennium Celebrations!) рдХे рдЕрд╡рд╕рд░ рдкрд░ 'рд╕рдорддा рдХी рдоूрд░्рддि' (statue of equality) рдХा рдЕрдиाрд╡рд░рдг !

 ЁЯФ▒ЁЯЩП рднाрд░рдд рдоें рднрдХ्рддि рдХा рдоाрд░्рдЧ рджрдХ्рд╖िрдг рд╕े рдЙрдд्рддрд░ рдХी рдУрд░ рдЬाрддा рд╣ै ЁЯФ▒ЁЯЩП 

The path of devotion in India goes from south to north.

ЁЯФ▒ рджेрд╢рдк्рд░ेрдоिрдпों рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рдЙрдд्рд╕ाрд╣рд╡рд░्рдзрдХ рд╕рдоाрдЪाрд░ : Unveiling of 'Statue of Equality' :рд╢्рд░ी рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рд╕рд╣рд╕्рд░ाрдм्рджी рд╕рдоाрд░ोрд╣ :'рд╕рдорддा рдХी рдоूрд░्рддि рдХा рдЕрдиाрд╡рд░рдг। рд╢рдиिрд╡ाрд░, 5 рдлрд░рд╡рд░ी, 2022 рдХो рд╣ैрджрд░ाрдмाрдж рдоें рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдирд░ेंрдж्рд░ рдоोрджी рдиे ‘рд╕्рдЯैрдЪ्рдпू рдСрдл рдЗрдХ्‍рд╡ाрд▓िрдЯी’ (Statue of Equality) рд╕рдоाрдирддा (рд╕рдорддा) рдХी рдк्рд░рддिрдоा рдХा рдЕрдиाрд╡рд░рдг рдХिрдпा। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдмрддाрдпा рдХि рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рд░ाрдордиाрде рдХोрд╡िंрдж 13 рдлрд░рд╡рд░ी рдХो 120 рдХिрд▓ो рд╕ोрдиे рдХी рдк्рд░рддिрдоा рдХा рдЕрдиाрд╡рд░рдг рдХрд░ेंрдЧे। 'рд╕рдорддा  рдХी рдоूрд░्рддि' рдХा рдЙрдж्рдШाрдЯрди рд╕्рд╡ाрдоी рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рдХी рд╡рд░्рддрдоाрди рдоें рдЬाрд░ी 1000 рд╡ीं рдЬрдпंрддी рдХे рдЕрд╡рд╕рд░ рдкрд░ рдЖрдпोрдЬिрдд рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓े 'рдмाрд░рд╣ рджिрд╡рд╕ीрдп рд╕рд╣рд╕्рд░ाрдм्рджी рд╕рдоाрд░ोрд╣' рдХा рдХा рд╣िрд╕्рд╕ा рд╣ै। рдЗрд╕ рджौрд░ाрди рдЙрдирдХे рд╕ाрде рд╢्рд░ी рдЪिрди्рдиा рдЬीрдпрд░ рд╕्рд╡ाрдоी рднी рдоौрдЬूрдж рд░рд╣े। 

рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдоोрджी рдиे рднрдХ्рддि рд╢ाрдЦा рдХे рд╕ंрдд рд╢्рд░ी рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рдХी рд╕ोрдиे рдХी рдоूрд░्рддि рдХे рдЪрд░рдгों рдоें рдкुрд╖्рдкांрдЬрд▓ि рджेрддे рд╣ुрдП рдХрд╣ा рдХि “рдордиुрд╖्рдп рдХे рдЬीрд╡рди рдоें рдЧुрд░ु рдХी рднूрдоिрдХा рд╕рдмрд╕े рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╣ोрддी рд╣ै”-  рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдХрд╣ा рдХि рдЗрд╕ीрд▓िрдП  рд╣рдо рдЧुрд░ु рдХी рддुрд▓рдиा рдИрд╢्рд╡рд░ рдХे рд╕ाрде рдХрд░рддे  рд╣ैं --рдпрд╣ рд╣рдоाрд░े рднाрд░рдд рдХी рдорд╣ाрдирддा рд╣ै।" 

рдз्рдпाрдо рдоूрд▓ं рдЧुрд░ुрд░ рдоूрд░्рддि, рдкूрдЬा рдоूрд▓ं рдЧुрд░ु рдкрджрдо्।

рдорди्рдд्рд░ рдоूрд▓ं рдЧुрд░ुрд░ рд╡ाрдХ्рдпं, рдоोрдХ्рд╖ рдоूрд▓ं рдЧुрд░ु рдХृрдкा॥  

рдЕрд░्рде: рдз्рдпाрди рдХा рдоूрд▓ рдЧुрд░ु рдХे  рд░ूрдк рдкрд░ рдорди рдХो рдПрдХाрдЧ्рд░ рд░рдЦрдиे рдХा рдЕрдн्рдпाрд╕ рдХрд░рдиा рд╣ै।  рдкрдд्рд░-рдкुрд╖्рдк рд╕े рдЧुрд░ु рдХी рдкूрдЬा рдХрд╣ाँ рдХрд░ें ? рддो рдХрд╣ा рдкूрдЬा-рдз्рдпाрди рдХрд░рдиे рдХा рдоूрд▓ рд╕्рдеाрди рд╢्рд░ी    рдЧुрд░ु рдХे рдЪрд░рдг рд╣ैं। рдФрд░ рдоंрдд्рд░ рдХा рдоूрд▓ рд╣ै- рдЧुрд░ु рдХे рдоुрдЦ рд╕े рдиिрдХрд▓ा рдИрд╢्рд╡рд░ рдХे рдЕрд╡рддाрд░ рд╡рд░िрд╖्рда рдХे рдЙрдЪ्рдЪाрд░рдг рдХो рдЧुрд░ु-рдкрд░рдо्рдкрд░ा рдоें рд╕ीрдЦрдХрд░ - рд╣िрди्рджी рдоें рдирд╣ीं рдкुрдХाрд░ рдХрд░ рдмंрдЧाрд▓ी рднाрд╖ा рдоें рддीрди рдмाрд░ рдкुрдХाрд░ो - рд░ाрдоोрдХृрд╖्рдгो! рдФрд░ рдоोрдХ्рд╖ -рдЕрд░्рдеाрдд 'рднेंреЬрдд्рд╡ рдХे рдн्рд░рдо рд╕े рдоुрдХ्рддि' рдХा рдоूрд▓ рдЧुрд░ु/рдиेрддा-рд╡рд░िрд╖्рда рдХी рдХृрдкा рд╣ै

 рдЖрдЬ рдоां рд╕рд░рд╕्рд╡рддी рдХी рдЖрд░ाрдзрдиा рдХे рдкाрд╡рди рдкрд░्рд╡, рдмрд╕ंрдд рдкंрдЪрдоी рдХा рд╢ुрдн рдЕрд╡рд╕рд░ рд╣ै।  рдоाँ  рд╕ाрд░рджा рдХे рд╡िрд╢ेрд╖ рдХृрдкा рдЕрд╡рддाрд░ рд╢्рд░ी рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рдЬी рдХी рдк्рд░рддिрдоा рдХा рдЕрдиाрд╡рд░рдг рдЗрд╕ рдЕрд╡рд╕рд░ рдкрд░ рдХिрдпा рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै !  рдоैं рдЖрдк рд╕рднी рдХो рдмрд╕ंрдд рдкंрдЪрдоी рдХी рд╡िрд╢ेрд╖ рд╢ुрднрдХाрдордиाрдПं рджेрддा рд╣ूं। рд╢्рд░ी рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рдХा рдЬ्рдЮाрди , рд╕рдо्рдкूрд░्рдг рджुрдиिрдпा рдХा рдоाрд░्рдЧрджрд░्рд╢рди рдХрд░े ! 

рдЕрддः рд╣рдоाрд░े рд▓िрдП рдЬрд░ूрд░ी рдпे рд╣ै рдХि рд╣рдо рдЕрдкрдиी рдк्рд░ाрдЪीрди рд╕рд░्рд╡рд╕рдоाрд╡ेрд╢ी рднाрд░рддीрдп рд╕ंрд╕्рдХृрддि рд╕े рдЬुреЬें , рдЕрдкрдиे рдЕрд╕рд▓ी рдЬрдб़ो рд╕े рдЬुрдб़ें рдФрд░  рдЕрдкрдиी рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рд╢рдХ्рддि рд╕े рдкрд░िрдЪिрдд рд╣ों।  рдЖрдЬ рдЬрдм рджुрдиिрдпा рдоें рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕ुрдзाрд░ों рдХी рдмाрдд рд╣ोрддी рд╣ै, рдк्рд░рдЧрддिрд╢ीрд▓рддा рдХी рдмाрдд рд╣ोрддी рд╣ै, рддो рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै рдХि рд╕ुрдзाрд░ рдЬрдб़ों рд╕े рджूрд░ рдЬाрдХрд░ рд╣ोрдЧा. рд▓ेрдХिрди, рдЬрдм рд╣рдо рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рдЬी рдХो рджेрдЦрддे рд╣ैं, рддो рд╣рдоें рдЕрд╣рд╕ाрд╕ рд╣ोрддा рд╣ै рдХि рдк्рд░рдЧрддिрд╢ीрд▓рддा рдФрд░ рдк्рд░ाрдЪीрдирддा рдоें рдХोрдИ рд╡िрд░ोрдз рдирд╣ीं рд╣ै। рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рдЬी рдиे рджрд▓िрддों рдХो рдкूрдЬा рдХा рд╣рдХ рджिрдпा।  рдЙрди्рд╣ोंрдиे рджрд▓िрддों рдФрд░ рдкिрдЫрдб़ों рдХो рдЧрд▓े рд▓рдЧाрдпा। рдкीрдПрдо рдоोрджी рдиे рдХрд╣ा, рднाрд░рдд рдПрдХ рдРрд╕ा рджेрд╢ рд╣ै, рдЬिрд╕рдХे рдордиीрд╖िрдпों рдиे рдЬ्рдЮाрди рдХो рдЦंрдбрди-рдоंрдбрди, рд╕्рд╡ीрдХृрддि-рдЕрд╕्рд╡ीрдХृрддि рд╕े рдКрдкрд░ рдЙрдардХрд░ рджेрдЦा рд╣ै।  рд╣рдоाрд░े рдпрд╣ां рдЕрдж्рд╡ैрдд рднी рд╣ै, рдж्рд╡ैрдд рднी рд╣ै।  рдФрд░, рдЗрди рдж्рд╡ैрдд-рдЕрдж्рд╡ैрдд рдХो рд╕рдоाрд╣िрдд рдХрд░рддे рд╣ुрдпे рд╢्рд░ी рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рдЬी рдХा рд╡िрд╢िрд╖्рдЯा-рдж्рд╡ैрдд рднी рд╣ै। 

рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рдЬी рдХा рдк्рд░рднाрд╡ рдкूрд░े рджेрд╢ рдоें : рд▓ोрдЧों рдХो рд╕ंрдмोрдзिрдд рдХрд░рддे рд╣ुрдП рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдиे рдХрд╣ा, рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рдЬी рднाрд░рдд рдХी рдПрдХрддा рдФрд░ рдЕрдЦंрдбрддा рдХा рднी рдПрдХ рдк्рд░рджीрдк्рдд рдк्рд░ेрд░рдгा рд╣ैं। рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рдиे рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдпрддा, рд▓िंрдЧ, рдирд╕्рд▓, рдЬाрддि рдпा рдкंрде рдХी рдкрд░рд╡ाрд╣ рдХिрдП рдмिрдиा рд╣рд░ рдЗंрд╕ाрди рдХी рднाрд╡рдиा рдХे рд╕ाрде рд▓ोрдЧों рдХे рдЙрдд्рдеाрди рдХे рд▓िрдП рдЕрдердХ рдк्рд░рдпाрд╕ рдХिрдпा рдеा। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд╢्рд░ी рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рдХो рднाрд░рдд рдХी рдПрдХрддा рдФрд░ рдЕрдЦंрдбрддा рдХी рдк्рд░ेрд░рдгा рдХрд░ाрд░ рджेрддे рд╣ुрдП рдХрд╣ा рдХि рдЙрдирдХा рдЬрди्рдо рднрд▓े рд╣ी рджेрд╢ рдХे рджрдХ्рд╖िрдгी рд╣िрд╕्рд╕े рдоें рд╣ुрдЖ рд╣ो рд▓ेрдХिрди рдЙрдирдХा рдк्рд░рднाрд╡ рдкूрд░े рднाрд░рдд рдкрд░ рд╣ै। рдЖрдЬ рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рдЬी рдХी рд╡िрд╢ाрд▓ рдоूрд░्рддि рд╕्рдЯैрдЪ्рдпू рдСрдл рдЗрдХ्‍рд╡ाрд▓िрдЯी рдХे рд░ूрдк рдоें рд╣рдоें рд╕рдоाрдирддा рдХा рд╕ंрджेрд╢ рджे рд░рд╣ी рд╣ै। рдПрдХ рдУрд░ рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рдЬी рдХे рднाрд╖्рдпों рдоें рдЬ्рдЮाрди рдХी рдкрд░ाрдХाрд╖्рдаा рд╣ै, рддो рджूрд╕рд░ी рдУрд░ рд╡ो рднрдХ्рддिрдоाрд░्рдЧ рдХे рдЬрдирдХ рднी рд╣ैं।  рдПрдХ рдУрд░ рд╡ो рд╕рдоृрдж्рдз рд╕рди्рдпाрд╕ рдкрд░ंрдкрд░ा (рдиिрд╡ृрдд्рддि рдоाрд░्рдЧ)  рдХे рд╕ंрдд рднी рд╣ैं, рдФрд░ рджूрд╕рд░ी рдУрд░ рдЧीрддा рднाрд╖्рдп рдоें рдХрд░्рдо (рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рдоाрд░्рдЧ) рдХे рдорд╣рдд्рд╡ рдХो рднी рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХрд░рддे рд╣ैं। рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдХी рддрд░рд╣ рд╡ो рдЦुрдж рднी рдЕрдкрдиा рдкूрд░ा рдЬीрд╡рди (120 рд╡рд░्рд╖)  рдХрд░्рдо рдХे рд▓िрдП рд╕рдорд░्рдкिрдд рдХрд░рддे рд╣ैं

рдЖрдЬ рдХा рдмрджрд▓рддा рд╣ुрдЖ рднाрд░рдд, рдПрдХрдЬुрдЯ рдк्рд░рдпाрд╕ рдХрд░ рд░рд╣ा : рд╡िрдХाрд╕ рд╣ो, рд╕рдмрдХा рд╣ो, рдмिрдиा рднेрджрднाрд╡ рд╣ो. рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рди्рдпाрдп, рд╕рдмрдХो рдоिрд▓े, рдмिрдиा рднेрджрднाрд╡ рдоिрд▓े।  рдЬिрди्рд╣ें рд╕рджिрдпों рддрдХ рдк्рд░рддाрдб़िрдд рдХिрдпा рдЧрдпा, рд╡ो рдкूрд░ी рдЧрд░िрдоा рдХे рд╕ाрде рд╡िрдХाрд╕ рдХे рднाрдЧीрджाрд░ рдмрдиें, рдЗрд╕рдХे рд▓िрдП рдЖрдЬ рдХा рдмрджрд▓рддा рд╣ुрдЖ рднाрд░рдд, рдПрдХрдЬुрдЯ рдк्рд░рдпाрд╕ рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ै। рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдирд░ेंрдж्рд░ рдоोрджी рдиे 5 рдлрд░рд╡рд░ी рдХो 216 рдлीрдЯ рдХी рдЗрд╕ рдоूрд░्рддि рдХा рдЕрдиाрд╡рд░рдг рдХिрдпा। 

рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдирд░ेंрдж्рд░ рдоोрджी рдиे рд▓ोрдЧों рдХो рд╕ंрдмोрдзिрдд рдХрд░рддे рд╣ुрдП рдХрд╣ा рдХि , рд╢्рд░ी рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рдиे рд╣рдЬाрд░ों рд╕ाрд▓ рдкрд╣рд▓े рд╡ेрджाрди्рддी рд╕рдоाрдирддा рдпा (рд╕ाрдо्рдпрднाрд╡) рдХी рдЕрд╡рдзाрд░рдгा рдмрддाрдИ рдеी। рдХрдИ рд╕рджिрдпों рдкрд╣рд▓े рд╕ंрдд рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рдиे рд╕рднी рдордиुрд╖्рдпों рдХे рдмीрдЪ рд╕рдоाрдирддा рд╕्рдеाрдкिрдд рдХрд░рдиे рдХा рдкाрда рдкрдв़ाрдпा। рдХ्рдпोंрдХि рд╕ंрдд рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рд╕рдоाрдирддा рдкрд░ рдЬ़ोрд░ рджेрддे рдеे, рджृрдв़ рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХрд░рддे рдеे рдЗрд╕ीрд▓िрдпे рдЙрдирдХी рдоूрд░्рддि рдХा рдиाрдо рд╕्рдЯैрдЪ्рдпू рдСрдл़ рдЗрдХ्рд╡ैрд▓िрдЯी рд░рдЦा рдЧрдпा рд╣ै। рдЖрдЬ рднी рднाрд░рддрд╡рд░्рд╖ рдЬाрддि рдХी рдмेрдб़िрдпों рдоें рдЬрдХрдб़ा рд╣ुрдЖ рд╣ै рдФрд░ рд╕ैंрдХрдб़ों рд╡рд░्рд╖ рдкूрд░्рд╡ рд╣ी рд╕ंрдд рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рдиे рд╕рднी рдЬाрддिрдпों рдХे рд▓िрдП рдоंрджिрд░ рдХे рджрд░рд╡ाрдЬ़ें рдЦोрд▓рдиे рдкрд░ рдЬ़ोрд░ рджिрдпा। рд╣рд░ рддрд░рд╣ рд╕े рд╡िрднाрдЬिрдд рджेрд╢рд╡ाрд╕िрдпों рдХो  рдЙрди्рд╣ोंрдиे 'рд╡рд╕ुрдзैрд╡ рдХुрдЯुрдо्рдмрдХрдо्' рдХा рдорддрд▓рдм рд╕рдордЭाрдпा। рд╕ंрдд рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рдоंрджिрд░ों рд╕े рд▓ोрдЧों рдХो рднाрдИрдЪाрд░े рдХा рдЬ्рдЮाрди рджेрддे।  рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд░ाрдЬрд╡ंрд╢ों рдХो рдЕрд░्рдеाрдд рдХ्рд╖рдд्рд░िрдпों рдХो рднी рд╕рдмрд╕े рдкिрдЫрдб़े рд▓ोрдЧों рдХो рдЕрдкрдиाрдиे рдХी рд╕ीрдЦ рджी।  рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЬाрддिрдЧрдд-рднेрджрднाрд╡ рдХे рдЦिрд▓ाрдл рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ рдЖंрджोрд▓рди рдХो рдмрдв़ाрд╡ा рджिрдпा рдФрд░ рд╣рдЬाрд░ों рд╡рд░्рд╖ рдкрд╣рд▓े рд╣ी рдмрддा рджिрдпा рдХि рдИрд╢्рд╡рд░ рд╣ी рдоाрдирд╡рд░ूрдк рдоें рд╣ैं, рдЬीрд╡ рд╣ी рд╢िрд╡ рд╣ै! рджाрд░्рд╢рдиिрдХ рд╕ंрдд рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рдХा рдХрд╣рдиा рдеा рдХि рд╣рдо рдПрдХ-рджूрд╕рд░े рдХो рд╕рдо्рдоाрди рджेрдХрд░, рдПрдХ-рджूрд╕рд░े рдХे рдк्рд░рддि рдк्рд░ेрдо рдФрд░ рд╕ौрд╣ाрд░्рдж рдХी рднाрд╡рдиा рд░рдЦрдХрд░ рдИрд╢्рд╡рд░ рдХो рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं। 

>>>'Colonial Mindset' and  'Live and Let Live - Mindset' : рдкाрд╢्рдЪाрдд्рдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рдЧुрд▓ाрдоों рдХी рдоाрдирд╕िрдХрддा- survival of the fittest' рдФрд░ 'рд╕рдиाрддрди рдоाрдирд╕िрдХрддा - рдЬीрдУ рдФрд░ рдЬीрдиेрджो !   рд╕рдоाрдирддा рдХी рдоूрд░्рддि рдХा рдЕрдиाрд╡рд░рдг рдХрд░рддे рд╣ुрдП, рдкी.рдПрдо. рдоोрджी рдиे рдХрд╣ा рдХि рднाрд░рдд рдХा рд╕्рд╡ाрдзीрдирддा рд╕ंрдЧ्рд░ाрдо рдХेрд╡рд▓ рдЕрдкрдиी рд╕рдд्рддा рдФрд░ рдЕрдкрдиे рдЕрдзिрдХाрд░ों рдХी рд▓рдб़ाрдИ рднрд░ рдирд╣ीं рдеा। рднाрд░рдд рдХे рд╕्рд╡ाрдзीрдирддा рд╕ंрдЧ्рд░ाрдо рджो рд╡िрдЪाрд░рдзाрд░ा -'Colonial Mindset рддрдеा Live and let Live' рдХे рдмीрдЪ рд╕ंрдШрд░्рд╖ рдеा। рдЗрд╕ рд▓рдб़ाрдИ рдоें рдПрдХ рддрд░рдл ‘рдФрдкрдиिрд╡ेрд╢िрдХ рдоाрдирд╕िрдХрддा’ (Colonial Mindset) рдеी, рддो рджूрд╕рд░ी рдУрд░ ‘рдЬिрдпो рдФрд░ рдЬीрдиे рджो’ (Live and let Live) рдХी рдЕрд╡рдзाрд░рдгा рдеी। рднाрд░рдд рдХा рд╕्рд╡ाрдзीрдирддा рд╕ंрдЧ्рд░ाрдо рдХेрд╡рд▓ рдЕрдзिрдХाрд░ों рдХी рд▓рдб़ाрдИ рднрд░ рдирд╣ीं рдеा ; рдЗрд╕рдоें рдПрдХ рдУрд░, рдпे  'Survival of the fittest ' рдпोрдЧ्рдпрддрдо рдХी рдЙрдд्рддрд░рдЬीрд╡िрддा рдХा рд╕рдорд░्рдерди рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ी рдкाрд╢्рдЪाрдд्рдп рдирд╕्рд▓ीрдп рд╢्рд░ेрд╖्рдарддा рдФрд░ рднौрддिрдХрд╡ाрдж рдпा рдЪाрд░्рд╡ाрдХ*рджрд░्рд╢рди рдХी рд╡िрд▓ाрд╕ी рдоाрдирд╕िрдХрддा рдХा рдЙрди्рдоाрдж рдеा, рддो рджूрд╕рд░ी рдУрд░ рдоाрдирд╡рддा рдФрд░ рдЖрдз्рдпाрдд्рдо (spirituality-рдкुрдирд░्рдЬрди्рдо) рдоें рдЖрд╕्рдеा рдеी !

 рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдоोрджी рдиे рдХрд╣ा рдХि, рдЬрдм-рдЬрдм рдзрд░्рдо рдХी рд╣ाрдиि рд╣ोрддी рд╣ै , рдЙрд╕ рд╕рдордп рдЬो рд╕ुрдзाрд░ рдиिрдХрд▓рддा рд╣ै , рд╡рд╣ рд╕рдоाрдЬ рдХे рд▓ोрдЧों рдХे рдмीрдЪ рд╕े рд╣ी рдиिрдХрд▓рддा рд╣ै।  рдпे рдЬрд░ूрд░ी рдирд╣ीं рд╣ै рдХि рдЧुрд▓ाрдоी рдХी рдоाрдирд╕िрдХрддा рд╕े рдк्рд░ेрд░िрдд рд╣ोрдХрд░ рд╕ुрдзाрд░ рдХे рд▓िрдП рдЕрдкрдиी рдЬрдб़ों рд╕े рджूрд░ рдЬाрдХрд░ рдкाрд╢्рдЪाрдд्рдп рджेрд╢ों рдХा рдЕрдиुрдХрд░рдг рдХрд░рдиा рдкрдб़े। рдмुрд░ाрдИ рд╕े рд▓рдб़рдиे рд╡ाрд▓ों рдХो рд╣ी рд╕рдо्рдоाрди рдоिрд▓рддा рд╣ै।  рд╕ुрдзाрд░ рд╕рдоाрдЬ рдХे рд▓ोрдЧों рд╕े рд╣ी рдиिрдХрд▓рддा рд╣ै।

рднाрд░рддीрдп рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдХी рдЧुрд░ु-рд╢िрд╖्рдп рдкрд░рдо्рдкрд░ा рддрдеा рдкुрдирд░्рдЬрди्рдо рдкрд░ рдЖрд╕्рдеा рд░рдЦрдиे рд╡ाрд▓े рд╣рдЬाрд░ों рдпुрд╡ाрдУं рдиे рднाрд░рддрдоाрддा рдХी рдмрд▓िрд╡ेрджी рдкрд░ рдЕрдкрдиा рдмрд▓िрджाрди рджिрдпा рдФрд░ рдЗрд╕ рд▓рдб़ाрдИ рдоें рднाрд░рдд рд╡िрдЬрдпी рд╣ुрдЖ ! рднाрд░рдд рдХी рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ рдкрд░ंрдкрд░ा рд╡िрдЬрдпी рд╣ुрдИ।

рднाрд░рдд рдХे рдПрдХ рдЕрди्рдп рдЖрдЪाрд░्рдп (рднрдЧрд╡ाрди) рдорд╣ाрд╡ीрд░ рд╕्рд╡ाрдоी рдиे ‘рдЬिрдпो рдФрд░ рдЬीрдиे рджो’ (Live and let Live) рдХी рд╢िрдХ्рд╖ा рджेрддे рд╣ुрдП рдХрд╣ा рдеा -"рдЗрд╕ рдкृрдд्рд╡ी  рдкрд░ рдордиुрд╖्рдп рдЬीрд╡рди рд╕рд░्рд╡ोрдкрд░ि рд╣ै, рдХ्рдпोंрдХि  рдЙрд╕рдХे рдкाрд╕ рд╡िрд╡ेрдХ - рдк्рд░рдпोрдЧ рд╢рдХ्рддि рд╣ै, рдЗрд╕рд▓िрдП рдХेрд╡рд▓ рдЙрд╕े рд╣ी рд╕्рд╡рддंрдд्рд░ рдЗрдЪ्рдЫा рд╕े рдХрд░्рдо рдХрд░рдиे рдХा рдЕрдзिрдХाрд░ рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ुрдЖ рд╣ै। рдордиुрд╖्рдп рдХो рд╡िрд╡ेрдХ -рд╡िрдЪाрд░ рд╕े рдРрд╕ा рдХрд░्рдо рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП рдЬिрд╕рдХे рдЕрдЪ्рдЫे рдХрд░्рдоों рд╕े рдИрд╢्рд╡рд░ рдЦुрд╢ рд╣ो рдЬाрддे рд╣ैं। рд╕рднी рдордиुрд╖्рдпों рд╡ рдЬीрд╡ों рдХो рдЬीрдиे рдХा рд╕рдоाрдиाрдзिрдХाрд░ рд╣ै ! рдЕрддः рдЗрд╕ рд╢рд░ीрд░ рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдиिрд░्рдмрд▓ рдЬीрд╡ों рдХी рд░рдХ्рд╖ा рдХрд░рдиे рд╣ेрддु рдХिрдпा рдЬाрдиा рдЪाрд╣िрдП।  рдИрд╢्рд╡рд░ рдж्рд╡ाрд░ा рджिрдП рдЧрдП рдЗрд╕ рдЬीрд╡рди рдХो рдХिрд╕ рддрд░рд╣ рд╡्рдпрддीрдд рдХрд░рдиा рд╣ै рдпрд╣ рд╕рдмрдХा рдиिрдЬी рдЕрдзिрдХाрд░ рд╣ै। рд╣рдоें рдЙрди्рд╣ें рджुःрдЦ рдкрд╣ुँрдЪाрдХрд░ рдЗрд╕ рдЕрдзिрдХाрд░ рдХा рд╣рдирди рдирд╣ी рдХрд░рдиा рд╣ै,  рдЗрд╕рдХे рд╡िрдкрд░ीрдд рд╣рдоें рд╕्рд╡рдпं рдХे рдЬीрд╡рди рдкрд░ рдз्рдпाрди рдХेंрдж्рд░िрдд рдХрд░рдиा рд╣ै। рдЕрдкрдиे рдЬीрд╡рди рдХो рд╢्рд░ेрд╖्рда рдмрдиाрдиे рд╣ेрддु рдк्рд░рдпрдд्рдирд╢ीрд▓ рд╣ोрдиा рд╣ै। рд╕्рд╡рдпं рдЬीрдиा рд╣ै рдФрд░ рдЕрди्рдп рдЬीрд╡ों рдХो рд╕्рд╡рддंрдд्рд░ рд░ूрдк рд╕े рдЬीрдиे рджेрдиा рд╣ै। рдХिрд╕ी рд╕े рдХोрдИ рдИрд░्рд╖्рдпा рдж्рд╡ेрд╖ рди рд░рдЦрдХрд░ рдЖрдд्рдо рд╡िрдХाрд╕ рдкрд░ рдХेंрдж्рд░िрдд рд╣ोрдиा рд╣ै। рдЬрдм рд╕рднी рдордиुрд╖्рдп рдРрд╕ा рдХрд░ рд╕рдХрдиे рдоें рд╕рдорд░्рде рд╣ो рдЬाрдПंрдЧे, рддो рд╕рдо्рдкूрд░्рдг рд╕ंрд╕ाрд░ рдоे рд╢ांрддि рд╣ोрдЧी рд╡ рд╕рдм рдЬीрд╡ рдзрд░рддी рдкрд░ рд╣ी рд╕्рд╡рд░्рдЧ рдХा >рд░ाрдорд░ाрдЬ्рдп рдХा рдЕрдиुрднрд╡ рдХрд░рдиे рд▓рдЧेंрдЧे!"

>>> рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рд░ाрдордиाрде рдХोрд╡िंрдж (President Ram Nath Kovind) рдиे рд░рд╡िрд╡ाрд░ рдХो рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рдЬी рдХी рд╕्рд╡рд░्рдг рдк्рд░рддिрдоा рдХा рдЕрдиाрд╡рд░рдг рдХिрдпा। рдоुрдЪिрди्рддрд▓ рдоें рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рд╕рд╣рд╕्рд░ाрдм्рджी рдХा рднрд╡्рдп рд╕рдоाрд░ोрд╣ 12рд╡ें рджिрди рдЪрд▓ рд░рд╣ा рд╣ै।  рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдиे рд╕्рд╡рд░्рдг рдк्рд░рддिрдоा рдХे рдЕрдиाрд╡рд░рдг рдкрд░ рдк्рд░рд╕рди्рдирддा рд╡्рдпрдХ्рдд рдХी рд╣ै рдФрд░ рд▓ोрдЧों рдХो рдмрдзाрдИ рджी।

рдЪिрди्рдиा рдЬीрдпрд░ рд╕्рд╡ाрдоी рдиे рдХिрдпा рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рд░ाрдордиाрде рдХोрд╡िंрдж рдХा рд╕्рд╡ाрдЧрдд : рд╢्рд░ी рд╢्рд░ी рдд्рд░िрджंрдбी рдЪिрди्рдиा рдЬीрдпрд░ рд╕्рд╡ाрдоी рдиे рдХрд╣ा, ‘рдоैं рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рд░ाрдордиाрде рдХोрд╡िंрдж рдХा рд╣ृрджрдп рдкूрд░्рд╡рдХ рд╕्рд╡ाрдЧрдд рдХрд░рддे рд╣ैं।  рдЗрд╕ рджेрд╢ рдоें рд╡ेрджों рдХो рдмुрдиिрдпाрдж рдмрдиाрдХрд░ рдЬिрддрдиे рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рд▓ोрдЧ рд░рд╣рддे рд╣ैं рд╡े рдПрдХ рд╣ी рднрдЧрд╡ाрди рдХी рд╕ंрддाрди рд╣ैं।  рд╕рдм рд▓ोрдЧों рдХो рднрдЧрд╡ाрди рдХा рдоंрдд्рд░ рдоिрд▓рдиा рдЪाрд╣िрдП, рдХेрд╡рд▓ рд╢्рд░рдж्рдзा рдХी рдЬрд░ूрд░рдд рд╣ै।  рдпрд╣ рдмाрдд 1000 рд╕ाрд▓ рдкрд╣рд▓े рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рд╕्рд╡ाрдоी рдиे рдХрд╣ी рдеी рдФрд░ рдпрд╣ी рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд╕िрдж्рдзांрдд рджिрдпा। 

  рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдХрд╣ा рдХि рднрд╡िрд╖्рдп рдоें рдоुрдЪिрди्рддрд▓ рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ рд╕्рдерд▓ рдмрдиेрдЧा।  рд╢्рд░ीрд░ाрдо рдирдЧрд░рдо рдЕрдж्рд╡ैрдд рдФрд░ рд╕рдоाрдирддा рдХे рдХेंрдж्рд░ рдХे рд░ूрдк рдоें рдЪрдордХेрдЧा।  рдЗрд╕ рджौрд░ाрди рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдХрд╣ा рдХि рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рдЬी рдХी рд╕्рд╡рд░्рдгिрдо рдк्рд░рддिрдоा рдХा рдЕрдиाрд╡рд░рдг рдХрд░рдиा рдоेрд░ा рдкрд░рдо рд╕ौрднाрдЧ्рдп рд╣ै।  рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдиे рдХрд╣ा рдХि рдЗрд╕ рджेрд╢ рдоें рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рдЬी рдХी рднрд╡्рдп рдк्рд░рддिрдоा рдХो рд╕्рдеाрдкिрдд рдХрд░ рдЪिрди्рдиा рдЬीрдпрд░ рд╕्рд╡ाрдоी рдиे рдЗрддिрд╣ाрд╕ рд░рдЪा рд╣ै। рднाрд░рдд рдХे рдЧौрд░рд╡рд╢ाрд▓ी рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдоें рднрдХ्рддि рдФрд░ рд╕рдорддा рдХे рд╕рдмрд╕े рдорд╣ाрди рдз्рд╡рдЬрд╡ाрд╣рдХ рднрдЧрд╡рдд рд╢्рд░ी рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рд╕рд╣рд╕्рд░ाрдм्рджी рд╕्рдоृрддि рдорд╣ाрдорд╣ोрдд्рд╕рд╡ рдХे рд╢ुрднрдЕрд╡рд╕рд░ рдкрд░ рд╕рднी рджेрд╢рд╡ाрд╕िрдпों рдХो рд╣ाрд░्рджिрдХ рдмрдзाрдИ рджेрддा рд╣ूं।  рдмрддा рджें рдХि рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдирд░ेंрдж्рд░ рдоोрджी рдиे рдпрд╣ां рд╡рд╕ंрдд рдкंрдЪрдоी рдХे рджिрди рдкांрдЪ рдлрд░рд╡рд░ी, 2022 рдХो, 11рд╡ीं рд╕рджी рдХे рд╕ंрдд рд╢्рд░ी рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рдХी 216 рдлुрдЯ рдКंрдЪी рдк्рд░рддिрдоा рдХा рдЕрдиाрд╡рд░рдг рдХिрдпा рдеा; рдЬिрд╕े ‘рд╕्рдЯैрдЪ्рдпू рдСрдл рдЗрдХ्рд╡ाрд▓िрдЯी’ рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै। 

рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рд░ाрдордиाрде рдХोрд╡िंрдж рдиे рдХрд╣ा, ‘рдпрд╣ рднрд╡्рдп рдФрд░ рд╡िрд╢ाрд▓ рдк्рд░рддिрдоा рдкंрдЪ рдзाрддु рд╕े рдиिрд░्рдоिрдд рдПрдХ рдоूрд░्рддि рдоाрдд्рд░ рдирд╣ीं рд╣ै।  рдпрд╣ рдк्рд░рддिрдоा рднाрд░рдд рдХी рд╕ंрдд рдкрд░ंрдкрд░ा (рдЧुрд░ु-рд╢िрд╖्рдп рдкрд░рдо्рдкрд░ा) рдХा рдоूрд░्рддिрдоाрди рд╕्рд╡рд░ूрдк рд╣ै।  рдпрд╣ рдк्рд░рддिрдоा рднाрд░рдд рдХे рд╕рдорддा рдоूрд▓рдХ рд╕рдоाрдЬ, 'рд╡рд╕ुрдзैрд╡ рдХुрдЯुंрдмрдХрдо' рдХे рд╕्рд╡рдк्рди рдХा рдоूрд░्рддिрдоाрди рд╕्рд╡рд░ूрдк рд╣ै। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдХрд╣ा, ‘рд▓ोрдЧों рдоें рднрдХ्рддि рдФрд░ рд╕рдоाрдирддा рдХा рд╕ंрджेрд╢ рдк्рд░рд╕ाрд░िрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рд╢्рд░ी рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рдиे рд╢्рд░ी рд░ंрдЧрдо рдХांрдЪीрдкुрд░рдо, рддिрд░ुрдкрддि, рд╕िрдШांрдЪрд▓рдо рдФрд░ рдЖंрдз्рд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдХे рдЕрди्рдп рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдХे рд╕ाрде рдмрдж्рд░ीрдиाрде, рдиैрдорд╢ाрд░рдг्рдп, рдж्рд╡ाрд░िрдХा, рдк्рд░рдпाрдЧ, рдордеुрд░ा, рдЕрдпोрдз्рдпा, рдЧрдпा, рдкुрд╖्рдХрд░ рдФрд░ рдиेрдкाрд▓ рддрдХ рдХी рдпाрдд्рд░ा рдХी।  рд╢्рд░ी рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рдиे рджрдХ्рд╖िрдг рдХी рднрдХ्рддि рдкрд░ंрдкрд░ा рдХो рдмौрдж्рдзिрдХ рдЖрдзाрд░ рдк्рд░рджाрди рдХिрдпा рд╣ै। ’

 рд╣ैрджрд░ाрдмाрдж рдоें 11рд╡ीं рд╕рджी рдХे рд╕ंрдд рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рдХी рд╕рд╣рд╕्рд░ाрдм्рджि рдЬрдпंрддी рд╕рдоाрд░ोрд╣  рдоें рд╢ाрдоिрд▓ рд╣ोрдиे рдХे рдмाрдж рдПрдХ рд╕рднा рдХो рд╕ंрдмोрдзिрдд рдХрд░рддे рд╣ुрдП рдХोрд╡िंрдж рдиे рдХрд╣ा рдХि рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рдЬैрд╕े рд╕ंрддों рдиे рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рдоूрд▓्рдпों рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдХी рдЕрд╡рдзाрд░рдгा рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдХिрдпा।  рдХोрд╡िंрдж рдиे рдХрд╣ा рдХि рднाрд░рдд рд╡рд░्рд╖ рдХी рдпрд╣ рд╕ंрд╕्рдХृрддि-рдЖрдзाрд░िрдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдХी рдЕрд╡рдзाрд░рдгा рдкрд╢्рдЪिрдоी рд╡िрдЪाрд░ों рдоें рдкрд░िрднाрд╖िрдд рддрд░ीрдХे рд╕े рднिрди्рди рд╣ै।  рд╕рджिрдпों рдкрд╣рд▓े рдПрдХ рд╕ूрдд्рд░ рдоें рднाрд░рдд рдХो рдПрдХрдЬुрдЯ рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ी рднрдХ्рддि рдкрд░ंрдкрд░ा рдХे рд╕ंрджрд░्рдн рдкुрд░ाрдгों рдоें рдкाрдП рдЬाрддे рд╣ैं। 

рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рд░ाрдордиाрде рдХोрд╡िंрдж рдиे рдХрд╣ा, ‘рд╕्рд╡ाрдоी рд░ाрдоाрдиुрдЬ рдЬी рдХी рдк्рд░рддिрдоा рд╕े рдЗрд╕ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рд╡िрд╢ेрд╖ рдЕрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ рдКрд░्рдЬा рдХा рд╕рджैрд╡ рд╕ंрдЪाрд░ рд╣ोрддा рд░рд╣ेрдЧा।  рдпрд╣ рдПрдХ рджैрд╡ीрдп рд╕ंрдпोрдЧ рд╣ै рдХि рдЗрд╕ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХा рдиाрдо "рд░ाрдо рдирдЧрд░" рд╣ै , рдпрд╣ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рднрдХ्рддि рднूрдоि рд╣ै। рд╢्рд░ी рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рдХे 100 рд╡рд░्рд╖ों рд╕े рдЕрдзिрдХ рдЕрдкрдиी рдЬीрд╡рди рдпाрдд्рд░ा рдХे рджौрд░ाрди рд╕्рд╡ाрдоी рдЬी рдиे рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ рдФрд░ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕्рд╡рд░ूрдк рдХो рд╡ैрднрд╡ рдк्рд░рджाрди рдХिрдпा। 

рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рдХा рд╡िрд╢िрд╖्рдЯाрдж्рд╡ैрдд рди рдХेрд╡рд▓ рджрд░्рд╢рди рдоें рдПрдХ рдпोрдЧрджाрди рд╣ै, рдмрд▓्рдХि рд░ोрдЬрдорд░्рд░ा рдХे рдЬीрд╡рди рдоें рднी рдЗрд╕рдХी рдк्рд░ाрд╕ंрдЧिрдХрддा рдХो рджрд░्рд╢ाрддा рд╣ै। рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдиे рдХрд╣ा рдХि рдЬिрд╕े рдкрд╢्рдЪिрдо рдоें рджрд░्рд╢рдирд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै, рд╡рд╣ рдХेрд╡рд▓ рдЕрдз्рдпрдпрди рдХे рд╡िрд╖рдп рдоें рд╕िрдордЯ рдЧрдпा рд╣ै।  рд╣ाрд▓ांрдХि, рдЬिрд╕े рд╣рдо рджрд░्рд╢рди рдХрд╣рддे рд╣ैं, рд╡рд╣ рдХेрд╡рд▓ рд╢ुрд╖्рдХ рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдХा рд╡िрд╖рдп рдирд╣ीं рдмрд▓्рдХि рджुрдиिрдпा рдФрд░ рдЬीрд╡рди рдХो рджेрдЦрдиे рдХा рдПрдХ рддрд░ीрдХा рднी рд╣ै। 

рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдХрд╣ा рдХि рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░, рд╕рдоाрдирддा рдХी рд╣рдоाрд░ी рдЕрд╡рдзाрд░рдгा рдкрд╢्рдЪिрдоी рджेрд╢ों рд╕े рдирд╣ीं рд▓ी рдЧрдИ рд╣ै।  рдпрд╣ рднाрд░рдд рдХी рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рдоिрдЯ्рдЯी рдоें рд╡िрдХрд╕िрдд рд╣ुрдИ рд╣ै। рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рдиे рд╕рдоाрдЬ рдоें рдЕрд╕рдоाрдирддा рдХो рдоिрдЯाрдиे рдХे рдк्рд░рдпाрд╕ рдХिрдП рдеे।  рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдоंрджिрд░ों рдоें рдиिрдЪрд▓ी рдЬाрддिрдпों рдХो рдЕрдиुрдорддि рджी рдеी। рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рдиे рд▓ोрдЧों рдоें рд╕рдоाрдирддा рдлैрд▓ाрдИ рдеी।  рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рдиे рд▓ोрдЧों рдХे рдмीрдЪ рднрдХ्рддि рдФрд░ рд╕рдоाрдирддा рдХे рд▓िрдП рдХाрдо рдХिрдпा рдФрд░ рдЕрдкрдиे рд╕ंрджेрд╢ों рд╕े рджेрд╢ рдХे рдХрдИ рд╣िрд╕्рд╕ों рдХो рдк्рд░ेрд░िрдд рдХिрдпा।

"рд╡рд╕ुрдзैрд╡ рдХुрдЯुрдо्рдмрдХрдо" рдХा рд╣рдоाрд░ा рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг рд╕рдоाрдирддा рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ै।  рд╕рдоाрдирддा рд╣рдоाрд░े рд▓ोрдХрддंрдд्рд░ рдХी рдЖрдзाрд░рд╢िрд▓ा рд╣ै। рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдиे рдХрд╣ा рдХि  рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рдХा рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзी рдкрд░ рднी рдк्рд░рднाрд╡ рдеा।  рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЯिрдк्рдкрдгी рдХी рд╣ै рдХि рднाрд░рдд рдоें рднрдХ्рддि рдХा рдоाрд░्рдЧ рджрдХ्рд╖िрдг рд╕े рдЙрдд्рддрд░ рдХी рдУрд░ рдЬाрддा рд╣ै।  рднाрд░рдд рдоें рдпрд╣ рд╣рдоेрд╢ा рдк्рд░ाрд╕ंрдЧिрдХ рд░рд╣ा рд╣ै, рдЬिрд╕рдХे рд▓िрдП рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рдЬैрд╕े рджाрд░्рд╢рдиिрдХ-рд╕ंрддों рдХा рдЖрднाрд░।  рдмाрдмा рд╕ाрд╣ेрдм рдЖंрдмेрдбрдХрд░ рдиे рднी рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рдХे рд╕рдорддाрд╡ाрджी рдЖрджрд░्рд╢ों рдХा рдкूрд░े рд╕рдо्рдоाрди рдХे рд╕ाрде рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рдХिрдпा рдеा। рд╕ंрдд-рдХрд╡िрдпों рдФрд░ рджाрд░्рд╢рдиिрдХों рдиे рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рдоूрд▓्рдпों рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдХी рдЕрд╡рдзाрд░рдгा рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдХिрдпा рд╣ै। 

рд╡ैрд╖्рдгрд╡ рдкрд░ंрдкрд░ा рдоें рд╕рдмрдХे рдХрд▓्рдпाрдг рдХे рд▓िрдП рдХाрдо рдХрд░рдиे рдХो рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдорд╣рдд्рд╡ рджिрдпा рдЧрдпा рд╣ै- рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рд░ाрдордиाрде рдХोрд╡िंрдж рдиे рдХрд╣ा, ‘рд╡ैрд╖्рдгрд╡ рдкрд░ंрдкрд░ा рдоें рд▓ोрдХ рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рдЕрд░्рдеाрдд рд╕рдмрдХे рдХрд▓्рдпाрдг рдХे рд▓िрдП рдХाрдо рдХрд░рдиे рдХो рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдорд╣рдд्рд╡ рджिрдпा рдЧрдпा рд╣ै।  рдоैं рдЪाрд╣ूंрдЧा рдХि рдЬिрд╕ рдиिрд╖्рдаा рдХे рд╕ाрде рдЖрдк рд╕рдмрдиे рдЗрд╕ рдоूрд░्рддि рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдХिрдпा рд╣ै, рдЙрд╕ी рднाрд╡рдиा рдХे рд╕ाрде рдЖрдк рд╕рдм рдирд░-рдиाрд░рдпрдгी рдХी рд╕ेрд╡ा рддрдеा рдХрд▓्рдпाрдг рд╣ेрддु рджेрд╢рд╡्рдпाрдкी рдпोрдЬрдиाрдУं рдХी рдкрд░िрдХрд▓्рдкрдиा рдХрд░ें।  рдоुрдЭे рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рд╣ै рдХि рдЗрд╕ рд╕ंрд╕्рдеा рдж्рд╡ाрд░ा рд▓ोрдХ рдХрд▓्рдпाрдг рдХे рдк्рд░рднाрд╡рд╢ाрд▓ी рдХाрд░्рдп рдХिрдП рдЬा рд░рд╣े рд╣ैं рдФрд░ рдЖрдЧे рднी рдХिрдП рдЬाрдПंрдЧे।  рдРрд╕े рдХाрдоों рд╕े рд╕рдорддा рдоूрд▓рдХ рд╕рдоाрдЬ рдХे рд╣рдоाрд░े рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдк्рд░рдпाрд╕ों рдХो рдмрд▓ рдоिрд▓ेрдЧा। 


>>>рд╣ैрджрд░ाрдмाрдж (рдк्рд░ाрдЪीрди рдиाрдо рднाрдЧ्рдп рдирдЧрд░)> рдХा рдирдпा рдЖрдХрд░्рд╖рдг рдХेрди्рдж्рд░ :рдЕрдкрдиे рд╕ंрдмोрдзрди рдоें рдкीрдПрдо рдоोрджी рдиे рдХрд╣ा, рдЖрдЬ рд╡िрд╢ेрд╖ рд░ूрдк рд╕े рд╣ैрджрд░ाрдмाрдж (рдк्рд░ाрдЪीрди рдиाрдо рднाрдЧ्рдп рдирдЧрд░) рджेрд╢ рдоें рдПрдХ рдУрд░ рд╕рд░рджाрд░ рд╕ाрд╣рдм рдХी ‘рд╕्рдЯैрдЪ्рдпू рдСрдл рдпूрдиिрдЯी’ (Statue of Unity) рдЬрд╣ाँ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░िрдп рдПрдХрддा рдФрд░ рдЕрдЦрдг्рдбрддा рдХी рд╢рдкрде рджोрд╣рд░ा рд░рд╣ी рд╣ै, рддो рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рдЬी рдХी ‘рд╕्рдЯैрдЪ्рдпू рдСрдл рдЗрдХ्рд╡ाрд▓िрдЯी’ (Statue of Equality) рд╣рдоें рд╕рдоाрдирддा рдХा рд╕ंрджेрд╢ рджे рд░рд╣ी рд╣ै। рд╡ैрд╖्рдгрд╡ рдкрд░рдо्рдкрд░ा рдоें рднрдЧрд╡ाрди рд╡िрд╖्рдгु рдХे 108 рдЕрд╡рддाрд░ :  рд╣ैрджрд░ाрдмाрдж рдЖрдиे рд╡ाрд▓े рдкрд░्рдпрдЯрдХों рдХा рд▓िрдП рд░ाрдоाрдиुрдЬрдо рдХी рдк्рд░рддिрдоा рдПрдХ рдирдпा рдЖрдХрд░्рд╖рдг рд╣ोрдЧी।

>>>‘рд╕्рдЯैрдЪ्рдпू рдСрдл рдЗрдХ्рд╡рд▓िрдЯी’ рд╣ैрджрд░ाрдмाрдж рдХे рдмाрд╣рд░ी рдЗрд▓ाрдХे рд╢рдорд╢ाрдмाрдж рдХे рдоुрдЪिрди्рддрд▓ рдоें 200 рдПрдХрдб़ рд╕े рдЕрдзिрдХ рднूрдоि рдкрд░ рдмрдиाрдИ рдЧрдИ рд╣ै।  ‘рд╕्рдЯैрдЪ्рдпू рдСрдл рдЗрдХ्‍рд╡ाрд▓िрдЯी’ рдоेрдЧा рдк्рд░ोрдЬेрдХ्рдЯ рдкрд░ 1000 рдХрд░ोрдб़ рд░ुрдкрдпे рдХी рд▓ाрдЧрдд рдЖрдИ рд╣ै। рдЖрдпोрдЬрдХों рдХा рдХрд╣рдиा рд╣ै рдХि рдЗрд╕ рдоूрд░्рддि рдоें 7000 рдЯрди рдкंрдЪ рдзाрддुрдУं рдХा рдЗрд╕्рддेрдоाрд▓ рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдЗрд╕рдоें рд╕ोрдиा, рдЪांрджी, рддांрдмा, рдкीрддрд▓ рдФрд░ рдЬрд╕्рддे рдХा рдЗрд╕्рддेрдоाрд▓ рднी рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдЬिрд╕рдоें 120 рдХिрд▓ो рд╕ोрдиा рд▓рдЧा рд╣ै। 120 рдХिрд▓ो рд╕ोрдиा рд▓ेрдиे рдХी рд╡рдЬрд╣ рдпे рд╣ै рдХि рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп 120 рд╕ाрд▓ों рддрдХ рдЬीрд╡िрдд рд░рд╣े рдеे। 

рд╡ैрд╖्рдгрд╡ рдкрд░ंрдкрд░ा рдХे рдоुрддाрдмिрдХ рднрдЧрд╡ाрди рд╡िрд╖्рдгु рдХे 108 рдЕрд╡рддाрд░ (рдк्рд░ेрдо рд╕्рд╡рд░ुрдк рднрдЧрд╡ाрди рд╢ाрдХ्рдп рдоुрдиि рдЬैрд╕े рдЕрд╡рддाрд░) рдФрд░ рдоंрджिрд░ рдоाрдиे рдЬाрддे рд╣ैं। рдЗрд╕ीрд▓िрдпे рдЗрд╕ рдоूрд░्рддि рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рдкрд░िрд╕рд░ рдоें рдЪाрд░ों рдУрд░ рд╕्рдоाрд░рдХ рддिрд░ुрдоाрд▓ा, рд╢्рд░ीрд░ंрдЧрдо, рдХांрдЪी, рдЕрд╣ोрднिрд▓рдо, рдмрдж्рд░ी рдиाрде, рдоुрдХ्рддिрдиाрде, рдЕрдпोрдз्рдпा, рдмृंрджाрд╡рди, рдХुंрднрдХोрдгрдо рдХे рдЬैрд╕े рдФрд░ рд╢्рд░ी рд╡ैрд╖्рдгрд╡рд╡ाрдж рдкрд░ंрдкрд░ा рдЕрди्рдп 108 рджिрд╡्рдп рджेрд╢рдо (рд╕рдЬाрд╡рдЯी рд░ूрдк рд╕े рдирдХ्рдХाрд╢ीрджाрд░ рдоंрджिрд░ рдпा рдоॉрдбрд▓ рдоंрджिрд░) рдмрдиाрдП рдЧрдП рд╣ैं।  рдкрд░िрд╕рд░ рдоें рдмрдиे 108 рдоंрджिрд░ рдЗрди्рд╣ी рджिрд╡्рдпрджेрд╢ों рдХे рдк्рд░рддिрд░ूрдк рд╣ैं। рдЗрдирдХा рдиिрд░्рдоाрдг рд╣ोрдпрд╕рд▓ рд╢ैрд▓ी рдоें рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдЗрд╕рдоें рдХुрд▓ 468 рд╕्рддंрдн рд╣ैं। рд╡िрднिрди्рди рд╕्рдеाрдиों рдХे рдоूрд░्рддिрдХाрд░ों рдФрд░ рд╡िрд╢ेрд╖рдЬ्рдЮों рдиे рдЗрд╕рдХे рд▓िрдП рдХाрдо рдХिрдпा рд╣ै। рдкрдд्рдерд░ рдХे рдЦंрднों рдХो рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рд╡िрд╢ेрд╖ рд░ूрдк рд╕े рддрд░ाрд╢ा рдЧрдпा рд╣ै। 

 >>>рд╕рдорддा (рдкूрд░्рдгрддा) рдХी рдк्рд░рддिрдоा рдХा 9 рд╕े рд╣ै рдЦाрд╕ рдХрдиेрдХ्рд╢рди : (рдкूрд░्рдгрдд्рд╡ рдХी рдпाрдиि 100 % рдиिःрд╕्рд╡ाрд░्рдердкрд░рддा рдХी рдк्рд░рддिрдоा рдХा 9 рд╕े рд╣ै рдЦाрд╕ рдХрдиेрдХ्рд╢рди :)  ‘рд╕्рдЯैрдЪ्рдпू рдСрдл рдЗрдХ्рд╡ाрд▓िрдЯी’ рдХो рд╕ंрдд рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рдХे рдЬрди्рдо рдХे 1,000 рд╕ाрд▓ рдкूрд░े рд╣ोрдиे рдХे рдЙрдкрд▓рдХ्рд╖्рдп рдоें рдмрдиाрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдиीрдЪे рдХी рд╕рддрд╣ рдХो рдоिрд▓ाрдХрд░ рдЗрд╕ рдоूрд░्рддि рдХी рдХुрд▓ рдКँрдЪाрдИ 216 рдлीрдЯ рд╣ै। 216 рдХे рдЕंрдХों рдХो рдЖрдк рдЬोрдб़ेंрдЧे рддो 2+1+6 рдмрд░ाрдмрд░ 9 рд╣ोрдЧा।  9 рдХो рдкूрд░्рдг рдЕंрдХ рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै рдФрд░ рд╕рдиाрддрди рдкрд░ंрдкрд░ा рдоें рдЗрд╕े рд╢ुрдн рдЕंрдХ рднी рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै। 

рдпे рдк्рд░рддिрдоा 11рд╡ीं рд╕рджी рдХे рднрдХ्рддि рд╢ाрдЦा (рд╡िрд╢िрд╖्рдЯाрдж्рд╡ैрдд рдоाрд░्рдЧ) рдХे рд╕ंрдд рд╢्рд░ी рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рдХी рд╕्рдоृрддि рдоें рддैрдпाрд░ рдХी рдЧрдИ рд╣ै। рдЕрдм рдпрд╣ीं рдкрд░ рдЖрдкрдХो рдпрд╣ рдмрддा рджें рдХि рдЗрд╕ рдк्рд░рддिрдоा рдХा 9 рдЕंрдХ рд╕े рдЧрд╣рд░ा рд╕рдо्рдмрдж्рдз рд╣ै। рдпрд╣ рднрдж्рд░рд╡ेрджी рдиाрдордХ 54 рдлीрдЯ рдКंрдЪे рднрд╡рди (рдкूрд░्рдгांрдХ 9) рдкрд░ рдиिрд░्рдоिрдд рдХी рдЧрдпी рд╣ै।  рдЬिрд╕ рд╕рддрд╣ рдкрд░ рдоूрд░्рддि рдмрдиी рд╣ै рдЙрд╕рдХी рдКंрдЪाрдИ 54 рдлीрдЯ рд╣ै। рдкрдж्рдо (рдХрдорд▓) рдкीрддрдо /рдкीрдардо рдЬिрд╕ рдкрд░ рдоूрд░्рддि рдмрдиाрдИ рдЧрдИ рд╣ै, рдЙрд╕рдХी рдКंрдЪाрдИ 27 рдлीрдЯ рд╣ै।рдЙрд╕ рдХрдорд▓ рдоें 54 рдкंрдЦुрдб़िрдпां рд╣ैं рдФрд░ рдЙрд╕рдХे рдиीрдЪे 36 рд╣ाрдеिрдпों рдХी рдоूрд░्рддिрдпाँ рдмрдиी рд╣ुрдИ рд╣ैं। рдХрдорд▓ рдХी рдкрдд्рддिрдпों рдкрд░ 18 рд╢ंрдЦ рдФрд░ 18 рдЪрдХ्рд░ рдмрдиे рд╣ैं। рдЗрд╕ рдоूрд░्рддि рддрдХ рдкрд╣ुंрдЪрдиे рдХे рд▓िрдП 108 рд╕ीрдв़िрдпां рд╣ैं। рдЗрд╕ рд╕рддрд╣ рдХो рднрдж्рд░ рдкीрддрдо рдХे рдиाрдо рд╕े рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै। рдоूрд░्рддि рдХी рдКँрдЪाрдИ 108 рдлीрдЯ рд╣ै। рдкрдж्рдоाрд╕рди рдкрд░ рдмैрдардиे рдХी рдоुрдж्рд░ा рдоें рдиिрд░्рдоिрдд рдпрд╣ рдоूрд░्рддि рджुрдиिрдпा рдХी рд╕рдмрд╕े рдКंрдЪी рдк्рд░рддिрдоा рд╣ै।  рдЙрдирдХे рд╣ाрде рдоें рд▓िрдпा рдЧрдпा рдд्рд░िрджрдг्рдбрдо (рдЬिрд╕े рд╡ैрд╖्рдгрд╡ рдкीрдаाрдзिрдкрддि рдЕрдкрдиे рд╕ाрде рд░рдЦрддे рд╣ैं) 135 рдлीрдЯ рдКंрдЪा рд╣ै।   рд╢्рд░ी рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рдХा рдЬрди्рдо 1017 рдоें рд╢्рд░ीрдкेрд░ुंрдмрджूрд░ рдоें рд╣ुрдЖ। рдЙрдирдХे рдЬрди्рдо рд╡рд░्рд╖ рдХा рднी рдпोрдЧ рдиिрдХाрд▓ेंрдЧे рддो 1+0+1+7 рдмрд░ाрдмрд░ 9 рдиिрдХрд▓рддा рд╣ै। 

рдЖрд░्рдХिрдЯेрдХ्рдЯ рдЖрдиंрдж рд╕ाрдИं рдЗрд╕ рдоंрджिрд░ рдХे рдЖрд░्рдХिрдЯेрдХ्рдЯ рд╣ैं।  рдпрджाрдж्рд░ि рдоंрджिрд░ рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा рдпрд╣ рдк्рд░рддिрдоा рд╡िрд╖्рдгु рднрдХ्рддों рдФрд░ рдЕрди्рдп рдкрд░्рдпрдЯрдХों рдХो рдЖрд░्рдХрд╖िрдд рдХрд░ेрдЧी।  рдЗрд╕ рд╡рдЬрд╣ рд╕े рд╣ैрджрд░ाрдмाрдж рдоें рдкрд░्рдпрдЯрдХों рдХी рддाрджाрдж рднी рдмрдв़ेрдЧी। рдк्рд░рддिрдоा рдХी рдКंрдЪाрдИ 216 рдлुрдЯ рд╣ै। рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рдХी рдпрд╣ рдк्рд░рддिрдоा рдкांрдЪ рдзाрддुрдУं рд╕ोрдиा, рдЪांрджी, рддांрдмा, рдкीрддрд▓ рдФрд░ рдЬрд╕्рддा рд╕े рдмрдиी рд╣ै। рдкांрдЪ рдзाрддुрдУं рд╕े рдмрдиी рдпрд╣ рдоूрд░्рддि рджुрдиिрдпा рдХी рджूрд╕рд░ी рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ी рдоूрд░्рддि рд╣ै। рдЗрд╕ рдоूрд░्рддि рдоें рд╡िрднिрди्рди рдж्рд░рд╡िрдб़ рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдпों рдХी рдоूрд░्рддिрдХрд▓ा рд╕े рдЬुрдб़ी рдЪिрдд्рд░рдХाрд░ी рдХी рдЧрдИ рд╣ै। 

 рдоूрд░्рддि рдХे рдиाрдЦूрдиों рд╕े рд▓ेрдХрд░ рдд्рд░िрджंрдбрдо рддрдХ рдХो рдмрд╣ुрдд рд╕ाрд╡рдзाрдиी рд╕े рдмрдиाрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдЗрд╕ рдоूрд░्рддि рдоें рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рдз्рдпाрди-рдоुрдж्рд░ा рдоें рдмैрдаे рд╣ैं।  рдЗрд╕рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा, рдпे рдк्рд░рддिрдоा рджुрдиिрдпा рдоें рдмैрдаी рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рд╕рдмрд╕े рдКंрдЪी рдзाрддु рдХी рдк्рд░рддिрдоाрдУं рдоें рд╕े рдПрдХ рд╣ै।  рдЗрд╕ рдоूрд░्рддि рдХो рдЧिрдиीрдЬ рдмुрдХ рдСрдл рд╡рд░्рд▓्рдб рд░िрдХॉрд░्рдб्рд╕ рдоें рднी  рд╢ाрдоिрд▓ рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै।

 рдпрд╣ рдк्рд░рддिрдоा 54-рдлीрдЯ рдКंрдЪे рдЖрдзाрд░ рднрд╡рди рдкрд░ рд╕्рдеाрдкिрдд рд╣ै, рдЬिрд╕рдХा рдиाрдо ‘рднрдж्рд░ рд╡ेрджी’ рд╣ै। рдоूрд░्рддि рдФрд░ рдоंрджिрд░ों рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा рдпрд╣ां рд░ाрдоाрдиुрдЬрдо рдХी рдЬ़िंрджрдЧी рдХो рджिрдЦाрддी рдПрдХ рд╢ैрдХ्рд╖рдгिрдХ -рдЧैрд▓рд░ी рднी рд╣ै , рдЬिрд╕рдоें  рдПрдХ рдбिрдЬिрдЯрд▓ рд╡ैрджिрдХ рдкुрд╕्рддрдХाрд▓рдп рдФрд░ рдк्рд░ाрдЪीрди рднाрд░рддीрдп рд▓ेрдЦрди -рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди рдХेंрдж्рд░, рд╕ेрдоिрдиाрд░ рдХे рд▓िрдП рдСрдбिрдЯोрд░िрдпрдо рдФрд░ рд╡िрд╢ेрд╖рдЬ्рдЮों рдХी рдмैрдардХें рдФрд░ рдПрдХ рдУрдордиिрдоैрдХ्рд╕ рдеिрдпेрдЯрд░ рднी рд╣ै।  рдпрд╣ां рдкрд░ рдПрдХ рд╕ंрдЧीрддрдордп рдлрд╡्рд╡ाрд░ा рднी рд▓рдЧाрдпा рдЧрдпा рд╣ै।  рдпрд╣ां рд╣рд░ рджिрди рдиिрдд्рдп рдЕрднिрд╖ेрдХ рдХी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рднी рдХी рдЧрдпी рд╣ै।

>>>рдд्рд░िрджंрдбी рдЪिрди्рдиा рдЬीрдпрд░ рд╕्рд╡ाрдоी (Chinna Jeeyar Swami) :рдЗрд╕ рднрд╡्рдп рдоूрд░्рддि рдХो рддेрд▓ुрдЧू рднाрд╖ी рд░ाрдЬ्рдпों рдоें рд▓ोрдХрдк्рд░िрдп рд╡ैрд╖्рдгрд╡ рд╕ंрдк्рд░рджाрдп рдХे рд╕ंрди्рдпाрд╕ी рдд्рд░िрджंрдбी рдЪिрди्рдиा рдЬीрдпрд░ рд╕्рд╡ाрдоी рдХे рдЖрд╢्рд░рдо рдоें  рд▓рдЧाрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рдХी рдк्рд░рддिрдоा рдХी рдХрд▓्рдкрдиा рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рдЖрд╢्рд░рдо рдХे рд╕рдЪिрд╡ рд╢्рд░ी рдЪिрди्рдиा рдЬिрдпрд░ рд╕्рд╡ाрдоी рдиे рд╣ी рдХी рдеी।  рдЪिрди्рдиा рдЬिрдпाрд░ рд╕्рд╡ाрдоी  рдиे рдиे рдмрддाрдпा рдХि , " рд╣рдо рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рдХी 1000рд╡ीं рдЬрдпंрддी рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рдордиा рд░рд╣े рд╣ैं рддाрдХि рд╡рд╕ुрдзैрд╡ рдХुрдЯुंрдмрдХрдо рдХा рд╡िрдЪाрд░ рдЖрдЧे рдмрдв़ рд╕рдХे।  рд░ाрдоाрдиुрдЬрдо рдиे рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдЕрд╕рдоाрдирддा рд╕े рд▓ाрдЦों рд▓ोрдЧों рдХो рдЖрдЬ़ाрдж рдХрд░рд╡ाрдпा рдеा। рд╢्рд░ी рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рдиे рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдпрддा, рд▓िंрдЧ, рдирд╕्рд▓, рдЬाрддि рдпा рдкंрде рдХी рдкрд░рд╡ाрд╣ рдХिрдП рдмिрдиा рд╣рд░ рдЗंрд╕ाрди рдХी рднाрд╡рдиा рдХे рд╕ाрде рд▓ोрдЧों рдХे рдЙрдд्рдеाрди рдХे рд▓िрдП рдЕрдердХ рдк्рд░рдпाрд╕ рдХिрдпा рдеा। рдЗрд╕ीрд▓िрдП рдЗрд╕ рдоूрд░्рддि рдХा рдиाрдо рд╕рдорддा рдоूрд░्рддि (рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬ़ी рдоें рд╕्рдЯैрдЪ्рдпू рдСрдл़ рдЗрдХ्рд╡ैрд▓िрдЯी) рд░рдЦा рдЧрдпा рд╣ै। 'рд╣рдо рдЗрд╕ рд╕рдоाрдирддा рдХी рдоूрд░्рддि рдХो рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рдк्рд░рддीрдХ рдХे рд░ूрдк рдоें рднрд╡्рдп рд░ूрдк рд╕े рдмрдиाрдП рд░рдЦрдиे рдХी рдпोрдЬрдиा рдмрдиा рд░рд╣े рд╣ैं;  рддाрдХि рджुрдиिрдпा рдХो рд╕рднी рдХे рд▓िрдП рдмрд░ाрдмрд░ी рд╡ाрд▓ी рдЬрдЧрд╣ рдХो рдмрдиाрдиे рдХे рд▓िрдП рдк्рд░ेрд░िрдд рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХे।

>>>Zeer Integrated Vedic Academics (Jiva)" : "рдЬीрд╡ा " рдЬीрдпрд░ рдЗंрдЯीрдЧ्рд░ेрдЯेрдб рд╡ैрджिрдХ рдПрдХेрдбрдоिрдХ  рдХे рдЖрдпोрдЬрдирдХрд░्рддा рдиे рдмрддाрдпा рдХि  рдЗрд╕ рдкрд░िрдпोрдЬрдиा рдкрд░ рдХुрд▓ 1000 рдХрд░ोрдб़ рд░ुрдкрдпे рдЦрд░्рдЪ рд╣ो рд░рд╣े рд╣ैं। рддрдеा рдпрд╣ рдкूрд░ी рд░ाрд╢ि- 1000 рдХрд░ोрдб़ рд░ुрдкрдпे рдЙрди्рд╣ोंрдиे рднрдХ्рдд рдЬрдиों рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рджिрдпे рджाрди рд╕े рдПрдХрдд्рд░िрдд рдХिрдпे рд╣ैं। рдЬीрдпрд░ рдЗंрдЯीрдЧ्рд░ेрдЯेрдб рд╡ैрджिрдХ рдПрдХेрдбрдоिрдХ (рдЬीрд╡ा) рдХा рдкूрд░ा рдкрд░िрд╕рд░ 45 рдПрдХрдб़ рдХे рдЗрд▓ाрдХे рдоें рдлैрд▓ा рд╣ुрдЖ   рд╣ै। рдЬाрдиे-рдоाрдиे рдЙрдж्рдпोрдЧрдкрддि ''My Homes'' рд╕рдоूрд╣ рдХे рдоाрд▓िрдХ рдЬुрдкрд▓्рд▓ी рд░ाрдоेрд╢्рд╡рд░ рд░ाрд╡ рдиे рдпे рдЬ़рдоीрди рджाрди рдХी рд╣ै। рддेрд▓ंрдЧाрдиा рдХे рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी рдХे. рдЪंрдж्рд░рд╢ेрдЦрд░ рд░ाрд╡ рдиे рдоीрдбिрдпा рд╕े рдмाрдд рдХрд░рддे рд╣ुрдП рдмрддाрдпा рдХि 'рдоाрдп рд╣ोрдо्рд╕' рд╕рдоूрд╣ рдХे рдоाрд▓िрдХ рд╢्рд░ी рдЬुрдкрд▓्рд▓ी рд░ाрдоेрд╢्рд╡рд░ рд░ाрд╡, рд░ाрдЬ्рдп рдХी рд╕рдд्рддाрдзाрд░ी рдкाрд░्рдЯी рдХे рдХाрдл़ी рдХрд░ीрдмी рд╣ैं

 рд╕рдорддा рдоूрд░्рддि рдХी рдЕрдиाрд╡рд░рдг рдХे рдмाрдж рдоुрдЪिрддрд▓ рдоें  рдЪिрди्рдиा рдЬिрдпрд░ рд╕्рд╡ाрдоी рдиे рдХрд╣ा рдХि рднрдЧрд╡ाрди рд╢्рд░ीрд░ाрдо рд╕рдд्рдпрд╡рдЪрди -рд╡्рд░рдд рдХे рдзрдиी рдеे। рд╢्рд░ीрд░ाрдо рдХी рддрд░рд╣ рд╣ी рдоोрджी рднी рд╕рднी рдЧुрдгों рд╕े рд╕ंрдкрди्рди рд╣ै। рдЬрдм рд╕े рдоोрджी рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдмрдиे рд╣ैं , рддрдм рд╕े рджेрд╢ рдХे рд▓ोрдЧ рдЧрд░्рд╡ рд╕े рдХрд╣ рд░рд╣े рд╣ै рдХि рд╡े рд╣िंрджू рд╣ैं। рдоोрджी рдЬрдм рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдмрдиे рддो рдХрд╢्рдоीрд░ рдоें 370 рдзाрд░ा рдХे рд╣рдЯрдиे рд╕े рднाрд░рдд рдоाрддा рд╕िрд░ рдЙрдардХрд░ рдоुрд╕्рдХुрд░ा рд░рд╣ी рд╣ै। 

>>>рд▓рдХ्рд╖्рдоी рдиाрд░ाрдпрдг рдорд╣ाрдпрдЬ्рдЮ~ : рдоूрд░्рддि рдХे рдЙрдж्рдШाрдЯрди рдХे рджौрд░ाрди рдПрдХ рд╡िрд╢ाрд▓ рдпрдЬ्рдЮ рдХा рдЖрдпोрдЬрди рдХिрдпा рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै। рдЗрд╕े рдЖрдзुрдиिрдХ рд╕рдордп рдХा рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ा рдпрдЬ्рдЮ рдоाрдиा рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै।  рдпрд╣ां рд▓рдХ्рд╖्рдоी рдиाрд░ाрдпрдг рдорд╣ाрдпрдЬ्рдЮ рд╣ो рд░рд╣ा рд╣ै।  рдЗрд╕рдХे рд▓िрдП 144 рд╣ोрдорд╢ाрд▓ाрдПं, 1035 рд╡ेрджिрдпां рдмрдиाрдИ рдЧрдИ рд╣ैं।  500 рдкंрдбिрдд рдоंрдд्рд░ोрдЪ्рдЪाрд░ рдФрд░ рдпрдЬ्рдЮ рдХрд░ाрдПंрдЧे।  рдпрдЬ्рдЮ 14 рджिрдиों рддрдХ рдЪрд▓ेрдЧा। рдЗрд╕ рджौрд░ाрди 9 рд╕्рдХूрд▓ों рдХे рдЫाрдд्рд░ рд╡ेрдж рдоंрдд्рд░ рдкрдв़ेंрдЧे।  рд╡े рдПрдХ рдХрд░ोрдб़ рдмाрд░ рдЕрд╖्рдЯाрдХ्рд╖рд░ी рдоंрдд्рд░ рдкрдв़ेंрдЧे।  рдпрдЬ्рдЮ рдХा рдЖрдпोрдЬрди рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ों рдиे рдбेрдв़ рд▓ाрдЦ рдХिрд▓ो рдЧाрдп рдХे рд╢ुрдж्рдз рдШी рдХा рдЗंрддрдЬाрдо рдХिрдпा рд╣ै।  рдпрд╣ рдШी рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХे рдкрдердоेрдв़ा рд╕े рдоंрдЧाрдпा рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै। рдШी рдЬुрдЯाрдиे рдоें рдЫрд╣ рдорд╣ीрдиे рдХा рд╕рдордп рд▓рдЧा , рдпрдЬ्рдЮ рдХे рд▓िрдП рдЪाрд░ рддрд░рд╣ рдХे рдкेрдб़ों рдХी рд▓рдХрдб़ी рд╕े рд╕рдоिрдзा рдЗрдХрдЯ्рдаा рдХी рдЧрдИ рд╣ै।  рдЗрди рдкेрдб़ों рдХी рд▓рдХрдб़िрдпां рд╕िрд░्рдл рдпрдЬ्рдЮ рдХे рд▓िрдП рд╣ी рдЗрд╕्рддेрдоाрд▓ рд╣ोрддी рд╣ैं। 

рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рд╕рд╣рд╕्рд░ाрдм्рджी рд╕рдоाрд░ोрд╣ рдХा рдЖрдЬ 12рд╡ां рджिрди : рд╢्рд░ी рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рд╕рд╣рд╕्рд░ाрдм्рджी рд╕рдоाрд░ोрд╣ рдХा рдЖрдЬ рдмाрд░рд╣рд╡ां рджिрди рдеा।  рдЗрд╕ рдорд╣ीрдиे рдХी 7 рддाрд░ीрдЦ рдХो 32 рдоंрджिрд░ों, 10 рддाрд░ीрдЦ рдХो 36 рдоंрджिрд░ों , 11 рддाрд░ीрдЦ рдХो 19 рдоंрджिрд░ों рдФрд░ рдЖрдЬ 21 рдоंрджिрд░ों рдХा рдк्рд░ाрдгрдк्рд░рддिрд╖्рдаा рдХिрдпा рдЧрдпा।  рдЖрдЬ рд╢्рд░ी рд╢्рд░ी рд╢्рд░ी рдд्рд░िрджंрдбी рдЪिрди्рдиाрдЬिрдпाрд░ рд╕्рд╡ाрдоीрдЬी рдиे 21 рдоंрджिрд░ों рдоें рдоूрд░्рддिрдпों рдХा рдк्рд░ाрдгрдк्рд░рддिрд╖्рдаा, рдХुрдо्рднाрднिрд╖ेрдХ, рдорд╣ा рд╕ंрдк्рд░ोрдХ्рд╖рдг рдХिрдпा।  рдЗрд╕ рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдо рдоें рд╣ोрдо рдЧ्рд░ुрдк рдХंрдкрдиिрдпों рдХे рдЪेрдпрд░рдоैрди рдбॉрдХ्рдЯрд░ рдЬुрдкрд▓्рд▓ी рд░ाрдоेрд╢्рд╡рд░ рд░ाрд╡ рдиे рднाрдЧ рд▓िрдпा।  рд╡рд╣ीं, рдЯीрдЯीрдбी рдХे рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рд╡ाрдИ.рд╡ी рд╕ुрдм्рдмाрд░ेрдб्рдбी рдиे рддिрд░ुрдоाрд▓ा рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдк्рд░ाрдгрдк्рд░рддिрд╖्рдаा рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдо рдоें рдоौрдЬूрдж рд░рд╣े। 

>>>рд╡िрд╢ाрд▓ рдоूрд░्рддि рдкрд░ 1000 рдХрд░ोрдб़ рдЦрд░्рдЪ рдХрд░рдиे рдХो рд▓ेрдХрд░ рд╕ोрд╢рд▓ рдоीрдбिрдпा рдоें рдЪрд░्рдЪा : 

рдоूрд░्рддि рдмрдирд╡ाрдиे рд╡ाрд▓े рдЪिрди्рдиा рдЬीрдпрд░ рдЕрдкрдиी рдкिрдЫрд▓ी рдХुрдЫ рдк्рд░рддिрдХ्рд░िрдпाрдУं рдоें рдХрд╣ рдЪुрдХे рд╣ैं, '' рд╡рд░्рдгाрд╢्рд░рдо рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдЦрдд्рдо рдирд╣ीं рд╣ोрдиी рдЪाрд╣िрдП।  рдЙрди्рд╣ें рдпрд╣ां рдмрд░рдХрд░ाрд░ рд░рд╣рдиा рдЪाрд╣िрдП।  рд╣рд░ рдЬाрддि рдЕрдкрдиा-рдЕрдкрдиा рдХाрдо рдХрд░े, рдЙрд╕ी рд╕े рдЙрдирдХी рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ рдЙрди्рдирддि рд╣ोрдЧी। '' рдЙрдирдХी рдЗрди рдЯिрдк्рдкрдгिрдпों рд╕े рдЦाрд╕ा рд╡िрд╡ाрдж рд╣ो рдЧрдпा рдеा। рднाрд░ी рдЦрд░्рдЪ рдХрд░ рдЗрддрдиी рдмрдб़ी рдоूрд░्рддि рд╕्рдеाрдкिрдд рдХрд░рдиे рдХे рдоुрдж्рджे рдкрд░ рдХрдИ рд░ाрдЬрдиिрддिрдХ рджрд▓ों рдХे рдордд рднी рдмंрдЯे рд╣ुрдП рд╣ैं। 

рд╣ाрд▓ांрдХि рдЗрд╕ рдоूрд░्рддि рдХो рд▓ेрдХрд░ 'рдФрдкрдиिрд╡ेрд╢िрдХ рдоाрдирд╕िрдХрддा' (Colonial Mindset) рд╕े рдЧ्рд░рд╕्рдд рд╕ोрд╢рд▓ рдоीрдбिрдпा рдоें рдХाрдлी рдмрд╣рд╕ рдЪрд▓ рд░рд╣ी рд╣ै। рдХрдИ рд╡ाрдордкंрдеी рд▓ोрдЧों рдиे рдЗрддрдиी рдмрдб़ी рдоूрд░्рддि рд╕्рдеाрдкिрдд рдХрд░рдиे рдФрд░ рдЗрд╕े рд╕рдоाрдирддा рдХी рдоूрд░्рддि рдХрд╣рдиे рдкрд░ рдк्рд░рддिрдХ्рд░िрдпा рдЬрддाрдИ рд╣ै। рдХुрдЫ рд▓ोрдЧों рдиे рдЕрдкрдиे рдкोрд╕्рдЯ рдоें рд▓िрдЦा рд╣ै рдХि рд░ाрдоाрдиुрдЬрдо рдиे рднрд▓े рд╣ी рдХुрдЫ рдк्рд░рдЧрддिрд╢ीрд▓ рдоूрд▓्рдпों рдХी рд╢िрдХ्рд╖ा рджी рд╣ोрдЧी рд▓ेрдХिрди рд╡े рдРрд╕ी рдирд╣ीं рдеी, рдЬिрдирд╕े рдЬाрддि рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдкрд░ рдХोрдИ рдЕрд╕рд░ рдкрдб़ा।

>>>рдУрд╕्рдоाрдиिрдпा рдпूрдиिрд╡рд░्рд╕िрдЯी рдХे рд░िрдЯाрдпрд░्рдб рдк्рд░ोрдлेрд╕рд░ рдХे рд╢्рд░ीрдиिрд╡ाрд╕ुрд▓ु рдиे рдмीрдмीрд╕ी ?? рд╕े рдХрд╣ा, "рдоूрд░्рддि рдмрдиाрдиा рдаीрдХ рд╣ै।  рдХोрдИ рдХिрд╕ी рд╕рдоाрдЬ рд╕ुрдзाрд░рдХ рдпा рд╕рдоाрдЬ рдХी рдмेрд╣рддрд░ी рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ों рдХी рдоूрд░्рддि рдмрдирд╡ा рд╕рдХрддा рд╣ै।  рд▓ेрдХिрди рдЗрддрдиी рдмрдб़ी рдоूрд░्рддि рдЗрддрдиे рддाрдо-рдЭाрдо рдФрд░ рд╣рдЬाрд░ों рдХрд░ोрдб़ рд░ुрдкрдпों рдХे рд╕ाрдЬोрд╕ाрдоाрди рдХे рд╕ाрде рд╕्рдеाрдкिрдд рдХрд░рдиे рд╕े рдЕрдЪ्рдЫा рд╣ोрддा рдХि рд░ाрдоाрдиुрдЬрдо рдХे рдиाрдо рд╕े рдХोрдИ рдпूрдиिрд╡рд░्рд╕िрдЯी рдмрдиा рджी рдЬाрддी। "  'рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдХрд╣ा, ''рдЕрдЪ्рдЫा рд╣ोрддा рдЕрдЧрд░ 1000 рдХрд░ोрдб़ рд░ुрдкрдпे рд╕े рд╕рдоाрдЬ рдХो рд╕ीрдзे рдлाрдпрджा рдкрд╣ुंрдЪाрдпा рдЬाрддा। "  

"рдХिрд╕ी рдпूрдиिрд╡рд░्рд╕िрдЯी рд╕े рдЗрд╕ рдкैрд╕े рд╕े рд░ाрдоाрдиुрдЬрдо рдлंрдб рдпा рд░िрд╕рд░्рдЪ рд╕ेंрдЯрд░ рд╕्рдеाрдкिрдд рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рдеा।  рдЕрдоेрд░िрдХा рдФрд░ рдпूрд░ोрдк рдоें рдЕрдоीрд░ рд▓ोрдЧ рдРрд╕ा рдХрд░рддे рд╣ैं। рдпрд╣ рд░िрд╕рд░्рдЪ рдЙрдирдХे рдиाрдо рд╕े рд╣ोрддी рд╣ै। рд░ाрдоाрдиुрдЬрдо рдХे рд╕рдордп рдоें рдЙрдирдХे рд╕िрдж्рдзांрдд рдкрд░ рд╕рдоाрдЬ рдХी рдХ्рдпा рдк्рд░рддिрдХ्рд░िрдпा рдеी, рдЗрд╕рдХे рдЕрдз्рдпрдпрди рдкрд░ 1000 рдХрд░ोрдб़ рд░ुрдкрдпे рдХिрдП рдЬा рд╕рдХрддे рдеे।  рдпрд╣ рдЬाрдирдиा рдЬ्рдпाрджा рд▓ाрднрдХाрд░ी рд╣ोрддा рдХि рдЗрди рд╕िрдж्рдзांрддों рдоें рдХ्рдпा рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдХिрдП рдЧрдП।  рдкिрдЫрд▓े 1000 рд╕ाрд▓ рдоें рдпрд╣ рдХैрд╕े рд╡िрдХрд╕िрдд рд╣ुрдЖ рдФрд░ рдЙрдирдХे рджрд░्рд╢рди рд╕े рдХ्рдпा рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдмрджрд▓ाрд╡ рд╣ुрдП।"

 рдЗрд╕ी рдХ्рд░рдо рдоें рдХेंрдж्рд░ीрдп рдоंрдд्рд░ी рдХिрд╢рди рд░ेрдб्рдбी рдиे рдХрд╣ा рдХि -' рдЕрдиेрдХрддा рдоें рдПрдХрддा рдХी рдЦोрдЬ рдХрд░рдиा рднाрд░рдд рдХी рд╡िрд╢ेрд╖рддा рд╣ै', рд╕ंрдкूрд░्рдг рдоाрдирд╡рддा рдХे рдмीрдЪ рд╕िрд░्рдл рднाрдИрдЪाрд░ा рд╣ी рдирд╣ीं 'рд╡рд╕ुрдзैрд╡ рдХुрдЯुрдо्рдмрдХрдо ', рдоाрдирд╡рдЬाрддि рдПрдХ рдкрд░िрд╡ाрд░ рд╣ै। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдХрд╣ा рдХि рдЪिрди्рдиा рдЬिрдпрд░ рд╕्рд╡ाрдоी рдиे рджिрд╡्рдпрдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХे рд▓िрдП рд╕рднी рднрдХ्рддों рдХो рдПрдХрдЬुрдЯ рдХिрдпा।

рдЖрдпोрдЬिрдд рд╕рдоाрд░ोрд╣ рдоें , рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдХे рд╕ाрде рддेрд▓ंрдЧाрдиा рдХी  рдоाрдирдиीрдп рд░ाрдЬ्рдпрдкाрд▓ рдбॉрдХ्рдЯрд░ рд╢्рд░ीрдорддी рддрдоिрд▓िрд╕ाрдИ рд╕ौंрджрд░рд░ाрдЬрди, рдХेंрдж्рд░ीрдп рдоंрдд्рд░ी рдЬी рдХिрд╢рди рд░ेрдб्рдбी рдФрд░ рдЕрди्рдп рдоौрдЬूрдж рдеे। рдЗрд╕рдХे рд╕ाрде рдЕрд▓ाрд╡ा рднाрд░рдд рдХे рдоुрдЦ्рдп рди्рдпाрдпाрдзीрд╢ рдПрдирд╡ी рд░рдорди्рдиा, рдЙрдкрд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдПрдо рд╡ेंрдХैрдпा рдиाрдпрдбू, рдХेंрдж्рд░ीрдп рдоंрдд्рд░ी рд░ाрдЬрдиाрде рд╕िंрд╣, рдиीрддिрди рдЧрдбрдХрд░ी рдФрд░, рдк्рд░рд▓्рд╣ाрдж рдЬोрд╢ी, рдЖрд░.рдПрд╕.рдПрд╕ рдк्рд░рдоुрдЦ рдоोрд╣рди рднाрдЧрд╡рдд рднी рдЗрд╕ 14 рджिрдиों рдХे рд╕рдоाрд░ोрд╣ рдоें рд╣िрд╕्рд╕ा рд▓े рд░рд╣े рд╣ैं। 

=========


рдХोрдИ рдЯिрдк्рдкрдгी рдирд╣ीं:

рдПрдХ рдЯिрдк्рдкрдгी рднेрдЬें