เค•ुเคฒ เคชेเคœ เคฆृเคถ्เคฏ

เค—ुเคฐुเคตाเคฐ, 19 เค…เค•्เคคूเคฌเคฐ 2023

๐Ÿ”ฑ(3 ) เคธेเคตा เค•เคฐें เค”เคฐ เค‰เคš्เคš เคตिเคšाเคฐों เค•ी เคช्เคฐेเคฐเคฃा เคญเคฐें / [Serve and inspire high thoughts] / เคจेเคคृเคค्เคต เค•ी เค…เคตเคงाเคฐเคฃा เคเคตं เค—ुเคฃ / ( Leadership : Concept and qualities -เฆจেเฆคৃเฆค্เฆฌেเฆฐ เฆ†เฆฆเฆฐ্เฆถ เฆ“ เฆ—ুเฆฃাเฆฌเฆฒী )

  (3 ) 

เคธेเคตा เค•เคฐें เค”เคฐ เค‰เคš्เคš เคตिเคšाเคฐों เค•ी เคช्เคฐेเคฐเคฃा เคญเคฐें  

 Serve and Inspire 

[Serve and inspire high thoughts]

>>>1. เคฎเคนाเคฎเคฃ्เคกเคฒ เค•े Be and Make เค†เคจ्เคฆोเคฒเคจ เค•ा เคจेเคคा เคฌเคจเคจे เค•ा เคธौเคญाเค—्เคฏ -เค ाเค•ुเคฐ, เคฎाँ เคธ्เคตाเคฎीเคœी เค•ी เค…เคธीเคฎ เค•ृเคชा เคธे เคช्เคฐाเคช्เคค เคนोเคคा เคนै।]  

         'เคจेเคคा' เคฌเคจ เคœाเคจे เคชเคฐ เค†เคช เค•्เคฏा เคšाเคนेंเค—े ? เคฏเคฆि เค†เคช เคฏเคน เคšाเคนเคคे เคนों เค•ि เคฆूเคธเคฐे เคฒोเค— เค†เคชเค•ी เคธेเคตा เค•เคฐें เคคो เคœเคฐा เค†เคช เคธ्เคตเคฏं เคธे เคฏเคน เคช्เคฐเคถ्เคจ เคชूเค› เค•เคฐ เคฆेเค–िเค เค•ि เค•्เคฏा เค†เคช เคธ्เคตเคฏं เคญी เคฆूเคธเคฐों เค•ी เคธेเคตा เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนैं ? เคฏเคฆि 'เคนाँ', เคคो เคจेเคคा เคฌเคจเคจे เค•ा เคชเคนเคฒा เค—ुเคฃ เค†เคช เคฎें เคตिเคฆ्เคฏเคฎाเคจ เคนै। เค•्เคฏा เค†เคช เคฆूเคธเคฐों เค•े เคธเคฎ्เคฎाเคจ เค•ा เคง्เคฏाเคจ เคฐเค–เคคे เคนैं เคฏा เคฆूเคธเคฐों เค•ो เคธเคฎ्เคฎाเคจ เคฆेเคคे เคนैं ? เค•्เคฏा เค†เคช เค…เคชเคจे เคธे เคฌเคก़ों เค•ी เค†เคœ्เคžा เค•ा เคชाเคฒเคจ เค•เคฐเคคे เคนैं ? เคฏเคฆि เค‡เคธเค•ा เค‰เคค्เคคเคฐ เคญी 'เคนाँ' เคนै, เคคเคญी เค†เคชเค•ो เคฆूเคธเคฐों เคธे เคธเคฎ्เคฎाเคจ เคฎिเคฒ เคธเค•เคคा เคนै เค”เคฐ เคฆूเคธเคฐे เคญी เค†เคชเค•ी เค†เคœ्เคžा เค•ा เคชाเคฒเคจ เค…เคตเคถ्เคฏ เค•เคฐेंเค—े। เคฎเคนाเคฎเคฃ्เคกเคฒ เค•े เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคจेเคคा เค•ो เค‡เคธी เคช्เคฐเค•ाเคฐ  เคตिเคจเคฎ्เคฐ, เคฎเคงुเคฐเคญाเคทी เค”เคฐ 'เค…เคนंเค•ाเคฐ' เคฐเคนिเคค  เคฌเคจเคจे เค•ी เคšेเคท्เคŸा เค•เคฐเคจी เคšाเคนिเคฏे। [เค…เคฐ्เคฅाเคค เค•เคš्เคšा 'เคฎैं' เค•ो เคชเค•्เค•ा 'เคฎैं ' เคฎें เคฐूเคชाเคจ्เคคเคฐिเคค เค•เคฐเคจे เค•ी เคšेเคท्เคŸा เค•เคฐเคจी เคšाเคนिเค।] เคนเคฎเคฒोเค—ों เค•ो เคธเคฆा เคถ्เคฐीเคฐाเคฎเค•ृเคท्เคฃ, เคถ्เคฐी เคถ्เคฐी เคฎाँ เคธाเคฐเคฆा เคเคตं เคธ्เคตाเคฎी เคตिเคตेเค•ाเคจเคจ्เคฆ เค•े เคช्เคฐเคคि เค•ृเคคเคœ्เคž เคฐเคนเคจा เคšाเคนिเค เค•ि เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคนเคฎ เคชเคฐ เค…เคธीเคฎ เค•ृเคชा เค•เคฐเค•े เคนเคฎें เค…เคชเคจे เค…เคจ्เคฏ เคฏुเคตा เคญाเค‡เคฏों เค•ा เคจेเคคृเคค्เคต เค•เคฐเคจे เค•ा เค…เคตเคธเคฐ เคช्เคฐเคฆाเคจ เค•िเคฏा เคนै। เคฏเคน เคนเคฎाเคฐा เคธौเคญाเค—्เคฏ เคนै เค•ि เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคนเคฎें เค‡เคธ เค•ाเคฐ्เคฏ เค•ो เค•เคฐเคจे เค•ा เค…เคตเคธเคฐ เคฆिเคฏा เคนै। เคฒेเค•िเคจ, เคนเคฎें เคเคธा เคจเคนीं เคธोเคšเคจा เคšाเคนिเค เค•ि เค•ेเคตเคฒ เคฎैं เคนी เคฆूเคธเคฐों เค•ी เคธेเคตा เค•เคฐเคจे เค•ा เคธौเคญाเค—्เคฏ เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐूँเค—ा, เคฌเคฒ्เค•ि เคนเคฎें เค…เคชเคจी เคช्เคฐเคคिเคญा เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค…เคชเคจे เค…เคจ्เคฏ เคญाเค‡เคฏों เค•ो เคญी เคจेเคคा เคฌเคจ เค•เคฐ เคฆूเคธเคฐों เค•ी เคธेเคตा เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค‰เคค्เคธाเคนिเคค เค”เคฐ เค…เคจुเคช्เคฐेเคฐिเคค เค•เคฐเคจा เคšाเคนिเค। เคคाเค•ि  เคตे เคญी เค…เคชเคจा เคœीเคตเคจ เค”เคฐ เคšเคฐिเคค्เคฐ เคธुเคจ्เคฆเคฐ เคขंเค— เคธे เค—เค िเคค เค•เคฐें, เค…เคชเคจी เคญोเค—ाเค•ांเค•्เคทाเค“ं เค”เคฐ เค‡เคจ्เคฆ्เคฐिเคฏ เคธुเค–ों เค•ा เคค्เคฏाเค— เค•เคฐเคจा เคธीเค–ें เคคเคฅा เค…เคชเคจे เคœीเคตเคจ เค•ो เคฆूเคธเคฐों เค•ी เคธेเคตा เคฎें เคธเคฎเคฐ्เคชिเคค เค•เคฐ เคฆें। เค†เคœ เคนเคฎें เค‡เคธी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เคจेเคคृเคค्เคต เค•ी เค†เคตเคถ्เคฏเค•เคคा เคนै

>>>2. เคจेเคคा เค•ो เคถเคฌ्เคฆों เคธे เคจเคนीं เคฌเคฒ्เค•ि เค…เคชเคจे เคœीเคตเคจ เค•ो เคนी เคœीเคตเคจ्เคค เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เคธ्เคตเคฐूเคช เค—เฅเค•เคฐ, เคฒोเค—ों เค•ो เค…เคจुเคช्เคฐेเคฐिเคค เค•เคฐเคจा เคนोเค—ा।  

      เคฎเคนाเคฎเคฃ्เคกเคฒ เค•े เคšเคฐिเคค्เคฐเคจिเคฐ्เคฎाเคฃเค•ाเคฐी เค†เคจ्เคฆोเคฒเคจ เคธे เคœुเคก़े เคนเคฎ เคธเคญी เคญाเคˆเคฏों เคฎें เคธे เคœिเคจ เคฒोเค—ों เค•े เค…เคจ्เคฆเคฐ เคฏे เคธเคญी เค—ुเคฃ เคนों, เค”เคฐ เคเคธी เค‡เคš्เค›ा เคญी เคนो เค•ि เคฎैं เคธ्เคตเคฏं เค†เค—े เคฌเคข़เค•เคฐ เค‡เคธ เค†เคจ्เคฆोเคฒเคจ เค•ो เคธเคซเคฒ เคฌเคจाเคจे เค•े เคฒिเคฏे เคจेเคคृเคค्เคต เคช्เคฐเคฆाเคจ เค•เคฐूंเค—ा। เค”เคฐ เคธाเคฅ เคนी เคธाเคฅ เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ा เคฆृเคข़ เคธंเค•เคฒ्เคช เคญी เคนो เค•ि เคฎैं เคฒोเค•-เคฆिเค–ाเคตा เค•เคฐเคจे เคฏा เคฎंเคš เคชเคฐ 'boss' เคœैเคธा เคฆिเค–เคจे เค•े เคฒिเค เคจเคนीं ; เคฌเคฒ्เค•ि  เคšुเคช-เคšाเคช เค•ेเคตเคฒ เคฆूเคธเคฐों เคธे เค…เคงिเค• เคธेเคตा เค•เคฐเคจे เค•ा เคธौเคญाเค—्เคฏ เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคจे เค•ी เค‡เคš्เค›ा เคธे เคฎैं เค‡เคธ เค•ाเคฐ्เคฏ เค•ो เค•เคฐूँเค—ा। เคคो เคตैเคธे เคธเคญी เคญाเคˆ เคฎเคนाเคฎเคฃ्เคกเคฒ เค†ंเคฆोเคฒเคจ เค•े เคธเคš्เคšे เค”เคฐ เคตिเคจเคฎ्เคฐ เคจेเคคा เคฌเคจ เคธเค•เคคे เคนैं। [เคœैเคธे เคˆเคถ्เคตเคฐ เคชूเคฐे เคœเค—เคค-เคฌ्เคฐเคน्เคฎाเคฃ्เคก เค•ा เคธंเคšाเคฒเคจ เค•เคฐเคคे เคนैं , เค•िเคจ्เคคु เคนเคฐ เคœเค—เคน เคฆिเค–ाเคˆ เคจเคนीं เคฆेเคคे ?]

       เคนเคฎเคฒोเค—ों เค•ो เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคธे เคตिเคšाเคฐ เค•เคฐเคจा เคšाเคนिเคฏे เค•ि เค ीเค• เคนै เคฎैं เคธेเคตा เค•เคฐ เคธเค•เคคा เคนूँ, เคฎैं เค•िเคธी เค•ी เคฅोเคก़ी เคธी เคธเคนाเคฏเคคा เค•เคฐ เคธเค•เคคा เคนूँ เค•िเคจ्เคคु, เคฎुเคे เค‰เคคเคจा เคนी เค•เคฐเค•े เค•्เคฏों เคธเคจ्เคคुเคท्เคŸ เคนो เคœाเคจा เคšाเคนिเค ? เคฎैं เคธ्เคตเคฏं เคคो เคฆूเคธเคฐों เค•ी เคธेเคตा เค•เคฐूंเค—ा เคนी เคธाเคฅ เคนी เคธाเคฅ เค…เคชเคจे เค†เคธ-เคชाเคธ เคฐเคนเคจे เคตाเคฒे เค•ुเค› เค…เคจ्เคฏ เคฒोเค—ों เค•ो เคญी เค‡เคธी เคฐाเคน เคชเคฐ เคšเคฒเคจे เค•े เคฒिเคฏे เค‰เคค्เคธाเคนिเคค เคญी เค•เคฐूंเค—ा। เคเคตं เค‡เคธ เค•ाเคฐ्เคฏ เค•ो เคฎैं เค•ेเคตเคฒ  เคถเคฌ्เคฆों เคธे เคจ เค•เคฐเค•े  เคช्เคฐेเคฎเคชूเคฐ्เคฃ เคจेเคคृเคค्เคต เค•्เคทเคฎเคคा เค•ा เคเค• เคœीเคตंเคค เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ (living example) เคฌเคจเค•เคฐ เค…เคชเคจे เคœीเคตเคจ-เค—เค เคจ เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคฆूเคธเคฐों เค•े เคธเคฎเค•्เคท เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เค•เคฐूँเค—ा เคœिเคธเคธे เคตे เคธ्เคตเคคः เคฏเคน เคธเคฎเค เคฒेंเค—े เค•ि เคฎैं เค•िเคธ เคชเคฆ्เคงเคคि เค•ो เค…เคชเคจाเค•เคฐ เค…เคชเคจा เคšเคฐिเคค्เคฐ เค—เค िเคค เค•เคฐเคจे เคฎें เคธเคซเคฒ เคนुเค† เคนूँ।   เคฎैं เค…เคชเคจे เคœीเคตเคจ เค•ो เคนी เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เคธ्เคตเคฐुเคช เคฌเคจाเค•เคฐ เคฏเคน เคธเคฎเคाเคจे เค•ी เคšेเคท्เคŸा เค•เคฐूंเค—ा เค•ि เคธเคค्เคฏ เค•े เคช्เคฐเคคि เคฆृเคข़ เคตिเคถ्เคตाเคธ เค•ो เคฎैंเคจे เค•िเคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค…เคฐ्เคœिเคค เค•िเคฏा เคนै, เคฎैंเคจे เค…เคชเคจी เคธ्เคตाเคฐ्เคฅเคชเคฐเคคा เค•ा เคค्เคฏाเค— เค•เคฐเคจा เค•ैเคธे เค”เคฐ เค•เคนाँ เคธे เคธीเค–ा ? เคธเคญी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เค•्เคทुเคฆ्เคฐ เคญोเค—ाเค•ांเค•्เคทाเค“ं เค•ी เคฌเคฒि เคšเคข़ा เคฆेเคจे เค•ी เคธाเคฎเคฐ्เคฅ्เคฏ เค”เคฐ เค•्เคทเคฎเคคा เคฎुเคे เค•ैเคธे เคช्เคฐाเคช्เคค เคนुเคˆ ?  เค…เคฌ เคฎैं เค…เคชเคจे เคฎเคจ เค•ो เค•ुเค› เคนเคฆ เคคเค• เคนी เคธเคนी เคชเคฐ เคจिเคฏंเคค्เคฐिเคค เค•เคฐ เคชाเคจे เคฎें เค•ैเคธे เคธเคซเคฒ เคนुเค† เคนूँ ? เคฆूเคธเคฐों เค•े เคฆुःเค–-เค•เคท्เคŸों เค•ो เค…เคชเคจे เคฆुःเค–-เค•เคท्เคŸ เคœैเคธा เค…เคจुเคญเคต เค•เคฐเคจा เคฎैंเคจे เค•ैเคธे เคธीเค– เคฒिเคฏा ?

      เค…เคชเคจे เคœीเคตเคจ เค•ी เคต्เคฏเค•्เคคिเค—เคค เค‰เคชเคฒเคฌ्เคงि เค•ो เค†เคšเคฐเคฃ เคฎें เค‰เคคाเคฐ เค•เคฐ เคฆूเคธเคฐों เค•ो เคฏเคน เคธเคฌ เค‰เคชाเคฏ เคธเคฎเคा เคชाเคจे เคฎें เคธเคซเคฒ เคนो เคธเค•เคจे เคตाเคฒे เคจेเคคृเคค्เคต เค•ी เคนी เค†เคœ เคนเคฎें เค†เคตเคถ्เคฏเค•เคคा เคนै।  เคเคธे เคนी เคจेเคคृเคค्เคต เคช्เคฐเคฆाเคจ เค•เคฐเคจे เค•ी เค•्เคทเคฎเคคा เค…เคฐ्เคœिเคค เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเคฏे เคนเคฎ เคธเคญी เคธเคฆैเคต เคช्เคฐเคฏเคค्เคจเคถीเคฒ เคฐเคนेंเค—े। เค›ोเคŸी เคธी เคธंเค–्เคฏा เคคเค• เคธीเคฎिเคค เคฐเคนเคคे เคนुเค เคšเคจ्เคฆ เคฒोเค—ों เค•ी เคธेเคตा เค•เคฐเค•े เคนी เคนเคฎ เคธंเคคुเคท्เคŸ เคนोเค•เคฐ เคฌैเค  เคจเคนीं เคœाเคฏेंเค—े, เคฏा เคฆूเคธเคฐे เค‰เคชाเคฏों เคธे เคฐिเคฒीเคซ-เคตเคฐ्เค• เคœैเคธी เคนเคฒ्เค•ी-เคซुเคฒ्เค•ी เคธเคนाเคฏเคคा เค•เคฐเค•े เคนी เคšुเคชเคšाเคช เคฌैเค े เคจเคนीं เคฐเคนेंเค—े। 

>>>3. เค ाเค•ुเคฐ-เคฎाँ -เคธ्เคตाเคฎीเคœी เค•े เคœीเคตเคจ เค”เคฐ เค‰เคชเคฆेเคถों เคธे เคช्เคฐेเคฐเคฃा เคฒेเค•เคฐ เค…เคชเคจा เคœीเคตเคจ-เค—เค เคจ เค•เคฐเคจे เคธे เคตैเคธा เคœीเคตเคจ เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เคธ्เคตเคฐुเคช, เคตिเคถ्เคต เคฎाเคจเคต-เค•เคฒ्เคฏाเคฃ เค•ी เคฌเคฒिเคตेเคฆी เค•े เคฒिเค เคจैเคตेเคฆ्เคฏเคธ्เคตเคฐूเคช เคฌเคจ เคœाเคคा เคนै।  

เค—ुเคฐु เคชाเคฐเคธ เค•ो เค…เคจ्เคคเคฐो, เคœाเคจเคค เคนैं เคธเคฌ เคธเคจ्เคค।

เคตเคน เคฒोเคนा เค•ंเคšเคจ เค•เคฐे, เคฏे เค•เคฐि เคฒเคฏे เคฎเคนเคจ्เคค॥เฅฉ॥

เค—ुเคฐु เค”เคฐ เคชाเคฐเคธ เค•े เค…ंเคคเคฐ เค•ो เคธเคญी เคœ्เคžाเคจी เคชुเคฐुเคท เคœाเคจเคคे เคนैं। เคชाเคฐเคธ เคฎเคฃी เค•े เคตिเคทเคฏ เคœเค— เคตिเค–्เคฏाเคค เคนै เค•ि เค‰เคธเค•े เคธ्เคชเคฐ्เคถ เคธे เคฒोเคนा เคธोเคจे เค•ा เคฌเคจ เคœाเคคा เคนै। เค•िเคจ्เคคु เค—ुเคฐु เคคो เค‡เคคเคจे เคฎเคนाเคจ เคนैं เค•ि เค…เคชเคจे เค—ुเคฃ-เคœ्เคžाเคจ เคฎे เคขाเคฒเค•เคฐ เคถिเคท्เคฏ เค•ो เค…เคชเคจे เคœैเคธा เคนी เคฎเคนाเคจ เคฌเคจा เคฒेเคคे เคนैं।

      เคนเคฎเคฒोเค—ों เค•ो เคญी 'เคจेเคคा' เคฌเคจเคจा เคšाเคนिเค เคคเคฅा เคœिเคธ เคชเคฆ्เคงเคคि #1 เคธे เคธ्เคตाเคฎीเคœी เคจे เค…เคชเคจे เค…เคจुเคฏाเคฏिเคฏों เค•ो 'เคถिเคท्เคฏ' เคจเคนीं เคฌเคจाเค•เคฐ 'เคจेเคคा' เคฌเคจा เคฆिเคฏा เค‰เคธी เคชเคฆ्เคงเคคि เค•ा เคนเคฎें เคญी เค…เคจुเคธเคฐเคฃ เค•เคฐเคจा เคšाเคนिเค। เคธाเคฎाเคจ्เคฏเคคः เคœिเคธ เคคเคฐเคน เคฒोเค— เคฆूเคธเคฐों เค•ी เคธेเคตा เค•เคฐเคคे เคนैं เค‰เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ी เคธेเคตा เคธ्เคตाเคฎीเคœी เคจे เคญी เคฌเคนुเคค 'เคธे เคฒोเค—ों เค•ी เคฅी। เค•िเคจ्เคคु เค‡เคธเคธे เคญी เค•เคˆ เค—ुเคจा เค…เคงिเค• เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคธेเคตा เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคฆूเคธเคฐों เค•े เคฎเคจ เคฎें เคเคธे เคธुเคจ्เคฆเคฐ - เคธुเคจ्เคฆเคฐ เคช्เคฐेเคฐเค• เคตिเคšाเคฐों เค•ो เคธंเคช्เคฐेเคทिเคค เค•เคฐเค•े เค•ी เคฅी เคœिเคธเคธे เค•ि เค‰เคจเค•ा เคœीเคตเคจ เค‡เคธ เคธीเคฎा เคคเค• เคฐूเคชाเคจ्เคคเคฐिเคค เคนो เค—เคฏा เค•ि เค…เคฌ เค‰เคจเค•ो เคชเคนเคšाเคจเคจा เคญी เค•เค िเคจ เคฅा । เค‰เคจ เคตिเคšाเคฐों เคธे เคฌเคนुเคคों เค•ा เคœीเคตเคจ เคฎाเคจเคต เค•เคฒ्เคฏाเคฃ เค•ी เคฌเคฒिเคตेเคฆी เค•े เคฒिเคฏे เคจैเคตेเคฆ्เคฏเคธ्เคตเคฐूเคช เคนो เค—เคฏा, เค‰เคจ เคตिเคšाเคฐों เคจे เค‰เคจ्เคนें เคญाเคฐเคคเคฎाเคคा เค•े เคฒिเคฏे 'เคจिเคตेเคฆिเคค' เคฎเคจुเคท्เคฏ เคฎें เคชเคฐिเคฃเคค เค•เคฐ เคฆिเคฏा। เคนเคฎเคฒोเค—ों เคฎें เคญी เคฆूเคธเคฐों เค•े เคœीเคตเคจ เค•ो เค‡เคธी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคจैเคตेเคฆ्เคฏเคธ्เคตเคฐूเคช เค—เฅ เคฆेเคจे เค•ी เค•्เคทเคฎเคคा เคนोเคจी เคšाเคนिเค । เคจेเคคृเคค्เคต เค•ा เคฏเคนी เคฎौเคฒिเค• เคธिเคฆ्เคงाเคจ्เคค เคนै

[เคชเคฆ्เคงเคคि #1 : เคœिเคธ เคถ्เคฐीเคฐाเคฎเค•ृเคท्เคฃ-เคตिเคตेเค•ाเคจเคจ्เคฆ เคตेเคฆाเคจ्เคค เคถिเค•्เคทเค•-เคช्เคฐเคถिเค•्เคทเคฃ เคชเคฐเคฎ्เคชเคฐा เคฎें เคจेเคคृเคค्เคต เคช्เคฐเคถिเค•्เคทเคฃ เคชเคฆ्เคงเคคि (Be and Make 'Leadership' training method) เคฆ्เคตाเคฐा เคธ्เคตाเคฎी เคœी เคจे เค…เคชเคจे  เค…เคจुเคฏाเคฏिเคฏों เค•ो (เคฎाเคฐเค—्เคฐेเคŸ เคจोเคฌเคฒ) 'เคถिเคท्เคฏ' เคจเคนीं เคฌเคจाเค•เคฐ "เคจैเคตेเคฆ्เคฏเคธ्เคตเคฐूเคช เคจेเคคा " (เคญเค—िเคจी เคจिเคตेเคฆिเคคा) เคฌเคจा เคฆिเคฏा เคฅा- เค•ैเคช्เคŸเคจ เคธेเคตिเคฏเคฐ เค•ो 'C-IN-C เคจเคตเคจीเคฆा เคฌเคจा' เคฆिเคฏा เคฅा ;.....  เค‰เคธी เคชเคฆ्เคงเคคि เค•ा เค…เคจुเค•เคฐเคฃ เคนเคฎें เคญी เค•เคฐเคจा เคšाเคนिเคฏे।]  

>>>4. 

       เคนเคฎाเคฐे เคฏुเค— เค•े เคเค•  เคฌ्เคฐिเคŸिเคถ เคœीเคต เคตैเคœ्เคžाเคจिเค•  (British biologist) เคธเคฐ เคœुเคฒिเคฏเคจ เคนเค•्เคธเคฒे [1887- 1975 ) เค•เคนเคคे เคนैं เค•ि เคœिเคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ 'เคญौเคคिเค• เคœเค—เคค् เค•ा เคตिเคœ्เคžाเคจ' (Science of Physical World) เคนोเคคा เคนै เค ीเค• เค‰เคธी เคคเคฐเคน 'เค…เคจ्เคคเคฐ เคœเค—เคค् เค•ा เคตिเคœ्เคžाเคจ' (Science of Internal World) เคญी เคนोเคคा เคนै। เคœिเคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคญौเคคिเค• เคชเคฆाเคฐ्เคฅों เคคเคฅा เคช्เคฐाเค•ृเคคिเค• เคŠเคฐ्เคœा เค•े เค•ुเคถเคฒ เค‰เคชเคฏोเค— เคคเคฅा เคช्เคฐเคฌเคจ्เคงเคจ เค•े เคฒिเคฏे 'เคฏांเคค्เคฐिเค•ी เคตिเคœ्เคžाเคจ' เคนोเคคा เคนै, เค ीเค• เค‰เคธी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค…เคจ्เคคः เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•ी เคถเค•्เคคिเคฏों เคคเคฅा เค†เคจ्เคคเคฐिเค• เคชเคฆाเคฐ्เคฅों เค•ो เคญी เคธंเคšाเคฒिเคค เค•เคฐเคจे เคคเคฅा เค‰เคชเคฏोเค—ी เคฌเคจा เคฒेเคจे เค•ी เค…เคญिเคฏांเคค्เคฐिเค•ी เคนै। 

     เคœिเคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคนเคฎ เคฌाเคน्เคฏ เคช्เคฐाเค•ृเคคिเค• เคธंเคธाเคงเคจों เค•ी เค…เคญिเคฏांเคค्เคฐिเค•ी เคธीเค–เค•เคฐ เค‰เคธเค•ो เค…เคชเคจे เคฒिเคฏे เค‰เคชเคฏोเค—ी เคฌเคจा เคฒेเคคे เคนैं เค‰เคธी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค…เคจ्เคคः เคช्เคฐเค•ृเคคि เคฎें เคตिเคฆ्เคฏเคฎाเคจ เคช्เคฐเคšुเคฐ เคธंเคธाเคงเคจों เค•ो เค‰เคชเคฏोเค—ी เคฌเคจाเคจा เคญी เคนเคฎ เคธीเค– เคธเค•เคคे เคนैं। เคœैเคธा เค•ि เค†เคช เคธเคญी เคœाเคจเคคे เคนैं เคธ्เคตाเคฎीเคœी เคจे เคญी "เค…เคจ्เคคः เคช्เคฐเค•ृเคคि เค”เคฐ เคฌाเคน्เคฏ เคช्เคฐเค•ृเคคि เคฆोเคจों เค•े เคŠเคชเคฐ เคตिเคœเคฏ" เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคจे เค•ा เคชเคฐाเคฎเคฐ्เคถ เคฆिเคฏा เคนै। เคœिเคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคฌाเคน्เคฏ เคช्เคฐเค•ृเคคि เคชเคฐ เคตिเคœเคฏ เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเคฏे เคตिเคœ्เคžाเคจ, เคคเค•เคจीเค•ी เค”เคฐ เค…เคญिเคฏांเคค्เคฐिเค•ी เคนै เค‰เคธी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค…เคจ्เคคः เคช्เคฐเค•ृเคคि เคฎें เคตिเคฆ्เคฏเคฎाเคจ เคธंเคธाเคงเคจों เค•ो เคฎाเคจเคตोเคชเคฏोเค—ी เคฌเคจा เคฒेเคจे เคตाเคฒा เคตिเคœ्เคžाเคจ เคญी เคนै,  เคœिเคธे เคธเคฐ เคœूเคฒिเคฏเคจ เคนเค•्เคธเคฒे เคจे 'Science of Human Development' เค•เคนा เคนै। เค…เคคः 'เคชूเคฐ्เคฃ เคฎเคจुเคท्เคฏ' เคฌเคจเคจे เค•े เคฒिเคฏे เคนเคฎเคฒोเค—ों เค•ो เค•ेเคตเคฒ เคฌाเคน्เคฏ เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•ो เคตเคถीเคญूเคค เค•เคฐเคจे เคตाเคฒा เคตिเคœ्เคžाเคจ เคนी เคจเคนीं เคชเคข़เคจा เคนोเค—ा เคฌเคฒ्เค•ि เคนเคฎें เค‰เคธ เค…เคจ्เคคः เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•ो เคตเคถीเคญूเคค เค•เคฐเคจे เคตाเคฒे เคตिเคœ्เคžाเคจ (Science of Human Development) เค•ो เคญी เคธीเค–เคจा เคนोเค—ा เคœिเคธे 'เคนเค•्เคธเคฒे เค•ा เคŸ्เคฐांเคธ-เคฎाเคจเคตเคคाเคตाเคฆ' เค•เคนा เคœाเคคा เคนै। เค…เคฒ्เคฌเคฐ्เคŸ เค†เค‡เคจ्เคธ्เคŸीเคจ เคจे เค‡เคจ เคฆोเคจों เคตिเคœ्เคžाเคจों เค•ो Science เคจ เค•เคนเค•เคฐ ''Two religions'' เค•เคนा เคนै। 

>>>5 . เคฎเคจुเคท्เคฏ เคœीเคตเคจ เค•ो เคธुเค–เคฎเคฏ เคฌเคจाเคจे เคฒिเค เคตिเคœ्เคžाเคจ (เค…เคชเคฐा เคตिเคฆ्เคฏा)  เค”เคฐ เคงเคฐ्เคฎ (เคชเคฐा เคตिเคฆ्เคฏा) เคฆोเคจों เคœเคฐुเคฐी เคนैं 

       เคฎुเคฃ्เคกเค•ोเคชเคจिเคทเคฆ เคฎें เคเค• เคช्เคฐเคธंเค— เค†เคคा เคนै เค•ि เค†เคœ เคธे เคนเคœाเคฐों เคธा เคชเคนเคฒे เคถौเคจเค• เคจाเคฎ เค•े เคเค• เคฏुเคตा เคฎเคนเคฐ्เคทि เคฅे, เคœो เคเค• เคฌเคก़े เคตिเคถ्เคตเคตिเคฆ्เคฏाเคฒเคฏ (เค‹เคทिเค•ुเคฒ) เค•े เค…เคงिเคท्เค ाเคคा เคญी เคฅे । เคตे เคถाเคธ्เคค्เคฐเคตिเคงि เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ เคนाเคฅ เคฎें เคธเคฎिเคงा เคฒिเคฏे เคถ्เคฐเคฆ्เคงाเคชूเคฐ्เคตเค• เค…เคชเคจे เค—ुเคฐू เคฎเคนเคฐ्เคทि เค…ंเค—िเคฐा เค•े เคชाเคธ เค†เคฏे เค”เคฐ เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคตिเคจเคฏเคชूเคฐ्เคตเค• เคชूเค›ा-

“เค•เคธ्เคฎिเคจ्เคจु เคญเค—เคตो เคตिเคœ्เคžाเคคे เคธเคฐ्เคตเคฎिเคฆं เคตिเคœ्เคžाเคคं เคญเคตเคคि । "

(เคฎुเคฃ्เคกเค•ोเคชเคจिเคทเคฆ 1:1:3 ) 

เค…เคฐ्เคฅाเคค् เคนे เคญเค—เคตเคจ्! เค•्เคฏा เคœाเคจ เคฒेเคจे เคชเคฐ 'เค‡เคฆं เคธเคฐ्เคตं' เคฏเคน เคœเค—เคค-เคฌ्เคฐเคน्เคฎाเคฃ्เคก เคธเคฌ เค•ुเค› (เคญी เคตเคนी เคฌ्เคฐเคน्เคฎ เคนै ! เคฏเคน เคธเคค्เคฏ) เคจिเคถ्เคšเคฏเคชूเคฐ्เคตเค• เคœाเคจा เคนुเค† เคนो เคœाเคคा เคนै ? เค•ृเคชเคฏा เคฌเคคเคฒाเคˆเคฏे เค•ि เค‰เคธे เค•ैเคธे เคœाเคจा เคœाเคฏे ? เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ा เคช्เคฐเคถ्เคจ เคชूเค›े เคœाเคจे เคชเคฐ เค‰เคจเค•े เค—ुเคฐू เค‰เคค्เคคเคฐ เคฎें เค•เคนเคคे เคนैं- "เคฆ्เคตे เคตिเคฆ्เคฏेเคตेเคฆिเคคเคต्เคฏे ।"

      "เคถौเคจเค• ! เคฌ्เคฐเคน्เคฎเคตिเคฆ/ เคฌ्เคฐเคน्เคฎเคœ्เคž เคฎเคนเคฐ्เคทिเคฏों เค•ा เค•เคนเคจा เคนै เค•ि เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•े เคฒिเคฏे เคœाเคจเคจे เคฏोเค—्เคฏ เคฆो เคตिเคฆ्เคฏाเคँ เคนैं- เคเค• 'เคชเคฐा' เค”เคฐ เคฆूเคธเคฐी 'เค…เคชเคฐा' । เคคुเคฎ เค‡เคธ 'เค…เคชเคฐा เคตिเคฆ्เคฏा' (Science of External World) เค•ो เคธीเค–เค•เคฐ เค‡เคธ เคญौเคคिเค• เคœเค—เคค् เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคธเคฌ เค•ुเค› เคœाเคจ เคธเค•เคคे เคนो เคคเคฅा เคเค• 'เคชเคฐा เคตिเคฆ्เคฏा' เคนै เคœिเคธเค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคคुเคฎ เค†เคจ्เคคเคฐिเค• เคœเค—เคค् เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคญी เคธเคฌ เค•ुเค› เคœाเคจ เคธเค•เคคे เคนो। 

        เคนเคฎाเคฐे เคช्เคฐाเคšीเคจ เคฏुเค— เค•े เค‹เคทि เคฆो เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ी เคตिเคฆ्เคฏा เคฏा Science เค•ो เคธीเค–เคจे เค•ा เคชเคฐाเคฎเคฐ्เคถ เคฆेเคคे เคนैं เคคो เค†เคงुเคจिเค• เคฏुเค— เค•े เคฎเคนाเคจ เคตैเคœ्เคžाเคจिเค• เค…เคฒ्เคฌเคฐ्เคŸ เค†เค‡เคจ्เคธ्เคŸीเคจ เคฆो เคตिเคฆ्เคฏाเค“ं เค•ी เคฌाเคค เคจ เค•เคนเค•เคฐ เคฆो เคงเคฐ्เคฎों เค•ो เคœाเคจเคจे เค•ी เคฌाเคค เค•เคนเคคे เคนैं। เคเค• เค•ो เคตे 'Cosmic Religion' เคฏा เคฌ्เคฐเคน्เคฎाเคฃ्เคกीเคฏ เคงเคฐ्เคฎ เค•เคนเคคे เคนैं เคœिเคธเค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคนเคฎें เค‡เคธ เค…เคญिเคต्เคฏเค•्เคค เคœเค—เคค् เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคชเคคा เคšเคฒเคคा เคนै เค”เคฐ เคฆूเคธเคฐे เค•ो เคตे 'Religion of Internal World' เคฏा เค†เคจ्เคคเคฐिเค• เคœเค—เคค् เค•ा เคงเคฐ्เคฎ เค•เคนเคคे เคนैं। 

       เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคนเคฎ เคฏเคน เคฆेเค– เคธเค•เคคे เคนैं เค•ि เคฌीเคธเคตीं เคถเคคाเคฌ्เคฆी เค•ा เค…เคจ्เคค เค†เคคे-เค†เคคे เคตिเคœ्เคžाเคจ เค”เคฐ เคงเคฐ्เคฎ (เค…เคง्เคฏाเคค्เคฎ) เคเค•-เคฆूเคธเคฐे เค•े เคฌिเคฒ्เค•ुเคฒ เคจिเค•เคŸ เค† เคชเคนुँเคšे เคนैं। เคœเคฌเค•ि เคฒเค—เคญเค— 100 เคตเคฐ्เคท เคชเคนเคฒे เคนी เคธ्เคตाเคฎी เคตिเคตेเค•ाเคจเคจ्เคฆ เคจे เคญเคตिเคท्เคฏเคตाเคฃी เค•เคฐเคคे เคนुเค เค•เคนा เคฅा เค•ि เคญเคตिเคท्เคฏ เคฎें เคตिเคœ्เคžाเคจ เคคเคฅा เคงเคฐ्เคฎ เคฎें เค•ोเคˆ เคญी เคญेเคฆ เคจเคนीं เคฐเคนेเค—ा, เคฆोเคจों เคเค• เคธเคฎाเคจ เค—्เคฐเคนเคฃीเคฏ เคฎाเคจे เคœाเคंเค—े เค”เคฐ เคนाเคฅ เคธे เคนाเคฅ เคฎिเคฒाเค•เคฐ เคฆोเคจों เค†เคชเคธ เคฎें เคธเคนเคฏोเค—ी เคนोเค•เคฐ เค†เค—े เคฌเคข़ेंเค—े। เค ीเค• เคเคธा เคนी เค˜เคŸिเคค เคนोเคจे เคตाเคฒा เคนै। เคœเคฌ เคนเคฎ เคตैเคœ्เคžाเคจिเค• เคธंเค—ोเคท्เค िเคฏों เคฎें เคช्เคฐเคšเคฒिเคค เค†เคงुเคจिเค• เคถोเคง เคชเคค्เคฐों เคธे เคชเคฐिเคšिเคค เคนोเคจे เค•ी เคšेเคท्เคŸा เค•เคฐเคคे เคนैं เคคो เคฏเคนी เคฌाเคค เคนเคฎाเคฐे เคธเคฎเค•्เคท เค”เคฐ เค…เคงिเค• เคธ्เคชเคท्เคŸ เคฐूเคช เคธे เคช्เคฐเค•เคŸ เคนोเคคी เคนै। 

       เค†เคงुเคจिเค• เคตिเคœ्เคžाเคจ เค…เคฌ เค”เคฐ เค…เคงिเค• เคฆिเคจों เคคเค• เคธเคš्เคšे เคงเคฐ्เคฎ เคธे (เคฏाเคจि เคเค•เคค्เคต เค•ी เค…เคจुเคญूเคคि เคธे) เคธंเค˜เคฐ्เคท เคจเคนीं เค•เคฐ เคชाเคฏेเค—ा; เค”เคฐ เค ीเค• เค‰เคธी เคคเคฐเคน เคงเคฐ्เคฎ เค•ो เคญी เคตिเคœ्เคžाเคจ เค•ा เคตिเคฐोเคงी เคจเคนीं เคฐเคนเคจा เคšाเคนिเค । เคœिเคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคนเคฎाเคฐे เคญौเคคिเค• เคœीเคตเคจ เค•ो เคธुเค–-เคธुเคตिเคงा เคชूเคฐ्เคฃ เคฌเคจाเคจे เค•े เคฒिเคฏे- 'เคตिเคœ्เคžाเคจ' เคœเคฐुเคฐी เคนै เค‰เคธी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคนเคฎाเคฐे เค†เคจ्เคคเคฐिเค• เคœीเคตเคจ เคฎें เคธुเค–-เคถांเคคि เคฒाเคจे เค•े เคฒिเคฏे 'เคงเคฐ्เคฎ' เคฏा เค…เคง्เคฏाเคค्เคฎ เคญी เค†เคตเคถ्เคฏเค• เคนै।

>>>6.  

        เคนเคฎเคฒोเค— เคœैเคธा เค•ि เคฎाเคจเคคे/เคตिเคถ्เคตाเคธ เค•เคฐเคคे  เคนैं, เคฎเคจुเคท्เคฏ เคชंเคšเคคเคค्เคตों เค•े เคฎेเคฒ เคธे เคฌเคจा, เค•ेเคตเคฒ เคเค• เคญौเคคिเค• เคฆेเคน เคนी เคจเคนीं เคนै, เค‡เคธी เคฎाเคจเคต เคถเคฐीเคฐ เคฎें เคชंเคšเคคเคค्เคตों เคธे เคญिเคจ्เคจ เค•ोเคˆ เค…เคจ्เคฏ เคตเคธ्เคคु เคญी เคนै। เค‰เคธ เค…เคคि เคฎूเคฒ्เคฏเคตाเคจ् 'เค…เคจ्เคฏ เคตเคธ्เคคु' เค•ो เคนเคฎ เคคเคญी เคœाเคจ เคธเค•เคคे เคนैं เคœเคฌ เคนเคฎाเคฐे เคชाเคธ 'เค†เคจ्เคคเคฐिเค• เคœเค—เคค्' เค•ो เคœाเคจเคจे เค•ा เคตिเคœ्เคžाเคจ (Western Science) เค”เคฐ เคงเคฐ्เคฎ (Eastern Mysticism-เคญाเคฐเคคीเคฏ เคฏोเค—-เคตिเคฆ्เคฏा) เคฆोเคจों เคฎें เคธเคฎเคจ्เคตเคฏ เคนो ।

        เค‡เคธी เค•ाเคฐเคฃ เคนเคฎाเคฐे เคจेเคคृเคค्เคต เคฎें เค‡เคคเคจी เค•्เคทเคฎเคคा เค…เคตเคถ्เคฏ เคฐเคนเคจी เคšाเคนिเค เค•ि เค†เคงुเคจिเค• เคœीเคตเคจ เคถैเคฒी เคฎें เคชเคฒे-เคฌเคข़े เคฏुเคตाเค“ं เค•ो เคญी เคตเคน เคงเคฐ्เคฎ เค”เคฐ เคตिเคœ्เคžाเคจ เค•े เค‡เคธ เคธเคฎเคจ्เคตเคฏ เคธे เคชเคฐिเคšिเคค เค•เคฐा เคฆेเคจे เคฎें เคธเคฎเคฐ्เคฅ เคนो। เค•्เคฏोंเค•ि เค‡เคจ เคฆोเคจों เคตिเคœ्เคžाเคจों เค•ो เคœाเคจ เคฒेเคจे เค•े เคฌाเคฆ เคนी เคตे เคธเคš्เคšे เคถเค•्เคคिเคถाเคฒी เค•ाเคฐ्เคฏเค•เคฐ्เคคा เคฌเคจ เคธเค•เคคे เคนैं, เคœिเคจเค•े เคชाเคธ เคถाเคฐीเคฐिเค• เค•्เคทเคฎเคคा เค•े เคธाเคฅ เคฆूเคธเคฐों เค•े เคฆुःเค–ों เค•ो เคนृเคฆเคฏ เคฎें เค…เคจुเคญเคต เค•เคฐเคจे เค•ी เคธंเคตेเคฆเคจा เคญी เคฐเคนेเค—ी, เคคเคฅा เค‡เคคเคจा เคช्เคฐเค–เคฐ เคฎเคธ्เคคिเคท्เค• เคญी เคนोเค—ा เคœिเคธเคธे เคตे เคฆूเคธเคฐों เค•े เคฆुःเค–ों เค•ो เคฆूเคฐ เค•เคฐเคจे เค•ा เค‰เคชाเคฏ เค–ोเคœเค•เคฐ เค‰เคธเค•ो เคฆूเคฐ เค•เคฐเคจे เคฎें เคธเคฎเคฐ्เคฅ เคนोंเค—े। เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ी เคฎाเคจเคธिเค• เค•्เคทเคฎเคคा เค•ा เคนोเคจा เค…เคจिเคตाเคฐ्เคฏ เคนै। เคเคธे เคจेเคคा เคœเคนाँ เค•เคนीं เคญी เคœाเคฏेंเค—े, เคตเคนाँ เค•े เค•ुเค› เคฏुเคตाเค“ं เค•ो เคเค•เคค्เคฐ เค•เคฐ เค‰เคจเค•े เคญीเคคเคฐ เค‡เคจ्เคนीं เคธเคฌ เคช्เคฐेเคฐเคฃाเคฆाเคฏी เคตिเคšाเคฐों เค•ो เคญเคฐेंเค—े।

>>>7.    

         เคธाเคฎाเคจ्เคฏเคคः เค†เคœเค•เคฒ เค•े เคฏुเคตाเค“ं เค•े เคœीเคตเคจ เค•ा เค•ोเคˆ เคจिเคฐ्เคงाเคฐिเคค เค‰เคฆ्เคฆेเคถ्เคฏ เคจเคนीं เคนोเคคा เคนै, เค‰เคจ्เคนें เค…เคชเคจे เคœीเคตเคจ เค•ा เคเค• เค‰เคฆ्เคฆेเคถ्เคฏ เคจिเคฐ्เคงाเคฐिเคค เค•เคฐ เคฒेเคจे เค•े เคฒिเคฏे เค‰เคค्เคธाเคนिเคค เค•เคฐเคจा เคšाเคนिเค। เค‰เคจเค•े เคชाเคธ เคฎเคจुเคท्เคฏ เคœीเคตเคจ เค•ा เค•ोเคˆ เคฆเคฐ्เคถเคจ เคฏा เคœीเคตเคจ เคฆृเคท्เคŸि เคจเคนीं เคนोเคคा เคนै । เคช्เคฐाเคฏः เค…เคงिเค•ांเคถ เคฏुเคตा เค•เคญी เคฏเคน เคœाเคจเคจे เค•ा เคช्เคฐเคฏाเคธ เคจเคนीं เค•เคฐเคคे เค•ि เคฏเคน เคœीเคตเคจ เคนै เค•्เคฏा ? เค‡เคธे เคฎเคนाเคฎूเคฒ्เคฏเคตाเคจ् เค•्เคฏों เค•เคนा เค—เคฏा เคนै ? เคตे เคธเคฎเคเคคे เคนैं เค•ि เคฏเคน เคฌเคจा เคฌเคจाเคฏा เคฎिเคฒा เคนै, เค‡เคธเค•ो เค”เคฐ เค•ुเค› เคฌเคจाเคจे - เคธँเคตाเคฐเคจे เค•ी เค†เคตเคถ्เคฏเค•เคคा เคจเคนीं เคนै। เคตे เคเคธा เคฎाเคจเคคे เคนैं เค•ि เคฏเคน เคœीเคตเคจ เคฌเคธ เคฏूँ เคนी เค†เค•เคธ्เคฎिเค• เคธंเคฏोเค— เคธे เคช्เคฐाเคช्เคค เคนो เค—เคฏा เคนै เค”เคฐ เคนเคฎें เค‡เคธเค•ा เคญเคฐเคชूเคฐ เค‰เคชเคฏोเค— เค•เคฐ เคฒेเคจा เคšाเคนिเค। เค‰เคจเคฎें เคธे เค…เคงिเค•ांเคถ เคฏुเคตाเค“ं เค•े เคฒिเคฏे เคœीเคตเคจ เค•ा เคญเคฐเคชूเคฐ เค‰เคชเคฏोเค— เค•เคฐเคจे เค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคญी เค•ेเคตเคฒ เค‡เคจ्เคฆ्เคฐिเคฏों เค•े เค‰เคชเคญोเค— เคคเค• เคนी เคธीเคฎिเคค เคฐเคนเคคा เคนै। เคฏे เคถเคฐीเคฐ เค”เคฐ เค‡เคจ्เคฆ्เคฐिเคฏाँ เคนเคฎें เคฌเคนुเคค เคธुเค– เคฆेเคคी เคนैं, เค…เคค: เค•िเคจ-เค•िเคจ เคตिเคทเคฏों เคธे เคนเคฎें เคฌเคนुเคค เคธुเค– เคฎिเคฒเคคा เคนै, เค‰เคธเค•ी เค–ोเคœ เค•ी เคœाเคฏे เค”เคฐ เค‰เคจเค•ा เคญเคฐเคชूเคฐ เคฎเคœा เคฒिเคฏा เคœाเคฏे! เคฌเคธ เค‡เคธी เคฎें เคฎเคจुเคท्เคฏ เคœीเคตเคจ เค•ी เคธाเคฐ्เคฅเค•เคคा เคนै ! เค•िเคจ्เคคु เคเคธा เคธोเคšเคจा เคจिเคฐा เคชाเค—เคฒเคชเคจ เคนै! เค…เคœ्เคžाเคจ เคนै! เคฎूเคฐ्เค–เคคा เคนै!

      เคฎเคนाเคฎเคฃ्เคกเคฒ เค•े 'เคฎเคจुเคท्เคฏ เคฌเคจो เค”เคฐ เคฌเคจाเค“ เคตेเคฆाเคจ्เคค เคจेเคคृเคค्เคต/เคถिเค•्เคทเค•-เคช्เคฐเคถिเค•्เคทเคฃ เคชเคฐเคฎ्เคชเคฐा (Be and Make Vedanta Leadership Training Tradition) เค•े เคช्เคฐเคถिเค•्เคทเคฃ เคฎें เคช्เคฐเคถिเค•्เคทिเคค เคญเคตिเคท्เคฏ เคฎें เคœो เคจेเคคृเคค्เคต เค‰เคญเคฐ เค•เคฐ เคธाเคฎเคจे เค†เคฏेเค—ा,  เคตเคน เค‡เคธ เคฎूเคฐ्เค–เคคा เค•े เคฎเค•เคก़เคœाเคฒ เคฎें เคซंเคธे เค‡เคจ เคฏुเคตाเค“ं เค•ो เค‰เคธเคธे เคฌाเคนเคฐ เค–ींเคš เคจिเค•ाเคฒेเค—ा। เคตเคน เคฏुเคตाเค“ं เค•ा เคฎाเคฐ्เค—เคฆเคฐ्เคถเคจ เค•เคฐेเค—ा, เคœ्เคžाเคจ เค•े เค†เคฒोเค• เคฎें เคœीเคตเคจ เค•े เคฎเคนเคค्เคต เค•ो เคธเคฎเคाเคจे เค•े เคฒिเคฏे เค‰เคจ्เคนें เคฎเคจुเคท्เคฏ เคœीเคตเคจ เค•े เคฒเค•्เคท्เคฏ เค•े เคตिเคทเคฏ เคฎें เคฌเคคाเคฏेเค—ा । เคตเคน เคฏुเคตाเค“ं เค•ो เคฌเคคเคฒाเคฏेเค—ा เค•ि เคฏเคน เคœीเคตเคจ เคฏूँ เคนी เคจเคท्เคŸ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคจเคนीं เคฎिเคฒा เคนै। เค‡เคธเค•े เคชीเค›े เคเค• เคฎเคนाเคจ เค‰เคฆ्เคฆेเคถ्เคฏ, เคฎเคนाเคจ เคธंเคญाเคตเคจा เค›िเคชी เคนुเคˆ เคนै। เคตเคน เคฎเคจुเคท्เคฏ เคฏोเคจि เคฎें เคนी เค‰เคชเคฒเคฌ्เคง เคนोเคจे เคตाเคฒी เคฎเคนाเคจ เคธंเคญाเคตเคจाเค“ं เค•ा เคธเคนी เคšिเคค्เคฐ เคฏुเคตाเค“ं เค•े เคธเคฎเค•्เคท เคฐเค–ेเค—ा।

           เคธ्เคตाเคฎीเคœी เคฎोเคนเคจिเคฆ्เคฐा เคฎें เคจिเคฎเค—्เคจ เคฏुเคตाเค“ं เค•ो เคเค•เคोเคฐเคคे เคนुเค เค•เคนเคคे เคนैं-" เค‰เค ो ,เคœाเค—्เคฐเคค เคนो เคœाเค“। เคนे เคฎเคนाเคจ, เคฏเคน เคจींเคฆ เคคुเคฎ्เคนें เคถोเคญा เคจเคนीं เคฆेเคคी। เค‰เค ो, เคฏเคน เคฎोเคน เคคुเคฎ्เคนें เคจเคนीं เคญाเคคा। เคคुเคฎ เค…เคชเคจे เค•ो เคฆुเคฐ्เคฌเคฒ เค”เคฐ เคฆुःเค–ी เคธเคฎเคเคคे เคนो ? เคนे เคธเคฐ्เคตเคถเค•्เคคिเคฎाเคจ, เค‰เค ो, เคœाเค—्เคฐเคค เคนोเค“ , เค…เคชเคจा เคธ्เคตเคฐुเคช เคช्เคฐเค•ाเคถिเคค เค•เคฐो। เคคुเคฎ เค…เคชเคจे เค•ो เคชाเคชी เคธเคฎเคเคคे เคนो , เคฏเคน เคคुเคฎ्เคนें เคถोเคญा เคจเคนीं เคฆेเคคा। เคคुเคฎ เค…เคชเคจे เคฆुเคฐ्เคฌเคฒ เคธเคฎเคเคคे เคนो , เคฏเคน เคคुเคฎ्เคนाเคฐे เคฒिเค เค‰เคšिเคค เคจเคนीं เคนै।"  เคคुเคฎ เคธเคฌों เค•े เคญीเคคเคฐ เคœो เค…เคจเคจ्เคค เคธंเคญाเคตเคจाเคँ เค›ुเคชी เคนुเคˆ เคนैं, เคตे เค…เคธीเคฎ เคนैं। เคเค• เคฌाเคฐ เคฏเคฆि เคฏเคน เคธเคค्เคฏ เคธเคฎเค เคฎें เค† เค—เคฏा เค”เคฐ เคฏเคฆि เคคुเคฎ เค‰เคจ เคธंเคญाเคตเคจाเค“ं เค•ो เค…เคญिเคต्เคฏเค•्เคค เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเคฏे เคช्เคฐเคฏाเคธเคฐเคค เคนो เค—เคฏे เคคो เคคुเคฎ เคญी เค‡เคธ เคฎเคจुเคท्เคฏ เคœीเคตเคจ เค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคœाเคจ เคœाเค“เค—े । เคœเคฌ เคคुเคฎ เคฎเคจुเคท्เคฏ เคœीเคตเคจ เค•ी เคฎเคนिเคฎा เค•ो เคœाเคจ เคœाเค“เค—े เคคเคฌ เคคुเคฎ्เคนें เคœीเคตเคจ เคธे เคช्เคฐेเคฎ เคนो เคœाเคเค—ा। เคคเคฌ เคคुเคฎ เคธเคšเคฎुเคš เค‡เคธ เคฎाเคจเคต เคœीเคตเคจ เค•ा เค†เคจเคจ्เคฆ เค‰เค ाเคจे เคฎें เคธเคฎเคฐ्เคฅ เคนो เคœाเค“เค—े । เคฏเคฆि เคคुเคฎ เคชूเคฐ्เคฃ เคฎเคจुเคท्เคฏ เคฌเคจ เคธเค•े เคคो เค‰เคธเคธे เคœो เค†เคจเคจ्เคฆ เคช्เคฐाเคช्เคค เคนोเค—ा, เค‰เคธเค•ी เคคुเคฒเคจा เคฎें เค‡เคจ्เคฆ्เคฐिเคฏों เคธे เคช्เคฐाเคช्เคค เคนोเคจे เคตाเคฒे เคธाเคฐे เค†เคจเคจ्เคฆ เคเค•เคฆเคฎ เคคुเคš्เค› เคฒเค—เคจे เคฒเค—ेंเค—े।  เค‰เคธ เคชเคฐเคฎ เค†เคจเคจ्เคฆ เค•ो เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคจे เค•ा เคฎाเคฐ्เค— เคฌिเคฒ्เค•ुเคฒ เคตिเคœ्เคžाเคจ เคธเคฎ्เคฎเคค เคช्เคฐเคฃाเคฒी เคชเคฐ เค†เคงाเคฐिเคค เคนै। เคฏเคฆि เคคुเคฎ เค†เคœ เคธे เคนी เค‡เคธ เคตैเคœ्เคžाเคจिเค• เคชเคฆ्เคงเคคि เค•ो เคธीเค–เคจे เค•ा เคช्เคฐเคฏเคค्เคจ เคช्เคฐाเคฐंเคญ เค•เคฐ เคฆो เคคो เคคुเคฎ เคญी เค‰เคจ्เคจเคค เคนो เคธเค•เคคे เคนो, เคคुเคฎ เคธ्เคตเคฏं เค•ो เคตिเค•เคธिเคค เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนो เคคเคฅा เค…เคชเคจे เคฎाเคจเคต เคœीเคตเคจ เค•ा เคชूเคฐा เคฎूเคฒ्เคฏ เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนो

>>>8

     เค…เคฎेเคฐिเค•ा เค•े เคตिเค–्เคฏाเคค เค…เคœ्เคžेเคฏเคตाเคฆी เค‡ंเค—เคฐเคธोเคฒ (1833-1899) เคจे เคเค• เคฌाเคฐ เคธ्เคตाเคฎीเคœी เคธे เค•เคนा เคฅा- "เคนเคฎ เคชाเคถ्เคšाเคค्เคฏ เคตाเคฒे เค‡เคธ เค‡เคจ्เคฆ्เคฐिเคฏ เค—्เคฐाเคน्เคฏ เคœเค—เคค् เค•ो เค›ोเคก़เค•เคฐ เค…เคจ्เคฏ เค•िเคธी เคตเคธ्เคคु เคœเค—เคค् เค•ो เคธเคค्เคฏ เคจเคนीं เคธเคฎเคเคคे, เค…เคคः เคนเคฎाเคฐा เคตिเคถ्เคตाเคธ เคนै เค•ि เค‡เคธ เคธे เคœिเคคเคจा เค…เคงिเค• เคฒाเคญ เคช्เคฐाเคช्เคค เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै เค‰เคธे เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคจे เค•ी เคšेเคท्เคŸा เค•เคฐเคจी เคšाเคนिเค। เค…เคคः เคนเคฎ เค‡เคธ เคธंเคคเคฐे (เคœเค—เคค्) เค•ो เคจिเคšोเคก़เค•เคฐ เคœिเคคเคจा เคจिเค•เคฒ เคธเค•े เค‰เคธเค•ा เคฐเคธ เคจिเค•ाเคฒ เคฒेเคจा เคšाเคนเคคे เคนैं।" เค‡เคธเค•े เค‰เคค्เคคเคฐ เคฎें เคธ्เคตाเคฎीเคœी เคจे เค•เคนा เคฅा- "เคนाँ เคนเคฎ เคญाเคฐเคคीเคฏ เคญी เคธंเคคเคฐे เค•ो เคจिเคšोเคก़เค•เคฐ เค‰เคธเค•ा เคฐเคธ เคชीเคจा เคšाเคนเคคे เคนैं । เค•िเคจ्เคคु, เคนเคฎเคฒोเค— เค†เคชเค•ी เค…เคชेเค•्เคทा เค‡เคธ เคœเค—เคค् เคฐूเคชी เคธंเคคเคฐे เค•ो เคจिเคšोเคก़เคจे เค•ी เค”เคฐ เค…เคงिเค• เค‰เคค्เค•ृเคท्เคŸ เคช्เคฐเคฃाเคฒी เคœाเคจเคคे เคนैं เคœिเคธเคธे เคนเคฎเคฒोเค— เค…เคงिเค• เคฐเคธ เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคคे เคนैं। 

        เค•्เคฏोंเค•ि เคนเคฎ เคญाเคฐเคคเคตाเคธी เคฏเคน เค…เคš्เค›ी เคคเคฐเคน เคœाเคจเคคे เคนैं เค•ि เคนเคฎเคฒोเค— เค•ेเคตเคฒ เคฏเคน เคจเคถ्เคตเคฐ เคฆेเคนเคฎाเคค्เคฐ เคจเคนीं เคนैं, เคนเคฎ เคคो เค…เคœเคฐ, เค…เคฎเคฐ, เค…เคตिเคจाเคถी เค†เคค्เคฎा เคนैं। เคšुँเค•ि , เคนเคฎ เคœाเคจเคคे เคนैं เค•ि เคนเคฎ เคฎเคฐเคฃเคงเคฐ्เคฎा เคถเคฐीเคฐ เคฎाเคค्เคฐ เคจเคนीं เคนैं; เค‡เคธीเคฒिเค เคนเคฎें เคฐเคธ เคจिเคšोเคก़เคจे เค•ी เค•ोเคˆ เคœเคฒ्เคฆी เคจเคนीं เคชเคก़ी เคนै। เคฎैं เคœाเคจเคคा เคนूँ เค•ि เคญเคฏ เค•ा เค•ोเคˆ เค•ाเคฐเคฃ เคจเคนीं เคนै เค…เคคเคเคต เค†เคจเคจ्เคฆเคชूเคฐ्เคตเค• เคฐเคธ เคจिเคšोเคก़เคคा เคนूँ ।  เค‡เคธीเคฒिเคฏे เคนเคฎเคฒोเค— เคธเคญी เคจเคฐ-เคจाเคฐिเคฏों เคธे เคช्เคฐेเคฎ เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนैं। เคธเคญी เคนเคฎाเคฐे เคฒिเคฏे เคฌ्เคฐเคน्เคฎเคธ्เคตเคฐूเคช เคนैं। เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•ो เคญเค—เคตाเคจ เคธเคฎเคเค•เคฐ เค‰เคจเค•े เคช्เคฐเคคि เคช्เคฐेเคฎ เค•ा เคญाเคต เคฐเค–เคจे เคฎें เค•िเคคเคจा เค†เคจเคจ्เคฆ เคนै । เคœเค—เคค् เคฐूเคชी เคธंเคคเคฐे เค•ो เค‡เคธ เคคเคฐเคน เคธे เคจिเคšोเคก़เค•เคฐ เคฆेเค–िเคฏे- เค…เคจ्เคฏ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคธे เคจिเคšोเคก़เคจे เคชเคฐ เค†เคชเค•ो เคœिเคคเคจा เคฐเคธ เคช्เคฐाเคช्เคค เคนोเคคा เคนोเค—ा, เค‰เคธเค•ी เค…เคชेเค•्เคทा เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคจिเคšोเคก़เคจे เคชเคฐ เคฆเคธ เคนเคœाเคฐ เค—ुเคจा เค…เคงिเค• เคฐเคธ เคชाเคฏेंเค—े। เคฐเคธ เค•ी เคเค• เคฌूँเคฆ เคญी เคต्เคฏเคฐ्เคฅ เคจ เคœाเคเค—ी।"

>>>9. 

        เค•िเคธी เค…เคจ्เคฏ เค…เคตเคธเคฐ เคชเคฐ เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค•เคนा เคฅा- "เคคुเคฎ เคชाเคถ्เคšाเคค्เคฏ เค…เคœ्เคžेเคฏเคตाเคฆी เคธंเคคเคฐे เค•ो เคจिเคšोเคก़ เคฐเคนे เคนो เค”เคฐ เคนเคฎ เคญाเคฐเคคीเคฏ เค†เคฎ เค•ो เคจिเคšोเคก़เคคे เคนैं ।" เคชเคฐเคจ्เคคु เคธंเคคเคฐे เค•े เคธाเคฅ เค†เคฎ เค•ी เคคुเคฒเคจा เค•เคฐเคจे เค•ा เค•्เคฏा เค…เคญिเคช्เคฐाเคฏ เคฅा, เค‡เคธ เคชเคฐ เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค•เคนीं เคช्เคฐเค•ाเคถ เคจเคนीं เคกाเคฒा เคนै। เคถाเคฏเคฆ เคธ्เคตाเคฎीเคœी เค•े เค•เคฅเคจ เค•ा เค…เคญिเคช्เคฐाเคฏ เคฏเคน เคฐเคนा เคนोเค—ा เค•ि เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคซเคฒ เคฎें เค•ुเค› เคธाเคฐเคนीเคจ เคชเคฆाเคฐ्เคฅ เคญी เคฐเคนเคคा เคนै, เคœिเคธเค•ो เคนเคฎें เคซेंเค• เคฆेเคจा เคšाเคนिเค। เคนเคฎ เคœाเคจเคคे เคนैं เค•ि เค†เคฎ เคฎें เคเค• เค•เคก़ी เคธी เค—ुเค เคฒी เคญी เคนोเคคी เคนै। เค…เคคः เค†เคช เค†เคฎ เค•ो เคจिเคšोเคก़เค•เคฐ เค†เคฎ เค•ा เคฐเคธ เคœเคฐूเคฐ เคจिเค•ाเคฒ เคฒीเคœिเค, เคชเคฐเคจ्เคคु; เค‰เคธเค•े เคญीเคคเคฐ เคœो เค—ुเค เคฒी เคฌเคšी เคฐเคน เค—เคฏी เคนै, เค‰เคธเคธे เคฐเคธ เคจिเค•ाเคฒเคจे เค•ी เคšेเคท्เคŸा เคต्เคฏเคฐ्เคฅ เคนै । เค…เคคः เค‰เคธ เคจिเคธ्เคธाเคฐ เคชเคฆाเคฐ्เคฅ เค•ो เคฌाเคนเคฐ เคซेंเค• เคธเค•เคจे เค•ा เคธाเคนเคธ เคญी เค†เคชเคฎें เค…เคตเคถ्เคฏ เคฐเคนเคจा เคšाเคนिเค।

      เค‡เคธी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคนเคฎाเคฐे เคœीเคตเคจ เคฎें เคญी เค•ुเค› เคเคธा เคนै เคœो เคธเคฐเคธ เคนै, เคฎเคงुเคฐ เคนै, เคธुเคธ्เคตाเคฆु เคนै, เค…เคš्เค›ा เคนै เคคเคฅा เค•เคฒ्เคฏाเคฃเค•ाเคฐी เคนै। เค‰เคธ เคฎเคงुเคฐ เคฐเคธ เค•ा เคชाเคจ เค…เคตเคถ्เคฏ เค•ीเคœिเค । เคชเคฐเคจ्เคคु เค‡เคธी เค•े เคธाเคฅ เค•ुเค› เค…เคจ्เคฏ เคชเคฆाเคฐ्เคฅ เคญी เคนैं เคœो เค•ि เค•ूเคก़े เค•เคฐเค•เคŸ เค•ी เคคเคฐเคน เคจिเคฐเคฐ्เคฅเค• เคนैं, เคคुเคš्เค› เคนैं- เค‰เคจเค•ो เคฎुเค– เคฎें เคกाเคฒเคจे เค•ा เคช्เคฐเคฏाเคธ เคฎเคค เค•ीเคœिเค। เคฏเคฆि เค†เคช เค†เคฎ เค•ी เคคเคฐเคน เค‰เคธเค•ी เค—ुเค เคฒी เค•ो เคญी เคฆाँเคคों เคธे เค•ाเคŸเคจे เค•ा เคช्เคฐเคฏाเคธ เค•เคฐेंเค—े เคคो เค‰เคธเค•ा เคธ्เคตाเคฆ เค…เคš्เค›ा เคจเคนीं เคฒเค—ेเค—ा, เคฎुเค– เค•เคธैเคฒा เคนो เคœाเคเค—ा। เค‰เคธी เคคเคฐเคน เค†เคชเค•ो เค‡เคคเคจा เคœเคฐूเคฐ เคœाเคจ เคฒेเคจा เคšाเคนिเค เค•ि เค‡เคธ เคฎเคจुเคท्เคฏ เคถเคฐीเคฐ เค•ो เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคจे เค•े เคฌाเคฆ เค‡เคธเค•े เค•िเคธ เคฐเคธ เค•ा เคชाเคจ เค•เคฐเคจा เคนै เค”เคฐ เค•िเคธ เคฐเคธ เค•ो เคจिเคธ्เคธाเคฐ เคธเคฎเคเค•เคฐ เคธเคฆा เค•े เคฒिเคฏे เคค्เคฏाเค— เคฆेเคจा เคนै । เคชเคฐเคจ्เคคु; เคนเคฎเคฎें เคธे เค…เคงिเค•ांเคถ เคฒोเค— เคคो เค…เคฌ เคญी เค†เคฎ เค•ी เค•เคก़ी เค—ुเค เคฒी เค•ो เคนी เคšเคฌाเคจे เค•ा เคช्เคฐเคฏाเคธ เค•เคฐ เคฐเคนे เคนैं, เค•्เคฏोंเค•ि เคนเคฎें เค†เคฎ เค•े เคธเคš्เคšे เคธ्เคตाเคฆ เค•ा เค•ुเค› เคชเคคा เคนी เคจเคนीं เคนै। เคนเคฎें เค‰เคธเค•े เคตाเคธ्เคคเคตिเค• เคฐเคธ เค•ो เคชीเคจा เคšाเคนिเค, เคชเคฐเคจ्เคคु เคนเคฎें เค‰เคธเค•ा เค•ुเค› เคชเคคा เคนी เคจเคนीं เคนै। 

         เค…เคฌ, เคฏเคนीं เคตिเคตेเค•-เคตिเคšाเคฐ เค•เคฐเคจा เคœเคฐूเคฐी เคนो เคœाเคคा เคนै। เค†เคชเค•े เคธाเคฎเคจे เค‰เคชเคญोเค— เค•े เคฒिเคฏे เคœो เคญी เคตเคธ्เคคु เค† เคœाเคฏे, เค‰เคธเค•ो เคตैเคธे เคนी เคจिเค—เคฒเคจे เคฎเคค เคฒเค— เคœाเค‡เคฏे। เคฌเคฒ्เค•ि เค‰เคชเคญोเค— เคฎें เคฒाเคจे เค•े เคชเคนเคฒे เคถ्เคฐेเคฏ - เคช्เคฐेเคฏ เค•ा เคตिเคตेเค• เค•เคฐ เคฒीเคœिเค, เค†เคชเค•े เคธเคฎเค•्เคท เคœो เคตเคธ्เคคु เคฐเค–ी เคนै, เคตเคน เคธंเคชूเคฐ्เคฃ เคฐूเคช เคธे เค†เคชเค•े เคธ्เคตाเคธ्เคฅ्เคฏ เค•े เค…เคจुเค•ूเคฒ เคนी เคนो, เคเคธा เค†เคตเคถ्เคฏเค• เคจเคนीं เคนै। เค…เคคः เค‰เคธเค•े เค•ेเคตเคฒ เค‰เคธी เค…ंเคถ เค•ो เค—्เคฐเคนเคฃ เค•ीเคœिเค เคœो เคชौเคท्เคŸिเค• เค”เคฐ เคธ्เคตाเคธ्เคฅ्เคฏเคตเคฐ्เคฆ्เคงเค• เคนो। เค•ुเค› เค–ाเคฆ्เคฏ เคชเคฆाเคฐ्เคฅों เคฎें เคเคธे-เคเคธे เคตिเคทाเคฃु เคญी เคฎिเคฒे เคนो เคธเค•เคคे เคนैं เคœो เคถเคฐीเคฐ เค•े เค…เคจ्เคฆเคฐ เคชเคนुँเคšเค•เคฐ เคตिเคท เค‰เคค्เคชเคจ्เคจ เค•เคฐเคจे เคฒเค—ें । เค…เคคः เค‰เคจ เคตिเคทोเคค्เคชाเคฆเค• เคตเคธ्เคคुเค“ं เค•ा เคธेเคตเคจ เค•เคฐเคจा เคฌंเคฆ เค•ीเคœिเค। เคœो เคธ्เคตाเคธ्เคฅ्เคฏเค•เคฐ เคชเคฆाเคฐ्เคฅ เคนैं, เค•ेเคตเคฒ เค‰เคจ्เคนें เคนी เค—्เคฐเคนเคฃ เค•ीเคœिเค।  เคœो เคชเคฆाเคฐ्เคฅ เค•ेเคตเคฒ เคช्เคฐाเคฐंเคญ เคฎें เคนी เคธुเค–เค•เคฐ เคฒเค—เคคे เคนों เคชเคฐเคจ्เคคु, เคฌाเคฆ เคฎें เคชीเคก़ाเคฆाเคฏเค• เคนों เคฏा เค•เคฒ्เคฏाเคฃเค•ाเคฐी เคจ เคนों เค‰เคจเค•ा เคค्เคฏाเค— เค•เคฐเคจा เคšाเคนिเค ।

       เคนเคฎ เคธเคญी เคฒोเค— เคธुเค– เคชाเคจा เคšाเคนเคคे เคนैं, เคชเคฐเคจ्เคคुः เคธเคš्เคšा เคธुเค– เค•्เคฏा เคนै ? เค‡เคธे เคจเคนीं เคœाเคจเคจे เค•े เค•ाเคฐเคฃ เคนเคฎ เค…เค•्เคธเคฐ 'เคธुเค–' เค•े เค†เคตเคฐเคฃ เคฎें เค›ुเคชे เค˜ोเคฐ เคฆुःเค– เค•ो เคนी เคชाเคคे เคนैं। เคนเคฎें เค‡เคธी เคญूเคฒ เคธे เคฌเคšाเคจे เค•े เคฒिเคฏे เคญเค—เคตाเคจ เคถ्เคฐीเค•ृเคท्เคฃ เค—ीเคคा เคฎें เคชเคฐाเคฎเคฐ्เคถ เคฆेเคคे เคนैं เค•ि เคนเคฎเคฒोเค—ों เค•ो เค‰เคชเคญोเค— เค•เคฐเคจे เคธे เคชเคนเคฒे เคนी เคœเคฐा เค เคนเคฐ เค•เคฐ เคงैเคฐ्เคฏ เค•े เคธाเคฅ เคตिเคตेเค• เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค•เคฐเค•े เคฏเคน เคœाเคจ เคฒेเคจा เคšाเคนिเค เค•ि เค•ौเคจ เคธा เคธुเค– เคธเคš्เคšा เคธुเค– เคจเคนीं เคนै। 

          เคธुเค– เคคीเคจ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เคนोเคคे เคนैं- เคธाเคค्เคตिเค• เคธुเค–, เคฐाเคœเคธिเค• เคธुเค– เคคเคฅा เคคाเคฎเคธिเค• เคธुเค–เคธाเคค्เคตिเค• เคธुเค– เคช्เคฐाเคฐเคฎ्เคญ เคฎें เคตिเคท เค•े เคธเคฆृเคถ เคฒเค—เคคा เคนै เคชเคฐเคจ्เคคु เคชเคฐिเคฃाเคฎ เคฎें เค…เคฎृเคค เคคुเคฒ्เคฏ เคนै, เค…เคฎृเคค เคคเคค्เคต เค•ो เคฆिเคฒाเคจे เคตाเคฒा เคนै। เค•ुเค› เคตเคธ्เคคुเคँ เคเคธी เคนैं เคœो เคถुเคฐू เคฎें เคšเคฌाเคคे เคธเคฎเคฏ เคธ्เคตाเคฆिเคท्เคŸ เคจเคนीं เคฒเค—เคคी เคฏा เคคो เค•เคธैเคฒी เคฒเค—เคคी เคนैं เคฏा เค‰เคจเค•ा เคธ्เคตाเคฆ เค…เคš्เค›ा เคจเคนीं เคฒเค—เคคा เคชเคฐเคจ्เคคु เคœเคฌ เค†เคช เค‰เคจ्เคนें เคšเคฌाเค•เคฐ เคชเคšा เคฒेเคคे เคนैं เคคो เค†เคชเค•ो เคตเคนी เคธเคš्เคšी เคชौเคท्เคŸिเค•เคคा เคญी เคช्เคฐเคฆाเคจ เค•เคฐเคคी เคนैं, เคœैเคธे, เค†ँเคตเคฒा เค”เคฐ เคนเคฐ्เคฐे/เคˆเคฎเคฒी  । เค‡เคจเค•ा เคจाเคฎ เค†เคชเคจे เค…เคตเคถ्เคฏ เคนी เคธुเคจा เคนोเค—ा। เคœเคฌ เค†เคช เค‡เคจ्เคนें เค…เคชเคจे เคฎुเค– เคฎें เคกाเคฒ เค•เคฐ เคšเคฌाเคจा เคถुเคฐू เค•เคฐเคคे เคนैं เคคो เคชเคนเคฒे-เคชเคนเคฒ เค‰เคจเค•ा เคธ्เคตाเคฆ เคฌिเคฒ्เค•ुเคฒ เค…เคš्เค›ा เคจเคนीं เคฒเค—เคคा เค•िเคจ्เคคु เคฏเคฆि เคฅोเคก़ी เคฆेเคฐ เคšเคฌा เคฒेเคจे เค•े เคฌाเคฆ เคเค• เค—िเคฒाเคธ เคชाเคจी เคชी เคฒिเคฏा เคœाเคฏे เคคो เคฎुँเคน เค•ा เคธ्เคตाเคฆ เคญी เคฌเคฆเคฒ เคœाเคคा เคนै เค”เคฐ เคฏเคน เคถเคฐीเคฐ เค•े เคฒिเคฏे เคฒाเคญเค•ाเคฐी เคญी เคนोเคคा เคนै। เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคธे เคถ्เคฐेเคฏ- เคช्เคฐेเคฏ เค•ा เคตिเคตेเค• เค•เคฐเค•े เคถ्เคฐेเคฏ เค•ो เคนी เค—्เคฐเคนเคฃ เค•เคฐเคจे เคธे เคธाเคค्เคตिเค• เคธुเค– เคช्เคฐाเคช्เคค เคนोเคคा เคนै।

       เค‰เคธी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคฐाเคœเคธिเค• เคธुเค–, เคตเคน เคธुเค– เคนै เคœो เค†เคฐंเคญ เคฎें เคคो เคฌเคก़ा เคนी เคธ्เคตाเคฆिเคท्เคŸ เคฏा เคธुเค–เค•เคฐ เค…เคจुเคญเคต เคนोเคคा เคนै เค•िเคจ्เคคु, เคฌाเคฆ เคฎें เคฌเคนुเคค เคฆुःเค–เคฆाเคฏी เคนोเคคा เคนै เคœैเคธे เคฆाเคฆ-เค–ुเคœเคฒी[ เคฆाเคฆ- เค–ुเคœाเคจे เค•ा เค†เคจเคจ्เคฆ เคชเคฐเคฎाเคจเคจ्เคฆ เค•ी เคคเคฐเคน เคนोเคคा เคชเคฐ เคฌाเคฆ เคฎें เคฎเคนाเคชीเฅœा เคนोเคคी เคนै।เคฏเคน เค–ुเคœเคฒाเคคे เคธเคฎเคฏ เคคो เคธुเค–เค•เคฐ เคฒเค—เคคा เคนै เค•िเคจ्เคคु เค‰เคธเค•ा เค…เคจ्เคคिเคฎ เคชเคฐिเคฃाเคฎ เคชीเคก़ाเคฆाเคฏเค• เคนोเคคा เคนै। เคตैเคธे เคนी เคˆเคฎเคฒी เค•ा เคจाเคฎ เคธुเคจเคคे เคนी เคฎुเค– เคฎें เคชाเคจी เค† เคœाเคคा เคนै เค•िเคจ्เคคु, เค–ाเคจे เคชเคฐ เค‰เคธเค•ा เคชเคฐिเคฃाเคฎ เคถเคฐीเคฐ เค•े เคฒिเคฏे เคฌिเคฒ्เค•ुเคฒ เค…เคš्เค›ा เคจเคนीं เคนोเคคा। เคœो เคธुเค– เคช्เคฐाเคฐंเคญ เค”เคฐ เคชเคฐिเคฃाเคฎ เคฆोเคจों เคฎें เคฌुเคฆ्เคงि เค•ो เคฎोเคนเค—्เคฐเคธ्เคค เค•เคฐเคคा เคนै เคœो เคธुเค– เคจिเคฆ्เคฐा, เค†เคฒเคธ्เคฏ เค”เคฐ เคต्เคฏเคฐ्เคฅ เค•ी เคšेเคท्เคŸाเค“ं เคธे เค‰เคค्เคชเคจ्เคจ เคนोเคคा เคนै เคตเคน เคธुเค– เคคाเคฎเคธिเค• เคธुเค– เค•เคนเคฒाเคคा เคนै ।

        เคตिเคตेเค•-เคช्เคฐเคฏोเค— เค•े เคฎเคนเคค्เคต เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เค•ुเค› เคจเคนीं เคœाเคจเคจे เค•े เค•ाเคฐเคฃ เคนเคฎเคฎें เคธे เค…เคงिเค•ांเคถ เคฒोเค— เคธाเคฎाเคจ्เคฏเคคः เคคाเคฎเคธिเค• เคธुเค–ों เคฎें เคนी เค…เคชเคจा เคธुเค– เค–ोเคœเคคे เคนैं। เคธ्เคตाเคฐ्เคฅเคชเคฐเคคा เค•ो เค•เคฎ เค•เคฐเคคे เคœाเคจे เคธे เคนी เคนเคฎाเคฐा เคฎเคจुเคท्เคฏ เคœीเคตเคจ เคธाเคฐ्เคฅเค• เคนो เคธเค•เคคा เคนै। เค…เคคः เคถ्เคฐेเคฏ-เคช्เคฐेเคฏ เค•ा เคตिเคตेเค• เคธीเค–เค•เคฐ เค…เคญ्เคฏाเคธ เค•เคฐเคจे เคธे เคนเคฎाเคฐी เคธ्เคตाเคฐ्เคฅเคชเคฐเคคा เคฆूเคฐ เคนो เคœाเคคी เคนै। เค•ेเคตเคฒ เค…เคชเคจे เค•्เคทुเคฆ्เคฐ เคธुเค–ों เค•ो เคชूเคฐा เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเคฏे เคœीเคตเคจ เคงाเคฐเคฃ เค•เคฐเคจा เค•्เคทुเคฆ्เคฐ เคธ्เคตाเคฐ्เคฅเคชเคฐเคคा เคนी เคจเคนीं เค…เคชिเคคु เคฆेเคตเคฆुเคฐ्เคฒเคญ เคฎเคจुเคท्เคฏ เคถเคฐीเคฐ เค•ो เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐ เค‰เคธเค•ो เคต्เคฏเคฐ्เคฅ เคฎें เคจเคท्เคŸ เค•เคฐเคจे เคœैเคธा เคญी เคนै । เคฎเคนाเคฎเคฃ्เคกเคฒ เค•े เคจेเคคा เค…เคชเคจे เค†เคธ - เคชाเคธ เคฐเคนเคจे เคตाเคฒे เคญाเคˆเคฏों เค•े เคฌीเคš เค‡เคจ्เคนीं เคช्เคฐेเคฐเคฃाเคฆाเคฏเค• เคธुเคจ्เคฆเคฐ เคคเคฅा เค‰เคฆाเคฐ เคตिเคšाเคฐों เค•ो เค…เคชเคจे เคœीเคตเคจ เค•ो เคนी เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃเคธ्เคตเคฐूเคช เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เค•เคฐ เคธเคฎเคाเคจे เค•ा เคช्เคฐเคฏเคค्เคจ เค•เคฐเคคे เคนैं ।

==============




























 







 



 


เค•ोเคˆ เคŸिเคช्เคชเคฃी เคจเคนीं:

เคเค• เคŸिเคช्เคชเคฃी เคญेเคœें