рдХुрд▓ рдкेрдЬ рджृрд╢्рдп

рд░рд╡िрд╡ाрд░, 4 рдЕрдЧрд╕्рдд 2024

ЁЯП╣ЁЯФ▒ЁЯХКрд╢िрд░ीрд╖ рдХुрд╕ुрдо рдХा рдПрдХ рдЧुрдЪ्рдЫा:*/рд╕рдд्рдп рдХी рдХрд╕ौрдЯी рдкрд░ рдХрд╕ा рд╣ुрдЖ рд╕्рд╡рд░्рдгिрдо рд╕ूрдд्рд░ >"рдЖрдд्рдорди: рдк्рд░рддिрдХूрд▓ाрдиि рдкрд░ेрд╖ां рди рд╕рдоाрдЪрд░ेрдд। " /рдЬाрдЧ्рд░рдд рдкुрд░ुрд╖ рдХा рд╕्рд╡рдк्рдирдЬрдЧрдд рдХे рд╕ाрде рд╕рдо्рдмрди्рдз рдФрд░ рдЖрдд्рдордЬ्рдЮाрдиी рдкुрд░ुрд╖ рдХा рдЬрдЧрдд् рдХे рд╕ाрде рд╕рдо्рдмрди्рдз (рдЖрд╕рдХ्рддि) рдХा рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рдЕрдз्рдпрди (рдЧीрддा 14.24) рдд्рд░िрдЧुрдгाрддीрдд рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рдкрд╣ुँрдЪे рд╢िрд░ीрд╖ рдХुрд╕ुрдо рдХा рдПрдХ рдЧुрдЪ्рдЫा ! /A bunch of Shirish flowers that have reached the state beyond three gunas!/рд╡िрд╡ेрдХी рд╕рд░्рд╡рджा рдоुрдХ्рддः рдХुрд░्рд╡рддो рдиाрд╕्рддि рдХрд░्рддृрддा । ЁЯП╣ Eton -рдХॉрд▓ेрдЬ (рд▓ंрджрди - рдИрдЯрди рдХॉрд▓ेрдЬ) рдХे рдк्рд░рдзाрди рд╢िрдХ्рд╖рдХों рдХा рдЖрджрд░्рд╢ рд╡ाрдХ्рдп рд╣ै - "I am taught best by teaching" The Secret of Success "- A Course of Nine Lessons : рд╡िрд▓िрдпрдо рд╡ॉрдХрд░ рдПрдЯрдХिंрд╕рди (1862-1932)ЁЯФ▒ЁЯХКрд╕्рд╡рд░्рдгिрдо рд╕ूрдд्рд░ (The golden formula) рд╢ुрдХाрд╖्рдЯрдХрдо्'

ЁЯЩЛрд╢िрд░ीрд╖ рдХुрд╕ुрдо рдХा рдПрдХ рдЧुрдЪ्рдЫाЁЯЩЛ

*A Bunch of Shirish Kusum*

~ рд╢्рд░ी рдирд╡рдиीрд╣рд░рди рдоुрдЦोрдкाрдз्рдпाрдпाрдп

(15th August, 1931- 26th Sept, 2016) 

         рдпрд╣ рд╕ोрдЪ рдХрд░ рднी рдХैрд╕ा рд▓рдЧрддा рд╣ै рдХि - рдЖрдЬ рд╕े рдкрдЪाрд╕ рд╕ाрд▓ рдкрд╣рд▓े рд╣рдордиे, рдЗрд╕ी рд╕्рдХूрд▓ # [рдоोрд╣िрдпाрд░ी рдХुंрдбू рдЪौрдзрд░ी рдЗंрд╕्рдЯीрдЯ्рдпूрд╢рди (#рдЖрди्рджुрд▓ H.C.E рд╕्рдХूрд▓)-1841,рдЖрдЪाрд░्рдп рд╢िрд░ीрд╖ рд╕ाрд░рдиी, ​​рдЕंрджुрд▓, рдорд╣िрдпाрд░ी, рд╣ाрд╡рдб़ा рдЬिрд▓ा, рдкрд╢्рдЪिрдо рдмंрдЧाрд▓ 711302)] рд╕े рджрд╕рд╡ीं рддрдХ рдХी рдкрдв़ाрдИ рдкूрд░ी рдХрд░рдиे рдХे рдмाрдж рд╕्рдХूрд▓ рдЫोрдб़ рджिрдпा рдеा। рдЙрди्рд╣ीं рд╕рд╣рдкाрдаिрдпों рдоें рд╕े рдЬो рдЖрдЬ рдЬीрд╡िрдд рд╣ैं, рд╡े рдкुрдиः рдЙрд╕ी рд╕्рдХूрд▓ рдоें рдоिрд▓ рд░рд╣े рд╣ैं - рдпрд╣ рдПрдХ рджрдо рдЕрдж्рднुрдд рдФрд░ рдЕрд╡िрд╢्рд╡рдиीрдп рдкुрдирд░्рдоिрд▓рди рдоें рд╣ै!! рд╣ाрд▓ाँрдХि, рдоुрдЭे рдирд╣ीं рдкрддा рдХि рдЙрди рд▓ोрдЧों рдХो рдзрди्рдпрд╡ाрдж рджेрдиे рдХे рд▓िрдП рдХ्рдпा рдХрд╣ूँ рдЬिрди्рд╣ोंрдиे рдЗрд╕ рдкूрд░्рд╡ рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеी рдкुрдирд░्рдоिрд▓рди 'Alumni Reunion' рдХो рдЖрдпोрдЬिрдд рдХрд░рдиे рдХे рд╡िрд╖рдп рдоें рд╕ोрдЪा। рдкрд░рди्рддु рд╕ंрд╕ाрд░ рдоें рд╕ुрдЦ-рджुःрдЦ рддो рдиिрдд्рдп рд╕ाрдеी рд╣ैं। рдЗрд╕рд▓िрдП рд╕рднी рдХो рдПрдХ рд╕ाрде рд╕рдо्рдоिрд▓िрдд рд╣ोрдиे рдоें рдмाрдзाрдПँ рдЖрддी рд╣ैं। рдЕрддрдПрд╡ рдЬिрддрдиे рдЫाрдд्рд░ рд╣рдорд▓ोрдЧ рдЙрд╕ рд╕рдордп рдеे -рдЙрд╕рдоें рд╕े рд╕рднी рдпрд╣ाँ рдЙрдкрд╕्рдеिрдд рдирд╣ीं рд╣ो рд╕рдХे рд╣ैं। рдПрдХ рдХे рдмाрдж рдПрдХ рдХрд░рдХे рдХिрддрдиे рд╣ी рд▓ोрдЧ рдЪрд▓े рдЧрдП рд╣ैं । рдФрд░ рдЗрд╕ рдоिрд▓рди рд╕рдоाрд░ोрд╣ рдХे рдЖрдпोрдЬрдХों рдХी рдоुрдЦ्рдп рдХрдаिрдиाрдИ рдпрд╣ी рд╣ै, рд╡ैрд╕े рджोрд╕्рдд рдЬिрди्рд╣ें 'рд╣рдо рдЕрдкрдиा рдЬीрд╡рди рд╕рдордЭрддे рдеे ' рд╡े рдЬрдм рд╣рдоें рдЕрдЪाрдирдХ рдЫोреЬрдХрд░ рдЪрд▓े рдЬाрддे рд╣ैं, рддो рдЙрд╕ рджुःрдЦ рдХो рд╢рдм्рджों рдоें рд╡्рдпрдХ्рдд рдХрд░рдиा рд╕ंрднрд╡ рдирд╣ीं рд╣ै- "рдЬिрд╕рдХा рдк्рд░ाрдг рд╕рдордЭрддा рд╣ै, рд╡рд╣ी рд╕рдордЭ рд╕рдХेрдЧा।" 

        рдЬिрд╕ рджिрди рдЕрд╕िрдд рдХे рдкрдд्рд░ рд╕े рдкрд╣рд▓ी рдмाрд░ рдоुрдЭे рдЗрд╕ рдкुрдирд░्рдоिрд▓рди рдХे рдмाрд░े рдоें рдкрддा рдЪрд▓ा рдФрд░ рдЙрд╕рдХे рдмाрдж рдФрд░ рдХрдИ рдоिрдд्рд░ों рд╕े рджो-рддीрди рдмाрд░ рдоुрд▓ाрдХाрдд рд╣ुрдИ, рд▓ेрдХिрди рдЙрд╕рдХे рдмाрдж рдоाрдиों рд╕ुрдХुрдоाрд░ рд░े рдХे рдЧрдгिрдд рдХे рдЬैрд╕ा рдЫाрдд्рд░ों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा рдЕрдЪाрдирдХ рдкрдЪाрд╕ рд╕े рднी рдХрдо рд╣ो рдЧрдпी। рдЖрдЬ рд╕े рд╕ाрда рд╡рд░्рд╖ рдкрд╣рд▓े рдХी рдмाрдд рдпाрдж рдЖ рд░рд╣ी рд╣ै  рдЬрдм рдЖрдЪाрд░्рдпрджेрд╡ (рдирд╡рдиीрджा рдХे рдкिрддाрдорд╣ ) рдоुрдЭे  рд▓ेрдХрд░ рдПрдХ рд╢िрдХ्рд╖рдХ рд╕рдоाрд░ोрд╣ рдоें рдЖрдпे рдеे рддрдм рдоैंрдиे рдкрд╣рд▓ी рдмाрд░ рдЗрд╕ рд╕्рдХूрд▓ рдХो рджेрдЦा рдеा। [ рдирд╡рдиीрджा рдХा рдЬрди्рдо 15th August, 1931 рдХो рд╣ुрдЖ рдеा, рдЕрд░्рдеाрдд 1996-60= 1936 рдоें рдЙрдирдХी рдЖрдпु рд▓рдЧрднрдЧ 5 рд╡рд░्рд╖ рдХी рд░рд╣ी рд╣ोрдЧी।] рдЙрд╕ рджिрди рд╕्рдХूрд▓ рдХे рд╢िрдХ्рд╖рдХों рд╡िрд╢ेрд╖рддः рд╕ंрд╕्рдХृрдд рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдкрдг्рдбिрдд рдХ्рд╖ेрдд्рд░-рдоोрд╣рди рдЪрдЯ्рдЯोрдкाрдз्рдпाрдп рдорд╣ोрджрдп рдХो рдоैंрдиे рд╕ंрд╕्рдХृрдд рдоें рддрдкोрд╡рди рд╡рд░्рдгрди рдХा рдПрдХ рд╢्рд▓ोрдХ " рд╣ुрддрдзूрдордХेрддु-рд╢िрдЦाрдЮ्рдЬрди рд╕्рдиिрдЧ्рдзрд╕рдоृрдж्рдзрд╢ाрдЦрдо् ...." рдоैंрдиे рд╕ुрдиाрдпा рдеा। рдЬैрд╕े рд╣ी рдоैंрдиे рдЙрди्рд╣ें рдпрд╣ рд╢्рд▓ोрдХ рд╕ुрдиाрдпा рд╡ैрд╕े рд╣ी рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдоेрд░ा рд╣ाрде рдкрдХрдб़ рдХрд░ рдЦींрдЪ рд▓िрдпा рдФрд░ рдЕрдкрдиी рдЧोрдж рдоें рдмिрдаाрдХрд░ рдХрд╣рдиे рд▓рдЧे - рд╡ाрд╣ ! рд╡ाрд╣ ! рддुрдо рдЕрднी рдЗрддрдиे рдЫोрдЯे рд╣ो, рдФрд░ рдЗрддрдиा рд╢ुрдж्рдз рд╕ंрд╕्рдХृрдд рдЙрдЪ्рдЪाрд░рдг рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ो ; рддुрдо्рд╣ें рддो рд╡ाрдХ् рд╕िрдж्рдзि # рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрдЧी। (рд╡ाрдХ् рд╕िрдж्рдзि # рдПрдХ рдРрд╕ी рд╕िрдж्рдзि рдЬिрд╕рд╕े рд╡्рдпрдХ्рддि рдЬो рдХुрдЫ рднी рдХрд╣े рд╡ो рдШрдЯिрдд рд╣ो рдЬाрдпे।) рддрдм рдоुрдЭे рдЗрд╕рдХा рдорддрд▓рдм рд╕рдордЭ рдирд╣ीं рдЖрдпा рдеा, рд▓ेрдХिрди рдмрдб़े рд╣ोрдиे рдХे рдмाрдж рдЬрдм рдЙрд╕ рдмाрдд рдХो рдпाрдж рдХрд░рддा рд╣ूं рддो рдоुрдЭे рдЕрдм рднी рдбрд░ рд▓рдЧрддा рд╣ै।

       рдлिрд░ 1943 рдоें рд╕ाрддрд╡ीं рдХрдХ्рд╖ा рдоें рдоैंрдиे рдЗрд╕ рд╕्рдХूрд▓ рдоें рдк्рд░рд╡ेрд╢ рд▓िрдпा рдеा। рдЬрдм рдЗрд╕ рд╕्рдХूрд▓ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рд╣ुрдИ рдеी рддрдм рддрдХ рдХрд▓рдХрдд्рддा рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдХा рдЬрди्рдо рднी рдирд╣ीं рд╣ुрдЖ рдеा।  рд╕рд░ рдЖрд╢ुрддोрд╖ рдХी рдмреЬे рдн्рд░ाрддा рдЗрд╕ рд╕्рдХूрд▓ рдХे рдк्рд░рдердо рдк्рд░рдзाрдиाрдз्рдпाрдкрдХ рдеे। рдЙрдирдХे рдмाрдж  рдЗрд╕ рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдХे рдк्рд░рдзाрдиा-рдз्рдпाрдкрдХ 1901 рдИ. рдоें рдЖрдЪाрд░्рдпрджेрд╡  рдмрдиे рдеे । [рдЕрд░्рдеाрдд рдЬिрд╕ рд╕рдордп рдирд╡рдиीрджा рдХे рдкिрддाрдорд╣ рд╢्рд░ी рд╢िрд░ीрд╖рдЪंрдж्рд░ рдоुрдЦोрдкाрдз्рдпाрдп (1873-1966) рдЙрд╕ рд╕्рдХूрд▓ рдХे рд╣ेрдб рдоाрд╕्рдЯрд░ рдХे рдкрдж рдкрд░ рдиिрдпुрдХ्рдд рд╣ुрдП рд╣ोंрдЧे, рдЙрд╕ рд╕рдордп  рдЙрдирдХी рдЖрдпु рдоाрдд्рд░  28 рд╡рд░्рд╖ рд░рд╣ी рд╣ोрдЧी ,рдФрд░ рдЙрдо्рд░ рдоें рд╡े рд╕्рд╡ाрдоीрдЬी рд╕े 10 рд╡рд░्рд╖ рдЫोрдЯे рд░рд╣े рд╣ोंрдЧे।] рдЬрдм  1902 рдИ. рдоें рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдХा рддिрд░ोрдзाрди рд╣ुрдЖ, рдЙрд╕ рд╕рдордп рдЖрди्рджुрд▓ рд╕्рдХूрд▓ рдоें рдПрдХ рд╕्рдоृрддि рд╕рднा рдХा рдЖрдпोрдЬрди рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा। рдЙрд╕ рд╕्рдорд░рдг рд╕рднा рдоें рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдХो рдЖрдордиे -рд╕ाрдордиे рджेрдЦрдиे рдФрд░ рдЙрдирдХे рднाрд╖рдг рдХो рд╕ुрдирдиे рдЕрдкрдиा рдЕрдиुрднрд╡ рдмрддाрддे рд╣ुрдП рдЖрдЪाрд░्рдпрджेрд╡ рдиे рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж  рдХे рдУрдЬрд╕्рд╡ी рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡ рдФрд░ рднाрд╖рдг рд╢ैрд▓ी рдХा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рдЕрдкрдиे рднाрд╖рдг рдоें рдХिрдпा рдеा, рдЙрд╕рдХा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рдХрд░рддे рд╣ुрдП рд╢ैрд▓ेрди्рдж्рд░рдиाрде рдзрд░ рдиे рдЕрдкрдиी рдкुрд╕्рддрдХ-A comprehensive Biography of Swami Vivekananda " (рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдиंрдж рдХी рд╡िрд╕्рддृрдд рдЬीрд╡рдиी) рдоें рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдЙрдж्рдзृрдд рдХिрдпा рдеा - "рдЙрд╕ рд╕рднा рдоें рдЖрдЪाрд░्рдпрджेрд╡ рдиे рдЕрдкрдиा рдЕрдиुрднрд╡ рдмрддाрддे рд╣ुрдП  рдХрд╣ा рдеा рдХि- 1897 рдИреж рдоें рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдж्рд╡ाрд░ा рджिрдП рдЙрд╕ рд╕ंрдХ्рд╖िрдк्рдд рднाрд╖рдг рдХो, рдЖрдЪाрд░्рдпрджेрд╡ рдиे рдЕрдкрдиे рдоिрдд्рд░ рдЧिрд░ीрд╢ рдЪंрдж्рд░ рдШोрд╖ (рдмंрдЧाрд▓ рдХे рд╕ुрдк्рд░рд╕िрдж्рдж рд╕ंрдЧीрддрдХाрд░, рдХрд╡ि, рдиाрдЯрдХрдХाрд░) рдХे рд╕ाрде  рдкрд░рдорд╣ंрд╕ рд╢्рд░ी рд░ाрдордХृрд╖्рдгрджेрд╡ рдХे рдЬрди्рдорджिрди рдХे рдЕрд╡рд╕рд░ рдкрд░, рджрдХ्рд╖िрдгेрд╢्рд╡рд░ рдХे рдоाँ рдХाрд▓ी рдорди्рджिрд░ рдкрд╣ुँрдЪрдХрд░ рдмिрд▓्рдХुрд▓ рдЖрдордиे-рд╕ाрдордиे рдЦреЬे рд╣ोрдХрд░ рд╕ुрдиा рдеा।" 

              1905 рдИ. рдХे рдмंрдЧ-рднंрдЧ рдЖрди्рджोрд▓рди рдиे рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рд╕ंрдЧ्рд░ाрдо рдХो рдФрд░ рднी рддीрд╡्рд░ рдмрдиा рджिрдпा рдеा। рдЖрдЪाрд░्рдп-рджेрд╡ рдХे рдЖрджेрд╢ाрдиुрд╕ाрд░ рдЗрд╕ рд╕्рдХूрд▓ рдХे рдЫाрдд्рд░ों рдиे рднी рд╡िрджेрд╢ी рдЙрдд्рдкाрджों рдХो рдЬрд▓ाрдиे рдоें рднрд░рдкूрд░ рдпोрдЧрджाрди рджिрдпा рдеा। рддрдм рдпрд╣ рд╕рдоाрдЪाрд░  рдЗंрдЧ्рд▓ैрдг्рдб рдХे рдПрдХ рд╕рдоाрдЪाрд░рдкрдд्рд░ рдоें рд╕्рдХूрд▓ рдХे рдиाрдо рдХे рд╕ाрде рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рд╣ुрдИ рдеी, рдЬिрд╕рдХे рдлрд▓рд╕्рд╡рд░ूрдк рдк्рд░рдзाрдиाрдз्рдпाрдкрдХ (рдЖрдЪाрд░्рдпрджेрд╡) рдХे рдиाрдо рдкрд░ рдЧिрд░рдл्рддाрд░ी рд╡ाрд░ंрдЯ рдЬाрд░ी рдХिрдпा рдЧрдпा। рдХिрди्рддु рдЬो рдм्рд░िрдЯिрд╢ рдЕрдзिрдХाрд░ी рдЙрдирдХो рдЧिрд░рдл़्рддाрд░ рдХрд░рдиे рдЖрдпा, рд╡рд╣ рд╕्рдХूрд▓ рдХे рдЕрд╕ाрдзाрд░рдг рдЕрдиुрд╢ाрд╕рди рдФрд░ рд╕्рдХूрд▓ рдХे рдк्рд░рдзाрдиाрдз्рдпाрдкрдХ  рдХे рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡ рдХो рджेрдЦрдХрд░ рдЖрд╢्рдЪрд░्рдп-рдЪрдХिрдд рд╣ो рдЧрдпा। рдФрд░ рдмाрдШ рдХे рдЬैрд╕ा рд╣िंрд╕рдХ рд╡рд╣ рдм्рд░िрдЯिрд╢ рдЕрдзिрдХाрд░ी рдкूрдЬ्рдп рдирд╡рдиीрджा рдХे рдкिрддाрдорд╣ - 'рд╢िрд░ीрд╖ рдмाрдмू' -рдХे рдордзुрд░ рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рд╕े рдЗрддрдиा рдЕрдзिрдХ рдк्рд░рднाрд╡िрдд рд╣ुрдЖ рдХि  рд╡ाрд░ंрдЯ рд░рдж्рдж рдХрд░рдХे рдмिрдиा рдЧिрд░рдл्рддाрд░ рдХिрдпे рд╣ी рд╡ाрдкрд╕ рд▓ौрдЯ рдЧрдпा ।

           рд╡िрдж्рдпा рдЧुрд░ुрдоुрдЦी : рдоैं рдЬрдм рдЗрд╕ рд╕्рдХूрд▓ рдоें рд╕ाрддрд╡ीं рдХрдХ्рд╖ा рдоें рдкрдв़ рд░рд╣ा рдеा, рддрдм рд╕ुрдмोрдз рдХुрдоाрд░ рдЪрдЯрдЦрдг्рдбी рдоाрд╕्рдЯрд░ рдорд╣ाрд╢рдп рд╣рдорд▓ोрдЧों рдХो рднूрдЧोрд▓ рдкреЭाрддे рдеे। рд╡े рдеोреЬे рд╕्рдеूрд▓рдХाрдп рдеे, рдЗрд╕рд▓िрдП рдм्рд▓ैрдХ рдмोрд░्рдб рдкрд░ рдоाрдирдЪिрдд्рд░ рдХो рд▓рдЯрдХा рджेрддे рдеे, рдФрд░ рд╕्рд╡рдпं рдХुрд░्рд╕ी рдкрд░ рдмैрдардХрд░ рдПрдХ рдЫреЬी рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдирдХ्рд╢े рдХे рд╕्рдерд▓рдмिрди्рджु рдХो рджिрдЦा-рджिрдЦा рдХрд░ рдЫाрдд्рд░ों рдХो рд╕рдордЭाрддे рдеे। рдм्рд▓ैрдХрдмोрд░्рдб рдкрд░ рд╣рдоाрд░े рдкंрдбिрдд рдорд╣ाрд╢рдп (рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдоोрд╣рди рдкंрдбिрдд рдорд╣ाрд╢рдп рдХे рд╕्рд╡рдиाрдордзाрди्рдп рдкुрдд्рд░ ...рдкрдг्рдбिрдд рднूрддрдиाрде рд╕рдк्рддрддीрд░्рде рд╕ंрд╕्рдХृрдд рдкрдв़ाрддे рдеे। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЪाрдг्рдХ्рдп рдХा рд╢्рд▓ोрдХ рдХंрдард╕्рде рдХрд░рдиे рдХो рдХрд╣ा рдеा ;рд▓ेрдХिрди рдЙрдирдХे  рд╕े рд╡ैрд╕ा рд╣ो рдирд╣ीं рд╕рдХा। рддрдм рдЙрди्рд╣ोंрдиे рднूрддрдиाрде рдХो рдкूрд░े рдкीрд░िрдпрдб рдкрд░ рдкीрдЫे рдмेंрдЪ рдкрд░ рдЦреЬे рдХрд░рд╡ा рджिрдпा рдеा। рдЙрд╕рдХे рдмाрдж рдЙрд╕рдХा рд░िрдЬрд▓्рдЯ (рдкрд░िрдгाрдо) рдмрд╣ुрдд рдЕрдЪ्рдЫे рд╣ुрдЖ । ...рдмेंрдЪ рдкрд░ рдЦреЬे рд╣ोрдХрд░ рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЬिрддрдиे рд╢्рд▓ोрдХ рдкреЭे рдеे , рд╡ो рд╕рдм рдоुрдЭे рдЗрд╕ рд╕рдордп рдХрдг्рдард╕्рде рд╣ै।  ....рд╡рд╣ рдХिрддाрдмों рдФрд░ рддुрдХрдмंрджी рдХे рд╕ाрде рдХрдХ्рд╖ा рд╕े рдмाрд╣рд░ рдЪрд▓ा рдЧрдпा рдеा। рд╣рдоाрд░े рд╕्рдХूрд▓ рдХे рд╕ंрд╕्рдХृрдд рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдж्рд╡ाрд░ा рдЙрдж्рдзृрдд рдЫोрдЯी -рдЫोрдЯी  рдЫंрджें рдЕрдм рднी рд╣рдоाрд░ा рдз्рдпाрди рдЖрдХрд░्рд╖िрдд рдХрд░рддी рд╣ैं।   рд▓ेрдХिрди рд╡े рд╢्рд░рдж्рдзा рдХी рдк्рд░рддिрдоूрд░्рддि рдеे। рдЙрд╕рдХी рдкूрд░ी рдмाрддों рдХो рдпрджि рд▓िрдЦрдиे рдХे рд▓िрдП рдХрд╣ा рдЬाрдпे , рддो рдоेрд░ी рдЫोрдЯी рд╕ी рд╕ंрд╕्рдХृрдд рд╕्рдоृрддि рдЙрддрдиा рд▓िрдЦрдиे рдоें рд╕рдХ्рд╖рдо рдирд╣ीं рд╣ोрдЧी। рдмाрдж рдоें рд╡े рдХрд▓рдХрдд्рддा рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдоें рдк्рд░ोрдлेрд╕рд░ рдХे рдкрдж рдкрд░ рднी рд░рд╣े। рдХिрди्рддु рд╣рдорд▓ोрдЧों рдХे рдЖрдЪाрд░्рдпрджेрд╡ рд╕े рдЬрдм рддрдХ рдЙрди्рд╣ें рдпूрдиिрд╡рд░्рд╕िрдЯी рдХा рдкрдж рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдХрд░рдиे рдХी рдЕрдиुрдорддि рдирд╣ीं рдоिрд▓ी -рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд╕्рдХूрд▓ рдирд╣ीं рдЫोреЬा рдеा। рдмाрдж рдоें рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдоीрдоांрд╕ा рджрд░्рд╢рди рдЧ्рд░ंрде рдоें рд╡рд░्рдгिрдд рд╢ुрдХाрд╖्рдЯрдХं # рдХे рдПрдХ рд╢्рд▓ोрдХ рдХा рдЬिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдЧूреЭाрд░्рде рдмрддрд▓ाрдпा рдеा, рдЙрд╕рдХे рд╡िрд╖рдп рдоें рдЖрдЪाрд░्рдп рдорд╣ाрдоुрдЦोрдкрдз्рдпाрдп рдпोрдЧेрди्рдж्рд░рдиाрде рддрд░्рдХрддीрд░्рде рдж्рд╡ाрд░ा рд╢ुрдХाрд╖्рдЯрдХं рдХे рд╡िрд╖рдп рдоें  рдк्рд░рд╢्рди рдХрд░рдиे рдкрд░ рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд╡िрдирдо्рд░рддा рдкूрд░्рд╡рдХ рдХрд╣ा рдеा - рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдХे рдЖрдЪाрд░्рдп-рджेрд╡ рдХे рдоुрдЦ рд╕े рдЙрд╕рдХी рдЬैрд╕ी рд╡्рдпाрдЦ्рдпा рд╕ुрдиी рдеी, рд╡рд╣ी рд▓िрдЦा рд╣ै, рдЧ्рд░ंрде рдХी рджृрд╖्рдЯि рд╕े рдирд╣ीं; рдХ्рдпोंрдХि " рд╡िрдж्рдпा рдЧुрд░ुрдоुрдЦी।"   

    рд╕рднी рдХी рдмाрддें рдпाрдж рдЖ рд░рд╣ीं рд╣ैं। рд▓ेрдХिрди рд╕рдм рд▓िрдЦрдиे рдХी рдЬрдЧрд╣ рдХрд╣ाँ рд╣ै। рдЕрдорд▓ेрди्рджु рд░ाрдп рдорд╣ाрд╢рдп рд╣рдорд▓ोрдЧों рдХो рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рдЧ्рд░ाрдорд░ рдкреЭाрддे рдеे, рдпрджि рдаीрдХ-рдаीрдХ рдпाрдж рд╣ै рддो рдЯेрд╕्рдЯ рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рдоें рдоाрд╕्рдЯрд░ рдорд╣ाрд╢рдп рд╕े  рдоुрдЭे 83 % рдиंрдмрд░ рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ुрдП рдеे। рдмाрдж рдоें рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рдоें рдХिрддाрдм рд▓िрдЦрдиे рдоें рд╕ंрдХोрдЪ рдирд╣ीं рд╣ुрдЖ। рдХрдИ рдпूрдиिрд╡рд░्рд╕िрдЯी рдоें рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рдоें рднाрд╖рдг рджेрдиा рд╕рдо्рднрд╡ рд╣ुрдЖ рд╣ै। рдХुрд░ुрдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╡िрд╢्рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдоें рднाрд╖рдг рджेрдиे рдХे рдмाрдж рд░ाрдЬрдпрдкाрд▓ рдХी рдзрд░्рдордкрдд्рдиी рдиे рдкूрдЫा рдеा рдХि рдЖрдкрдиे рдХिрд╕ рдпूрдиिрд╡рд░्рд╕िрдЯी рдоें рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рд╕ीрдЦा рд╣ै ? рдоैंрдиे рдХрд╣ा -"рдмрд╣ुрдд рдЧрд░्рд╡ рд╕े рдХрд╣рддा рд╣ूँ рдХि рдм्рд░िрдЯिрд╢ рдЪрд░्рдЪ рдпा рдоें рдирд╣ीं рд╕ीрдЦा , рдмрд▓्рдХि рд╣ाрд╡реЬा рдЬिрд▓ा рдХे рдПрдХ рдЧ्рд░ाрдоीрдг рд╕्рдХूрд▓ рдоें рд╕ीрдЦा рд╣ै। "  

      рдЬिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХॉрд▓рдЬों рдоें рд╣ुрдЖ рдХрд░рддी рд╣ै , рд╣рдорд▓ोрдЧों рдХे рд╕्рдХूрд▓ рдХा рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдХा рдХ्рд▓ाрд╕ рднी рдЧुрд░ुрджाрд╕ рдоेрдоोрд░िрдПрд▓ рдХे рджोрддрд▓्рд▓े рдкрд░ рдЧैрд▓рд░ी рдоें рд╣ोрддा рдеा। рд╡ैрд╕ी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдЙрд╕ рд╕рдордп рдЕрди्рдп рдХिрд╕ी рд╕्рдХूрд▓ рдоें рдеी рдпा рдирд╣ीं -рдирд╣ीं рдЬाрдирддा। рдлрдгीрди्рдж्рд░рдиाрде рдкाрд▓ рдорд╣ाрд╢рдп рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдкреЭा рд░рд╣े рдеे। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдкूрдЫा рдХ्рдпा рдХोрдИ рд▓реЬрдХा рдпрд╣ рдмрддा рд╕рдХрддा рд╣ै рдХि рд╕ाрдмुрди рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдХैрд╕े рд╣ोрддा рд╣ै ? рдПрдХ рд▓реЬрдХे рдиे (рдЙрд╕рдХा рдиाрдо рдЕрднी рдпाрдж рдирд╣ीं рд╣ै)рдЦреЬा рд╣ोрдХрд░ рдХрд╣ा - "рдоैं рдЬाрдирддा рд╣ूँ рд╕рд░। рдПрдХ рдмрд╣ुрдд рдмреЬे рдЪूрд▓्рд╣े рдкрд░ рдмрд╣ुрдд рдмреЬा рдХреЬाрд╣ी рд░рд╣рддा рд╣ै। рдЙрд╕ рдХреЬाрд╣ी рдоें рдмुрд░ाрджा рдХे рдЬैрд╕ा рдХुрдЫ рдбाрд▓ рджेрддा рд╣ै। рдлिрд░ рдПрдХ рдЖрджрдоी рдмрд╣ुрдд рдмреЬे рдбрдм्рдмू рд╕े рдЙрд╕рдоें рдХोрдИ рдЪीрдЬ рдбाрд▓рдХрд░ рдЙрд╕рдХो рдЦूрдм рд╣िрд▓ाрддा рд╣ै। рдеोреЬी рджेрд░ рдмाрдж рдЙрд╕рдХो рдЪूрд▓्рд╣े рд╕े рдЙрддाрд░рдиे рдкрд░ 'рдПрдХ рдХреЬाрд╣ी рд╕ाрдмुрди' рдмрди рдЬाрддा рд╣ै। " рдЙрд╕рдХे рдЙрдд्рддрд░ рдХो рд╕ुрдирдХрд░ рдкूрд░ा рдХ्рд▓ाрд╕ рдард╣ाрдХे рдоाрд░ рдХрд░ рд╣ँрд╕рдиे рд▓рдЧा рдеा। 

          рд╕ेрдХрдг्рдб рд╣ेрдб рдоाрд╕्рдЯрд░ (рд╕рд╣ाрдпрдХ рдк्рд░рдзाрди рд╢िрдХ्рд╖рдХ) рдеे рддाрд░ेрд╢ рдЪंрдж्рд░ рдХрд░। рдЙрдЪ्рдЪ рд╢्рд░ेрдгी рдХे рдмрдЪ्рдЪों рдХो рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдкреЭाрддे рдеे। рдеोреЬा рдЧंрднीрд░ рд╕्рд╡рднाрд╡ рдХे рд╡्рдпрдХ्рддि рдеे। рд╕рдм рд╕рдордп рдЪुрди्рдирдЯ рдЧिрд░ाрдХрд░ рдзोрддी рдкрд╣рдирддे рдФрд░ рдХुрд░्рддे рдоें рдЧрд▓े рддрдХ рдмрдЯрди рдХो рдмंрдж рд░рдЦрддे рдеे। рдФрд░ рдХंрдзे рдкрд░ рдЪाрджрд░ рд░рдЦрддे рдеे। рдЖँрдЦों рдкрд░ рдЪрд╢्рдоा рдФрд░ рдоूँрдЫ рднी рд░рдЦрддे рдеे। рдЙрдирдХे рдирдЬрджीрдХ рдЬाрдиे рдоें рднрдп рд╣ोрддा рдеा। рдЬिрд╕ рд╕рдордп рдХ्рд▓ाрд╕ рдирд╣ीं рднी рд░рд╣рддा ,рддрдм рднी рдоोрдЯी -рдоोрдЯी рдкुрд╕्рддрдХें рдкреЭрддे рд░рд╣рддे рдеे। рдЕрдХ्рд╕рд░ рдоोрдЯी-рдоोрдЯी рд╕ी рдкुрд╕्рддрдХ рд╣ाрдеों рдоें рд▓िрдП рдЯрд╣рд▓рддे рд╣ुрдП рдХ्рд▓ाрд╕ рдоें рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдХрд░рддे рдеे। рд▓реЬрдХों рдХो рдЕрдЪ्рдЫी рддрд░рд╣ рд╕िрдЦाрдиा рд╣ै , рдЗрд╕ीрд▓िрдП рд╡े рдЦुрдж рдмрд╣ुрдд рдкрд░िрд╢्рд░рдо рдХрд░рдХे рдкреЭा рдХрд░рддे рдеे। рд╡ैрд╕े рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдЖрдЬрдХрд▓ рджिрдЦाрдИ рдирд╣ीं рджेрддे। рдЗрдирджिрдиों  рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдХे рдСреЮ рдкीрд░िрдпрдб рдХे рджौрд░ाрди рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдХрдХ्рд╖ рдоें рдХ्рдпा-рдХ्рдпा рд╣ोрддा рд╣ै , рдЙрд╕े рд╕ाрд░्рд╡рдЬрдиिрдХ рддौрд░ рд╕े рдмрддाрдпा рдирд╣ीं рдЬा рд╕рдХрддा। рдпाрдж рд╣ै рдПрдХ рдмाрд░ рдХ्рд▓ाрд╕ рдоें рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдкреЭाрддे рд╕рдордп, рдХुрдЫ рдЧूреЭ рд╡िрд╖рдп рдХो рд╕рдордЭाрдиे рдХे рд▓िрдП рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд╕्рдХूрд▓ рдХी рд▓ाрдЗрдм्рд░ेрд░ी рд╕े "Historian's History of the World" (рд╡िрд╢्рд╡ рдХे рдЗрддिрд╣ाрд╕-рдиिрд░्рдоाрддाрдУं рдХा рдЗрддिрд╣ाрд╕) рдХा рдПрдХ рдЦंрдб рдХ्рд▓ाрд╕ рд░ूрдо рдоें рдоँрдЧрд╡ा рдХрд░ рд╕рдордЭाрдпा рдеा। рдЙрдирдХो рджूрд░ рд╕े рдХिрд╕ी рдиे рд╣ँрд╕рддे рд╣ुрдП рдирд╣ीं рджेрдЦा рдеा। рдХिрди्рддु рдирдЬрджीрдХ рдЬाрдиे рдкрд░ рдЙрдирдХी рдоूँрдЫों рдХे рдмीрдЪ рд╕े рд╕ुрди्рджрд░ рд╣ँрд╕ी рдЦिрд▓рддी рд╣ुрдИ рджेрдЦि рдЬा рд╕рдХрддी рдеी। рдеोреЬे рд╕े рд╢рдм्рджों рдоें рдЬो рдмाрддें рдХрд╣рддे рдеे рдЙрд╕ी рд╕े рдкрддा рдЪрд▓ рдЬाрддा рдеा рдХि рд╡े рдЫाрдд्рд░ों рд╕े рдХिрддрдиा рд╕्рдиेрд╣ рдХрд░рддे рдеे। 

            рд╕рддीрд╢ рдЪंрдж्рд░ рджाрд╕ рдорд╣ाрд╢рдп рд╣рдорд▓ोрдЧों рдХो рдмंрдЧрд▓ा рдкреЭाрддे рдеे рдФрд░ рд╕्рдХूрд▓ рдХो рдЪрд▓ाрдиे рдоें рдЬो рдХुрдЫ рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ोрддा рд╡рд╣ рд╕рдмрдХुрдЫ рд╡े рд╕्рд╡ेрдЪ्рдЫा рд╕े рдЖрдЧे рдмреЭрдХрд░ рдкूрд░ा рдХрд░ рджेрддे рдеे। рдЙрдирдХो рджेрдЦрдХрд░ рдХिрд╢ोрд░ рдорди рдоें рдЬो рд╡िрдЪाрд░ рдЙрдарддे рдеे , рдЖрдЬ рдХрд╣ рд╕рдХрддा рд╣ूँ рдХि рд╡ैрд╕े рдорд╣ाрдкुрд░ुрд╖ рдХो рд╣ी рд╕्рдеिрддрдк्рд░рдЬ्рдЮ рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै। рдХрд╡िрддा рдпा рд╢्рд▓ोрдХों рдоें рд╢िрдХ्рд╖ा рдвूँреЭрдиे рдХे рд░ोрдЧ рд╕े рдоैं рдкрд╣рд▓े рд╕े рдкीреЬिрдд рдеा। рд╡े рдкреЭाрддे рд╕рдордп рдЗрддрдиा рдмेрд╕ुрдз рд╣ोрдХрд░ рдкреЭाрддे рдеे рдХि рдЪाрд░ рд╕ाрд▓ рдХी рд╕्рдХूрд▓ी рдкреЭाрдИ рдХे рджौрд░ाрди рдЙрдирдХे рдоुрдЦ рд╕े рдХेрд╡рд▓ рджो рд╢्рд▓ोрдХ рд╣ी рд╕ुрдиे рдеे। рдЬिрд╕рдоें рд╕े рдПрдХ рд╢्рд▓ोрдХ рдоें рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЕрдкрдиे Silver Voice рдоें рдЬो рдХрд╣ा рдеा, рдкреЭाрддे рд╕рдордп рдЙрд╕рдХा рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдоैं рдмाрд░ рдмाрд░ рдХрд░рддा рд╣ूँ। 

рдордирд╕्рдпेрдХं рд╡рдЪрд╕्рдпेрдХं рдХрд░्рдордг्рдпेрдХं рдорд╣ाрдд्рдордиाрдо् ।

рдордирд╕्рдпрди्рдпрдд् рд╡рдЪрд╕्рдпрди्рдпрдд् рдХрд░्рдордг्рдпрди्рдпрдд् рджुрд░ाрдд्рдордиाрдо् ॥

[рдорди -рд╡рдЪрди -рдХрд░्рдо рд╕े рдЬो рдПрдХ рд╣ो рд╡ो рд╣ै рдорд╣ाрдд्рдоा। 

     рдорди -рд╡рдЪрди -рдХрд░्рдо рдпрджि рднिрди्рди рднिрди्рди ,рддो рд╣ै рджुрд░ाрдд्рдоा।।] 

рдЕрд░्рдеाрдд् рд╢्рд░ेрд╖्рда рдФрд░ рдорд╣ाрди рд╡्рдпрдХ्рддिрдпों рдХे рдЬो рднी рд╡िрдЪाрд░ рд╣ोрддे рд╣ैं рд╡े рдорди рдоें рд╡рд╣ी рдмोрд▓рддे рд╣ैं рдФрд░ рдЙрд╕ी рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдХाрд░्рдп рднी рдХрд░рддे рд╣ैं। рджूрд╕рд░ी рдУрд░ рдиीрдЪ рдФрд░ рджुрд╖्рдЯ рд╡्рдпрдХ्рддि рд╕ोрдЪрддे рдХुрдЫ рд╣ैं, рдмोрд▓рддे рдХुрдЫ рд╣ैं рдФрд░ рдХрд░рддे рднी рднिрди्рди рд╣ैं। рдЙрдкрд░्рдпुрдХ्рдд рд╕ुрднाрд╖िрдд  рд╕рдЬ्рдЬрди рдФрд░ рдиीрдЪ рд╡्рдпрдХ्рддिрдпों рдХी рдоाрдирд╕िрдХрддा рдФрд░ рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдоें рдЕंрддрд░ рдХो рдмрд╣ुрдд рд╣ी рд╕ुрди्рджрд░ рдвंрдЧ рд╕े рдЙрдЬाрдЧрд░ рдХрд░рддा рд╣ै

       рд╣рдорд▓ोрдЧों рдХा рдпрд╣ рдкрд░рдо рд╕ौрднाрдЧ्рдп рд╣ै рдХि рд╣рдорд▓ोрдЧों рдиे рдЬिрди рдкрд╡िрдд्рд░, рдЙрджाрд░ рдЪрд░िрдд рдорд╣ाрдк्рд░ाрдг, рдЫाрдд्рд░рд╡рдд्рд╕рд▓ рд╢िрдХ्рд╖рдХों рдХे рдЪрд░рдгों рдоें рдмैрдардХрд░ рд╢िрдХ्рд╖ा рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рдиे рдХा рд╕ुрдпोрдЧ рдкाрдпा рдеा , рдЙрдирдоें рд╕े рджो рд╡्рдпрдХ्рддि рдЖрдЬ рднी  рдЗрд╕  рдоिрд▓рди-рдЙрдд्рд╕рд╡ рдоें рдкрдзाрд░ рдХрд░ рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖ рджेрд╡рддा рд░ूрдк рдоें рдЖрд╢ीрд░्рд╡ाрдж рджे рд░рд╣े рд╣ैं। рд╢्рд░ी рдмेрдЪाрд░ाрдо рдЪрдХ्рд░рд╡рд░्рддी рдФрд░ рд╢्рд░ी рдкंрдЪाрдирди рднрдЯ्рдЯाрдЪाрд░्рдп рдорд╣ाрд╢рдп рджोрдиों рд╣рдорд▓ोрдЧों рдХो рдЧрдгिрдд рдкреЭाрддे рдеे। рдоैंрдиे рдЙрдирд╕े рдЗрд╕ рдЧрдгिрдд рдХे рд╡िрд╖рдп рдоें рдЕрдирдХрд╣ा рд╕рдмрдХ рдпे рд╕ीрдЦा рд╣ै рдХि рдЧрдгिрдд рдХा рдЕрди्рддिрдо рдЫोрд░ 'рдПрдХ' рдФрд░ 'рд╢ूрди्рдп' рд╣ोрддा рд╣ै !  ["ржПржмিрж╖рзЯে ржЕржХржеিржд ржПржЗ рж╢িржХ্рж╖া ржкেрзЯেржЫি ржпে, ржЧржгিрждেрж░ ржк্рж░াржи্рждржж্ржмেрж░ ржПржХ ржЖрж░ рж╢ূржи্ржп। рдЕрд░्рдеाрдд рдЧрдгिрдд рдХा рдЕрди्рддिрдо рдз्рдпेрдп (end) 'рдПрдХ' рдФрд░ 'рд╢ूрди्рдп' рдХे рдк्рд░рдпोрдЧ рдХे рдорд╣рдд्рд╡ рдХो рд╕рдордЭाрдиा рд╣ै।]  'рдПрдХ' рдХो рдЙрдЪिрдд рд╕्рдеाрди рдоें рд░рдЦрдиे рд╕े- 'рд╢ूрди्рдп' рд╕ंрдЦ्рдпा рдоें рд╡ृрдж्рдзि рдХрд░ेрдЧा, рд╡ैрд╕ा рдирд╣ीं рдХрд░ें рддो рд╕рдм рд╢ूрди्рдп рд╣ो рдЬाрдпेрдЧा।  рд╢ंрдХрд░ाрдЪाрд░्рдп рдиे рдХрд╣ा рд╣ै - 'рдПрдХ' рдХो рдЬो 'рд╢ूрди्рдп' рдХрд╣рддा рд╣ै, рд╡рд╣ी рдоूрд░्рдЦ рд╣ै ! рдФрд░ рдЖрдЬ рдЙрдирдХे рд╣ी рд╢्рд░ी рдЪрд░рдгोंрдХрдорд▓ों рдоें рд╣рдорд▓ोрдЧ рд╢्рд░рдж्рдзा рдкूрд░्рд╡рдХ рдк्рд░рдгाрдо рдиिрд╡ेрджिрдд рдХрд░рдХे рд╣рдорд▓ोрдЧ рдзрди्рдп рд╣ो рдЧрдП рд╣ैं।

      рдЗрд╕ी рдк्рд░рд╕ंрдЧ рдоें рдФрд░ рджो рд╡्рдпрдХ्рддिрдпों рдХी рдпाрдж рдЖ рд░рд╣ी рд╣ै, рдЬो рдЗрд╕ी рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдХे рдЖрдЪाрд░्рдпрджेрд╡ рдХे рдЫाрдд्рд░ рдеे,рдФрд░ рдЖрдЧे рдЪрд▓рдХрд░ рд╕्рдХॉрдЯिрд╢ рдЪрд░्рдЪ рдХाрд▓ेрдЬ рдоें рдоैंрдиे рдЬिрдирд╕े рдкреЭा рд╣ै। рд╡िрдкिрди рдХृрд╖्рдг рдШोрд╖ M.A. рдоें рдФрд░ B.T. рдоें рдлрд░्рд╕्рдЯ-рдХ्рд▓ाрд╕ -рдлрд░्рд╕्рдЯ рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рдоें рдеे рдЖрд╢्рдЪрд░्рдп рдХी рдмाрдд рд╕्рдХॉрдЯिрд╢ рдЪрд░्рдЪ рдХॉрд▓ेрдЬ рдоें рдмंрдЧрд▓ा рдкреЭाрддे рдеे। рд╡े рд▓ोрдЧ рдмंрдЧрд▓ा рдоें рдоेрд░िрдЯ рд▓िрд╕्рдЯ рдоें рдеे। рдЗрд╕ी рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдХे рдФрд░ рдЖрдЪाрд░्рдпрджेрд╡ рдХे рдЫाрдд्рд░ рдбॉрдХ्рдЯрд░ рдмुрдзेрди्рдж्рд░рдиाрде рдоुрдЦोрдкाрдз्рдпाрдп। рд╡िрдкिрдирджा  рдХे рдкाрд╕ рддो рдХрдИ рдмाрд░ рдЬाрддा рд░рд╣ा рд╣ूँ, рд▓ेрдХिрди рдмрд╣ुрдд рдХुрдЫ рдХрд╣рдиे рдХा рд╕рдордп рдирд╣ीं рд╣ै। рдеोреЬे рдоें рдХрд╣рддा рд╣ूँ, рдЙрдирдХो рджेрдЦрдХрд░ рдорди рдоें рд╡ेрдж -рдкुрд░ाрдгों рдоें рдХрд╣े рджрдзीрдЪि рдЛрд╖ि рдХी рдпाрдж рд╣ो рдЖрддी рдеी। 

      рдПрдХ рдЕрди्рдп рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдеे рдбॉрдХ्рдЯрд░ рджेрд╡ेрди्рдж्рд░рдиाрде рдоिрдд्рд░рдЧрдгिрдд рдоें рдИрд╢ाрди рд╕्рдХॉрд▓рд░ , рдХेрд╡рд▓ рд╣рдоाрд░े рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдХे рдирд╣ीं , рдЕрди्рджुрд▓ рдоौреЬी рдХे рдЧौрд░рд╡ рдеे। рд╡िрджेрд╢ों рдХे рдпूрдиिрд╡рд░्рд╕िрдЯी рдоें рдкреЭाрдиे рдЬाрддे рдеे। рддो рджूрд╕рд░ी рдУрд░ рдЧंрднीрд░ рдЖрдз्рдпрдд्рдо рдХे рдЦोрдЬी, рдиिрд░рд╣ंрдХाрд░ рд╕ाрдзु рд╕्рд╡рднाрд╡ рдХे рд╡्рдпрдХ्рддि рдеे। рд╕рдм рдмाрддें рдирд╣ीं рдХрд╣ूंрдЧा। рдЗрд╕ рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдХे рдЗрди рджो рдЫाрдд्рд░ों рдХे рдЫाрдд्рд░ рд╣ोрдиे рдХा рдЧौрд░рд╡ рдЕрдкрдиे рд╕ीрдиे рдоें рд▓िрдП рд╣ुрдП рд╣ूँ। 

              рд╕рддीрд╢ рдоाрд╕्рдЯрд░ рдорд╣ाрд╢рдп рдХो рднाрд░рдд рдХे рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЖрджрд░्рд╢ "рдд्рдпाрдЧ рдФрд░ рд╕ेрд╡ा " рдоें рд╕िрдж्рдзि рдк्рд░ाрдк्рдд рдеी। рдЖрдЪाрд░्рдп рджेрд╡ рдХी рдХिрддрдиी рд╕ेрд╡ा рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдХी рдеी। рдФрд░ рдЗрд╕ी рд╕्рдХूрд▓ рдХे рдПрдХ рд╕ाрдзाрд░рдг рдХाрд░्рдпрдХрд░्рддा, рдПрдХ рдРрд╕े  рд╡्рдпрдХ्рддि рдеे рдЬो рдЙрджाрд░ рд╣्рд░рджрдп рдоाрд▓ी рдеे। рд╡े рд╣рдорд▓ोрдЧों рдХो рдоाрддा рдЬैрд╕े рд╕्рдиेрд╣ рд╕े рднोрдЬрди рдХрд░рд╡ाрддे рдеे। рдЗрд╕ рдЕрд╡рд╕рд░ рдкрд░ рдЙрдирдХे рдиाрдо (?) рд╕े рдкुрд░рд╖्рдХाрд░ рдХी рдШोрд╖рдгा рд╣ोрдиे рд╕े рдПрдХ рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдмрдиा рд╣ै। рдЙрдирдХो рд╣рдорд▓ोрдЧ рдЧुрд░ुрдЬрди рдХे рд░ूрдк рдоें рджेрдЦрддे рдеे। рд╡ाрд╕्рддрд╡ рдоें рд╡े рдордиुрд╖्рдп рдЬैрд╕े рдпрдеाрд░्рде 'рдордиुрд╖्рдп' рдеे ! [рдХ्рдпोंрдХि  рдХोрдИ рдордиुрд╖्рдп рд╢्рд░ीрд░ाрдо рдХे рд╕ाрде рдЕрдкрдиे рдЕрдж्рд╡ैрдд рдХो рдХेрд╡рд▓ рдоाрдпा рдХी рдХृрдкा рд╕े рд╣ी  рд╕рдордЭ рд╕рдХрддा рд╣ै। рдоाрдпा рддुрдо्рд╣ाрд░ी рд░ाрдо, рдЬीрд╡ рднी рддुрдо्рд╣ाрд░ा।]  

                  рд╣рдорд▓ोрдЧ рддो рдЗрд╕ рд╕्рдХूрд▓ рдХे рдХेрд╡рд▓ 'рдХुрдЫ рд╣ी рд╡рд░्рд╖ों рддрдХ рд╕ीрдоिрдд рдЫाрдд्рд░ों рдоें рд╕े рдПрдХ' рд╣ैं। рдХिрди्рддु рд╣рдоाрд░े рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдХी рдпрд╣ рдЬो рдЕрд╢्рд░ाрди्рдд рдЫाрдд्рд░ рдк्рд░рд╡ाрд╣- рд╣ै, рдЙрд╕рдХे рдКрдкрд░  52 рд╡рд░्рд╖ों рддрдХ рдПрдХ рд╣ी рд╡्рдпрдХ्рддि рдХे рд╡िрд╢ेрд╖ рдЬीрд╡рди рдХा рдПрдХ рдЕрдоिрдЯ рдк्рд░рднाрд╡ рдкреЬा рдеा। рдЙрд╕ рд╡्рдпрдХ्рддि рдХा рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡ рдЗрд╕ рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдХे рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдоें рд╡्рдпाрдк्рдд рд╣ो рдЧрдпा рдеा рдФрд░ рдЙрди्рд╣ें рдорд╣ाрдкुрд░ुрд╖ рдмрдиा рджिрдпा рдеा।  ["рддाрд░ рд╕рдд्рддा рд╡िрдж्рдпाрд▓рдпेрд░ рд╕рдд्рддाрдп рд╕ंрдЪाрд░िрдд рд╣ोрдп рддाрдХे рдорд╣ाрди рдХрд░े рддुрд▓ेрдЫिрд▓ो !" #рждাрж░ рж╕ржд্рждা ржмিржж্ржпাрж▓рзЯেрж░ рж╕ржд্рждাрзЯ рж╕ржЮ্ржЪাрж░িржд рж╣рзЯে рждাржХে ржорж╣াржи ржХрж░ে рждুрж▓েржЫিрж▓, His being permeated the being of the school and made him great.] рдЙрд╕ рд╡्рдпрдХ्рддि рдХे рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡ рдиे - рдиे рдЗрд╕ 'рдЕрди्рджुрд▓ HCE рд╕्рдХूрд▓ ' рдХो рд╕рдЪрдоुрдЪ  рдПрдХ-"рдкीреЭीрдЧрдд рдЬ्рдЮाрдирдкीрда рдкрд░рдо्рдкрд░ा"- (Heritage Jnanpith) рдоें рдкрд░िрдгрдд рдХрд░ рджिрдпा рдеा।  'The personality of that Individual' рд╡рд╣ рдорд╣ाрди рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡ рдеा -рд╣рдоाрд░े рд╕्рдХूрд▓ рдХे рдк्рд░рдзाрди рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдЖрдЪाрд░्рдп рд╢िрд░ीрд╖рдЪंрдж्рд░ рдоुрдЦोрдкाрдз्рдпाрдп (1873-1966) рдХा рдЬो 'рдмंрдЧрд▓ा рд░ाрдоाрдпрдг' рдХे рд░рдЪрдпिрддा рддрдеा рдиैрд╖рдзीрдп рдЪрд░िрдд рдорд╣ाрдХाрд╡्рдп рдоें рдЪрддुрд╖्рдкрджी рд╢िрдХ्рд╖ा рдХा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рдЦреЬрджрд╣ рдХे рд╢्рд░ीрд╣рд░्рд╖ рдХे рд╡ंрд╢рдЬ рдХाрдорджेрд╡ рдкрдг्рдбिрдд рдХे 16 рд╡ीं рдкीреЭी рдоें рдЬрди्рдоे рдеे। рдпे рдХाрдорджेрд╡ рд╣ी рдеे рдЬिрди्рд╣ोंрдиे рдиिрдд्рдпाрдирди्рдж рдк्рд░рднु рдХो рдЦреЬрджрд╣ рдоें рд▓ाрдХрд░ рдмрд╕ाрдпा рдеा। рдЬिрд╕рдХे рдХाрд░рдг рдЦреЬрджрд╣ рдХो рднी рдПрдХ 'рд╢्рд░ीрдкीрда' рдХे рд░ूрдк рдоें рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै। рд╡े рдПрдХ рд╡ैрд╕े рд╣ी рдорд╣ाрдкुрд░ुрд╖ рдеे, рдЬिрд╕рдХे рдмाрд░े рдоें рдХрд╣ाрд╡рдд рд╣ै - 

'рд╡рдЬ्рд░ाрджрдкि рдХрдаोрд░ाрдгि рдоृрджूрдиि рдХुрд╕ुрдоाрджрдкि। 

        рд▓ोрдХोрдд्рддрд░ाрдгां рдЪेрддांрд╕ि рдХो рдиु рд╡िрдЬ्рдЮाрддुрдорд░्рд╣рддि ।।' 

  рдЕрд░्рдеाрдд - "рдЙрди рдорд╣ाрдкुрд░ुрд╖ों рдХे рдорди рдХी рдеाрд╣ рднрд▓ा рдХौрди рдкा рд╕рдХрддा рд╣ै । рдЬो рдЕрдкрдиे рджुрдЦों рдоें 'рд╡рдЬ्рд░' рд╕े рднी рдХрдаोрд░ рдФрд░ рджूрд╕рд░ों рдХे рджुрдЦों рдХे рд▓िрдП рдлूрд▓ рд╕े рднी рдЕрдзिрдХ рдХोрдорд▓ рд╣ो рдЬाрддे рд╣ैं ।"-рдФрд░ рдЗрд╕ी рд╡िрд╢िрд╖्рдЯрддा рдХे рдХाрд░рдг рд╣ी рд╡े рд╕рдоाрдЬ рдоें рдк्рд░рддिрд╖्рдаिрдд рдФрд░ рдк्рд░рд╕िрдж्рдз  рд╣ोрддे рд╣ैं। 

рдаीрдХ рдЙрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░ рдЖрдЪाрд░्рдпрджेрд╡ рдиे рднी рдЕрдкрдиे рд╢िрд░ीрд╖ рдиाрдо рдХो рд╕ाрд░्рдердХ рдХрд░ рджिрдЦाрдпा рдеा। рдорд╣ाрдХрд╡ि рдХाрд▓िрджाрд╕ рдиे рд╕ंрд╕्рдХृрдд рдХे рдХाрд▓рдЬрдпी рдЕрдорд░ рдЧ्рд░ंрде 'рдХुрдоाрд░ рд╕рдо्рднрд╡' рдоें рдХрд╣ा рд╣ै -

" рдордиीрд╖िрддाः рд╕рди्рддि рдЧृрд╣ेрд╖ु рджेрд╡рддाрд╕्рддрдкः рдХ्рд╡ рд╡рдд्рд╕े рдХ्рд╡ рдЪ рддाрд╡рдХं рд╡рдкुः।

рдкрджं рд╕рд╣ेрдд рдн्рд░рдорд░рд╕्рдп рдкेрд▓рд╡ं рд╢िрд░ीрд╖рдкुрд╖्рдкं рди рдкुрдиः рдкрддрдд्рд░िрдгः॥"

рдЕрд░्рдеाрдд рд╢िрд░ीрд╖ рдХा рдХोрдорд▓ рдлूрд▓ рдн्рд░рдорд░ рдХे рдкрджрднाрд░ рдХो рддो рдЬैрд╕े - рддैрд╕े рд╕рд╣ рднी рд▓े, рдХिрди्рддु рдкрдХ्рд╖ी рдХे рдЪрд░рдг рдХा рдЖрдШाрдд рдирд╣ीं рд╕рд╣ рд╕рдХрддा ।

[рднाрд╡ाрд░्рде - рдоेрдиा рдкाрд░्рд╡рддी рдХो рд╕рдордЭाрддे рд╣рдП рдХрд╣рддी рд╣ै рдШрд░ рдоें (рд╣िрдоाрд▓рдпрдкрд░) рд╣ी рдЕрднीрд╖्рдЯ рдордиोрд░рдеों рдХो рдкूрд░्рдг рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рдЕрдиेрдХ рджेрд╡ी- рджेрд╡рддा рд╡िрдж्рдпрдоाрди рд╣ैं рдЬिрдирдХी рдЖрд░ाрдзрдиा рдХрд░рдХे рдордиोрд╡ाрдЮ्рдЫिрдд рдлрд▓ рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░ рд╕рдХрддी рд╣ो। рдХрд╣ाँ рддुрдо рд░ाрдЬрдорд╣рд▓ рдХी рд╕ुрдЦрд╕ुрд╡िрдзा рдоें рдкрд▓ी- рдмрдв़ी рдФрд░ рд╕ुрдХोрдорд▓ рд╢рд░ीрд░ рд╡ाрд▓ी рд╣ो рдФрд░ рдХрд╣ाँ рддрдкрд╕्рдпा рдХी рдХрдаोрд░ рджिрдирдЪрд░्рдпा рд╣ै। рдХ्рдпोंрдХि рдХोрдорд▓ рд╢िрд░ीрд╖ рдХा рдкुрд╖्рдк рдн्рд░рдорд░ рдХे рднाрд░ рдХो рддो рд╕рд╣ рд╕рдХрддा рд╣ै рдХिрди्рддु рдХिрд╕ी рдкрдХ्рд╖ी рдХे рднाрд░ рдХो рддो рдХрджाрдкि рдирд╣ीं। рдЬिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдкрдХ्рд╖ी рдХे рднाрд░ рд╕े рдкुрд╖्рдк рдЯूрдЯ рдЬाрддा рд╣ै, рдЙрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░ рддुрдо्рд╣ाрд░ा рдХोрдорд▓ рд╢рд░ीрд░ рднी рддрдкрдЬрди्рдп рдХрд╖्рдЯ рдХो рд╕рд╣рди рдирд╣ीं рдХрд░ рд╕рдХेрдЧा। рдЕрддः рддрдк рдХा рд╡िрдЪाрд░ рдд्рдпाрдЧ рдХрд░ рдШрд░ рдоें рд╣ी рд░рд╣рддे рд╣рдП рд╣ी  рдордиोрд╡ाрдЮ्рдЫिрдд рдлрд▓ рдХी рдк्рд░ाрдк्рддि рд╣ेрддु рдЗрд╖्рдЯ рджेрд╡рддा рдХी рдЖрд░ाрдзрдиा рдХрд░ो। (рдкंрдЪрдо рд╕рд░्рдЧ-рд╢्рд▓ोрдХ-4)

рдХिрд╕ी рдХिрд╕ी рдкुрд░ाрдиे рдЫाрдд्рд░ों рдХे рдоुрдЦ рд╕े рд╕ुрдиा рд╣ूँ рдХि рдоैंрдиे рджेрд╢-рд╡िрджेрд╢ рдХे рдЕрдиेрдХों рд╡िрдж्рд╡ाрдиों рдХो рджेрдЦा рд╣ै рдХिрди्рддु рд╣рдорд▓ोрдЧों рдХे рдЖрдЪाрд░्рдпрджेрд╡ рдЬैрд╕ा рдЕрди्рдп рдХिрд╕ी рдХो рдирд╣ीं рджेрдЦा। рд╕्рдХूрд▓ рдоें рд╕ूрдЯ рдкрд╣рдирддे рдеे рдФрд░ рдХुрд░्рд╕ी -рдЯेрдмрд▓ рд▓рдЧाрдХрд░ рдмैрдарддे рдеे। рдХिрди्рддु рд╕्рдХूрд▓ рдХे рд╕рдордп рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा рдЬрдм рд╡े рдЙрд╕ рдХुрд░्рд╕ी рдкрд░ рдмैрдарддे, рддрдм рджूрд░ рд╕े рджेрдЦрдиे рдкрд░ рдРрд╕ा рд▓рдЧрддा рдеा рдоाрдиों рдХोрдИ рд╕ाрдзрдХ рдмैрдаे рд╣ुрдП рд╣ैं। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдкрд░ा рдФрд░ рдЕрдкрд░ा рджोрдиों рд╡िрдж्рдпाрдУं рдХी рд╕ाрдзрдиा рдХी рдеी। рдЗрд╕рд▓िрдП рдЙрдирдХे рдЬीрд╡рди рдХा рдРрд╕ा рдк्рд░рднाрд╡ рдкреЬा рдеा। [рддीрдиि рджुрдИ рд╡िрдж्рдпाрд░ рдИ рд╕ाрдзрдиा рдХोрд░े рдЫिрд▓ेрди - рдЕрдкрд░ा рдПрд╡ं рдкрд░ा ! -рждিржиি ржжুржЗ ржмিржж্ржпাрж░ ржЗ рж╕াржзржиা ржХрж░েржЫিрж▓েржи , ржЕржкрж░া ржПржмং ржкрж░া।-рдЕрд░्рдеाрдд рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд╢्рд░ीрд╣рд░्рд╖ рдХे рдорд╣ाрдХाрд╡्рдп 'рдиैрд╖рдзीрдпрдЪрд░िрдд' рдХे рдирд▓ोрдкाрдЦ्рдпाрди рдоें рд╡рд░्рдгिрдд 'рдЕрдзीрддि, рдмोрдз, рдЖрдЪрд░рдг рдФрд░ рдк्рд░рдЪाрд░' рдХी рдЧुрд░ु-рд╢िрд╖्рдп рдЪрддुрд╖्рдкрджी рдкрд░рдо्рдкрд░ा рдоें рдЕрдкрдиा рдЬीрд╡рди рдЧрдарди рдХिрдпा рдеा; рдЗрд╕рд▓िрдП рдЙрдирдХे рдЬीрд╡рди рдХा рд╕्рдХूрд▓ рдХे рдЫाрдд्рд░ों рдкрд░ рдРрд╕ा рдк्рд░рднाрд╡ рдкреЬा рдеा।]

рдЗंрдЧ्рд▓ैрдг्рдб рдХे рд╕рдмрд╕े рдмрдб़े рдФрд░ рд╕рдмрд╕े рдк्рд░рддिрд╖्рдаिрдд рдоाрдз्рдпрдоिрдХ рд╡िрдж्рдпाрд▓рдпों рдоें рд╕े рдПрдХ Eton-рдХॉрд▓ेрдЬ рдХे рд▓ंрджрди (рдИрдЯрди рдХॉрд▓ेрдЬ рдм्рд░िрдЯेрди рдХा рд╕рдмрд╕े рдкॉрд╢, рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдХुрд▓ीрди рдмोрд░्рдбिंрдЧ рд╕्рдХूрд▓ рд╣ै)- рдФрд░ рдЗрд╕рдХे рдк्рд░рдзाрди рд╢िрдХ्рд╖рдХों рдХा рдЬो рдЖрджрд░्рд╢ рд╡ाрдХ्рдп рд╣ै -"I am taught best by teaching" рдЕрд░्рдеाрдд рджूрд╕рд░ों рдХो рдкреЭा рдХрд░ рдоैं рдЦुрдж рд╕рдмрд╕े рдЕрдЪ्рдЫा рд╕ीрдЦрддा рд╣ूँ ! рдЕрд░्рдеाрдд рджूрд╕рд░ों рдХो рдкреЭाрдиा рд╕्рд╡рдпं рд╕ीрдЦрдиे рдХा рд╕рдмрд╕े рдЕрдЪ्рдЫा рддрд░ीрдХा рд╣ै। рдХिрд╕ी рдЧूреЭ рдЕрд╡рдзाрд░рдгा (Esoteric concept-рдЕрди्рддрд░्рднूрдд рдЕрд╡рдзाрд░рдгा) рдХो рд╕рдордЭрдиे рдХा рд╕рдмрд╕े рдЕрдЪ्рдЫा рддрд░ीрдХा рд╣ै рдЙрд╕рдХे рдмाрд░े рдоें рдХिрд╕ी рджूрд╕рд░े рдХो рд╕рдордЭाрдиा।

[рд░ोрдорди рджाрд░्рд╢рдиिрдХ рд╕ेрдиेрдХा рдиे рдХрд╣ा рдеा, "рдЬрдм рд╣рдо рдкрдв़ाрддे рд╣ैं, рддो рд╣рдо рд╕рдмрд╕े рдЕрдЪ्рдЫा рд╕ीрдЦрддे рд╣ैं।" рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХों рдиे рдЗрд╕ рдкрдж्рдзрддि рдХो "рдк्рд░ोрдЯेрдЧ рдк्рд░рднाрд╡" (prot├йg├й effect) рдХा рдиाрдо рджिрдпा рд╣ै; рдЗрд╕рдоें рдкाрдпा рдЧрдпा рд╣ै рдХि рдЬो 'рдЫाрдд्рд░' рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдХी рднूрдоिрдХा рдоें рдкреЭाрдиे рдХा рднी рдХाрдо рдХрд░рддे рд╣ैं рдЙрди्рд╣ें рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рдоें рдЙрди рдЫाрдд्рд░ों рдХी рддुрд▓рдиा рдоें рдЕрдзिрдХ рдЕंрдХ рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддे рд╣ैं рдЬो рдХेрд╡рд▓ рдЕрдкрдиे рд▓िрдП рд╕ीрдЦ рд░рд╣े рд╣ैं। рдХिрд╕ी рдЧूреЭ рдЕрд╡рдзाрд░рдгा (Esoteric concept-рдЕрди्рддрд░्рднूрдд рдЕрд╡рдзाрд░рдгा) рдЬैрд╕े рд╡ेрджों рдХे рдЪाрд░ рдорд╣ाрд╡ाрдХ्рдп рдпा рдаाрдХुрд░, рдоाँ, рд╕्рд╡ाрдоी рдЬी рдХे рдЙрдкрджेрд╢ рдЬैрд╕े 'Be and Make'-рдХो рд╕рдордЭाрдиे рдХा рд╕рдмрд╕े рдЕрдЪ्рдЫा рддрд░ीрдХा рд╣ै, рдЙрд╕े рдХिрд╕ी рджूрд╕рд░े рдХो рд╕рдордЭाрдиा। ] - рдЙрджाрд╣рд░рдг

1."рдордиुрд╖्рдп рджो рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рд╣ोрддे рд╣ैं - рдПрдХ рдиाрдо рдоाрдд्рд░ рдХे рдордиुрд╖्рдп рдФрд░ рджूрд╕рд░े рдоाрдирд╣ूँрд╖ (рдЬाрдЧृрдд рдордиुрд╖्рдп !) рдЬो рд▓ोрдЧ рдХेрд╡рд▓ рдИрд╢्рд╡рд░ рдк्рд░ाрдк्рддि рдХे рд▓िрдпे рд╡्рдпाрдХुрд▓ рд╣ैं рд╡े рдЬाрдЧृрдд рд╣ैं -'рдоाрдирд╣ूँрд╢' рд╣ैं ! рдФрд░ рдЬो рдХेрд╡рд▓ рдХाрдоिрдиी -рдХांрдЪрди рдХे рдкीрдЫे рдкाрдЧрд▓ рд╣ैं, рд╡े рд╕рднी рд╕ाрдзाрд░рдг рдордиुрд╖्рдп рд╣ैं - рдХेрд╡рд▓ рдиाрдо рдХे рдордиुрд╖्рдп।"

" Men are of two classes - men in name only (Manush) and the awakened men (Man-hunsh). Those who  thirst after God alone belong to the latter class; those who are mad after 'woman and gold ' are all ordinary men - men in name only " ---Sri Ramakrishna. 

1.2. "рдоेрд░े рдмрдЪ्рдЪे, рдЕрдЧрд░ рддुрдо рд╢ांрддि рдЪाрд╣рддे рд╣ो, рддो рджूрд╕рд░ों рдХे рджोрд╖ों рдкрд░ рдз्рдпाрди рдордд рджो। рдЕрдкрдиी рд╣ी рдЧрд▓рддिрдпों рдкрд░ рдз्рдпाрди рджो। рджुрдиिрдпा рдХो рдЕрдкрдиा рдмрдиाрдиा рд╕ीрдЦो। рдХोрдИ рднी рдкрд░ाрдпा рдирд╣ीं рд╣ै, рдоेрд░े рдмेрдЯे рдкूрд░ी рджुрдиिрдпा рддुрдо्рд╣ाрд░ी рдЕрдкрдиी рд╣ै।"

"My child, if you want peace, then do not look into anybody's faults . Look into your own faults. Learn to make the world your own. No one is a stranger, my child ; the whole world is your own ." ---Sri Sarda Devi.

1.3" рдзрд░्рдо/рдпा рд╢िрдХ्рд╖ा рдХा рд░рд╣рд╕्рдп рд╕िрдж्рдзांрддों рдоें рдирд╣ीं, рдмрд▓्рдХि рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдоें рдиिрд╣िрдд рд╣ै। рдЕрдЪ्рдЫा рдмрдирдиा рдФрд░ рдЕрдЪ्рдЫा рдХрд░рдиा - рдпрд╣ी рдзрд░्рдо/рдЕрд░्рдеाрдд рд╢िрдХ्рд╖ा рдХा рд╕ाрд░ рд╣ै!

" The Secret of Religion/ Education lies not in theories but in practice. To be good and do good - that is the whole of religion/ie- education! ---Swami Vivekananda ."

  .......рдЙрдкрд░ोрдХ्рдд рдЧूреЭ рдЙрдкрджेрд╢ों рдХो рд╕्рд╡рдпं рд╕рдордЭрдиे рдХा рд╕рдмрд╕े рдЕрдЪ्рдЫा рддрд░ीрдХा рд╣ै рдЙрд╕े рдХिрд╕ी рдФрд░ рдХो рд╕рдордЭाрдиा । 

      рдк्рд░рдзाрди рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдХे рд░ूрдк рдоें рдЖрдЪाрд░्рдпрджेрд╡ рдХा рднी рд╡рд╣ी рдЖрджрд░्рд╢ рд╡ाрдХ्рдп рдеा -'рдХुрд░्рд╡рддो рдиाрд╕्рддि рдХрд░्рддृрддा।' рд╕рдм рдХुрдЫ рдХрд░рдХे рднी " рдоैं рдиे рдХिрдпा" -'I did' -'ржЖржоি ржХрж░েржЫি' рдРрд╕ा рд╡िрдЪाрд░ рднी рдорди рдоें рдирд╣ीं рдЙрдардиा рдЪाрд╣िрдП। рд╕्рдоृрддि рд╡рдЪрди' рднी рдРрд╕ा рд╣ै-  

рд╡िрд╡ेрдХी рд╕рд░्рд╡рджा рдоुрдХ्рддः рдХुрд░्рд╡рддो рдиाрд╕्рддि рдХрд░्рддृрддा ।

рдЕрд▓ेрдкрд╡ाрджрдоाрд╢्рд░िрдд्рдп рд╢्рд░ीрдХृрд╖्рдгрдЬрдирдХो рдпрдеा ।।

рдЕрд░्рдеाрдд् “ рд╢्рд░ीрдХृрд╖्‍рдг рдФрд░ рдЬрдирдХ рдХे рд╕рдоाрди рдХोрдИ рднी рдм्рд░рд╣्рдордЬ्рдЮाрдиी рдкुрд░ुрд╖ (рдм्рд░рд╣्рдорд╡िрдж-рдЖрдЪाрд░्рдпрджेрд╡) рд╕рдм рдХрд░्рдо рдХрд░рдХे рднी рдЕрдХрд░्рддा, рдЕрд▓िрдк्‍рдд рдПрд╡ं рд╕рд░्рд╡рджा рдоुрдХ्‍рдд рд╣ी рд░рд╣рддा рд╣ै।" [рдпрд╣ी рдмाрдд рдЧीрддा 14. 20 рдФрд░ рд╢ुрдХाрд╖्рдЯрдХрдо् рдоें рднी рдХрд╣ी рдЧрдпी рд╣ै।]  

рдЙрдирдХे рдЬीрд╡рди рдХे рдЕрди्рддिрдо рд╕рдордп рдоें рдЙрдирдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдЖрдЬीрд╡рди рдХी рдЧрдпी рд╕ाрдзрдиा рдХा рдлрд▓ рджेрдЦрдиे рдХा рд╕ौрднाрдЧ्рдп рднी рдоुрдЭे рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ुрдЖ рд╣ै। рдЙрд╕ рд╕рдордп рд╡े рд╕ाрдзрдХ рдЬैрд╕े рдк्рд░рддीрдд рдирд╣ीं рд╣ोрддे рдеे। рдЙрдирдХो рджेрдЦрддे рд╣ी "рд╕्рд╡рддः рдорди рдмोрд▓рддः рд╕िрдж्рдзрдкुрд░ुрд╖ः -рдм्рд░рд╣्рдордЬ्рдЮ !" рдХिрди्рддु рдЗрд╕ рдк्рд░рд╕ंрдЧ рдХो рдЕрднी рдирд╣ीं рдЙрдаाрдКंрдЧा। рдирд╡рдоी -рджрд╢рдоी рдХी рдХрдХ्рд╖ा рдоें рд╣ी рд╣рдорд▓ोрдЧों рдХो рд╡े рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рдоें - рд╢ेрд▓ी, рдЯेрдиिрд╕рди, рдХीрдЯ्рд╕, рдм्рд░ाрдЙрдиिंрдЧ, рд╡рд░्рдб्рд╕рд╡рд░्рде рдХा рдЧрдж्рдп рд╡्рд╣ाрдЗрдЯ рдиाрдЗрдЯ рдЖрджि рдЬो рдк्рд░ोрдЬ -рдкोрдПрдЯ्рд░ी рдкреЭाрддे рдеे। рдк्рд░ेрд╕िрдбेंрд╕ी рдХॉрд▓ेрдЬ рдоें рдкреЭрддे рд╕рдордп рд╢ेрдХ्рд╕рдкिрдпрд░ рдХे рдк्рд░рд╕िрдж्рдж рдиाрдЯрдХ рд╣ैрдорд▓ेрдЯ рдоें рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдмрд╣ुрдд рд╣ी рд╕ुрди्рджрд░ рдпाрджрдЧाрд░ рдЕрднिрдирдп рдХिрдпा рдеा। рдФрд░ рдЙрдирдХे рдПрдХ рд╡िрджेрд╢ी (рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬ) рдк्рд░ोрдлेрд╕рд░ рдиे рдЙрдирдХे рдЕрднिрдирдп рд╕े рдк्рд░рднाрд╡िрдд рд╣ोрдХрд░ рдХрд╣ा рдеा -'рд╡ाрд╣, рддुрдордиे рддो рдЖрдЬ рдк्рд░рд╕िрдж्рдж рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬ рдЕрднिрдиेрддा 'Beerbohm tree'(1852 – 1917) рдХे рдЬैрд╕ा рдЕрднिрдирдп рдХिрдпा рдеा।рдЖрдЪाрд░्рдпрджेрд╡ рдиे рдЙрд╕ рд╕рдордп рдХे рд╡िрджेрд╢ों рдоें рдЕрдд्рдпрди्рдд рдк्рд░рд╕िрдж्рдж рд▓ेрдЦрдХ (Motivational writer) рд╡िрд▓िрдпрдо рд╡ॉрдХрд░ рдПрдЯрдХिंрд╕рди [William Walker Atkinson (1862–1932)] рдж्рд╡ाрд░ा рд▓िрдЦिрдд ~ 'The Secret of Success' рдХा рдЕрдз्рдпрди рднी рдХिрдпा рдеा, рдФрд░ рдЬिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╣рдорд▓ोрдЧों рдХो рдкреЭाрдпा рдеा рд╡рд╣ рдЖрдЬрддрдХ рдЬीрд╡рди рдоें рдмрд╣ुрдд рдХाрдо рдЖрддा рд╣ै। рдорд╣рд░्рд╖ि рдкрддंрдЬрд▓ि рдиे рдкाрдгिрдиि рдХे рдЕрд╖्рдЯा-рдз्рдпाрдпी рдкрд░ рдЬो рд╡्рдпाрдХрд░рдг рдорд╣ाрднाрд╖्рдп рд▓िрдЦा рдеा, рдЙрд╕рдоें рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै рдХि - "рдЪрддुрд░्рднिрд╢्рдЪ рдк्рд░рдХाрд░ैрд░्рд╡िрдж्рдпोрдкрдпुрдХ्рддा рднрд╡рддि--рдЖрдЧрдордХाрд▓ेрди рд╕्рд╡ाрдз्рдпाрдпрдХाрд▓ेрди рдк्рд░рд╡рдЪрдирдХाрд▓ेрди рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░рдХाрд▓ेрдиेрддि" ।। рдорд╣ाрднाрд╖्рдп рез.рез.рез рдкрд╕्рдкрд╢ाрд╣्рдиिрдХ।। рд╡िрдж्рдпा рдЪाрд░ рдк्рд░рдХाрд░ рд╕े рдЙрдкрдпोрдЧी рд╕िрдж्рдз рд╣ोрддी -рдЕрд░्рдЬрди рдоें, рдЕрдн्рдпाрд╕ рдХрд░рдиे , рд╢िрдХ्рд╖рдг рдХрд░рдиे , рдФрд░ рд╡्рдпрд╡्рд╣ाрд░ рдоें। рдЬो рд╡िрдж्рдпा рдЕрдкрдиे рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдоें рдирд╣ीं рдЙрддрд░рддी рд╡рд╣ рд╡्рдпрд░्рде рд╣ै [рдЕрд░्рдеाрдд Inherent Divinity- рдЕрди्рддрд░्рдиिрд╣िрдд рджिрд╡्рдпрддा (рдкूрд░्рдгрддा рдпा рдиिःрд╕्рд╡ाрд░्рдердкрд░рддा) рдпा рд╡ेрджाрди्рдд -Oneness of Existence , рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдЖрдд्рдоा рдЕрд╡्рдпрдХ्рдд рдм्рд░рд╣्рдо рд╣ै рдХा рдмोрдз] рдпрджि рдЕрдкрдиे рдЬीрд╡рди рдоें рдк्рд░рдпोрдЧ рдХрд░рддे рд╕рдордп рдЖрдЪрд░рдг рд╕े рд╡्рдпрдХ्рдд рдирд╣ीं рд╣ोрддी - рддो рд╡ैрд╕ा рдЕрдж्рд╡ैрдд рдЬ्рдЮाрди рд╡्рдпрд░्рде рд╣ै

(рез.) рдЖрдЧрдордХाрд▓ рдЕрд░्рдеाрдд् рдЕрд░्рдЬрди рдХрд░рддे рд╕рдордп рдпा рдЕрдз्рдпрдпрди рдХрд░рдиे рд╕े,

(реи.) рд╕्рд╡ाрдз्рдпाрдпрдХाрд▓ рдЕрд░्рдеाрдд् рдЕрдн्рдпाрд╕ рдХрд░рдиे рд╕े,

(рей.) рдк्рд░рд╡рдЪрдирдХाрд▓ рдЕрд░्рдеाрдд् рджूрд╕рд░ों рдХो рдмрддाрдиे рд╕े,

(рек.) рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░рдХाрд▓ рдЕрд░्рдеाрдд् рд▓ोрдХ рдоें рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рд╕े

(рез.) рдЖрдЧрдордХाрд▓—

“рдЖрдЧрдордХाрд▓” рдЙрд╕рдХो рдХрд╣рддे рд╣ैं рдХि рдЬिрд╕рд╕े рдордиुрд╖्рдп рдкрдвाрдиे рд╡ाрд▓े рд╕े рд╕ाрд╡рдзाрди рд╣ोрдХрд░ рдз्рдпाрди рджेрдХे рд╡िрдж्рдпाрджि рдкрджाрд░्рде рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░ рд╕рдХें ।

(реи.) рд╕्рд╡ाрдз्рдпाрдпрдХाрд▓–

“рд╕्рд╡ाрдз्рдпाрдпрдХाрд▓” рдЙрд╕рдХो рдХрд╣рддे рд╣ैं рдХि рдЬो рдкрдарди рд╕рдордп рдоें рдЖрдЪाрд░्рдп рдХे рдоुрдЦ рд╕े рд╢рдм्рдж, рдЕрд░्рде рдФрд░ рд╕рдо्рдмрди्рдзों рдХी рдмाрддें рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рдХी рд╣ों, рдЙрдирдХा рдПрдХाрди्рдд рдоें рд╕्рд╡рд╕्рдердЪिрдд्рдд рд╣ोрдХрд░ рдкूрд░्рд╡ाрдкрд░ рд╡िрдЪाрд░ рдХे рдаीрдХ-рдаीрдХ рд╣ृрджрдп рдоें рджृрдв рдХрд░ рд╕рдХें ।

(рей.) рдк्рд░рд╡рдЪрдирдХाрд▓–

“рдк्рд░рд╡рдЪрдирдХाрд▓” рдЙрд╕рдХो рдХрд╣рддे рд╣ैं рдХि рдЬिрд╕рд╕े рджूрд╕рд░ों рдХो рдк्рд░ीрддि рд╕े рд╡िрдж्рдпाрдУं рдкрдвा рд╕рдХрдиा ।

(рек.) рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░рдХाрд▓—

“рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░рдХाрд▓” рдЙрд╕рдХो рдХрд╣рддे рд╣ैं рдХि рдЬрдм рдЕрдкрдиे рдЖрдд्рдоा рдоें рд╕рдд्рдпрд╡िрдж्рдпा рд╣ोрддी рд╣ै, рддрдм рдпрд╣ рдХрд░рдиा рдпрд╣ рди рдХрд░рдиा, рд╡рд╣ी рдаीрдХ-рдаीрдХ рд╕िрдж्рдз рд╣ोрдХे рд╡ैрд╕ा рд╣ी рдЖрдЪрд░рдг рдХрд░рдиा рд╣ो рд╕рдХे, рдпे рдЪाрд░ рдк्рд░рдХाрд░ рд╣ैं ।

рдЕрди्рдп рдЪाрд░ рдк्рд░рдХाрд░ рд╡िрдж्рдпाрдк्рд░ाрдк्рддि рдХे—

(рез.) рд╢्рд░рд╡рдг

(реи.) рдордирди,

(рей.) рдиिрджिрдз्рдпाрд╕рди,

(рек.) рд╕ाрдХ्рд╖ाрдд्рдХाрд░ ।

(рез.) рд╢्рд░рд╡рдг—

“рд╢्рд░рд╡рдг” рдЙрд╕рдХो рдХрд╣рддे рд╣ैं рдХि рдЖрдд्рдоा рдорди рдХे, рдФрд░ рдорди рд╢्рд░ोрдд्рд░ рдЗрди्рдж्рд░िрдп рдХे рд╕ाрде рдпрдеाрд╡рдд् рдпुрдХ्рдд рдХрд░рдХे рдЕрдз्рдпाрдкрдХ рдХे рдоुрдЦ рд╕े рдЬो-рдЬो рдЕрд░्рде рдФрд░ рд╕рдо्рдмрди्рдз рдХे рдк्рд░рдХाрд╢ рдХрд░рдиे рд╣ाрд░े рд╢рдм्рдж рдиिрдХрд▓े, рдЙрдирдХो рд╢्рд░ोрдд्рд░ рд╕े рдорди рдФрд░ рдорди рд╕े рдЖрдд्рдоा рдХे рдПрдХрдд्рд░ рдХрд░рддे рдЬाрдиा ।

(реи.) рдордирди–

“рдордирди” рдЙрд╕рдХो рдХрд╣рддे рд╣ैं рдХि рдЬो-рдЬो рд╢рдм्рдж, рдЕрд░्рде рдФрд░ рд╕рдо्рдмрди्рдз рдЖрдд्рдоा рдоें рдПрдХрдд्рд░ рд╣ुрдП рд╣ैं, рдЙрдирдХा рдПрдХाрди्рдд рдоें рд╕्рд╡рд╕्рдердЪिрдд्рдд рд╣ोрдХрд░ рд╡िрдЪाрд░ рдХрд░рдиा рдХि рдХौрди рд╢рдм्рдж рдХिрд╕ рдЕрд░्рде рдХे рд╕ाрде рдФрд░ рдХौрди рдЕрд░्рде рдХिрд╕ рд╢рдм्рдж рдХे рд╕ाрде рдФрд░ рдХौрди рд╕рдо्рдмрди्рдз рдХिрд╕-рдХिрд╕ рд╢рдм्рдж рдФрд░ рдЕрд░्рде рдХे рд╕ाрде рд╕рдо्рдмрди्рдз рдЕрд░्рдеाрдд् рдоेрд▓ рд░рдЦрддा рдФрд░ рдЗрдирдХे рдоेрд▓ рд╕े рдХिрд╕ рдк्рд░рдпोрдЬрди рдХी рд╕िрдж्рдзि рдФрд░ рдЙрд▓рдЯे рд╣ोрдиे рдоें рдХ्рдпा-рдХ्рдпा рд╣ाрдиि рд╣ोрддी рд╣ै, рдЗрдд्рдпाрджि ।

(рей.) рдиिрджिрдз्рдпाрд╕рди—

“рдиिрджिрдз्рдпाрд╕рди” рдЙрд╕рдХो рдХрд╣рддे рд╣ैं рдХि рдЬो-рдЬो рд╢рдм्рдж, рдЕрд░्рде рдФрд░ рд╕рдо्рдмрди्рдз рд╕ुрдиे-рд╡िрдЪाрд░े рд╣ैं, рд╡े рдаीрдХ-рдаीрдХ рд╣ैं рд╡ा рдирд╣ीं, рдЗрд╕ рдмाрдд рдХी рд╡िрд╢ेрд╖ рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рдХрд░рдХे рджृрдв рдиिрд╢्рдЪрдп рдХрд░рдиा ।

(рек.) рд╕ाрдХ्рд╖ाрдд्рдХाрд░—

“рд╕ाрдХ्рд╖ाрдд्рдХाрд░” рдЙрд╕рдХो рдХрд╣рддे рд╣ैं рдХि рдЬिрди рдЕрд░्рдеों рдХे рд╢рдм्рдж рдФрд░ рд╕рдо्рдмрди्рдз рд╕ुрдиे-рд╡िрдЪाрд░े рдФрд░ рдиिрд╢्рдЪрдп рдХिрдП рд╣ैं, рдЙрдирдХो рдпрдеाрд╡рдд् рдЬ्рдЮाрди рдФрд░ рдХ्рд░िрдпा рд╕े рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖ рдХрд░рдХे рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ों рдХी рд╕िрдж्рдзि рд╕े рдЕрдкрдиा рдФрд░ рдкрд░ाрдпा рдЙрдкрдХाрд░ рдХрд░рдиा рдЖрджि рд╡िрдж्рдпा рдХी рдк्рд░ाрдк्рддि рдХे рд╕ाрдзрди рд╣ैं ।

рд╢िрд╖्рдп рдХी рдЬ्рдЮाрди рдк्рд░ाрдк्рддि рдоें рдЕрдиेрдХ рдХाрд░рдХ рд╕рд╣ाрдпрдХ рд╣ोрддे рд╣ैं। рд╡рд╣ рдХुрдЫ рдЬ्рдЮाрди рдЧुрд░ु рд╕े рд╕ीрдЦрддा рд╣ै рдЙрд╕ рдкрд░ рд╕्рд╡рдпं рд╡िрдЪाрд░ рдХрд░рддा рд╣ै, рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдЕрдкрдиी рдмुрдж्рдзि рд╕े рд╕рдордЭрдХрд░ рдХुрдЫ рдЬ्рдЮाрди рд╕ीрдЦрддा рд╣ै। рдХुрдЫ рдЬ्рдЮाрди рдмрдбा рд╣ोрддे-2 рд╕рдордп рдХे рдЕрдиुрднрд╡ рдХे рд╕ाрде рдЗрд╕े рд╣ोрддा рдЬाрддा рд╣ै рддрдеा рдХुрдЫ рдЬ्рдЮाрди рд╡рд╣ рдЕрдкрдиे рд╕рд╣рдкाрдаिрдпों рд╕े рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рддा рд╣ै

“рдЖрдЪाрд░्рдпाрдд्рдкाрджрдоाрдд्рддे рдкाрджं рд╢िрд╖्рдпः рд╕्рд╡рдоेрдзрдпा ।

рдХाрд▓ेрди рдкाрджрдоाрджрдд्рддे рдкाрджं рд╕рдм्рд░рд╣्рдордЪाрд░िрднिः ।।”

рдЕрд░्рдеः—-рдПрдХ рдпोрдЧ्рдп рд╢िрд╖्рдп рдЕрдкрдиे рд╡िрд╖рдп рдХे рдЬ्рдЮाрди рдХा рдПрдХ рдЪौрдеाрдИ рднाрдЧ рдЧुрд░ु рд╕े рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рддा рд╣ै। рдПрдХ рдЪौрдеाрдИ рдЕрдкрдиी рдмुрдж्рдзि рд╕े рд╕рдордЭрдХрд░ рд╕ीрдЦрддा рд╣ै। рдЕрдЧрд▓ा рдПрдХ рдЪौрдеाрдИ рднाрдЧ рд╕рдордпाрдиुрд╕ाрд░ рд╕ीрдЦрддा рд╣ै рддрдеा рд╢ेрд╖ рдПрдХ рдЪौрдеाрдИ рдЕрдкрдиे рд╕рд╣рдкाрдаिрдпों рд╕े рд╕ीрдЦрддा рд╣ै। ]

рддрдеा рдЬो рдЕрдкрдиे рдЫाрдд्рд░ों рдХो рдРрд╕ी рд╢िрдХ्рд╖ा рджे рдкाрддे рд╣ैं рдЙрди्рд╣ीं рдХो рдЖрдЪाрд░्рдп (C-IN-C рдирд╡рдиी рджा) рдХрд╣рддे рд╣ैं। рдЗрд╕ीрд▓िрдП рд╡ाрдпु рдкुрд░ाрдг рдоें рдЖрдЪाрд░्рдп рдХो рдкрд░िрднाрд╖िрдд рдХрд░рддे рд╣ुрдП рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै-

рдЖрдЪिрдиोрддि рдЪ рд╢ाрд╕्рдд्рд░ाрд░्рдеं рдЖрдЪाрд░े рд╕्рдеाрдкрдпрддे рдЕрдзि !

рд╕्рд╡рдпं рд╣्рдпрдкि рдЖрдЪрд░ेрдд् рдп: рддु рдЖрдЪाрд░्рдп: рдЗрддि рд╕्рдоृрдд: !

рдЬो рд╕्рд╡рдпं рд╕рднी рд╢ाрд╕्рдд्рд░ों рдХा рдорд░्рдо рдЬाрдирддे рд╣ैं, рдФрд░ рдЕрдкрдиे рдЖрдЪрд░рдг рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдЙрд╕рдХो рд╡्рдпрдХ्рдд рдХрд░рддे рд╣ों, рджूрд╕рд░ों рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдРрд╕ा рдЖрдЪाрд░ рд╕्рдеाрдкिрдд рд╣ो рдЗрд╕рд▓िрдП рдЕрд╣рд░्рдиिрд╢ рдк्рд░рдпрдд्рди рдХрд░рддे рд╣ैं; рдФрд░ рдРрд╕ा рдЖрдЪाрд░ рд╕्рд╡рдпं рдЕрдкрдиे рдЖрдЪрд░рдг рдоें рд▓ाрддा рд╣ै, рдЙрди्рд╣ें рдЖрдЪाрд░्рдп рдХрд╣рддे рд╣ै ।

[рдоाрдирд╡ рдоाрдд्рд░ рдоें рдЕंрддрд░्рдиिрд╣िрдд рдХिрди्рддु рдЕрджृрд╢्рдпрдоाрди рджिрд╡्рдпрддा - рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдЖрдд्рдоा рдЕрд╡्рдпрдХ्рдд рдм्рд░рд╣्рдо рд╣ै рдХिрди्рддु рд╡рд╣ рд╢рдХ्рддि рдЕрднी рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖ рдпा рд╕рдХ्рд░िрдп рдирд╣ीं рд╣ै ; рдЬैрд╕े рдмрд░рдЧрдж рдХे рдЫोрдЯे рд╕े рдмीрдЬ рдоें рд╕ंрднाрд╡िрдд рд░ूрдк рдоें рд╡िрдж्рдпрдоाрди рдХोрдИ рдмрд░рдЧрдж рдХा рд╡िрд╢ाрд▓ рд╡ृрдХ्рд╖ ! рдЫोрдЯे рд╕े рдмीрдЬ рдоें рдЫुрдкे рдмрд░рдЧрдж рдХो рдк्рд░рдХрдЯ рдХрд░рдиे рдХी рд╡िрдж्рдпा - рд╕ा рд╡िрдж्рдпा рдпा рд╡िрдоुрдХ्рддрдпे ' рдХो рдЕрдкрдиे рдЬीрд╡рди рдоें рд▓ाрдЧु рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ी рд╢िрдХ्рд╖ा рдкрд░ рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд╡िрд▓िрдпрдо рд╡ॉрдХрд░ рдПрдЯрдХिंрд╕рди (1862-1932) рдж्рд╡ाрд░ा рд▓िрдЦिрдд рдЬिрд╕ рдкुрд╕्рддрдХ " The Secret of Success " (рдЬीрд╡рди рдоें рд╕рдлрд▓рддा рдХी рдк्рд░ाрдк्рддि рдХे рд▓िрдП рд╡्рдпрдХ्рддि рдХी рдЕрди्рддрд░्рдиिрд╣िрдд рдпा рдЕрд╡्рдпрдХ्рдд рд╢рдХ्рддिрдпों рдХे рдЙрдкрдпोрдЧ рдХे рд╡िрд╖рдп рдкрд░) рдиौ рдкाрдаों рдХा рдПрдХ рдХोрд░्рд╕ рдХा рдЕрдз्рдпрди рднी рдХिрдпा рдеा। рд╡рд╣ рдоेрд░े рдЕрдкрдиे рдЬीрд╡рди рдЧрдарди рдоें рдмрд╣ुрдд рдЙрдкрдпोрдЧी рд╕िрдж्рдз рд╣ुрдЖ рд╣ै। A Course of Nine Lessons on the Subject of the Application of the Latent Powers of the Individual Toward Attainment of Success in Life. 1908 William Walker Atkinson (1862–1932) https://www.yogebooks.com/english/atkinson/1908secretsuccess.pdf]

рдЬो рд╡िрдж्рдпा рдЕрдкрдиे рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдоें рдирд╣ीं рдЙрддрд░рддी рд╡рд╣ рд╡्рдпрд░्рде рд╣ै। рдЬो рдЕрдкрдиे рдЫाрдд्рд░ों рдХो рдРрд╕ी рд╢िрдХ्рд╖ा рджे рдкाрддे рд╣ैं рдЙрди्рд╣ीं рдХो рдЖрдЪाрд░्рдп рдХрд╣рддे рд╣ैं। рдЗрд╕ीрд▓िрдП рдордиु рдиे рдХрд╣ा рд╣ै -

рдЙрдкाрдз्рдпाрдд् рджрд╢ рдЖрдЪाрд░्рдп: рдЖрдЪाрд░्рдпाрдгां рд╢рддं рдкिрддा।
рд╕рд╣рд╕्рд░ं рддु рдкिрддॄрди् рдоाрддा рдЧौрд░рд╡ेрдг рдЕрддिрд░िрдЪ्рдпрддे।। (рдордиुрд╕्рдоृрддि)

рдЙрдкाрдз्рдпाрдп (=рд╢िрдХ्рд╖рдХ) рд╕े рдЖрдЪाрд░्рдп рджрд╕ рдЧुрдиा рд╢्рд░ेрд╖्рда рд╣ोрддे рд╣ै । рдкिрддा рд╕ौ рдЖрдЪाрд░्рдпाें рдХे рд╕рдоाрди рд╣ोрддे рд╣ै । рдоाрддा рдкिрддाрд╕े рд╣рдЬाрд░ рдЧुрдиा рд╢्рд░ेрд╖्рда рд╣ोрддी рд╣ै । ]

рдЖрдЪाрд░्рдпрджेрд╡ рдХे рд╢िрдХ्рд╖рдХрдд्рд╡ рдХा рдЬрдм 50 рд╡рд░्рд╖ рдкूрд░े рд╣ो рдЧрдП ,рддрдм рд╕्рд╡рд░्рдг рдЬрдпंрддी (рдЧोрд▓्рдбрди рдЬुрдмрд▓ी) рдХे рдЖрдпोрдЬрди рдкрд░ рд╕्рдХूрд▓ рдк्рд░ांрдЧрдг рдоें рдЙрдирдХी рд╕ंрдЧрдорд░рдорд░ рдХी рдк्рд░рддिрдоा рд▓рдЧाрдИ рдЧрдпी рдеी। рдЗрд╕ рдк्рд░рддिрдоा рдХे рдоूрд░्рддिрдХाрд░ рдЙрдирдХे рд╣ी рдЫाрдд्рд░ рд╢्рд░ी рдХाрд▓ोрд╢рд╢ि рдмрди्рджोрдкाрдз्рдпाрдп рд╣ैं। рд╕ंрдЧрдорд░рдорд░ рдкрдд्рдерд▓ рдХे рдЙрд╕ी рдЯुрдХреЬे рд╕े рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдПрдХ рдирди्рджी (рдмैрд▓/ржмৃрж╖/bull) рдХी рдоूрд░्рддि рдмрдиा рджी рдеी , рдЬो рдЖрдЪाрд░्рдпрджेрд╡ рдХी рдоाрддृрджेрд╡ी рдж्рд╡ाрд░ा рд╕्рдеाрдкिрдд рдоंрджिрд░ рдоें рд╢िрд╡ рдХे рд╡ाрд╣рди рдХे рд░ूрдк рдоें рд╡िрдж्рдпрдоाрди рд╣ै। [рдиंрджी рдХो рд╢рдХ्рддि-рд╕ंрдкрди्рдирддा рдФрд░ рдХрд░्рдордарддा рдХा рдк्рд░рддीрдХ рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै। рдиंрджी рдмैрд▓ рд╢िрд╡ рдЬी рдХे рдиिрд╡ाрд╕ рд╕्рдеाрди рдХैрд▓ाрд╢ рдХे рдж्рд╡ाрд░рдкाрд▓ рднी рдоाрдиे рдЬाрддे рд╣ैं, рдФрд░ рднोрд▓ेрдиाрде рдХे рд╡ाрд╣рди рднी। рдЬिрди्рд╣ें рдк्рд░рддीрдХाрдд्рдордХ рд░ूрдк рд╕े рдмैрд▓ рдХे рд░ूрдк рдоें рд╢िрд╡ рдоंрджिрд░ рдоें рдк्рд░рддिрд╖्рдаिрдд рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рд╢ैрд╡ рдкंрд░рдкрд░ा рдоें рдиंрджी рдХो рдиंрджीрдиाрде рд╕ंрдк्рд░рджाрдп рдХा рдоुрдЦ्рдп рдЧुрд░ु рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै।]

рдЖрдЪाрд░्рдпрджेрд╡ рдХे рд╕ाрде рдЙрдирдХे рдЫाрдд्рд░рд╡ृрди्рдж рдХे рд╕рдо्рдмрди्рдз рдХी рдмाрдд рд╕ोрдЪрддे рд╕рдордп рдХрдаोрдкрдиिрд╖рдж्- 2.3.1 рдоें рдХрдеिрдд-'рдКрд░्рдз्рд╡рдоूрд▓ोрд╜рд╡ाрдХ्рд╕ाрдЦ рдПрд╢ोрд╜рд╢्рд╡рдд्рдеः рд╕рдиाрддрдиः।" рдХा рд╕्рдорд░рдг рд╣ो рдЖрддा рд╣ै। [рдЬрдб़ рдКрдкрд░, рдЕрд░्рдеाрдд् 'рд╡िрд╖्рдгु' рдкрд░рдорд╣ंрд╕ рд╢्рд░ीрд░ाрдордХृрд╖्рдгो рдЕрдзीрддि рдХा рд╡рд╣ рд╕рд░्рд╡ोрдЪ्рдЪ рд╕्рдеाрди рд╣ी рдЗрд╕рдХा рдоूрд▓ рд╣ै, рдпрд╣ рд╕ंрд╕ाрд░ рд╡ृрдХ्рд╖ , рдЬो рдЕрд╡्рдпрдХ्рдд рд╕े рд▓ेрдХрд░ рдЕрдЪрд▓ рддрдХ рдлैрд▓ा рд╣ुрдЖ рд╣ै, рдЗрд╕рдХी рдЬрдб़ рдКрдкрд░, рдЕрд░्рдеाрдд् рдм्рд░рд╣्рдо рдоें рд╣ै ।] рдпрд╣ाँ рд╡рд╣ рд╡ृрдХ्рд╖ рдЬिрд╕рдХा рдЬреЬ рдКрдкрд░ рдФрд░ рд╢ाрдЦाрдпें рдиीрдЪे рд╣ैं, рднрд▓े рдЕрд╢्рд╡рд╕्рде рдХा рди рд╣ोрдХрд░ рд╢िрд░ीрд╖ рдХा рд╣ै। ['рдм्рд░рд╣्рдо' рд╡ृрдХ्рд╖ рд░ूрдкी рд╢िрд░ीрд╖ рдХा рдлूрд▓ рдмрд╣ुрдд рдЪрдордд्рдХाрд░ी рд╣ोрддा рд╣ै! рдЯेрд╕ू рдпा рдкрд▓ाрд╢ рдХा рдлूрд▓, рд╣िंрджू рдзрд░्рдо рдоें рдкрд▓ाрд╢ рдХो рднрдЧрд╡ाрди рдм्рд░рд╣्рдоा, рд╡िрд╖्рдгु рдФрд░ рдорд╣ेрд╢ рдХा рдиिрд╡ाрд╕ рд╕्рдеाрди рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ैрдкрд▓ाрд╢ рдЬिрддрдиा рджेрдЦрдиे рдоेंрдЖрдХрд░्рд╖िрдд рдХрд░рддा рд╣ै, рдЙрд╕рд╕े рдЕрдзिрдХ рдЗрд╕рдХे рдЖрдпुрд░्рд╡ेрджिрдХ рдлाрдпрджे рд╣ैं] рдкुрд░ाрдгों рдХी рднाрд╖ा рдоें рдХрд╣ा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै рдХि -

"рдЖрдЬीрд╡्рдпः рд╕рд░्рд╡рдЫाрдд्рд░ाрдгां рдм्рд░рд╣्рдорд╡ृрдХ्рд╖ः рд╕рдиाрддрдиः। "

рдЙрд╕ी рд╡िрд░ाрдЯ рд╕рдиाрддрди рдм्рд░рд╣्рдорд╡ृрдХ्рд╖ рдХा рдЖрд╢्рд░рдп рд▓ेрдХрд░ рдЗрд╕рдХा рдЫाрдд्рд░ рд╕ंрдЧрдарди (The student body) рдЬीрд╡िрдд рд╣ै। рд╣рдорд╕рдм рдЙрд╕ी рд╢िрд░ीрд╖ рд╡ृрдХ्рд╖ рдкрд░ 50 рд╡рд░्рд╖ рдкрд╣рд▓े рдЦिрд▓े рд╢िрд░ीрд╖ рдХुрд╕ुрдо рдПрдХ рдПрдХ рдЧुрдЪ्рдЫा рд╣ैं।

============<><><><><>=====

рд╡ृрдд्рддि, рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рдФрд░ рдкрд░िрдгाрдо: рд╢рд░ीрд░ (рдкрд╢ु рдпा рдоाрдирд╡ рд╢рд░ीрд░ ?) рдЧुрдгों рдХे рд╕рдЩ्рдЧ рд╕े рдЙрдд्рдкрди्рди рд╣ोрддा рд╣ै।

рд╡ृрдд्рддि:-рдоोрдХ्рд╖ рдХा рдоाрд░्рдЧ рд╣ै, рд╡ृрдд्рддिрдпों рдХा рд╡िрд╡ेрдЪрди рд╣рдоाрд░े рдорди рдоें рдЬो рд╕ंрдХрд▓्рдк -рд╡िрдХрд▓्рдк рд╣ोрддे рд╣ैं рд╡ो рд╡ृрдд्рддि рд╣ै। рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдпोрдиि рдХे рдЬीрд╡ рдХो рдИрд╢्рд╡рд░ рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рднिрди्рди-рднिрди्рди рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рдк्рд░рд╡ृрдд्рддिрдпाँ (tendencies) рджी рдЧрдпी рд╣ैं। рдоाрдд्рд░ рдордиुрд╖्рдп рд╣ी рдЕрдкрдиी рдк्рд░рд╡ृрдд्рддिрдпों рдХी рд╡िрд╡ेрдЪрдиा рдХрд░рдиे рдоें рд╕рдХ्рд╖рдо рд╣ै। рдЕрди्рдп рд╕рднी рдпोрдиिрдпों рдХे рдк्рд░ाрдгी рдЕрдкрдиी рдЬрди्рдордЬाрдд рд╡ृрдд्рддिрдпों (innate instincts) рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЕрдкрдиा рдЬीрд╡рдирдпाрдкрди рдХрд░рддे рд╣ैं। рдордиुрд╖्рдп рдПрдХ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдк्рд░ाрдгी рд╣ै рдФрд░ рд╕рдоाрдЬ рдоें рдЙрд╕рдХे рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡ (personality) рдХी рдкрд╣рдЪाрди рдЙрд╕рдХी рдк्рд░рд╡ृрдд्рддिрдпों (рдЪрд░िрдд्рд░) рд╕े рд╣ोрддी рд╣ैं। рдЬीрд╡ рдХे рдкूрд░्рд╡рдЬрди्рдоों рдХे рдХрд░्рдоों рдХे рдлрд▓рд╕्рд╡рд░ूрдк рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддी рд╣ै , рдФрд░ рдкрд░िрд╡ेрд╢ (environment) рдЕрд░्рдеाрдд рдкрд░рд╡рд░िрд╢ -рд▓ाрд▓рдирдкाрд▓рди ( upbringing and care) рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЬीрд╡ рдХी рдЖрджрддें , рд╕्рд╡рднाрд╡ , рдЧुрдг -рджोрд╖ рдЖрджि рд╡िрдХрд╕िрдд рд╣ोрддे рд╣ैं।

рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि:- рдЙрд╕ рд╕ंрдХрд▓्рдк-рд╡िрдХрд▓्рдк рдХे рдХाрд░рдг рд╣рдо рдЬो рдХ्рд░िрдпा рдХрд░рддे рд╣ैं рд╡ो рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि। рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рдЕрд░्рдеाрдд рд╕ंрд╕ाрд░ рдХो рднोрдЧрдиे рд╣ेрддु рдЬीрд╡ рдХा рд╕्рд╡ाрднाрд╡िрдХ рдЧुрдг рд╣ोрддा рд╣ै , рдЬिрд╕े рд╡ृрдд्рддिрдпाँ рднी рдХрд╣рддे рд╣ैं। рд╕рдд-рдЕрд╕рдд, рдЙрдЪिрдд-рдЕрдиुрдЪिрдд , рд╢ुрдн-рдЕрд╢ुрдн рд╡िрд╡ेрдХ рдХрд░рдХे рдЬैрд╕ी рдХ्рд░िрдпा рдмाрд░ -рдмाрд░ рдХрд░рддे рд╣ैं , рд╡ैрд╕ी рдЖрджрдд (Habit) рдмрди рдЬाрддी рд╣ै। рдЖрджрдд рдкुрд░ाрдиी рд╣ोрдХрд░ рдкрдХ्рдХी рд╣ो рдЬाрдиे рдкрд░ рд╣рдоाрд░ी рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि (propensity) рдмрди рдЬाрддी рд╣ै। рдк्рд░рд╡ृрдд्рддिрдпों рдХा рдХुрд▓ рд╕рдоाрд╣ाрд░ рд╣ी рдкрд░िрдгाрдо рд░ूрдкी рд╣рдоाрд░ा рдЕрдЪ्рдЫा рдпा рдмुрд░ा рдЪрд░िрдд्рд░ (Character) рдмрди рдЬाрддा рд╣ै।

рдкрд░िрдгाрдо:- рдЗрд╕рдХे рдмाрдж рд╣рдоाрд░े рдЖрдЪрд░рдг рдоें рдЬो рд╣рдоाрд░ी рдЖрджрддें рдмрдирддी рд╣ै рдЬो рд╣рдоाрд░े рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдоें рд░рд╣рддा рд╣ै рд╡рд╣ рдЙрд╕рдХा рдкрд░िрдгाрдо; Propensities, рдк्рд░рд╡ृрдд्рддिрдпाँ- attitude, рдордиोрднाрд╡ рдпा рд╡ृрдд्рддि, рддीрди рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рдкाрдпी рдЬाрддी рд╣ैं। рддाрдорд╕िрдХ рд╡ृрдд्рддि (Tamasic attitude), рд░ाрдЬрд╕िрдХ рд╡ृрдд्рддि (Rajasic attitude)- рдФрд░ рд╕ाрдд्рд╡िрдХ рд╡ृрдд्рддि।

рддрдоोрдЧुрдг рдХी рд╡ृрдд्рддिрдпां (рдордиोрднाрд╡) рд╣ैं – рдХ्рд░ोрдз (рдЕрд╕рд╣िрд╖्рдгुрддा), рд▓ोрдн, рдоिрде्рдпाрднाрд╖рдг, рд╣िंрд╕ा,рдпाрдЪрдиा, рдкाрдЦंрдб,рд╢्рд░рдо, рдХрд▓рд╣, рд╢ोрдХ, рдоोрд╣, рд╡िрд╖ाрдж, рджीрдирддा, рдиिрдж्рд░ा, рдЖрд╢ा, рднрдп рдФрд░ рдЕрдХрд░्рдордг्рдпрддा рдЖрджि рд╕рднी рддाрдорд╕ी рд╡ृрдд्рддिрдпां рдХрд╣рд▓ाрддी рд╣ैं।

рд░рдЬोрдЧुрдг рдХी рд╡ृрдд्рддिрдпां рд╣ैं – рдЗрдЪ्рдЫा, рдк्рд░рдпрдд्рди, рдШрдоंрдб, рддृрд╖्рдгा (рдЕрд╕ंрддोрд╖), рдЕрдХрдб़, рджेрд╡рддाрдУं рд╕े рдзрди рдЖрджि рдХी рдпाрдЪрдиा, рднेрджрдмुрдж्рдзि, рд╡िрд╖рдпрднोрдЧ, рдпुрдж्рдз рдЖрджि рдХे рд▓िрдП рдорджрдЬрдиिрдд рдЙрдд्рд╕ाрд╣, рдЕрдкрдиे рдпрд╢ рдоें рдк्рд░ेрдо, рд╣ाрд╕्рдп, рдкрд░ाрдХ्рд░рдо рдФрд░ рд╣рдардкूрд░्рд╡рдХ рдЙрдж्рдпोрдЧ рдХрд░рдиा рдЖрджि рд╕рднी рд░ाрдЬрд╕ी рд╡ृрдд्рддिрдпां рдХрд╣рд▓ाрддी рд╣ैं।

рд╕рдд्рд╡рдЧुрдг рдХी рд╡ृрдд्рддिрдпां рд╣ैं – рд╢рдо (рдорди рд╕ंрдпрдо), рджрдо (рдЗंрдж्рд░िрдпрдиिрдЧ्рд░рд╣), рддिрддिрдХ्рд╖ा (рд╕рд╣िрд╖्рдгुрддा), рд╡िрд╡ेрдХ, рддрдк, рд╕рдд्рдп, рджрдпा, рд╕्рдоृрддि, рд╕ंрддोрд╖, рдд्рдпाрдЧ, рд╡िрд╖рдпों рдХे рдк्рд░рддि рдЕрдиिрдЪ्рдЫा, рд╢्рд░рдж्рдзा,рд▓рдЬ्рдЬा (рдкाрдк рдХрд░рдиे рдоें рд╕्рд╡ाрднाрд╡िрдХ рд╕ंрдХोрдЪ) рдЖрдд्рдорд░рддि, рджाрди, рд╡िрдирдп рдФрд░ рд╕рд░рд▓рддा рдЖрджि рдпрд╣ рд╕ाрдд्рд╡िрдХ рд╡ृрдд्рддिрдпां рдХрд╣ी рдЬाрддी рд╣ैं।

рдкрд░ंрдм्рд░рд╣्рдо рдкрд░рдоेрд╢्рд╡рд░ рдХो рдЕрдкрдиे рд╕्рд╡рд░ुрдк рдоें рдХрднी рднी рдЖрд╡рд░рдг рдирд╣ीं рд╣ोрддा। рдЕрд░्рдеाрдд рдИрд╢्рд╡рд░ рд╕рджा рд╣ी рдЕрдкрдиे рдХो рдЬाрдирддे рд╣ुрдП рд╕ृрд╖्рдЯि рдХा рдХाрд░्рдп рдХрд░рддे рд╣ैं। рд╣рдо рдЬрдм рд╢рд░ीрд░ рд╕े рдХोрдИ рдХрд░्рдо рдмाрд░-рдмाрд░ рдХрд░рддे рд╣ैं -рддो рд░рдЬोрдЧुрдг рд╕े рдмрди्рдз рдЬाрддे рд╣ैं। рдЬрдм рдХाрдо рдирд╣ीं рдХрд░рддे рддрдм рдЖрд▓рд╕्рдп рдФрд░ рддрдоोрдЧुрдг рдоें рдмँрдз рдЬाрддे рд╣ैं। рдЕрдзिрдХрддрд░ рдордиुрд╖्рдп рдпाрддो рддрдоोрдЧुрдгी рд░рд╣рддा рд╣ै рдпा рд░рдЬोрдЧुрдгी। рд╕рдд्рд╡рдЧुрдг рдк्рд░ाрдпः рд░рд╣рддा рд╣ी рдирд╣ीं рд╣ै। рдФрд░ рдпрджि рд░рд╣рддा рднी рд╣ैं рд╕ुрдЦ рдоें -рдиाрдо рдпрд╢ рдоें , рджूрд╕рд░ों рд╕े рд╢्рд░ेрд╖्рда рд╣ोрдиे рдХे рдЕрд╣ं рдоें рдмрди्рдз рдЬाрддे рд╣ैं। рд╢ुрдж्рдз рд╕рдд्рд╡рдЧुрдг рдирд╣ीं рд░рд╣рддा। рд╢ुрдж्рдз рд╕рдд्рд╡рдЧुрдг рд╣ी рд╕рдоाрдзि рд╣ै। рдпрд╣ рдХिрд╕ी рдХिрд╕ी рд╕ाрдзрдХ рдХो рдХрднी рдХрднी рдЙрдкрд▓рдм्рдз рд╣ोрддा рд╣ै। рдЖрдд्рдордмोрдз рдХे рд▓िрдП рд╢ुрдж्рдз рд╕рдд्рд╡рдЧुрдг рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै।

рдд्рд░िрдЧुрдгाрддीрдд рдЕрд╡рд╕्рдеा (рдЧीрддा 14.20) : рддीрди рдЧुрдг рдФрд░ рдд्рд░िрдЧुрдгाрддीрдд рдЕрд╡рд╕्рдеा рдХे рдмाрд░े рдоें рдкрд░рдорд╣ंрд╕ рд╢्рд░ीрд░ाрдордХृрд╖्рдгрджेрд╡ рдХी рдЙрдХ्рддि рд╣ै -" рд╕рдд्рд╡рдЧुрдг рд╕े рдкाрд▓рди, рд░рдЬोрдЧुрдг рд╕े рд╕ृрд╖्рдЯि рдФрд░ рддрдоोрдЧुрдг рд╕े рд╕ंрд╣ाрд░। рдХिрди्рддु рдм्рд░рд╣्рдо рд╕рдд्рд╡, рд░рдЬ рдФрд░ рддрдо рдЗрди рддीрди рдЧुрдгों рд╕े рдкрд░े рд╣ै। рд╡рд╣ाँ рдЧुрдг рдирд╣ीं рдкрд╣ुँрдЪ рд╕рдХрддे। ... рдд्рд░िрдЧुрдгाрддीрдд рдЕрд╡рд╕्рдеा рд▓ाрдн рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рд╕ाрдзрди рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै। .... рдЗрд╕ीрд▓िрдП рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдХрд╣ा рд╣ै - " рд╡рд░्рдгрдоाрд▓ा рдоें рддीрди 'рд╢' рдХे рдмाрдж 'рд╣' рд╣ै ; рдЕрд░्рдеाрдд рдЬो рд╕ंрд╕ाрд░ рдХे рдШाрдд -рдк्рд░рддिрдШाрддों рдХो рдиिрд░्рд╡िрдХाрд░ рдЪिрдд्рдд рд╕े рд╕рд╣ рд╕рдХрддे рд╣ैं, рд╡े рд╣ी рдд्рд░िрдЧुрдгाрддीрдд рд╣ैं। рдХिрди्рддु рдд्рд░िрдЧुрдгाрддीрдд рд╣ोрдиा рдмрд╣ुрдд рдХрдаिрди рд╣ै। рдИрд╢्рд╡рд░рд▓ाрдн рд╣ुрдП рдмिрдиा рдпрд╣ рдЕрд╡рд╕्рдеा рдирд╣ीं рдЖрддी। рджेрд╣ (рд╢рд░ीрд░) рдЧुрдгों рдХे рд╕рдЩ्рдЧ рд╕े рдЙрдд्рдкрди्рди рд╣ोрддा рд╣ै -рд╡िрд╡ेрдХी рджेрд╣рдзाрд░ी рдЖрдд्рдоा 'The embodied one' рд╢рд░ीрд░ рдоें рд░рд╣рддे рд╣ुрдП рднी рдоुрдХ्рдд рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै -

рдЧुрдгाрди'рдПрддाрди-рдЕрддीрдд्рдп рдд्рд░ीрди рджेрд╣ी, рджेрд╣ рд╕рдоुрдж्рднрд╡ाрди्

рдЬрди्рдордоृрдд्рдпुрдЬрд░ाрджुःрдЦैрд░्рд╡िрдоुрдХ्рддोрд╜рдоृрддрдорд╢्рдиुрддे।।

14.20।।

[ рдЧुрдгाрди्–рдПрддाрди्–рдЕрддीрдд्рдп- рдд्рд░ीрди्– рджेрд╣ी- рджेрд╣- рд╕рдоुрдж्рдзрд╡ाрди्। рдЬрди्рдо- рдоृрдд्рдпु- рдЬрд░ा- рджुःрдЦै; рд╡िрдоुрдХ्рдд, рдЕрдоृрддрдо्- рдЕрд╢्рдиुрддे।]

।।14.20।। рдХोрдИ рд╡िрд░рд▓ा рджेрд╣рдзाрд░ी (рд╡िрд╡ेрдХी рдордиुрд╖्рдп) рджेрд╣ рдХो рдЙрдд्рдкрди्рди рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рдЗрди рддीрдиों рдЧुрдгों рдХा рдЕрддिрдХ्рд░рдордг рдХрд░рдХे рдЬрди्рдо, рдоृрдд्рдпु рдФрд░ рд╡ृрдж्рдзाрд╡рд╕्рдеाрд░ूрдк рджुःрдЦों рд╕े рд░рд╣िрдд рд╣ुрдЖ рдЕрдорд░рддा рдХा рдЕрдиुрднрд╡ рдХрд░рддा рд╣ै। (-рд╕्рд╡ाрдоी рд░ाрдорд╕ुрдЦрджाрд╕ рдЬी)

 рдк्рд░ाрдХृрддिрдХ рд╢рдХ्рддि рдХे рддीрди рдЧुрдг  рд╢рд░ीрд░ рд╕े рд╕ंрдмрдж्рдз рд╣ैं, рдЖрдд्рдоा рд╕े рдирд╣ीं। рдпрд╣ाँ рд╕рдд्рдд्рд╡ाрджि рдЧुрдгों рдХो рд╢рд░ीрд░ рдХी рдЙрдд्рдкрдд्рддि рдХा рдХाрд░рдг рдмрддाрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдЕрддрдПрд╡ рдХोрдИ рджेрд╣рдзाрд░ी рд╡िрд╡ेрдХी рдордиुрд╖्рдп рдЧुрдгाрддीрдд рд╣ोрдХрд░ рдЬрди्рдо, рдоृрдд्рдпु, рд░ोрдЧ, рдмुрдв़ाрдкे рдФрд░ рджुрдЦों рд╕े рдоुрдХ्рдд рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै рддрдеा рдЕрдорд░рддा рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░ рд▓ेрддा рд╣ै।
рд╡ेрджाрди्рдд рдХी рднाрд╖ा рдоें рдЖрдд्рдорд╕्рд╡рд░ूрдк рдХे рдЕрдЬ्рдЮाрди рдХो рд╣ी рдХाрд░рдг рд╢рд░ीрд░ (Causal body) рдХрд╣рддे рд╣ैं рдЬिрд╕рдХा рдЕрдиुрднрд╡ рд╣рдоें рдЕрдкрдиी рдиिрдж्рд░ाрд╡рд╕्рдеा рдоें рд╣ोрддा рд╣ैрдЗрди рддीрдиों рдЧुрдг рд╕े рднिрди्рди рдпрд╣ рдЕрдЬ्рдЮाрди рдХोрдИ рд╡рд╕्рддु рдирд╣ीं рд╣ैрдЗрд╕ рдХाрд░рдг рдЕрд╡рд╕्рдеा рд╕े рдпे рдд्рд░िрдЧुрдг рд╣ी рд╕ूрдХ्рд╖्рдо рд╢рд░ीрд░ рдЕрд░्рдеाрдд् рдЕрди्рддःрдХрд░рдг рдХी рд╡िрднिрди्рди рд╡ृрдд्рддिрдпों (рдЪिрдд्рдд-рдорди-рдмुрдж्рдзि -рдЕрд╣ंрдХाрд░) рдФрд░ рднाрд╡рдиाрдУं рдХे рд░ूрдк рдоें рд╡्рдпрдХ्рдд рд╣ोрддे рд╣ैं।
рдпрджि рд╣рдо рдЧंрджे рдЬрд▓ рдХा рд╕ेрд╡рди рдХрд░рддे рд╣ैं рддрдм рд╣рдоाрд░ा рдкेрдЯ рдЕрд╡рд╢्рдп рдЦрд░ाрдм рд╣ोрдЧा। рд╕рдоाрди рд░ूрдк рд╕े рдпрджि рд╣рдо рддीрди рдЧुрдгों рд╕े рдк्рд░рднाрд╡िрдд рд╣ोрддे рд╣ैं, рддрдм рд╣рдо рдЙрдирдХे рдкрд░िрдгाрдоों рдХो рднुрдЧрддрдиे рдХे рд▓िрдП рдмाрдз्рдп рд╣ोрддे рд╣ैं। 'рд░ोрдЧ, рдмुрдв़ाрдкा, рдоृрдд्рдпु рдФрд░ рднौрддिрдХ рдЬрдЧрдд рдоें рдмाрд░-рдмाрд░ рдЬрди्рдо рд▓ेрдиा' рдпे рдЪाрд░ों рд╕ांрд╕ाрд░िрдХ рдЬीрд╡рди рдХे рдоुрдЦ्рдп рджुःрдЦ рд╣ैं। 
рд╡ेрджों рдоें рдордиुрд╖्рдпों рдХे рд▓िрдП рдХрдИ рдЖрдЪाрд░ рд╕ंрд╣िрддाрдПँ, рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рджाрдпिрдд्рд╡, рдХрд░्рдордХाрдг्рдб, рдФрд░ рдиिрдпрдо рдиिрд░्рдзाрд░िрдд рдХिрдП рдЧрдП рд╣ैं। рдиिрд╢्рдЪिрдд рдХрд░्рддрд╡्рдпों рдФрд░ рдЖрдЪाрд░ рд╕ंрд╣िрддा рдХो рдПрдХ рд╕ाрде рдоिрд▓ाрдХрд░ рдХрд░्рдо-рдзрд░्рдо рдпा рд╡рд░्рдгाрд╢्рд░рдо рдзрд░्рдо рдпा рд╢ाрд░ीрд░िрдХ рдзрд░्рдо рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै। рдпे рд╣рдоें рддрдоोрдЧुрдг рдФрд░ рд░рдЬोрдЧुрдг рд╕े рдКрдкрд░ рд╕рдд्рд╡рдЧुрдг рддрдХ рдЙрдаाрдиे рдоें рд╕рд╣ाрдпрддा рдХрд░рддे рд╣ैं рдХिрди्рддु рд╕рдд्рд╡рдЧुрдг рддрдХ рдкрд╣ुंрдЪрдиा рд╣ी рдкрд░्рдпाрдк्рдд рдирд╣ीं рд╣ै рдХ्рдпोंрдХि рдпрд╣ рднी рдмंрдзрди рдХा рдХाрд░рдг рд╣ै। рд╕рдд्рд╡рдЧुрдг рдХी рд╕рдоाрдирддा рд╕ोрдиे рдХी рдЬंрдЬीрд░ों рд╕े рдмंрдзे рд╣ोрдиे рд╕े рдХी рдЬा рд╕рдХрддी рд╣ै। рд╣рдоाрд░ा рд▓рдХ्рд╖्рдп рдЗрд╕рд╕े рдкрд░े рднौрддिрдХ рдЬीрд╡рди рдХे рдХाрд░ाрдЧाрд░ рд╕े рдоुрдХ्рдд рд╣ोрдиा рд╣ै।
рд╢्рд░ीрдХृрд╖्рдг рдХрд╣рддे рд╣ैं рдХि рдЬрдм рд╣рдо рддीрди рдЧुрдгों рд╕े рдЧुрдгाрддीрдд рд╣ो рдЬाрддे рд╣ैं рддрдм рдлिрд░ рдоाрдпा рдЬीрд╡ рдкрд░ рд╣ाрд╡ी рдирд╣ीं рд╣ो рд╕рдХрддी рдФрд░ рдЙрд╕े рдмंрдзрди рдоें рдирд╣ीं рдбाрд▓ рд╕рдХрддी। рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╕े рдЖрдд्рдоा рдЬрди्рдо рдорд░рдг рдХे рдЪрдХ्рдХрд░ рд╕े рдоुрдХ्рддि рдкाрдХрд░ рдЕрдорд░рддा рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рддी рд╣ै। рд╡ाрд╕्рддрд╡ рдоें рдЖрдд्рдоा рд╕рджैрд╡ рдЕрдорд░ рд╣ै। рдХिрди्рддु рднौрддिрдХ рд╢рд░ीрд░ рдХे рд╕ाрде рдмुрдж्рдзि рдХा рддाрджाрдд्рдо्рдп , рдЗрд╕े рдЬрди्рдо рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдХे рдн्рд░рдо рдЬाрд▓ рдоें рдбाрд▓рдХрд░ рдХрд╖्рдЯ рджेрддी рд╣ै। рдпрд╣ рдн्рд░рдо рдЖрдд्рдоा рдХी рд╕рдиाрддрди рдк्рд░рдХृрддि рдХे рд╡िрд░ूрдж्рдз рд╣ै рдЬो рдЗрд╕рд╕े рдоुрдХ्рддि рдЪाрд╣рддी рд╣ै। рдЗрд╕рд▓िрдП рд╕ांрд╕ाрд░िрдХ рдоोрд╣-рдоाрдпा рд╕्рд╡ाрднाрд╡िрдХ рд░ूрдк рд╕े рд╣рдоाрд░े рдЖंрддрд░िрдХ рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдХे рд▓िрдП рдЕрд╕ुрд╡िрдзाрдЬрдирдХ рд╣ै рдХ्рдпोंрдХि рднीрддрд░ рд╕े рд╣рдо рд╕рдм рдЕрдорд░рддा рдХा рд╕्рд╡ाрдж рдЪрдЦрдиा рдЪाрд╣рддे рд╣ैं।
рдк्рд░рдмुрдж्рдз рдЖрдд्рдоाрдПँ рднाрд░рдд рдХрд▓्рдпाрдг, рдЕрд░्рдеाрдд рдоाрдирд╡ рдХрд▓्рдпाрдг рдХे рд▓िрдП рднी рдк्рд░рдпाрд╕ рдХрд░рддी рд╣ैं। рд╡े рдРрд╕ा рдЗрд╕рд▓िрдП рдХрд░рддी рд╣ै рдХ्рдпोंрдХि рдЙрдирдХा рд╕्рд╡рднाрд╡ рд╣ी рджूрд╕рд░ों рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рдХрд░рдиा рд╣ोрддा рд╣ै| рдПрдХ рд╣ी рд╕рдордп рдоें рд╡े рдЕрдиुрднрд╡ рдХрд░рддी рд╣ैं рдХि рд╕ंрд╕ाрд░ рдЕंрддрддः рднрдЧрд╡ाрди (рд╢рдХ्рддि -рдоाँ рдЬрдЧрджрдо्рдмा) рдХे рд╣ाрдеों рдоें рд╣ै। рдЙрди्рд╣ें рдХेрд╡рд▓ рдЕрдкрдиी рд╕ाрдорд░्рде्рдп рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЕрдкрдиे рджाрдпिрдд्рд╡ों рдХा рднрд▓ी-рднांрддि рдиिрд░्рд╡рд╣рди рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП рдФрд░ рд╢ेрд╖ рд╕рдм рднрдЧрд╡ाрди рдкрд░ рдЫोрдб़ рджेрдиा рдЪाрд╣िрдП। рд╕ंрд╕ाрд░ рдоें рдЖрдХрд░ рд╣рдоाрд░ा рдк्рд░рдердо рдХрд░्рдд्рддрд╡्рдп рдпрд╣ рд╣ै рдХि рд╣рдо рд╕्рд╡рдпं рдХे рдмुрдж्рдзि рдХो рдХैрд╕े рд╢ुрдж्рдз рдХрд░ें। рддрдм рдлिрд░ рд╢ुрдж्рдз рдорди -рд╢ुрдж्рдз рдмुрдж्рдзि рдХे рд╕ाрде рд╣рдо рд╕्рд╡ाрднाрд╡िрдХ рд░ूрдк рд╕े рдЙрдд्рддрдо рдФрд░ рд╕ंрд╕ाрд░ рдХे рд▓िрдП рд▓ाрднрджाрдпрдХ рдХाрд░्рдп рдХрд░ेंрдЧे।

рдЬिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХिрдЪेрди рдоें рдХाрд░्рдпрдХрд░ рд░рд╣े рд╡्рдпрдХ्рддि рдХो рдЕрдЧ्рдиि рдХी рдЙрд╖्рдгрддा рдФрд░ рдзुंрдП рдХा рдХрд╖्рдЯ рд╕рд╣рдиा рдкрдб़рддा рд╣ै,  рдзूрдк рдоें рдЦрдб़े рд╡्рдпрдХ्рддि рдХो рд╕ूрд░्рдп рдХी рдЧрд░्рдоी  рдФрд░ рдЪрдордХ рдХो рд╕рд╣рди рдХрд░рдиा рдкрдб़рддा рд╣ै। рдпрджि рдпे рджोрдиों рд╡्рдпрдХ्рддि рдЕрдкрдиे рдЙрди рд╕्рдеाрдиों рд╕े рд╣рдЯрдХрд░ рдЕрди्рдп рд╢ीрддрд▓ рд╕्рдеाрди рдкрд░ рдЪрд▓े рдЬाрдпें, рддो рдЙрдирдХे рдХрд╖्рдЯों рдХी рдиिрд╡ृрдд्рддि рд╣ो рдЬाрдпेрдЧी। рдЗрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░ рд╣рдо рдЕрдкрдиी (M/F) рдЙрдкाрдзिрдпों рдоें рдХ्рд░ीрдб़ा рдХрд░ рд░рд╣े рддीрди рдЧुрдгों рдХे рд╕ाрде рддाрджाрдд्рдо्рдп рдХрд░рдХे рд╕ांрд╕ाрд░िрдХ рдЬीрд╡рди рдХे рдмрди्рдзрдиों рдФрд░ рджुрдЦों рдХो рднोрдЧ рд░рд╣े рд╣ैं рдЗрдирд╕े рдЕрддीрдд рд╣ो рдЬाрдиे рдкрд░ рдЗрдирдХी рдХ्рд░ूрд░рддा рдХा рдЕрди्рдд рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рдХ्рдпोंрдХि рд╣рдоाрд░े рд╕्рд╡рд░ुрдк рдоें -рдкрд░िрдкूрд░्рдг рд╕рдЪ्рдЪिрджाрдирди्рдж рдЖрдд्рдоा рдоें рдЗрди рд╕рдм рдЧुрдгों рдХा рдХोрдИ рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдирд╣ीं рд╣ै।

рд╡िрдЪाрд░ рдХे рд░ूрдк рдоें рдкрд░िрдгрдд рдпे рдЧुрдг рд╣ी рд╢ुрдн рдпा рдЕрд╢ुрдн рдХрд░्рдоों рдХे рд░ूрдк рдоें рд╡्рдпрдХ्рдд рд╣ोрдиे рдХे рд▓िрдпे рд╕्рдеूрд▓ рд╢рд░ीрд░ (M/F) рдХा рд░ूрдк рдЧ्рд░рд╣рдг рдХрд░рддे рд╣ैं। рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рд╡्рдпрдХ्рддि рдХो рдЕрдкрдиे рд╡िрдЪाрд░ों рдФрд░ рднाрд╡рдиाрдУं рдХो рдк्рд░рдЧрдЯ рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рдЙрдкрдпुрдХ्рдд рдоाрдз्рдпрдо рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рд╣ोрддी рд╣ै। рдЙрджाрд╣рд░рдгाрд░्рде рдЪिрдд्рд░рдХाрд░ рдХो рдПрдХ рдкрдЯ, рддूрд▓िрдХा рдФрд░ рд░ंрдЧों рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рд╣ोрддी рд╣ै, рддो рд╕ंрдЧीрддрдЬ्рдЮ рдХो рд╡ाрдж्рдпों рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рд╣ोрддी рд╣ै। рдЪिрдд्рд░рдХाрд░ рдХो рд╡ाрдж्рдп рдФрд░ рд╕ंрдЧीрддрдЬ्рдЮ рдХे рд╣ाрде рдоें рддूрд▓िрдХा рджेрдиे рд╕े рджोрдиों рдХो рдХोрдИ рд▓ाрдн рдирд╣ीं рд╣ोрдЧा। рдЗрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░ рдкрд╢ु рдХी рд╡ृрдд्рддिрдпों рд╡ाрд▓े рдЬीрд╡ рдХो рдкрд╢ु рдХा рджेрд╣ рдзाрд░рдг рдХрд░рдиा рдордиुрд╖्рдп рд╢рд░ीрд░ рдХी рдЕрдкेрдХ्рд╖ा рдЕрдзिрдХ рдЙрдкрдпुрдХ्рдд рд╣ोрдЧा। рдпрд╣ рд╕рдм рдХाрд░्рдп рдЗрди рддीрди рдЧुрдгों рдХा рд╣ी рд╣ै। рдЗрд╕рд╕े рд╕्рдкрд╖्рдЯ рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै рдХि рдд्рд░िрдЧुрдгों рд╕े рдкрд░े рдкрд╣ुँрдЪा рд╣ुрдЖ рд╡्рдпрдХ्рддि рд╕ूрдХ्рд╖्рдо рдФрд░ рдХाрд░рдг рд╢рд░ीрд░ों рдХे рджुрдЦों рд╕े рднी рдоुрдХ्рдд рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै

рд╡िрдХाрд░ рдФрд░ рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдЬрдб़ рдкрджाрд░्рде (рд╢рд░ीрд░ рдФрд░ рдорди) рдХे рдзрд░्рдо рд╣ैं। рдЕрдд рдкंрдЪ рднौрддिрдХ рддрдд्рдд्рд╡ों рд╕े рдмрдиे рд╣ुрдпे рд╕рднी рд╕्рдеूрд▓ рд╢рд░ीрд░ рд╡िрдХाрд░ों рдХो рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддे рд╣ैं, рдЬिрдирдХा рдХ्рд░рдо рд╣ै рдЬрди्рдо, рд╡ृрдж्рдзि, рд╡्рдпाрдзि, рдЬрд░ा (рдХ्рд╖рдп) рдФрд░ рдоृрдд्рдпु। рдЗрдирдоें рд╕े рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рд╡िрдХाрд░- рджुрдЦрджाрдпрдХ рд╣ोрддा рд╣ै। рдЬрди्рдо рдоें рдкीрдб़ा рд╣ै, рд╡ृрдж्рдзि рд╡्рдпрдеिрдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ी рд╣ै, рд╡ृрдж्рдзाрд╡рд╕्рдеा рд╡िрдЪрд▓िрдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ी рд╣ै। рд╡्рдпाрдзि рдЕрдд्рдпрди्рдд рдХ्рд░ूрд░ рд╣ै рддो рдоृрдд्рдпु рдЕрдд्рдпрди्рдд рднрдпंрдХрд░ рдкрд░рди्рддु рдпे рд╕рдорд╕्рдд рджुрдЦ рджेрд╣ाрднिрдоाрдиी рдЕрдЬ्рдЮाрдиी рдЬीрд╡ рдХो рд╣ी рд╣ोрддे рд╣ैं; рдЖрдд्рдо рд╕्рд╡рд░ूрдк рдоें рд╕्рдеिрдд рдЖрдд्рдордЬ्рдЮाрдиी (рдм्рд░рд╣्рдорд╡िрдж ) рдХो рдирд╣ीं - рдХ्рдпोंрдХि рд╡рд╣ рдЕрдкрдиे рдЙрдкाрдзिрдпों (M/F) рд╕े рдкрд░े рд╕्рд╡рд░ूрдк рдХो рдкрд╣рдЪाрди рд▓ेрддा рд╣ै। рд╕ूрд░्рдп рдХे рдк्рд░рдХाрд╢ рдоें рдмाрдв़, рдЕрдХाрд▓, рдпुрдж्рдз, рдорд╣ाрдоाрд░ी, рдЕрди्рдд्рдпेрд╖्рдЯि, рд╡िрд╡ाрд╣ рдПрд╡ं рдЕрди्рдп рд╕рд╣рд╕्рд░ рдШрдЯрдиाрдпें рдШрдЯिрдд рд╣ोрддी рд░рд╣рддी рд╣ैं; рдХिрди्рддु рд╕ूрд░्рдп рдоें рдЗрдирдоें рд╕े рдПрдХ рднी рдШрдЯрдиा рдХा рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдирд╣ीं рд╣ै। рдЗрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░ рдЖрдд्рдордЪैрддрди्рдп рд╣рдоाрд░ी рдЙрдкाрдзिрдпों рдХो рддрдеा рддрдд्рд╕ंрдмंрдзिрдд рдЕрдиुрднрд╡ों рдХो рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рдХрд░рддा рд╣ै, рдкрд░рди्рддु рдЙрд╕рдХा рдЗрди рд╕рдмрдХे рд╕ाрде рдХोрдИ рд╕рдо्рдмрди्рдз рдирд╣ीं рд╣ोрддा। рдЕрдд рдЖрдд्рдорд╡िрдд् рдкुрд░ुрд╖ рдЗрди рд╕рднी рд╕ंрдШрд░्рд╖ों рд╕े рдоुрдХ्рдд рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рдФрд░ рд╡рд╣ рдЕрдоृрддрдд्рдд्рд╡ рдХो рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддा рд╣ै рдЖрдд्рдордЬ्рдЮाрди рдХा рдлрд▓ рдХेрд╡рд▓ рджुрдЦ рдиिрд╡ृрдд्рддि рд╣ी рдирд╣ीं рд╡рд░рди् рдкрд░рдоाрдирди्рдж рдк्рд░ाрдк्рдд рднी рд╣ै

рднрдЧрд╡ाрди् рдХे рдХрдерди рдоें рдЗрд╕ी рддрде्рдп рдХा рдиिрд░्рджेрд╢ рд╣ै рдХि, рдиिрдж्рд░ाрд╡рд╕्рдеा рдоें рд░ोрдЧी рд╡्рдпрдХ्рддि рдЕрдкрдиी рдкीрдб़ा рдХो рднूрд▓ рдЬाрддा рд╣ै, рдиिрд░ाрд╢ рд╡्рдпрдХ्рддि рдЕрдкрдиी рдиिрд░ाрд╢ाрдУं рд╕े рдоुрдХ्рдд рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै, рдХ्рд╖ुрдзा рд╕े рд╡्рдпाрдХुрд▓ рдкुрд░ुрд╖ рдХो рдХ्рд╖ुрдзा рдХा рдЕрдиुрднрд╡ рдирд╣ीं рд╣ोрддा, рдФрд░ рджुःрдЦी рд╡्рдпрдХ्рддि рдХो рдЕрдкрдиे рджुःрдЦ рдХा рд╡िрд╕्рдорд░рдг рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рдкрд░рди्рддु рдЗрд╕рд╕े рдпрд╣ рдирд╣ीं рдХрд╣ा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै рдХि рд░ोрдЧोрдкрд╢рдо рд╣ो рдЧрдпा। рдпा рдиिрд░ाрд╢ा рдиिрд╡ृрдд्рдд рд╣ो рдЧрдпी, рдпा рдХ्рд╖ुрдзा рд╢ांрдд рд╣ो рдЧрдпी рдФрд░ рджुःрдЦ рдХा рд╕्рдеाрдпी рддौрд░ рд╕े рд╢рдорди рд╣ो рдЧрдпा। рдиिрдж्рд░ा рддो рд╡рд░्рддрдоाрди рджुःрдЦ рдХे рд╕ाрде рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓ी рдЕрд╕्рдеाрдпी рд╕рди्рдзिрдоाрдд्рд░ рд╣ै। рдЬाрдЧ्рд░рдд рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рдЖрдиे рдкрд░ рдкुрди рдпे рд╕рдм рджुрдЦ рднी рд▓ौрдЯрдХрд░ рдЖ рдЬाрддे рд╣ैं

рдкрд░рди्рддु рдмुрдж्рдзрдд्рд╡ рдХी рдЕрд╡рд╕्рдеा рдпा рдЖрдд्рдоाрдиुрднूрддि рдоें рджुрдЦों рдХी рдЖрдд्рдпрди्рддिрдХ рдиिрд╡ृрдд्рддि рдФрд░ рдкрд░рдоाрдирди्рдж рдХी рдк्рд░ाрдк्рддि рд╣ोрддी рд╣ै। рдЗрд╕рд▓िрдпे рдпрд╣ाँ рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै рдХि рдЕрдоृрддрдд्рдд्рд╡ рдЕрд░्рдеाрдд् рдоोрдХ्рд╖ рдХी рдЗрд╕ рд╕्рдеिрддि рдХो рдЗрд╕ी рдЬрдЧрдд् рдоें рдЗрд╕ी рдЬीрд╡рди рдоें рдФрд░ рдЗрд╕ी рджेрд╣ рдоें рд░рд╣рддे рд╣ुрдпे рдк्рд░ाрдк्рдд рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै рдЗрд╕ рдкृрде्рд╡ी рдкрд░ рдИрд╢्рд╡рд░ीрдп рдкुрд░ुрд╖ рдмрдирдиे рдХा рдЕрдиुрднрд╡ рд╡ाрд╕्рддрд╡ рдоें рд╡िрд░рд▓ा рд╣ै।

рд╕्рд╡ाрдоी рд░ाрдорд╕ुрдЦрджाрд╕ рдХी рд╡्рдпाрдЦ्рдпा : рдпрдж्рдпрдкि рд╡िрдЪाрд░-рдХुрд╢рд▓ рдордиुрд╖्рдп рдХा (рд╡िрд╡ेрдХी рдпा рджेрд╣рдзाрд░ी рдХा) рджेрд╣ рдХे рд╕ाрде рд╕рдо्рдмрди्рдз рдирд╣ीं рд╣ोрддा рддрдеाрдкि рд▓ोрдЧों рдХी рджृрд╖्рдЯि рдоें рджेрд╣рд╡ाрд▓ा рд╣ोрдиे рд╕े рдЙрд╕рдХो рдпрд╣ाँ рджेрд╣ी рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै। рджेрд╣ (рдкрд╢ु рджेрд╣ рдпा рдоाрдирд╡рджेрд╣) рдХो рдЙрдд्рдкрди्рди рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рдЧुрдг рд╣ी рд╣ैं। рдЬिрд╕ рдЧुрдг рдХे рд╕ाрде рдордиुрд╖्рдп рдЕрдкрдиा рд╕рдо्рдмрди्рдз рдоाрди рд▓ेрддा рд╣ै рдЙрд╕рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЙрд╕рдХो рдКँрдЪ-рдиीрдЪ рдпोрдиिрдпों рдоें рдЬрди्рдо рд▓ेрдиा рд╣ी рдкрдб़рддा рд╣ै।

  рд╡िрдЪाрд░рдХुрд╢рд▓ рдордиुрд╖्рдп- рджेрд╣рдзाрд░ी рд╡िрд╡ेрдХी рдордиुрд╖्рдп рдЗрди рддीрдиों рдЧुрдгों рдХा рдЕрддिрдХ्рд░рдордг рдХрд░ рдЬाрддा рд╣ै рдЕрд░्рдеाрдд् рдЗрдирдХे рд╕ाрде рдЕрдкрдиा рд╕рдо्рдмрди्рдз рдирд╣ीं рдоाрдирддा рдЗрдирдХे рд╕ाрде рдоाрдиे рд╣ुрдП рд╕рдо्рдмрди्рдз рдХा - рджेрд╣ाрдз्рдпाрд╕ рдХा рдд्рдпाрдЧ рдХрд░ рджेрддा рд╣ै। рдХाрд░рдг рдХि рдЙрд╕ рджेрд╣рдзाрд░ी рд╡िрд╡ेрдХी рдордиुрд╖्рдп рдпрд╣ рд╕्рдкрд╖्рдЯ рд╡िрд╡ेрдХ рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै рдХि рд╕рднी рдЧुрдг рдкрд░िрд╡рд░्рддрдирд╢ीрд▓ рд╣ैं рдЙрдд्рдкрди्рди рдФрд░ рдирд╖्рдЯ рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓े рд╣ैं рдФрд░ рдЕрдкрдиा рд╕्рд╡рд░ूрдк (рдм्рд░рд╣्рдордд्рд╡) рдЧुрдгों рд╕े рдХрднी рд▓िрдк्рдд рд╣ुрдЖ рдирд╣ीं рд╣ो рд╕рдХрддा рднी рдирд╣ीं।

рдз्рдпाрди рджेрдиे рдХी рдмाрдд рд╣ै рдХि рдЬिрд╕ рдк्рд░рдХृрддि рд╕े рдпे рдЧुрдг рдЙрдд्рдкрди्рди рд╣ोрддे рд╣ैं рдЙрд╕ рдк्рд░рдХृрддि рдХे рд╕ाрде рднी рд╕्рд╡рдпं рдХा рдХिрдЮ्рдЪिрди्рдоाрдд्рд░ рднी рд╕рдо्рдмрди्рдз рдирд╣ीं рд╣ै рдлिрд░ рдЧुрдгोंрдХे рд╕ाрде рддो рдЙрд╕рдХा рд╕рдо्рдмрди्рдз рд╣ो рд╣ी рдХैрд╕े рд╕рдХрддा рд╣ै ?рдЧुрдгों рдХी рд╡ृрдд्рддिрдпाँ рдХрднी рд╕ाрдд्рдд्рд╡िрдХी рдХрднी рд░ाрдЬрд╕ी рдФрд░ рдХрднी рддाрдорд╕ी рд╣ो рдЬाрддी рд╣ैं рдкрд░рди्рддु рд╕्рд╡рдпंрдоें рдХрднी рд╕ाрдд्рдд्рд╡िрдХрдкрдиा рд░ाрдЬрд╕рдкрдиा рдФрд░ рддाрдорд╕рдкрдиा рдЖрддा рд╣ी рдирд╣ीं। рджेрд╣рдзाрд░ी рд╡िрд╡ेрдХी рдордиुрд╖्рдп рдХा рд╕्рд╡рдпं (рд╕्рд╡рд░ूрдк) рддो рд╕्рд╡рддः рдЕрд╕рдЩ्рдЧ рд░рд╣рддा рд╣ै। рдЗрд╕ рдЕрд╕рдЩ्рдЧ рд╕्рд╡рд░ूрдк рдХा рдХрднी рдЬрди्рдо рдирд╣ीं рд╣ोрддा। рдЬрдм рдЬрди्рдо рдирд╣ीं рд╣ोрддा, рддो рдоृрдд्рдпु рднी рдирд╣ीं рд╣ोрддी। рдХाрд░рдг рдХि рдЬिрд╕рдХा рдЬрди्рдо рд╣ोрддा рд╣ै рдЙрд╕ी рдХी рдоृрдд्рдпु рд╣ोрддी рд╣ै рддрдеा рдЙрд╕ी рдХी рд╡ृрдж्рдзाрд╡рд╕्рдеा рднी рд╣ोрддी рд╣ै। рдЧुрдгों рдХा рд╕рдЩ्рдЧ рд░рд╣рдиेрд╕े рд╣ी рдЬрди्рдо рдоृрдд्рдпु рдФрд░ рд╡ृрдж्рдзाрд╡рд╕्рдеा рдХे рджुःрдЦों рдХा рдЕрдиुрднрд╡ рд╣ोрддा рд╣ै। рдЬो рдЧुрдгों рд╕े рд╕рд░्рд╡рдеा рдиिрд░्рд▓िрдк्рддрддा рдХा рдЕрдиुрднрд╡ рдХрд░ рд▓ेрддा рд╣ै, рдЙрд╕рдХो рд╕्рд╡рддःрд╕िрдж्рдз рдЕрдорд░рддा рдХा рдЕрдиुрднрд╡ рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै।

рджेрд╣ рд╕े рддाрджाрдд्рдо्рдп (рдПрдХрддा) рдоाрдирдиे рд╕े рд╣ी рдордиुрд╖्рдп рдЕрдкрдиे рдХो рдорд░рдиे рд╡ाрд▓ा рд╕рдордЭрддा рд╣ै। рджेрд╣ рдХे рд╕рдо्рдмрди्рдз рд╕े рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓े рд╕рдо्рдкूрд░्рдг рджुःрдЦों рдоें рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ा рджुःрдЦ рдоृрдд्рдпु рд╣ी рдоाрдиा рдЧрдпा рд╣ै। рдордиुрд╖्рдп рд╕्рд╡рд░ूрдк рд╕े рд╣ै рддो рдЕрдорд░ рд╣ी рдХिрди्рддु рднोрдЧ рдФрд░ рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рдоें рдЖрд╕рдХ्рдд рд╣ोрдиे рд╕े рдФрд░ рдк्рд░рддिрдХ्рд╖рдг рдирд╖्рдЯ рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓े рд╢рд░ीрд░ рдХो рдЕрдорд░ рд░рдЦрдиे рдХी рдЗрдЪ्рдЫा рд╕े рд╣ी рдЗрд╕рдХो рдЕрдорд░рддा рдХा рдЕрдиुрднрд╡ рдирд╣ीं рд╣ोрддा। рд╡िрд╡ेрдХी рдордиुрд╖्рдп рджेрд╣ рд╕े рддाрджाрдд्рдо्рдп рдирд╖्рдЯ рд╣ोрдиे рдкрд░ рдЕрдорд░рддा рдХा рдЕрдиुрднрд╡ рдХрд░рддा рд╣ै।

рдмाрд▓्рдп рдФрд░ рдпुрд╡ा-рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рдордиुрд╖्рдп рдЕрдзिрдХ рджुःрдЦрдХा рдЕрдиुрднрд╡ рдирд╣ीं рдХрд░рддा рдХ्рдпोंрдХि рдЗрди рджोрдиों рд╣ी рдЕрд╡рд╕्рдеाрдУं рдоें рд╢рд░ीрд░ рдоें рдмрд▓ рд░рд╣рддा рд╣ै। рдкрд░рди्рддु рд╡ृрдж्рдзाрд╡рд╕्рдеा рдоें рд╢рд░ीрд░ рдоें рдмрд▓ рди рд░рд╣рдиे рд╕े рдордиुрд╖्рдп рдЕрдзिрдХ рджुःрдЦ рдХा рдЕрдиुрднрд╡ рдХрд░рддा рд╣ै। рдРрд╕े рд╣ी рдЬрдм рдордиुрд╖्рдп рдХे рдк्рд░ाрдг рдЫूрдЯрддे рд╣ैं рддрдм рд╡рд╣ рднрдпंрдХрд░ рджुःрдЦ рдХा рдЕрдиुрднрд╡ рдХрд░рддा рд╣ै। рдкрд░рди्рддु рдЬो рддीрдиों рдЧुрдгों рдХा рдЕрддिрдХ्рд░рдордг рдХрд░ рдЬाрддा рд╣ै рд╡рд╣ рд╕рджा рдХे рд▓िрдпे рдЬрди्рдо рдоृрдд्рдпु рдФрд░ рд╡ृрдж्рдзाрд╡рд╕्рдеा рдХे рджुःрдЦों рд╕े рдоुрдХ्рдд рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рдордиुрд╖्рдп рд╢рд░ीрд░ рдоें рд░рд╣рддे рд╣ुрдП рдЬिрд╕рдХो рдмोрдз рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै рдЙрд╕рдХा рдлिрд░ рдЬрди्рдо рд╣ोрдиे рдХा рддो рдк्рд░рд╢्рди рд╣ी рдкैрджा рдирд╣ीं рд╣ोрддा। рд╣ाँ рдЙрд╕рдХे рдЕрдкрдиे рдХрд╣рд▓ाрдиे рд╡ाрд▓े рд╢рд░ीрд░ рдХे рд░рд╣рддे рд╣ुрдП рд╡ृрдж्рдзाрд╡рд╕्рдеा рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рддो рдЖрдпेрдЧी рд╣ी рдкрд░ рдЙрд╕рдХो рд╡ृрдж्рдзाрд╡рд╕्рдеा рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдХा рджुःрдЦ рдирд╣ीं рд╣ोрдЧा। рд╡рд░्рддрдоाрди рдоें рд╢рд░ीрд░ рдХे рд╕ाрде рд╕्рд╡рдпं рдХी рдПрдХрддा рдоाрдирдиे рд╕े рд╣ी рдкुрдирд░्рдЬрди्рдо рд╣ोрддा рд╣ै рдФрд░ рд╢рд░ीрд░ рдоें рд╣ोрдиेрд╡ाрд▓े рдЬрд░ा рд╡्рдпाрдзि рдЖрджि рдХे рджुःрдЦों рдХो рдЬीрд╡ рдЕрдкрдиे рдоें рдоाрди рд▓ेрддा рд╣ै

рд╢рд░ीрд░ рдЧुрдгों рдХे рд╕рдЩ्рдЧ рд╕े рдЙрдд्рдкрди्рди рд╣ोрддा рд╣ै। рджेрд╣ рдХे рдЙрдд्рдкाрджрдХ рдЧुрдгों рд╕े рд░рд╣िрдд рд╣ोрдиे рдХे рдХाрд░рдг рдЧुрдгाрддीрдд рдорд╣ाрдкुрд░ुрд╖ (рд╡िрд╡ेрдХी рдпा рджेрд╣рдзाрд░ी рдордиुрд╖्рдп ) рджेрд╣ рдХे рд╕рдо्рдмрди्рдз рд╕े рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓े рд╕рднी рджुःрдЦों рд╕े рдоुрдХ्рдд рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै।рдЕрддः рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдордиुрд╖्рдп рдХो рдоृрдд्рдпु рд╕े рдкрд╣рд▓े рдкрд╣рд▓े рдЕрдкрдиे рдЧुрдгाрддीрдд рд╕्рд╡рд░ूрдк рдХा рдЕрдиुрднрд╡ рдХрд░ рд▓ेрдиा рдЪाрд╣िрдпे। рдЧुрдгाрддीрдд рд╣ोрдиे рд╕े рдЬрд░ा рд╡्рдпाрдзि рдоृрдд्рдпु рдЖрджि рд╕рдм рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рджुःрдЦों рд╕े рдоुрдХ्рддि рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै рдФрд░ рдордиुрд╖्рдп рдЕрдорд░рддा рдХा рдЕрдиुрднрд╡ рдХрд░ рд▓ेрддा рд╣ै। рдлिрд░ рдЙрд╕рдХा рдкुрдирд░्рдЬрди्рдо рд╣ोрддा рд╣ी рдирд╣ीं

рдХैрд░्рд▓िंрдЧैрд╕्рдд्рд░ीрди्рдЧुрдгाрдиेрддाрдирддीрддो рднрд╡рддि рдк्рд░рднो।

рдХिрдоाрдЪाрд░ः рдХрдеं рдЪैрддांрд╕्рдд्рд░ीрди्рдЧुрдгाрдирддिрд╡рд░्рддрддे।।14.21।।

।।14.21।। (рджेрд╣рдзाрд░ी -рд╡िрд╡ेрдХी рдордиुрд╖्рдп-The Embodied one ?) рдЬीрд╡िрдд рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рд╣ी рдЧुрдгों рдХो рдЕрддिрдХ्рд░рдо рдХрд░рдХे рдЕрдоृрдд рдХा рдЕрдиुрднрд╡ рдХрд░рддा рд╣ै ! рдЗрд╕ рдк्рд░рд╢्рдирдмीрдЬ рдХो рдкाрдХрд░- рдЕрд░्рдеाрдд рдк्рд░рд╢्рди рдХे рдХाрд░рдг рдХो рдкाрдХрд░, рдЕрд░्рдЬुрди рдмोрд▓ा - рд╣े рдк्рд░рднो рдЗрди рдкूрд░्рд╡рд╡рд░्рдгिрдд рддीрдиों рдЧुрдгों рд╕े рдЕрддीрдд -- рдкाрд░ рд╣ुрдЖ рдкुрд░ुрд╖ рдХिрди-рдХिрди рд▓рдХ्рд╖рдгों рд╕े рдпुрдХ्рдд рд╣ोрддा рд╣ै рдФрд░ рд╡рд╣ рдХैрд╕े рдЖрдЪрд░рдг рд╡ाрд▓ा рд╣ोрддा рд╣ै рдЕрд░्рдеाрдд् рдЙрд╕рдХे рдЖрдЪрд░рдг рдХैрд╕े рд╣ोрддे рд╣ैं рддрдеा рдХिрд╕ рдХिрд╕ рдЙрдкाрдп рд╕े рдордиुрд╖्рдп рдЗрди рддीрдиों рдЧुрдгों рд╕े рдЕрддीрдд рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै

рдд्рд░िрдЧुрдг рдХे рдХाрд░्рдп рдк्рд░рдХाрд╢ ,рдЖрдирди्рдж , рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рдФрд░ рдоोрд╣ рдпे рдХ्рд░рдорд╢ рд╕рдд्рдд्рд╡ рд░рдЬ рдФрд░ рддрдоोрдЧुрдг рдХे рдХाрд░्рдп рд╣ैं। рд╕рдд्рдд्рд╡рдЧुрдг рдХा рдХाрд░्рдп рд╣ै рдк्рд░рдХाрд╢ рд░рдЬोрдЧुрдг рдХा рдХाрд░्рдп рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рдФрд░ рддрдоोрдЧुрдг рдХा рдХाрд░्рдп рдоोрд╣ рдпे рдЬрдм рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддे рд╣ैं рдЕрд░्рдеाрдд् рднрд▓ी рдк्рд░рдХाрд░ рд╡िрд╖рдпрднाрд╡ рд╕े рдЙрдкрд▓рдм्рдз рд╣ोрддे рд╣ै рддрдм рд╡рд╣ рдЗрдирд╕े рдж्рд╡ेрд╖ рдирд╣ीं рдХिрдпा рдХрд░рддा। рдЬो рдЙрдкाрдзिрдпां (M/F) рдХा рджेрд╣ाрдз्рдпाрд╕ рддीрди рдЧुрдгों рдХा рдХाрд░्рдп рд╣ैं рдХेрд╡рд▓ рдЙрди рдкрд░ рд╣ी рдд्рд░िрдЧुрдгों рдХा рдк्рд░рднाрд╡ рдкрдб़ рд╕рдХрддा рд╣ै рдЙрдирд╕े рдкрд░े рдЖрдд्рдорддрдд्рдд्рд╡ рдкрд░ рдирд╣ीं। рдЕрдд рдЖрдд्рдордЬ्рдЮाрди рд╣ोрдиे рдХे рдкрд╢्рдЪाрдд् рднी рдпे рдЙрдкाрдзिрдпां (рдоैं рдмреЬा рднाрдИ рд╣ूँ -рдкрддि рд╣ूँ, рдкрдд्рдиी рд╣ूँ !?) рдкूрд░्рд╡рд╡рдд् рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХрд░рддी рд░рд╣рддी рд╣ैं рдФрд░ рдЙрдирдкрд░ рдЧुрдгों рдХा рдк्рд░рднाрд╡ рднी рдкрдб़ рд╕рдХрддा рд╣ै। рдкрд░рди्рддु рдЬ्рдЮाрдиी рдкुрд░ुрд╖ (рджेрд╣рдзाрд░ी рд╡िрд╡ेрдХी -рдиाрдорд░ूрдк рд╕े рдЕрдиाрд╕рдХ्рдд рд╡्рдпрдХ्рддि ?) рдЙрдирд╕े рдХिрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░ рд╕े рддाрджाрдд्рдо्рдп рдирд╣ीं рдХрд░рддा। рд╕рдорд╕्рдд рдкрд░िрд╕्рдеिрддिрдпों рдоें рд╕рджैрд╡ рд╕рдордд्рд╡ рднाрд╡ рдоें рд╕्рдеिрдд рд░рд╣рдиा рдЕрдиुрднрд╡ी рдкुрд░ुрд╖ рдХा рдк्рд░рдоुрдЦ рд▓рдХ्рд╖рдг рд╣ै рдФрд░ рдпрд╣ी рдкूрд░्рдгрдд्рд╡ рдХा рд╕ाрд░ рд╣ै।

рдпрд╣ाँ рдд्рд░िрдЧुрдгों рдХा рдиिрд░्рджेрд╢ рдЙрдирдХे рдХाрд░्рдпों рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рд╕ाрдоाрди्рдпрддः рдЕрдЬ्рдЮाрдиी рдордиुрд╖्рдп рдХे рдорди рдоें рдЬрдм рд░рдЬोрдЧुрдг рдХा рдХाрд░्рдп рд╡िрдХ्рд╖ेрдк рдЙрдд्рдкрди्рди рд╣ोрддा рд╣ै, рддрдм рд╡рд╣ рдкрдердн्рд░рд╖्рдЯ рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै -рдХ्рдпोंрдХि рд╡िрдХ्рд╖ेрдк рдХा рдорддрд▓рдм рд╣ै рдЕрдкрдиे рдиिрдпрдоिрдд рд░ाрд╕्рддे рд╕े рднрдЯрдХ рдЬाрдиा। рдЕрдерд╡ा рддрдоोрдЧुрдг рдХे рдХाрд░्рдп рдиिрдж्рд░ा, рдк्рд░рдоाрдж рдЖрджि рдк्рд░рднाрд╡рд╢ाрд▓ी рд╣ोрддे рд╣ैं, рддрдм рд╡рд╣ рдЙрдирд╕े рдж्рд╡ेрд╖ рдХрд░рддा рд╣ै। рдФрд░ рд╕рдд्рдд्рд╡рдЧुрдг рдХे рдХाрд░्рдп рдЬ्рдЮाрди (рдк्рд░рдХाрд╢, рдЖрдирди्рдж) рд╕ुрдЦ рдФрд░ рд╢ाрди्рддि рдХे рд╣ोрдиे рдкрд░ рд╡рд╣ рдЙрдирд╕े рдк्рд░ीрддि -рд░ाрдЧ рд░рдЦрддा рд╣ै। рдпрджि рдпрд╣ рд╕рдд्рдд्рд╡рдЧुрдг рднी рдиिрд╡ृрдд्рдд рд╣ो рдЬाрдп (рдЫूрдЯ рдЬाрдП) рддो рд╡рд╣ рдЙрд╕рдХी рдЗрдЪ्рдЫा рдХрд░рдХे (рдЬ्рдЮाрди рд╕ुрдЦ рдФрд░ рд╢ाрди्рддि рдХी рдЗрдЪ्рдЫा рдХрд░рдХे) рдЙрд╕рдХे рд▓िрдпे рд▓ाрд▓ाрдпिрдд рд░рд╣рддा рд╣ै। рдЗрди рд╕рдмрдХा рдХाрд░рдг рдд्рд░िрдЧुрдгों рдХे рд╕ाрде рдЕрд╡िрдж्рдпाрдоूрд▓рдХ рддाрджाрдд्рдо्рдп рд╣ै।

рдЬ्рдЮाрдиी (рджेрд╣рдзाрд░ी рд╡िрд╡ेрдХी) рдХी рд╕्рдеिрддि рдЕрдЬ्рдЮाрдиी рд╕े (рджेрд╣ाрдз्рдпाрд╕ рдХे рдн्рд░рдо рдоें рдлрд╕े рдЬीрд╡ рд╕े) рд╕рд░्рд╡рдеा рднिрди्рди рд╣ोрддी рд╣ै। рд╡рд╣ рдЬाрдирддा рд╣ै рдХि рдд्рд░िрдЧुрдгों рдХा рд╕ाрдХ्рд╖ी рдЖрдд्рдоा рдЙрди рдЧुрдгों рддрдеा рдЙрдирдХे рдХाрд░्рдпों рд╕े рд╕рджैрд╡ рдЕрд╕ंрдЧ-рдЕрд╕ंрд╕्рдкृрд╖्рдЯ рд░рд╣рддा рд╣ै। рдЕрддः рд╡рд╣ рд░рдЬ рдФрд░ рддрдо рдХे рдк्рд░рд╡ृрдд्рдд рд╣ोрдиे рдкрд░ рди рдЙрдирд╕े рдж्рд╡ेрд╖ рд░рдЦрддा рд╣ै рдФрд░ рди рд╕рдд्рдд्рд╡рдЧुрдг рдХे рдк्рд░рд╡ृрдд्рдд рд╣ोрдиे рдХी рдХाрдордиा। рдЙрд╕рдХी рд╕ुрдЦ-рд╢ाрди्рддि рдЗрди рдЧुрдгों рдХी рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рдЕрдерд╡ा рдиिрд╡ृрдд्рддि рдкрд░ рдиिрд░्рднрд░ рдирд╣ीं рдХрд░рддी।

рдХिрд╕ी рд▓рдЦрдкрддि рдзрдиी рд╡्рдпрдХ्рддि рдХो рд╕ंрдпोрдЧрд╡рд╢ाрдд् 10 рд░ूрдкрдпे рдХा рд╕िрдХ्рдХा рдоिрд▓рдиे рдпा рди рдоिрд▓рдиे рд╕े рдХोрдИ рдЕрди्рддрд░ рдирд╣ीं рдкрдб़рддा। рдРрд╕ा рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै рдХि рдХрднी рд╡рд╣ рдиीрдЪे рдЭुрдХрдХрд░ рдЙрд╕ рд╕िрдХ्рдХे рдХो рдЙрдаा рд▓े рдХिрди्рддु рдЙрд╕े рд╡рд╣ рд╣рд░्рд╖ाрддिрд░ेрдХ рдирд╣ीं рд╣ोрдЧा рдЬो рдПрдХ рджрд░िрдж्рд░ рд╡्рдпрдХ्рддि рдХो рд╕рдоाрди рдкрд░िрд╕्рдеिрддि рдоें рд╣ोрддा рд╣ोрдЧा। рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╕рдорд╕्рдд рдЙрдкाрдзिрдпों рдХे рддाрджाрдд्рдо्рдп (M/F рджेрд╣ рд╕े рддाрджाрдд्рдо्рдп) рдХो рдд्рдпाрдЧрдХрд░ рдЖрдд्рдоाрдиुрднूрддि рдоें рд░рдоा рдоुрдХ्рдд рдпा рдд्рд░िрдЧुрдгाрддीрдд рджेрд╣рдзाрд░ी рдкुрд░ुрд╖ рд╣ी (рдЬीрд╡рдирдоुрдХ्рдд рд╢िрдХ्рд╖рдХ,рдиेрддा, рдкैрдЧрдо्рдмрд░) рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै। рд╕ंрд╕ाрд░ рдХे рджुрдЦ рдЙрд╕े рдХрджाрдкि рд╡िрдЪрд▓िрдд рдирд╣ीं рдХрд░ рд╕рдХрддे।

рдЙрджाрд╕ीрдирд╡рджाрд╕ीрдиो рдЧुрдгैрд░्рдпो рди рд╡िрдЪाрд▓्рдпрддे।
рдЧुрдгा рд╡рд░्рддрди्рдд рдЗрдд्рдпेрд╡ рдпोрд╜рд╡рддिрд╖्рдарддि рдиेрдЩ्рдЧрддे।।14.23।।

।।14.23।। рдЕрдм рднрдЧрд╡ाрди рд╢्рд░ीрдХृрд╖्рдг рдЧुрдгाрддीрдд рдкुрд░ुрд╖ рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рдЖрдЪрд░рдг рд╡ाрд▓ा рд╣ोрддा рд╣ै? рдЗрд╕ рдк्рд░рд╢्рди рдХा рдЙрдд्рддрд░ рджेрддे рд╣ैं --рдЬो рдЙрджाрд╕ीрди рдХे рд╕рдоाрди рдЖрд╕ीрди рд╣ोрдХрд░ рдЧुрдгों рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд╡िрдЪрд▓िрдд рдирд╣ीं рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рдФрд░ "рдЧुрдг рд╣ी рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХрд░рддे рд╣ैं" рдРрд╕ा рдЬाрдирдХрд░ рд╕्рдеिрдд рд░рд╣рддा рд╣ै рдФрд░ рдЙрд╕ рд╕्рдеिрддि рд╕े рд╡िрдЪрд▓िрдд рдирд╣ीं рд╣ोрддा।।

рдордиुрд╖्рдп рдХी рд╕ंрд╕्рдХृрддि (рд╡िрдирдо्рд░ рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдФрд░ рд╕ौрдо्рдп рдЪेрд╣рд░ा) рдПрдХ рдоिрде्рдпा рдоुрдЦौрдЯा рднी рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै। рдЬрдм рддрдХ рдкрд░्рдпाрдк्рдд рд░ूрдк рд╕े рдк्рд░рд▓ोрднिрдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ी рдкрд░िрд╕्рдеिрддिрдпां рд╣рдоाрд░े рд╕рдордХ्рд╖ рдЙрдкрд╕्рдеिрдд рдирд╣ीं рд╣ोрддी рддрдм рддрдХ рд╣рдордоें рд╕े рдмрд╣ुрдд рд╕े рд▓ोрдЧ рдИрд╢्рд╡рд░ рдХे рд╕рдоाрди рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं। рдордиुрд╖्рдп рдХे рд╣ाрде рдоें рдЬрдм рддрдХ рд╕рдд्рддा рдирд╣ीं рдЖрддी, рдмреЬा рдкрдж рдирд╣ीं рдоिрд▓рддा рддрдм рддрдХ рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै рдХि рд╡рд╣ рдХ्рд░ूрд░ рди рд╣ो। рд╡рд╣ рдЬрдм рддрдХ рджрд░िрдж्рд░ी рд╣ै рддрдм рддрдХ рд╢ाрди्рдд рдЬीрд╡рди рд╡्рдпрддीрдд рдХрд░рддा рд╣ो рдФрд░ рдк्рд░рд▓ोрднрдиों рдХे рдЕрднाрд╡ рдоें рд╡рд╣ рдн्рд░рд╖्рдЯाрдЪाрд░ рд╕े рдКрдкрд░ рд╣ो। рд▓ेрдХिрди рдн्рд░्рд╖्рдЯ рд╡्рдпрдХ्рддि -рдХुрд░्рд╕ी рдкрд░ рдмैрдарддे рд╣ी рдн्рд░рд╖्рдЯाрдЪाрд░ рдоें рд▓िрдк्рдд рд╣ो рд╣ी рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░ рдЕрдиेрдХ рдРрд╕े рд╕рдж्рдЧुрдг рдЬिрдирд╕े рдЕрдиेрдХ рд╡्рдпрдХ्рддिрдпों рдХो рд╣рдо рд╕рдо्рдкрди्рди рд╕рдордЭрддे рд╣ैं рд╡े рд╕рдм рдХेрд╡рд▓ рдХृрдд्рд░िрдо рд╕ौрди्рджрд░्рдп рдХे рд╣ी рд╣ोрддे рд╣ैं। рдЙрдирдХा рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рд╣ीрди рд╕्рд╡рд░ूрдк рдЙрд╕ рдоुрдЦौрдЯे рд╕े рдЫिрдкा рд░рд╣рддा рд╣ै। рд╕рдо्рднाрд╡िрдд рджुрд╖्рдЯ рдкुрд░ुрд╖ -рдиाрдордпрд╢ рдкाрдиे рдХे рд▓िрдпे рджाрдиी рд╣ोрдиे рд╕рдж्рдЧुрдгों рдХे рдХृрдд्рд░िрдо рдкрд░िрдзाрдиों рдХो рдзाрд░рдг рдХрд░рдХे рдЬрдЧрдд् рдоें рд╡िрдЪрд░рдг рдХрд░рддे рд░рд╣рддे рд╣ैं। рдЗрд╕рд▓िрдП рдЖрдд्рдордЬ्рдЮाрдиी рдкुрд░ुрд╖ рдХी рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рдпा рдкрд╣рдЪाрди рдЬंрдЧрд▓ों рдпा рдЧिрд░िрдХрди्рджрд░ाрдУं рдоें рдирд╣ीं рд╡рд░рди् рдмीрдЪ рдмाрдЬाрд░ рдоें, рдЬрдирдХ рдЬैрд╕ा рд░ाрдЬрдкाрдЯ рдЪрд▓ाрддे рд╕рдордп рд╣ी рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै , рдЬрд╣ाँ рд╡рд╣ рдЬрдЧрдд् рдХी рджुрд╖्рдЯрддाрдУं рд╕े, рдЕрдкрдиे рдХрд░ीрдмी рдиाрддे-рд░िрд╢्рддों рдХे рдШाрдд -рдк्рд░рддिрдШाрддों рд╕े рдЬрдм рдЙрд╕े рдкीрдб़िрдд рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рддрдм рдЙрд╕рдХी рд╕рд╣рди-рд╢рдХ्рддि рдХी рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рд╣िрди्рджी рд╡рд░्рдгाрдХ्рд╖рд░ - рдХे рддीрди 'рд╢' рдХे рдмाрдж 'рд╣' рд╕े рд╣ोрддी рд╣ै !

рдИрд╕ा рдорд╕ीрд╣ рдЗрддрдиे рдорд╣ाрди् рдХрднी рдирд╣ीं рдеे рдЬिрддрдиा рд╡े рд╕ूрд▓ी рдкрд░ рдЪрдв़ाрдпे рдЬाрдиे рдХे рд╕рдордп рд╣ुрдП, рдЬрдЧрдд् рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдХुрдЪрд▓े рдЬाрдиे рдкрд░ рд╣ी рд╣рдоाрд░ा рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рд╕्рд╡рднाрд╡ рдк्рд░рдЧрдЯ рд╣ोрддा рд╣ै। рдШрд░्рд╖рдг рд╕े рд╣ी рдЪрди्рджрди рдХी рд╕ुрдЧрди्рдз рдк्рд░рдЧрдЯ рд╣ोрддी рд╣ै। рдЙрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░ рдЬ्рдЮाрдиी рдкुрд░ुрд╖ рднी,рд╕ाрдХ्рд╖ी рднाрд╡ рд╕े рдпा рдЙрджाрд╕ीрди рдХे рд╕рдоाрди рдЖрд╕ीрди рд╣ुрдЖ рдЧुрдгों рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд╡िрдЪрд▓िрдд рдирд╣ीं рд╣ोрддा рд╣ै। рдЬрдЧрдд् рдХे рд╕рднी рд╢ुрдн- рдЕрд╢ुрдн рдФрд░ рдЙрдкेрдХ्рд╖्рдп рдЕрдиुрднрд╡ों рдоें рд╡рд╣ рд╕ाрдХ्рд╖ी рднाрд╡ рд╕े рддрдЯрд╕्рде рдпा рдЙрджाрд╕ीрди рдХे рд╕рдоाрди -рд╕рдд्рдп (рдм्рд░рд╣्рдо рд░ूрдкी рдкрд░्рджा) рдХे рд╕рдоाрди рд░рд╣рддा рд╣ै। рдХ्рдпोंрдХि рд╡рд╣ рдЬाрдирддा рд╣ै рдХि рдпрд╣ рд╕рдм рд╕ाрд╕-рдмрд╣ु рд╕ीрд░िрдпрд▓ , рдпा рд╕рдо्рдкрдд्рддि рдХे рд▓िрдП рднाрдЗрдпों рдоें рдЭрдЧреЬा рд▓рдЧрд╡ाрдиे рд╡ाрд▓े -рд╣िрддрдоिрдд्рд░ рдХा рдЙрдХрд╕ाрд╡ा рд╢ोрд▓े рдкिрдХ्рдЪрд░ рдХी рд╣िंрд╕ा рдЬैрд╕ा 'рдорди рдХा рдЦेрд▓' рдоाрдд्рд░ рд╣ै। рд╕िрдиेрдоा рд╣ॉрд▓ рдоें рджрд░्рд╢ाрдпे рдЬा рд░рд╣े рд╕िрдиेрдоा рдХे рд╕ुрдЦाрди्рдд рдЕрдерд╡ा рджुрдЦाрди्рдд рджृрд╢्рдпों рд╕े рд╣рдо рд╡िрдЪрд▓िрдд рдирд╣ीं рд╣ोрддे। рдХ्рдпोंрдХि рд╣рдо рдЬाрдирддे рд╣ैं рдХि рдпрд╣ рд╢ोрд▓े рдлिрд▓्рдо рдЧрдм्рдмрд░ рд╕िंрд╣ рдФрд░ рдаाрдХुрд░ рдХा рдЦेрд▓ рдЬैрд╕ा рд╣рдоाрд░े рдордиोрд░ंрдЬрди рдХे рд▓िрдпे рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХिрдпा рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै।

рдЗрд╕рдХा рдЕрд░्рде рдпрд╣ рднी рдирд╣ीं рд╕рдордЭрдиा рдЪाрд╣िрдпे рдХि рдЬ्рдЮाрдиी рдкुрд░ुрд╖ рдЬрдЧрдд् рдХी рдШрдЯрдиाрдУं рд╕े рдХिрд╕ी рднी рдк्рд░рдХाрд░ рдХा рд╕рдо्рдмрди्рдз рд╣ी рдирд╣ीं рд░рдЦрддा । рд╡्рдпाрд╕рдЬी рдЕрдд्рдпрди्рдд рд╕ाрд╡рдзाрдиीрдкूрд░्рд╡рдХ рд╢рдм्рджों рдХो рдЪुрдирддे рд╣ैं। рд╡े рдХрд╣рддे рд╣ैं рдХि -рдЙрджाрд╕ीрдирд╡рдд् рдЖрд╕ीрдиः рдпाрдиि рд╕ाрдХ्рд╖ी рднाрд╡ рдоें рдЕрд╡рд╕्рдеिрдд рдпोрдЧी (рдЙрджाрд╕ीрди) рдХो рдЧुрдгों рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд╡िрд╡ेрдХрдЬ -рдЬ्рдЮाрди рдХी рд╕्рдеिрддि рд╕े рд╡िрдЪрд▓िрдд рдирд╣ीं рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा। рдЗрд╕ी рдХो рд╕्рдкрд╖्рдЯ рдХрд░рддे рд╣ैं рдХि рдХाрд░्рдп-рдХрд░рдг рдФрд░ рд╡िрд╖рдпों рдХे рдЖрдХाрд░ рдоें рдкрд░िрдгрдд рд╣ुрдП рдЧुрдг рд╣ी рдПрдХ рдоें рдПрдХ рдмрд░्рдд рд░рд╣े рд╣ैं -- рдЬो рдРрд╕ा рд╕рдордЭрдХрд░ рд╕्рдеिрдд рд░рд╣рддा рд╣ै рдЪрд▓ाрдпрдоाрди рдирд╣ीं рд╣ोрддा рдЕрд░्рдеाрдд् рдЕрд╡िрдЪрд▓рднाрд╡ рд╕े рд╕्рд╡рд░ूрдк рдоें рд╣ी рд╕्рдеिрдд рд░рд╣рддा рд╣ै।

'рдЙрджाрд╕ीрдирд╡рдд् рдЖрд╕ीрди' рдпाрдиि рдЬ्рдЮाрдиी рдкुрд░ुрд╖ рдХो рджेрдЦрдХрд░ рдРрд╕ा рдк्рд░рддीрдд рд╣ोрддा рд╣ै рдоाрдиो рд╡рд╣ рдЙрджाрд╕ीрди рд╣ो , рдХिрди्рддु рджेрд╣рдзाрд░ी рд╡िрд╡ेрдХी рдордиुрд╖्рдп рдкाрдЧрд▓ рд╣ाрдеी рдФрд░ рдорд╣ाрд╡рдд рджोрдиों рдоें рдиाрд░ाрдпрдг рдХो рджेрдЦрдХрд░ рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ्рддाрдиुрд╕ाрд░ рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХрд░рддे рд╣ैं। рдЗрд╕рдХा рдЕрднिрдк्рд░ाрдп рдпрд╣ рд╣ुрдЖ рдХि рд╡рд╣ рдЕрдкрдиे рдЬीрд╡рди рдоें рддрдеा рдмाрд╣्рдп рдЬрдЧрдд् рдоें рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓ी рдШрдЯрдиाрдУं рд╕े рд╡िрдХ्рд╖ुрдм्рдз рдпा рдЙрдд्рддेрдЬिрдд рдирд╣ीं рд╣ो рдЬाрддा। рд╡рд╣ рднрд▓ीрднाँрддि рдЬाрдирддा рд╣ै рдХि рдЙрд╕рдХे рдЕрди्рддрдХрд░рдг рдоें рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓े рдпे рдиिрд░рди्рддрд░ рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдХेрд╡рд▓ рдЧुрдгों рдХे рд╣ी рд╣ैं рдФрд░ рдлिрд░ рдмाрд╣्рдп рдЬрдЧрдд् рдХा рдЕрдиुрднрд╡ рднी рдордирд╕्рдеिрддि рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░- рдпा рдЬ्рдЮाрдирдордпी рджृрд╖्рдЯि рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдиिрд░ंрддрд░ рдкрд░िрд╡рд░्рддिрдд рд╣ोрддा рд░рд╣рддा рд╣ै। рд╕рдо्рдпрдХ्рджрд░्рд╢ी рдкुрд░ुрд╖ - рд╕ाрдХ्рд╖ी рдЖрдд्рдоा рдЕрдкрдиे рдЖрди्рддрд░िрдХ рддрдеा рдмाрд╣्рдп рдЬрдЧрдд् рдоें рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓े рдкрд░िрд╡рд░्рддрдиों рдХी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдХो рдЬाрдирдХрд░ рдЙрдирд╕े рдЕрд╡िрдЪрд▓िрдд рд░рд╣рддा рд╣ै। рдЗрди рдЧुрдгों рдХी рдХ्рд░ीрдб़ा рджेрдЦрдиे рдХे рд▓िрдпे рд╕्рд╡рдпं рд╕ाрдХ्рд╖ी рдмрдирдХрд░ рд░рд╣рдиा рд╣ोрддा рд╣ै। рдЕрдкрдиे рдЖрдд्рдорд╕्рд╡рд░ूрдк рдоें рд╕्рдеिрдд рд░рд╣рдХрд░ рд╡рд╣ рдЧुрдгों рдХी рдЕрди्рддрд░्рдмाрд╣्рдп рдХ्рд░ीрдб़ा рдХो рджेрдЦрддे рд╣ुрдпे рдЙрд╕рдХा рдЖрдирди्рдж рдЙрдаाрддा рд╣ै। рдЧрд▓ी рдоें рд╣ो рд░рд╣े рд▓рдб़ाрдИрдЭрдЧрдб़े рдХो рдКрдкрд░ рдЫрдЬ्рдЬे рдкрд░ рд╕े рджेрдЦрдиे рд╡ाрд▓ा рд╡्рдпрдХ्рддि рдЙрд╕ рд▓рдб़ाрдИ рд╕े рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдирд╣ीं рд╣ोрддा рд╣ै। рдЙрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░ рдЬ्рдЮाрдиी рдкुрд░ुрд╖ рдХो рднी рдЧुрдгों рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдЕрдкрдиी рд╕рдордд्рд╡ рдХी рд╕्рдеिрддि рд╕े рд╡िрдЪрд▓िрдд рдирд╣ीं рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै।

рд╕рдорджुःрдЦрд╕ुрдЦः рд╕्рд╡рд╕्рдеः рд╕рдорд▓ोрд╖्рдЯाрд╢्рдордХाрдЮ्рдЪрдиः।

рддुрд▓्рдпрдк्рд░िрдпाрдк्рд░िрдпो рдзीрд░рд╕्рддुрд▓्рдпрдиिрди्рджाрдд्рдорд╕ंрд╕्рддुрддिः।।14.24।।

।।14.24।। рдЬो рджेрд╣рдзाрд░ी рд╕्рд╡рд╕्рде рдпाрдиि
рд╕्рд╡рд░ूрдк рдоें рд╕्рдеिрдд рд░рд╣рддा рд╣ै ( рд╕्рд╡рд╕्рдеः standing in his own Self), рд╕ुрдЦ-рджु:рдЦ рдоें рд╕рдоाрди рд░рд╣рддा рд╣ै рддрдеा рдоिрдЯ्рдЯी, рдкрдд्рдерд░ рдФрд░ рд╕्рд╡рд░्рдг рдоें рд╕рдорджृрд╖्рдЯि рд░рдЦрддा рд╣ै; рдРрд╕ा рд╡ीрд░ рдкुрд░ुрд╖ рдк्рд░िрдп рдФрд░ рдЕрдк्рд░िрдп рдХो рддрдеा рдиिрди्рджा рдФрд░ рдЖрдд्рдорд╕्рддुрддि рдХो рддुрд▓्рдп рд╕рдордЭрддा рд╣ै।।

рдЖрдд्рдордЬ्рдЮाрдиी рдкुрд░ुрд╖ рдХा рдЬрдЧрдд् рдХे рд╕ाрде рдХ्рдпा рд╕рдо्рдмрди्рдз рд╣ोрддा рд╣ै ?.... рдпрд╣ рдПрдХ рдРрд╕ा рдк्рд░рд╢्рди рд╣ै , рдЬैрд╕े рдХोрдИ рдкूрдЫे рдЬाрдЧ्рд░рдд рдкुрд░ुрд╖ рдХा рдЕрдкрдиे рд╕्рд╡рдк्рдирдЬрдЧрдд् рд╕े рдХ्рдпा рд╕рдо्рдмрди्рдз рд╣ोрддा рд╣ै ? рд╕िрдиेрдоा рдХे рдкрд░्рджे рдкрд░ рджिрдЦрдиे рд╡ाрд▓े рдЪोрд░ -рдбрдХैрдд рд╕े рд╕िрдиेрдоा рджेрдЦ рд░рд╣े рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рдЗрд╕ंрдкेрдХ्рдЯрд░ рдХा рдХ्рдпा рд╕рдо्рдмрди्рдз/рдХрд░्рддрд╡्рдп рд╣ै ? рдд्рд░िрдЧुрдгों рдХे рдмрди्рдзрдиों рд╕े рдоुрдХ्рдд рдкुрд░ुрд╖ рдЬрдЧрдд् рдХी рдЕрдиाрдд्рдо рд╡рд╕्рддुрдУं рдХे рд╕ाрде рдХे рдЕрд╡िрдж्рдпाрдЬрдиिрдд рдЕрд╣ं рдФрд░ рдордо рднाрд╡ рдХो рд╕рд░्рд╡рдеा рдд्рдпाрдЧ рджेрддा рд╣ैрдЙрд╕ рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рджैрд╡ी рдЬाрдЧ्рд░рддि рдХी рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рдиिрдо्рди рд╕्рддрд░ рдХे рдЕрдиुрднрд╡ рдЗрд╕ рдЬрдЧрдд् рдХे рд╕ुрдЦ рдФрд░ рджुःрдЦ , рдк्рд░िрдп рдФрд░ рдЕрдк्рд░िрдп рддрдеा рдиिрди्рджा рдФрд░ рд╕्рддुрддि рдХा рдХोрдИ рдЕрд░्рде рд╣ी рдирд╣ीं рд░рд╣ рдЬाрддा рд╣ै। рд╕рдорд╕्рдд рдЕрдиुрднрд╡ों рдоें рд╡рд╣ рд╕рдо рдЕрд╕ंрдЧ рд╕ाрдХ्рд╖ी рдмрдирдХрд░ рд░рд╣рддा рд╣ै

рдЗрди्рдж्рд░िрдпों рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдмाрд╣्рдп рдЬрдЧрдд् рдХे рд╕рдо्рдкрд░्рдХ рдоें рдЖрдХрд░,рдкूрд░्рд╡рдХाрд▓ рдоें рдЕрд░्рдЬिрдд рдХिрдпे рд╣ुрдпे рд╕рдоाрди рдЕрдиुрднрд╡ों рдХी рддुрд▓рдиा рдоें рдЙрд╕рдХा рдоूрд▓्рдпांрдХрди рдХрд░рдиा рдФрд░ рддрдд्рдкрд╢्рдЪाрдд् рдЙрд╕े рд╕ुрдЦ рдпा рджुрдЦ рдХे рд░ूрдк рдоें рдЕрдиुрднрд╡ рдХрд░рдиा рдпрд╣ рд╣рдоाрд░े рд╡्рдпрд╖्рдЯि рдорди рдХी рдпुрдХ्рддि рд╣ैрдпрджि рд╕ुрдЦ рдпा рджुःрдЦ рдмाрд╣्рдп рдЬрдЧрдд् рдХी рд╡рд╕्рддुрдУं рдоें рд╣ी рд╣ोрддा рддो рд╕рднी рд╡्рдпрдХ्рддिрдпों рдХा рдЕрдиुрднрд╡ рдПрдХ рд╕рдоाрди рд╣ोрддा рдЬैрд╕े рд╕ूрд░्рдп рдХे рдк्рд░рдХाрд╢ рдХा рд╕рдмрдХा рдЕрдиुрднрд╡ рдПрдХ рд╕рдоाрди рд╣ै, рдХ्рдпोंрдХि рдк्рд░рдХाрд╢ рд╕ूрд░्рдп рдХा рдзрд░्рдо рд╣ै। рдкрд░рди्рддु рд╡िрд╖рдпों рдХे рд╕рдо्рдмрди्рдз рдоें рдпрд╣ рдмाрдд рдирд╣ीं рджेрдЦी рдЬाрддी। рдХोрдИ рд╡िрд╖рдп (рдЬैрд╕े рдмैंрдХ्рд╡ेрдЯ рд╣ॉрд▓ рдоें рд╕ेрда рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдЖрдпोрдЬिрдд TV рд╡ाрд▓ी рднाрдЧрд╡рдд рдХрдеा) рдХिрд╕ी рдПрдХ рд╡्рдпрдХ्рддि рдХो рд╕ुрдЦ-рджाрдпрдХ рдк्рд░рддीрдд рд╣ोрддा рд╣ै рддो рдЕрди्рдп рд╡्рдпрдХ्рддि рдХो рджुःрдЦрджाрдпрдХ। рдЗрд╕рд╕े рд╕िрдж्рдз рд╣ोрддा рд╣ै рдХि рд╣рдоाрд░े рд╕ुрдЦрджुрдЦ рдЕрдкрдиे рдорди рдХी рдХрд▓्рдкрдиा рдоाрдд्рд░ рд╣ैं рд╡рд╕्рддुрд╕्рдеिрддि рдирд╣ीं। рдЖрдд्рдордЬ्рдЮाрдиी рдкुрд░ुрд╖ рдорди рдФрд░ рдмुрдж्рдзि рдХे рдЙрдкрдиेрдд्рд░ों рд╕े рдЬрдЧрдд् рдХो рдирд╣ीं рджेрдЦрддा- рдмрд▓्рдХि рджृрд╖्рдЯि рдХो рдЬ्рдЮाрдирдордпी рдмрдиाрдХрд░ рдЬрдЧрдд рдХो рдм्рд░рд╣्рдордордордп рджेрдЦрддा рд╣ै। рдФрд░ рдЗрд╕рд▓िрдпे рд╕ंрд╕ाрд░ी рдкुрд░ुрд╖ो рдж्рд╡ाрд░ा рдХрд╣े рдЬाрдиे рд╡ाрд▓े рд╕ुрдЦ рдФрд░ рджुःрдЦ рдоें рд╡рд╣ рд╕рдоाрди рд░рд╣рддा рд╣ै।

>>>рд╕рдорд▓ोрд╖्рдЯाрд╢्рдордХाрдЮ्рдЪрди : рдЖрдд्рдордЬ्рдЮाрдиी рдкुрд░ुрд╖ рд╡рд╣ рд▓ोрд╖्рдЯ (рдоिрдЯ्рдЯी) рдЕрд╢्рдо (рдкाрд╖ाрдг) рдФрд░ рдХाрдЮ्рдЪрди (рд╕्рд╡рд░्рдг) рдЗрди рд╕рдм рдХो рд╕рдорджृрд╖्рдЯि рд╕े рджेрдЦрддा рд╣ै। рд╕ंрд╕ाрд░ी рд▓ोрдЧों рдХी рд░ूрдЪि рд╡рд╕्рддुрдУं рдХा рдкрд░िрдЧ्рд░рд╣ рдХрд░рдиे рдоें рдЕрдд्рдпрдзिрдХ рд╣ोрддी рд╣ै। рд▓ोрдЧ рд╕्рд╡рд░्рдг, рд╣ीрд░े, рдоोрддी рдЖрджि рдмрд╣ुрдоूрд▓्рдп рд╡рд╕्рддुрдУं рдХो рдмैंрдХ рдХे рд▓ॉрдХрд░ рдоें рд░рдЦрдиा рдЪाрд╣рддे рд╣ैं। рдХिрди्рддु рд╕ाрдоाрди्рдп рдоिрдЯ्рдЯी, рдкाрд╖ाрдг рдЖрджि рдХी рдЙрдкेрдХ्рд╖ा рдХрд░рддे рд╣ैं। рдкрд░рди्рддु рдЬिрд╕े рдкрд░рдоाрд░्рде рд╡рд╕्рддु рдХी рдЙрдкрд▓рдм्рдзि рд╣ो рдЧрдИ рд╣ै рд╡рд╣ рдЬ्рдЮाрдиी рдкुрд░ुрд╖ рдоिрдЯ्рдЯी, рдкाрд╖ाрдг, рд╕्рд╡рд░्рдг рдЗрди рд╕рдмрдХो рдПрдХ рд╕рдоाрди рд╣ी рджेрдЦрддा рд╣ै। рдХ्рдпोंрдХि рдкाрд░рдоाрд░्рдеिрдХ рд╕рдд्рдп рдХी рджृрд╖्рдЯि рд╕े рдпे рд╕рдм рд╡рд╕्рддुрдпें рдоिрде्рдпा рд╣ी рд╣ैं। рд╡рд╕्рддुрдд рдЙрдирдоें рдХोрдИ рднी рдоूрд▓्рдпрд╡ाрди рдирд╣ीं рд╣ै। рдмाрд▓्рдпाрд╡рд╕्рдеा рдоें рдЫोрдЯे рдмाрд▓рдХ рдордпूрд░рдкंрдЦ, рдХौреЬी, рд╕ंрдЧрдорд░्рдорд░ рдХे рдЯुрдХрдб़े, рдЯूрдЯी рдЪूрдб़िрдпां, рдкुрд░ाрдиी рдбाрдХ рдЯिрдХрдЯें рдЖрджि рд╡рд╕्рддुрдУं рдХा рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рдХрд░рддे рд╣ैं рдФрд░ рдЙрдирдХे рд▓िрдпे рд╡рд╣ рдПрдХ рдмрд╣ुрдоूрд▓्рдп рдХोрд╖ рдХे рд╕рдоाрди рд╣ोрддा рд╣ै। рдкрд░рди्рддु рдпुрд╡ाрд╡рд╕्рдеा рдХे рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрдиे рдкрд░ рдЙрд╕ рдХोрд╖ рдХा рдХोрдИ рдорд╣рдд्рдд्рд╡ рдирд╣ीं рд░рд╣ рдЬाрддा। рд╡े рдЙрд╕े рдЕрдкрдиे рдЫोрдЯे рднाрдИ рдХो рджे рджेрддे рд╣ैं рддो рд╡рд╣ рдЙрд╕ рдзрд░ोрд╣рд░ рдХो рдкाрдХрд░ рдЕрдд्рдпрди्рдд рдк्рд░рд╕рди्рди рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░ рдЬीрд╡рднाрд╡ рдоें рд╕्рдеिрдд рдЕрдЬ्рдЮाрдиी рдкुрд░ुрд╖ рдЕрдкрдиे рдХो M/F рдоाрдирдиे рд╡ाрд▓ा рд╡्рдпрдХ्рддि рдЕрд╕ंрдЦ्рдп рд╡рд╕्рддुрдУं рдХा рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рдХрд░рдиा рдЪाрд╣рддा рд╣ै рдЬो рдЬ्рдЮाрдиी рдХी рджृрд╖्рдЯि рдоें рдмрдЪ्рдЪों рдХा рдПрдХ рдЦेрд▓ рдоाрдд्рд░ рд╣ै।

рддुрд▓्рдпрдк्рд░िрдпाрдк्рд░िрдп рдпрджि рд╣рдо рдЕрдиेрдХ рд╡्рдпрдХ्рддिрдпों рдХे рд╕ाрде рдХे рдЕрдкрдиे рд╕рдо्рдмрди्рдзों рдкрд░ рд╡िрдЪाрд░ рдХрд░ें рддो рдпрд╣ рдЬ्рдЮाрдд рд╣ोрдЧा рдХि рд╣рдоें рдЕрдкрдиे рд╕рдорд╕्рд╡рднाрд╡ рдХा рд╡्рдпрдХ्рддि рдк्рд░िрдп рдк्рд░рддीрдд рд╣ोрдЧा рдФрд░ рдк्рд░рддिрдХूрд▓ рд╕्рд╡рднाрд╡ рдХा рд╡्рдпрдХ्рддि рдЕрдк्рд░िрдпрдпрд╣ी рдмाрдд рд╡рд╕्рддुрдУं рдФрд░ рдкрд░िрд╕्рдеिрддिрдпों рдХे рд╕рдо्рдмрди्рдз рдоें рднी рд╕рдд्рдп рд╣ै। рдпрд╣ рдк्рд░िрдп рдФрд░ рдЕрдк्рд░िрдп рдХा рдЕрдиुрднрд╡ рдорди рдХे рд╕्рддрд░ рдкрд░ рд░рд╣рдиे рд╡ाрд▓े рд▓ोрдЧों рдХे рд▓िрдпे рд╣ी рд╣ै। рдорди рд╕े рдкрд░े рдЖрдд्рдорд╕्рд╡рд░ूрдк рдоें рд╕्рдеिрдд рд╣ुрдпे рдЬ्рдЮाрдиी рдкुрд░ुрд╖ рдХे рд▓िрдпे рдирд╣ीं। рдЬрдЧрдд् рдоें рд╕ाрдоाрди्рдп рджृрд╖्рдЯि рд╕े рдХिрди्рд╣ीं рд╡рд╕्рддुрдУं рдФрд░ рдШрдЯрдиाрдУं рдХो рдк्рд░िрдп рдпा рдЕрдк्рд░िрдп рд╕рдордЭा рдЬाрддा рд╣ै। рдЬ्рдЮाрдиी рдкुрд░ुрд╖ рдХे рд▓िрдпे рд╡े рд╕рдм рддुрд▓्рдп рд╣ैं рдХ्рдпोंрдХि рд╡рд╣ рд╕рдоाрди्рдп рдЬрдиों рдХे рдоाрдкрджрдг्рдб рд╕े рдЬрдЧрдд् рдХी рдУрд░ рдирд╣ीं рджेрдЦрддा рд╣ै।

рддुрд▓्рдпрдиिрди्рджाрдд्рдорд╕ंрд╕्рддुрддि рд╕्рд╡рдк्рдиाрд╡рд╕्рдеा рдоें рд╕्рд╡рдк्рдирдж्рд░рд╖्рдЯा рдкुрд░ुрд╖ рдХी рдХोрдИ рдиिрди्рджा рдХрд░рддे рд╣ैं рдФрд░ рдХोрдИ рдк्рд░рд╢ंрд╕ा। рдЬрдм рд╡рд╣ рд╕्рд╡рдк्рди рд╕े рдЬाрдЧ рдЬाрддा рд╣ै рддो рдХ्рдпा рд╡рд╣ рдЙрд╕ рдиिрди्рджा рдФрд░ рд╕्рддुрддि рдХो рддुрд▓्рдп рдирд╣ीं рд╕рдордЭेрдЧा। рд╕ंрд╕ाрд░ी рд▓ोрдЧ рдЕрдкрдиीрдЕрдкрдиी рдмुрдж्рдзि рдФрд░ рдЬ्рдЮाрди рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдХрднी рдХिрд╕ी рдХी рдиिрди्рджा рдХрд░рддे рд╣ैं, рддो рдХрднी рд╕्рддुрддि। рд╕рд░्рд╡ोрдЪ्рдЪ рдЖрдд्рдордЬ्рдЮाрди рдоें рдиिрд╖्рдаा рдк्рд░ाрдк्рдд рдкुрд░ुрд╖ рдХे рд▓िрдпे рджोрдиों рдХा рд╣ी рдХोрдИ рдорд╣рдд्рдд्рд╡ рдирд╣ीं рд╣ोрддा।

рдЖрдд्рдордЬ्рдЮाрдиी рдкुрд░ुрд╖ рдд्рд░िрдЧुрдгों рдХी рдХ्рд░ूрд░рддाрдУं рд╕े рдкрд░े- рд╣рдоेрд╢ा рд╕्рд╡рд╕्рде рд░рд╣рддा рд╣ै ! рдоाрдиे рдЖрдд्рдоा рдоें рд╕्рдеिрдд рд░рд╣рддा рд╣ै , рдЬрд╣ाँ рд╕рдд्рдд्рд╡рдЧुрдг рдХा рд░ोрдоांрдЪрдХ рд╕ुрдЦ рдирд╣ीं рд╣ै рди рд░рдЬोрдЧुрдг рдХा рдХोрд▓ाрд╣рд▓ рд╣ै рдФрд░ рди рд╣ी рддрдоोрдЧुрдг рдХी рдердХाрди рд╣ै। рд╡рд╣ рд╕рдЪ्рдЪिрджाрдирди्рдж рд╕्рд╡рд░ूрдк рд╣ै। рд╕рдордд्рд╡ рдХी рдпрд╣ рдЕрд╡рд╕्рдеा рд╕ाрдоाрди्рдп рдордиुрд╖्рдп рдХो рдкूрд░्рдгрддрдпा рдоृрдд्рдпु рд╣ी рдк्рд░рддीрдд рд╣ोрдЧी। рдФрд░ рдиिрд╕рди्рджेрд╣ рдпрд╣ рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХрддा рднी рд╣ै, рдХ्рдпोंрдХि рдпрд╣ рдкрд░िрдЪ्рдЫिрди्рди рдЕрд╣ंрдХाрд░ (рджेрд╣ाрдз्рдпाрд╕) рдХी рдоृрдд्рдпु рд╣ै рдЬो рд╕ांрд╕ाрд░िрдХ рдЕрдиुрднрд╡ों рдХा рднोрдХ्рддा рд╣ै। рдЙрдкाрдзिрдпुрдХ्рдд рдЖрдд्рдоा рд╣ी рдЬीрд╡рд░ूрдк рдоें рдк्рд░рддीрдд рд╣ोрддा рд╣ै рдЬो рд╕рджैрд╡ рд╡िрдХ्рд╖ुрдм्рдз рдорди рдХी рдк्рд░рдЪрдг्рдб рдЪंрдЪрд▓ рд╡ृрдд्рддिрдпों рдкрд░ рд╕рдоुрдж्рд░ी рд╕рддрд╣ рдкрд░ рдмрд╣рддे рд╣ुрдпे рдХाрд╖्рда рдЦрдг्рдб рдХे рд╕рдоाрди рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХрд░рддा рд╣ै। рдпрд╣ рджुःрдЦी рдЬीрд╡ (рд╕्рд╡рдпं M/F рдоाрдирдиे рд╡ाрд▓ा рд╡्рдпрдХ्рддि) рдк्рд░ेрдо рдФрд░ рдШृрдгा, рд░ाрдЧ рдФрд░ рдж्рд╡ेрд╖ рдХे рддूрдлाрдиों рд╕े рд╕рджैрд╡ рд╡िрдЪрд▓िрдд рд╣ुрдЖ рдЕрд╕ंрдЦ्рдп рд╡िрдХ्рд╖ेрдкों рдФрд░ рджुрдЦों рдХो рднोрдЧрддा рд░рд╣рддा рд╣ै।

рдЬрдмрдХि рджेрд╣рдзाрд░ी рд╡िрд╡ेрдХी рдордиुрд╖्рдп рддृрд╖्рдгा рдФрд░ рдЖрд╕рдХ्рддि рдХे рдЗрд╕ рджुрд░्рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеिрдд рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╕े рд╕्рд╡рдпं рдХो рд╡िрд▓рдЧ рдХрд░ рдХрд░्рддा рд╣ोрдХрд░ рднी рдЕрдкрдиे рдХो рдХрд░्рддा рдирд╣ीं рд╕рдордЭрддा - рдФрд░ рд╕्рд╡рд╕्рде рд░рд╣рддा рд╣ै - рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рд╕ाрдХ्рд╖ी рд╕्рд╡рд░ुрдк рдоें рд╕्рдеिрдд рд░рд╣рдиा рд╣ी рдоुрдХ्рддि рд╣ै

рдоाрди рдФрд░ рдЕрдкрдоाрди рдоें рд╕рдо рд░рд╣рдиा рдЬ्рдЮाрдиी рдкुрд░ुрд╖ рдХा рд▓рдХ्рд╖рдг рд╣ै। рдЕрдкрдиे рджिрд╡्рдп рд╕्рд╡рд░ूрдк рдоें рджृрдв़ рдиिрд╖्рдаा рдк्рд░ाрдк्рдд рдХिрдпा рд╣ुрдЖ рдкुрд░ुрд╖ рдЬीрд╡рди рд╕े рднрдпрднीрдд рдирд╣ीं рд╣ोрддा। рдХ्рдпोंрдХि рдЬрдЧрдд् рдХी рдУрд░ рджेрдЦрдиे рдХा рдЙрд╕рдХा рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг рдЕрдЬ्рдЮाрдиिрдпों рд╕े рд╕рд░्рд╡рдеा рднिрди्рди рд╣ोрддा рд╣ै। рдЬीрд╡рди рдХा рдЕрд╣ंрдХाрд░ рдХेрди्рдж्рд░िрдд рдоूрд▓्рдпांрдХрди рд╣рдоें рдоाрди рдФрд░ рдЕрдкрдоाрди рдХो рдХ्рд░рдорд╢ рдЙрдкाрджेрдп (рд╕्рд╡ीрдХाрд░्рдп) рдФрд░ рд╣ेрдп (рдд्рдпाрдЬ्рдп) рдоाрдирдиे рдХो рдмाрдз्рдп рдХрд░рддा рд╣ै।

рдЬो рджेрд╣рдзाрд░ी рдкुрд░ुрд╖ рдЕрд╣ंрдХाрд░ рдХे рд╕्рддрд░ рд╕े рдКंрдЪा рдЙрда рдЧрдпा рд╣ै рдЙрд╕े рджोрдиों рд╣ी рд╕рдоाрди рд╣ैं рдХांрдЯो рдХे рдоुрдХुрдЯ рдХा рдЙрддрдиा рд╣ी рд╕्рд╡ाрдЧрдд рд╣ै рдЬिрддрдиा рдЧुрд▓ाрдм рдХे рдлूрд▓ों рдХे рдоुрдХुрдЯ рдХा। рд╡ैрд╕े рд╣ी рдЖрдд्рдоैрдХрдд्рд╡ рдЬ्рдЮाрди рдк्рд░ाрдк्рдд рдкुрд░ुрд╖ рднी рдХिрд╕ी рд╕े рдоिрдд्рд░рддा рдпा рд╢рдд्рд░ुрддा рдирд╣ीं рд░рдЦрддा। рддрдеाрдкि рдЕрди्рдп рд▓ोрдЧ рдЙрд╕рд╕े рдЕрд╡рд╢्рдп рд╣ी рдоिрдд्рд░ рдпा рд╢рдд्рд░ु рднाрд╡ рд░рдЦ рд╕рдХрддे рд╣ैं, рдХिрди्рддु рд╡рд╣ рджोрдиों рдХे рдк्рд░рддि рд╕рдоाрди рднाрд╡ рд╕े рд░рд╣рддा рд╣ै। рдЖрдд्рдоाрдиुрднрд╡ рдХी рджृрд╖्рдЯि рд╕े рдЬ्рдЮाрдиी рдкुрд░ुрд╖ рдЬाрдирддा рд╣ै рд╡े рд╕рдм рдоैं рд╣ी рд╣ूँ।

рд╕рд░्рд╡ाрд░рдо्рдн рдкрд░िрдд्рдпाрдЧी рдЖрд░ंрдн рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै рдХрд░्рдо। рдЗрд╕рдХा рдЕрд░्рде рдпрд╣ рдирд╣ीं рд╣ुрдЖ рдХि рдд्рд░िрдЧुрдгाрддीрдд рдкुрд░ुрд╖ рдХ्рд░िрдпाрд╢ूрди्рдп рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕рдХा рдЕрднिрдк्рд░ाрдп рдпрд╣ рд╣ै рдХि рдЙрд╕े рдЕрдкрдиे рдХрд░्рдоों рдоें рди рдХрд░्рддृрдд्рд╡ рдХा рдЕрднिрдоाрди рд╣ोрддा рд╣ै рдФрд░ рди рд╕्рд╡ाрд░्рде рдХा। рдЖрд░рдо्рдн рд╢рдм्рдж рдоें рд╡े рд╕рдм рдХрд░्рдо рд╕рдоाрд╡िрд╖्рдЯ рд╣ैं рдЬो рдЕрдиेрдХ рд╡рд╕्рддुрдУं рдХे рдЕрд░्рдЬрди рдФрд░ рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рдХрд░рдиे рддрдеा рдЙрдирдкрд░ рдЕрдкрдиा рд╕्рд╡ाрдоिрдд्рдп рд╕्рдеाрдкिрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдпे рдЕрд╣ंрдХाрд░ рдФрд░ рд╕्рд╡ाрд░्рде рд╕े рдк्рд░ेрд░िрдд рд╣ोрддे рд╣ैं। рдЕрдЬ्рдЮाрдиी рдЬीрд╡ рдХे рд▓िрдпे рдпे рдХрд░्рдо рд╕्рд╡ाрднाрд╡िрд░्рдХ рд╣ैं।

рдЕрд╣ंрдХाрд░ рд░рд╣िрдд рдЖрдд्рдордЬ्рдЮाрдиी рдкुрд░ुрд╖ рдИрд╢्рд╡рд░ рд╕े рдЕрдиुрдк्рд░ाрдгिрдд рд╣ोрдХрд░ рдИрд╢्рд╡рд░ीрдп рдкुрд░ुрд╖ рдХे рд░ूрдк рдоें рдЗрд╕ рдЬрдЧрдд् рдоें рдХрд▓्рдпाрдгाрд░्рде рдХाрд░्рдп рдХрд░рддा рд╣ै। [SV рд╕े рдЕрдиुрдк्рд░ाрдгिрдд рд╣ोрдХрд░ - 'T' рдХा рджाрд╕ рдмрдирдХрд░ рд╕рддрдпुрдЧ рд╕्рдеाрдкрди рдХा рдХाрд░्рдп рдХрд░рддा рд╣ै।] рдЙрдкрд░्рдпुрдХ्рдд рд▓рдХ्рд╖рдгों рд╕े рдкुрд░ुрд╖ рдЧुрдгाрддीрдд рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै। рдПрдХ рдмाрд░ рдЖрдд्рдордЬ्рдЮाрди рдоें рдиिрд╖्рдаा рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░ рд▓ेрдиे рдкрд░ рдЪрд░िрдд्рд░ рдХे 24 рдЧुрдг рдЙрд╕рдХे рд╕्рд╡ाрднाрд╡िрдХ рд▓рдХ्рд╖рдг рдмрди рдЬाрдпेंрдЧे рдЬो рд╕्рд╡рд╕ंрд╡ेрдж्рдп рд╣ोрддे рд╣ैं।

рдЕрд░्рдЬुрди рдХा рддीрд╕рд░ा рдк्рд░рд╢्рди рдеा рдХि - рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╡рд╣ рддीрдиों рдЧुрдгों рд╕े рдЕрддीрдд рд╣ोрддा рд╣ै рдЗрд╕рдХा рдЙрдд्рддрд░ рджेрддे рд╣ुрдпे рднрдЧрд╡ाрди् рдХрд╣рддे рд╣ैं।

рдоां рдЪ рдпोрд╜рд╡्рдпрднिрдЪाрд░ेрдг рднрдХ्рддिрдпोрдЧेрди рд╕ेрд╡рддे।
рд╕ рдЧुрдгाрди्рд╕рдорддीрдд्рдпैрддाрди् рдм्рд░рд╣्рдорднूрдпाрдп рдХрд▓्рдкрддे।।14.26।।

।।14.26।। рдЬो рдкुрд░ुрд╖ рдЕрд╡्рдпрднिрдЪाрд░ी рднрдХ्рддिрдпोрдЧ рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдоेрд░ी рд╕ेрд╡ा рдЕрд░्рдеाрдд् рдЙрдкाрд╕рдиा рдХрд░рддा рд╣ै, рд╡рд╣ рдЗрди рддीрдиों рдЧुрдгों рдХे рдЕрддीрдд рд╣ोрдХрд░ рдм्рд░рд╣्рдо рдмрдирдиे рдХे рд▓िрдпे рдпोрдЧ्рдп рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै।।

рдпрд╣ рд╕рдд्рдп рд╣ै рдХि рдЕрд╡рддाрд░ рд╡рд░िрд╖्рда рд╢्рд░ीрд░ाрдордХृрд╖्рдг (рдкрд░рдоाрдд्рдоा) рдХा рдЕрдЦрдг्рдб рдЪिрди्рддрди рдПрдХ рд╕рдоाрди рдиिрд╖्рдаा рдПрд╡ं рдк्рд░рдЦрд░рддा рдХे рд╕ाрде рд╕ंрднрд╡ рдирд╣ीं рд╣ोрддा рд╣ै। рдЬिрд╕ рд╕्рдеिрддि рдоें рдЖрдЬ рд╣рдо рдЕрдкрдиे рдХो рдкाрддे рд╣ैं рдЙрд╕рдоें рдпрд╣ рд╕ाрд░्рдорде्рдп рдирд╣ीं рд╣ै рдХि рдорди рдХो рджीрд░्рдШрдХाрд▓ рддрдХ рдз्рдпाрдиाрдн्рдпाрд╕ рдоें рд╕्рдеिрд░ рдХрд░ рд╕рдХें। рд╕ाрдзрдХों рдХी рдЗрд╕ рдЕрдХ्рд╖рдорддा рдХो рдЬाрдирддे рд╣ुрдпे рднрдЧрд╡ाрди् рдПрдХ рдЙрдкाрдп рдмрддाрддे рд╣ैं- рдЬिрд╕рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд╣рдо рджीрд░्рдШрдХाрд▓ рддрдХ рдИрд╢्рд╡рд░ рдХा рд╕्рдорд░рдг рдмрдиाрдпे рд░рдЦ рд╕рдХрддे рд╣ैं। рдФрд░ рд╡рд╣ рдЙрдкाрдп рд╣ै рд╕ेрд╡ा। рдИрд╢्рд╡рд░ाрд░्рдкрдг рдХी рднाрд╡рдиा рд╕े рдХिрдП рдЧрдП рд╕ेрд╡ा рдХрд░्рдо рдИрд╢्рд╡рд░ рдХी рдкूрдЬा (рдпрдЬ्рдЮ) рдмрди рдЬाрддे рд╣ैं। рдЗрд╕рд╕े рд╕्рдкрд╖्рдЯ рд╣ोрддा рд╣ै рдХि рдХेрд╡рд▓ рдоूрд░्рддिрдкूрдЬा, рдпा рднрдЬрди рд╣ी рдкрд░्рдпाрдк्рдд рдирд╣ीं рд╣ै। рдЧीрддाрдЪाрд░्рдп рдХी рдЕрдкрдиे рднрдХ्рддों рд╕े рдпрд╣ рдЕрдкेрдХ्рд╖ा рд╣ै рдХि рд╡े рдЕрдкрдиे рдзрд░्рдо рдХो рдХेрд╡рд▓ рдкूрдЬा рдХे рдХрдорд░े рдпा рдорди्рджिрд░ों рдоें рд╣ी рд╕ीрдоिрдд рди рд░рдЦें। рдЙрди्рд╣ें рдЪाрд╣िрдпे рдХि рд╡े рдЕрдкрдиे рджैрдиिрдХ рдЬीрд╡рди рдХाрд░्рдп рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдФрд░ рд▓ोрдЧों рдХे рд╕ाрде рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдоें рднी рдзрд░्рдо рдХा рдЕрдиुрд╕рд░рдг рдХрд░ें

рдЬो рдЕрд╡्рдпрднिрдЪाрд░ी рднрдХ्рддिрдпोрдЧ рд╕े рдоेрд░ी рд╕ेрд╡ा рдХрд░рддा рд╣ै - рдЕрд░्рдеाрдд 'Be and Make' рдХा рдк्рд░рдЪाрд░ рдк्рд░рд╕ाрд░ -рдХрд░рддा рд╣ै рдиिрд╖्рдХाрдо рдХрд░рдиे рд╕े рдЙрд╕рдХी рдЪिрдд्рдд рд╢ुрдж्рдзि рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै !] рдХ्рдпोंрдХि рд╣рдоाрд░ा рд╕рдо्рдкूрд░्рдг рд╕्рд╡рднाрд╡ рд╣рдоाрд░े рд╡िрдЪाрд░ों рд╕े рдкोрд╖िрдд рд╣ोрддा рд╣ै। рдк्рд░िрдп рд╡рд╕्рддु (рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдХे рдЧुрд░ु ) рдоें рд╣рдоाрд░ा рдорди рд╕рд╣рдЬрддा рд╕े рд░рдорддा рд╣ै-рд╡िрдЪाрд░ рддрдеा рдорди рдпрд╣ рдиिрдпрдо рд╣ै। рдИрд╢्рд╡рд░ (рдкрд░рдорд╣ंрд╕ ) рд╕े рдкрд░рдо рдк्рд░ीрддि рднрдХ्рддि рдХрд╣рд▓ाрддी рд╣ै। рдЗрд╕рд▓िрдпे рдПрдХाрдЧ्рд░ рдЪिрдд्рдд рд╕े рдЖрдд्рдоा рдХे рдЕрдирди्рддрд╕्рд╡рд░ूрдк рдХा рдЪिрди्рддрди рдХрд░рдиे рд╕े рдкрд░िрдЪ्рдЫिрди्рди рдирд╢्рд╡рд░ рдЕрд╣ंрдХाрд░ рдХी рд╕рдоाрдк्рддि рдФрд░ рд╕्рд╡рд╕्рд╡рд░ूрдк рдоें рд╕्рдеिрддि рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै।

рдЕрдЦрдг्рдб рдИрд╢्рд╡рд░ рд╕्рдорд░рдг рддрдеा рд╕ेрд╡ा-рд╕ाрдзрдиा рдорди рдХे рд╡िрдХ्рд╖ेрдкों рдХो рджूрд░ рдХрд░рдХे рдЙрд╕े рдз्рдпाрди рдХी рд╕ूрдХ्рд╖्рдорддрд░ рд╕ाрдзрдиा рдХे рдпोрдЧ्рдп рдмрдиा рджेрддी рд╣ै। рддрдорд╕ рдФрд░ рд░рдЬрд╕ рдХी рдоाрдд्рд░ा рдШрдЯрддी рдЬाрддी рд╣ै рдФрд░ рдЙрд╕ी рдЕрдиुрдкाрдд рдоें рд╕рдд्рдд्рд╡рдЧुрдг рдк्рд░рд╡ृрдж्рдз рд╣ोрддा рдЬाрддा рд╣ै। рдРрд╕ा рд╕рдд्рдд्рд╡рдЧुрдг рдк्рд░рдзाрди рд╕ाрдзрдХ рдз्рдпाрди рдХी рд╕ाрдзрдиा рдХे рдпोрдЧ्рдп рдмрди рдЬाрддा рд╣ै। рдРрд╕े рд╕ाрдзрдХ рд╕े рдЖрдд्рдоाрдиुрднूрддि рджूрд░ рдирд╣ीं рд░рд╣рддी।рдЙрдд्рддрдо рдЕрдзिрдХाрд░ी рдм्рд░рд╣्рдорд╕्рд╡рд░ूрдк рдХा рдЕрдиुрднрд╡ рдХрд░ рд╕्рд╡рдпं рдм्рд░рд╣्рдо рдмрди рдЬाрддा рд╣ै। рдЬैрд╕े рд╕्рд╡рдк्рдирдж्рд░рд╖्рдЯा рдЬाрдЧрдиे рдкрд░ рд╕्рд╡рдпं рд╣ी рдЬाрдЧ्рд░рдд рдкुрд░ुрд╖ рдмрдирддा рд╣ै। рдпрд╣ рд╕ाрдзрдХ рд╕्рд╡рдпं рдм्рд░рд╣्рдо рдХैрд╕े рдмрдирддा рдмрдирддा рд╣ै рд╕ुрдиो-

рдм्рд░рд╣्рдордгो рд╣ि рдк्рд░рддिрд╖्рдаाрд╜рд╣рдордоृрддрд╕्рдпाрд╡्рдпрдпрд╕्рдп рдЪ। рд╢ाрд╢्рд╡рддрд╕्рдп рдЪ рдзрд░्рдорд╕्рдп рд╕ुрдЦрд╕्рдпैрдХाрди्рддिрдХрд╕्рдп рдЪ।।14.27।। ।।14.27।। рдХ्рдпोंрдХि рдоैं рдЕрдоृрдд, рдЕрд╡्рдпрдп, рдм्рд░рд╣्рдо, рд╢ाрд╢्рд╡рдд рдзрд░्рдо рдФрд░ рдРрдХाрди्рддिрдХ рдЕрд░्рдеाрдд् рдкाрд░рдоाрд░्рдеिрдХ рд╕ुрдЦ рдХी рдк्рд░рддिрд╖्рдаा рд╣ूँ।।

рднрдХ्рддिрдпोрдЧ рддрдеा рдЙрд╕рдХे рдкрд░рдо рд▓рдХ्рд╖्рдп рдХा рд╡рд░्рдгрди рдХрд░рддे рд╣ुрдпे рднрдЧрд╡ाрди् рд╢्рд░ीрдХृрд╖्рдг рдиे рдХрд╣ा рдеा рддрдд्рдкрд╢्рдЪाрдд् рддुрдо рдоुрдЭрдоें рд╣ी рдиिрд╡ाрд╕ рдХрд░ोрдЧे। рдИрд╢्рд╡рд░ рдХे рдк्рд░рддि рдЕрдкрдиे рдк्рд░ेрдо рд╕े рдк्рд░ेрд░рдгा рдкाрдХрд░ рднрдХ्рдд рдЕрдкрдиे рднिрди्рди рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡ рдХो рд╡िрд╕्рдоृрдд рдХрд░рдХे рдЕрдкрдиे рдз्рдпेрдп рдкрд░рдоाрдд्рдоा рдХे рд╕ाрде рд▓ीрди рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рдкूрд░्рд╡ рдХे рд╢्рд▓ोрдХ рдоें рднрдЧрд╡ाрди् рдиे рдХрд╣ा рдеा рдХि рдЕрд╡्рдпрднिрдЪाрд░ी рднрдХ्рддिрдпोрдЧ рд╕े рдЙрдирдХी рд╕ेрд╡ा рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ा рд╕ाрдзрдХ рдЕрдиाрдд्рдо рдЙрдкाрдзिрдпों рдХे рд╕ाрде рдХे рдЕрдкрдиे рддाрджाрдд्рдо्рдп рд╕े рд╢рдиै рд╢рдиै рдоुрдХ्рдд рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै

рдЬिрд╕ рдоाрдд्рд░ा рдоें рдЕрд╣ंрдХाрд░ рд╕рдоाрдк्рдд рд╣ोрддा рд╣ै рдЙрд╕ी рдоाрдд्рд░ा рдоें рдЕрди्рддрд░्рдиिрд╣िрдд рджिрд╡्рдпрддा рдЕрднिрд╡्рдпрдХ्рдд рд╣ोрддी рд╣ै। рдЬैрд╕े рдЬैрд╕े рдиिрдж्рд░ा рдХा рдЖрд╡ेрд╢ рдмрдв़рддा рдЬाрддा рд╣ै рд╡ैрд╕े-рд╡ैрд╕े рдордиुрд╖्рдп рдЬाрдЧ्рд░рдд рдЕрд╡рд╕्рдеा рд╕े рджूрд░ рд╣ोрддा рд╣ुрдЖ рдиिрдж्рд░ा рдХी рд╢ाрди्рдд рд╕्рдеिрддि рдоें рд▓ीрди рд╣ाेрддा рдЬाрддा рд╣ैрдЕрдиुрднрд╡ рдХे рдПрдХ рд╕्рддрд░ рдХो рдд्рдпाрдЧрдиे рдХा рдЕрд░्рде рд╣ी рджूрд╕рд░े рдЕрдиुрднрд╡ рдоें рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдХрд░рдиा рд╣ै। рдХोрд▓рдХाрддा рд╕े рдкрд╢्рдЪिрдо рджिрд╢ा рдоें рд╣рдЯрдиा -рдмрдиाрд░рд╕ рдХे рдиिрдХрдЯ рдкрд╣ुंрдЪрдиा।

рдШрдЯाрдХाрд╢ рд╣ी рдорд╣ाрдХाрд╢ рд╣ै - рдоैं рдм्рд░рд╣्рдо рдХी рдк्рд░рддिрд╖्рдаा рд╣ूँ : рдк्рд░рддिрд╖्рдаा рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै рдЬिрд╕рдоें рд╡рд╕्рддु рдХी рд╕्рдеिрддि рд╣ोрддी рд╣ै ; рдХ्рдпोंрдХि рдЕрдоृрдд рдФрд░ рдЕрд╡्рдпрдп рдм्рд░рд╣्рдо рдХी рдк्рд░рддिрд╖्рдаा рдоैं рд╣ूँ рдЕрдд рдоैं рдк्рд░рдд्рдпрдЧाрдд्рдоा рд╣ूँ। рдпрд╣ рдк्рд░рдд्рдпाрдЧाрдд्рдоा рд╣ी рдкрд░рдоाрдд्рдоा рдЕрд░्рдеाрдд् рднूрдд рдоाрдд्рд░ рдХी рдЖрдд्рдоा рд╣ै, рдРрд╕ा рд╕рдо्рдпрдХ् рдЬ्рдЮाрди рд╕े рдиिрд╢्рдЪिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдЬिрд╕ рд╢рдХ्рддि рд╕े рдм्рд░рд╣्рдо рдЕрдкрдиे рднрдХ्рддों рдкрд░ рдЕрдиुрдЧ्рд░рд╣ рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдпे рдк्рд░рд╡ृрдд्рдд рд╣ोрддा рд╣ै, рд╡рд╣ рд╢рдХ्рддि рдм्рд░рд╣्рдо рд╣ी рд╣ै рдЬो рдоैं рд╣ूँрдпрд╣ाँ рд╢рдХ्рддि (рдоाँ рд╕ाрд░рджा) рд╢рдм्рдж рд╕े рд╢рдХ्рддिрдоाрди рдИрд╢्рд╡рд░ (рдаाрдХुрд░ рджेрд╡) рд▓рдХ्рд╖िрдд рд╣ै। рдЗрд╕рдХा рдЕрднिрдк्рд░ाрдп рдпрд╣ рд╣ै рдХि рдиिрд░्рдЧुрдг рдм्рд░рд╣्рдо рд╣ी рдоाрдпा рд╢рдХ्рддि рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдИрд╢्рд╡рд░ рдХे рд░ूрдк рдоें [рдЕрд╡рддाрд░ рд╡рд░िрд╖्рда рдкрд░рдорд╣ंрд╕ рд╢्рд░ीрд░ाрдордХृрд╖्рдг рд░ूрдк рдоें ] рднрдХ्рддों рдкрд░ рдЕрдиुрдЧ्рд░рд╣ рдХрд░рддा рд╣ै।рдЕрдерд╡ा рдм्рд░рд╣्рдо рд╢рдм्рдж рд╕े рд╕рдЧुрдг рд╕ोрдкाрдзिрдХ рдм्рд░рд╣्рдо рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै рдЬिрд╕рдХी рдк्рд░рддिрд╖्рдаा рдиिрд░ुрдкाрдзिрдХ рдм्рд░рд╣्рдо рдоैं рд╣ी рд╣ूँ। рдк्рд░рдХृрддि рдФрд░ рд╕ोрдкाрдзिрдХ рдм्рд░рд╣्рдо рдХी рдк्рд░рддिрд╖्рдаा рдиिрд░ुрдкाрдзिрдХ рдЪैрддрди्рдп рдм्рд░рд╣्рдо рд╣ै рдЬो рдЗрди рджोрдиों рдХो рд╣ी рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рдХрд░рддा рд╣ै। рдЕрдд рд╡рд╕्рддुрдд рдиिрд░्рд╡िрдХрд▓्рдк, рдЕрдоृрдд, рдЕрд╡्рдпрдп, рдЕрдиिрд░्рд╡рдЪрдиीрдп рдЖрдирди्рджрд╕्рд╡рд░ूрдк рдм्рд░рд╣्рдо рдоैं рд╣ूँ। рдЕрдм рдпрд╣ рд╕्рдкрд╖्рдЯ рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै рдХि рд╕ाрдзрди рд╕рдкрди्рди рдЙрдд्рддрдо рдЕрдзिрдХाрд░ी рднрдЧрд╡ाрди् рд╢्рд░ीрдХृрд╖्рдг рдХे рдХрдердиाрдиुрд╕ाрд░ рдоेрд░े рд╕्рд╡рд░ूрдк рдХो рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддा рд╣ै। рдФрд░ рдоैं рдм्рд░рд╣्рдо рд╣ूँ, рдЗрд╕рд▓िрдпे рд╡рд╣ рд╕ाрдзрдХ рдм्рд░рд╣्рдо рд╣ी рдмрди рдЬाрддा рд╣ै।

рдЬो рдЪैрддрди्рдп рд╕ाрдзрдХ рдХे рд╣ृрджрдп рдоें рдЖрдд्рдоा рдХे рднाрд╡ рд╕े рд╕्рдеिрдд рд╣ै рд╡рд╣ी рд╕рд░्рд╡рдд्рд░ рд╕рдоाрди рд░ूрдк рд╕े рд╡्рдпाрдк्рдд рдЕрдоृрдд, рдЕрд╡्рдпрдп, рдиिрдд्рдп, рдЖрдирди्рджрд╕्рд╡рд░ूрдк рддрдд्рдд्рд╡ рдм्рд░рд╣्рдо рд╣ै। рдЖрдд्рдоा рдХी рдкрд╣िрдЪाрди рд╣ी рд╡िрд╢्рд╡ाрдзिрд╖्рдаाрди рдЕрдирди्рдд рдм्рд░рд╣्рдо рдХी рдЕрдиुрднूрддि рд╣ै। рдШрдЯ рдЙрдкाрдзि рдХी рджृрд╖्рдЯि рд╕े рдЙрд╕рд╕े рдЕрд╡рдЪ्рдЫिрди्рди рдЖрдХाрд╢ (рдШрдЯाрдХाрд╢) рдмाрд╣्рдп рд╕рд░्рд╡рд╡्рдпाрдкी рдЖрдХाрд╢ рд╕े рднिрди्рди рдк्рд░рддीрдд рд╣ोрддा рд╣ै рдкрд░рди्рддु рдЙрдкाрдзि рдХे рдЕрднाрд╡ рдоें рд╡рд╣ рдШрдЯाрдХाрд╢ рд╣ी рдорд╣ाрдХाрд╢ рдмрди рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░ рдПрдХ рджेрд╣ рдХी рдЙрдкाрдзि рд╕े рдЪैрддрди्рдп рддрдд्рдд्рд╡ рдХो рдЖрдд्рдоा рдХрд╣рддे рд╣ैं, рдХिрди्рддु рд╡рд╕्рддुрдд рд╡рд╣ी рдЕрдирди्рдд рдм्рд░рд╣्рдо рд╣ै। рдпрд╣ рдм्рд░рд╣्рдо рдЕрдоृрдд рдФрд░ рдЕрд╡्рдпрдп, рдиिрдд्рдп рдФрд░ рдЖрдирди्рджрд╕्рд╡рд░ूрдк рд╣ै।

=========

рд╢ुрдХाрд╖्рдЯрдХрдо् : рдд्рд░िрдЧुрдгाрддीрдд рдоाрд░्рдЧ рдкрд░ рд╡िрдЪрд░рдиे рд╡ाрд▓े рдорд╣ाрдкुрд░ुрд╖ рдХे рд▓िрдпे рдХ्рдпा рд╡िрдзि рдФрд░ рдХ्рдпा рдиिрд╖ेрдз рд╣ै ?

(рдорди्рджाрдХ्рд░ाрди्рддा рдЫрди्рдж ।)

     рднेрджाрднेрджो рд╕рдкрджि рдЧрд▓िрддौ рдкुрдг्рдпрдкाрдкे рд╡िрд╢ीрд░्рдгे

         рдоाрдпाрдоोрд╣ौ рдХ्рд╖рдпрдоुрдкрдЧрддौ рдирд╖्рдЯрд╕рди्рджेрд╣рд╡ृрдд्рддेः ।

     рд╢рдм्рджाрддीрддं рдд्рд░िрдЧुрдгрд░рд╣िрддं рдк्рд░ाрдк्рдп рддрдд्рдд्рд╡ाрд╡рдмोрдзं

         рдиिрд╕्рдд्рд░ैрдЧुрдг्рдпे рдкрдеिрд╡िрдЪрд░рддः рдХोрд╡िрдзिः рдХोрдиिрд╖ेрдзः ॥ рез॥

рд╢рдм्рдж рд╕े рдкрд░े рдФрд░ рддीрдиों рдЧुрдгों рд╕े рд░рд╣िрдд рддрдд्рдд्рд╡ рдХा рдмोрдз рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рдиे рд╕े рдЬिрд╕рдХी рд╕рди्рджेрд╣ рд╡ृрдд्рддि рдирд╖्рдЯ рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै, рд╕рд░्рд╡ рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рд╕ंрд╢рдп рджूрд░ рд╣ो рдЬाрддे рд╣ैं, рдЙрд╕рдоें рд╕े рднेрдж рдЕрднेрдж рдХा рд╡िрдЪाрд░ рддрдд्рдХ्рд╖рдг рдЬाрддा рд░рд╣рддा рд╣ै, рдЙрд╕рдХे рдкुрдг्рдп рдкाрдк рдирд╖्рдЯ рд╣ो рдЬाрддे рд╣ैं, рдоाрдпा рдоोрд╣ рдХा рдХ्рд╖рдп рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै, рдЬो рддीрдиों рдЧुрдгों рд╕े рд░рд╣िрдд рдоाрд░्рдЧ рдоें рд╡िрдЪрд░рдиे рд╡ाрд▓ा рд╣ै, рдЙрд╕рдХो рд╡िрдзि рдХ्рдпा рдФрд░ рдиिрд╖ेрдз рдХ्рдпा, рдЙрд╕рдХे рд▓िрдпे рд╡िрдзि рдФрд░ рдиिрд╖ेрдз рджोрдиों рдирд╣ीं рд╣ैं।

рдпрдж्рд╡ाрдд्рдоाрдиं рд╕рдХрд▓рд╡рдкुрд╖ाрдоेрдХрдорди्рддрд░्рдмрд╣िрд╕्рдеं

         рдж्рд░рд╖्рдЯ्рд╡ा рдкूрд░्рдгं рд╕्рд╡рдоिрд╡рд╕рддрддं рд╕рд░्рд╡рднाрдг्рдбрд╕्рдердоेрдХрдо् ।

     рдиाрди्рдпрдд्рдХाрд░्рдпं рдХिрдордкि рдЪ рддрддः рдХाрд░рдгाрдж् рднिрди्рдирд░ूрдк

         рдиिрд╕्рдд्рд░ैрдЧुрдг्рдпे рдкрдеिрд╡िрдЪрд░рддः рдХोрд╡िрдзिः рдХोрдиिрд╖ेрдзः ॥ реи॥

рдЬिрд╕рдиे рд╕рдм рд╢рд░ीрд░ों рдоें рднीрддрд░ рдФрд░ рдмाрд╣рд░ рд╕्рдеिрдд, рдЕрдкрдиे рд╣ी рд╕рдоाрди рд╕рджा рд╕рдм рдЬрдЧрдд् рд░ूрдкी рднाрдг्рдб рдоें рд╕्рдеिрдд, рдПрдХ, рдкूрд░्рдг рдЖрдд्рдоा рдХो рджेрдЦ рд▓िрдпा рд╣ै, рдЙрд╕рдХे рд▓िрдпे рдЙрд╕ рдкрд░рдоाрдд्рдоा рд░ूрдкी рдХाрд░рдг рдХे рд╕िрд╡ाрдп рджूрд╕рд░ा рдХाрд░्рдп рдХुрдЫ рднी рдирд╣ीं рд╣ै । рдЬो рддीрдиों рдЧुрдгों рд╕े рд░рд╣िрдд рдоाрд░्рдЧ рдоें рд╡िрдЪрд░рдиे рд╡ाрд▓ा рд╣ै, рдЙрд╕рдХे рд▓िрдпे рд╡िрдзि рдХ्рдпा рдФрд░ рдиिрд╖ेрдз рдХ्рдпा -- рджोрдиों рд╣ी рдирд╣ीं рд╣ैं ।  

рд╣ेрдо्рдиः рдХाрд░्рдпं рд╣ुрддрд╡рд╣рдЧрддं рд╣ेрдордоेрд╡ेрддि рдпрдж्рд╡рдд्

         рдХ्рд╖ीрд░े рдХ्рд╖ीрд░ं рд╕рдорд░рд╕рддрдпा рддोрдпрдоेрд╡ाрдо्рдмु рдордз्рдпे ।

     рдПрд╡ं рд╕рд░्рд╡ं рд╕рдорд░рд╕рддрдпा рдд्рд╡рдо्рдкрджं рддрдд्рдкрджाрд░्рдеे

         рдиिрд╕्рдд्рд░ैрдЧुрдг्рдпे рдкрдеिрд╡िрдЪрд░рддः рдХोрд╡िрдзिः рдХोрдиिрд╖ेрдзः ॥ рей।

рдЬैрд╕े рд╕ुрд╡рд░्рдг рдХी рдмрдиी рд╣ुрдИ рдЪीрдЬ рдЕрдЧ्рдиि рдоे рдбाрд▓рдиे рд╕े рд╕ुрд╡рд░्рдг рд╣ी рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै।  рдЬैрд╕े рджूрдз рджूрдз рдоें рдбाрд▓рдиे рд╕े рдПрдХ рд░рд╕ рд╣ोрдиे рд╕े рджूрдз рд╣ी рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै।  рдЬैрд╕े рдЬрд▓ рдЬрд▓ рдоे рдбाрд▓рдиे рд╕े рдЬрд▓ рд╣ी рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░ рд╕рдм рдд्рд╡рдо्рдкрдж--рдЬीрд╡ рддрдд्рдкрджाрд░्рде--рдИрд╢्рд╡рд░-рдм्рд░рд╣्рдо рдоें рд╕рдоाрди рд░рд╕рдд्рд╡ рдХे рдХाрд░рдг рдм्рд░рд╣्рдо рд╣ी рд╣ोрддा рд╣ै । рдЬो рддीрдиों рдЧुрдгों рд╕े рд░рд╣िрдд рдоाрд░्рдЧ рдоें рд╡िрдЪрд░рдиे рд╡ाрд▓ा рд╣ै, рдЙрд╕рдХे рд▓िрдпे рд╡िрдзि рдХ्рдпा рдФрд░ рдиिрд╖ेрдз рдХ्рдпा---рджोрдиों рд╣ी рдирд╣ीं рд╣ैं । 

рдпрд╕्рдоिрди्рд╡िрд╢्рд╡ं рд╕рдХрд▓рднुрд╡рдиं рд╕ाрдорд░рд╕्рдпैрдХрднूрддं

         рдЙрд░्рд╡ीрдд्рдпाрдкोрд╜рдирд▓рдордиिрд▓рдЦं рдЬीрд╡рдоेрд╡рдЩ्рдХ्рд░рдоेрдг ।

     рдпрдд्рдХ्рд╖ाрд░ाрдм्рдзौ рд╕рдорд░рд╕рддрдпा рд╕ैрди्рдзрд╡ैрдХрдд्рд╡рднूрддं

         рдиिрд╕्рдд्рд░ैрдЧुрдг्рдпे рдкрдеिрд╡िрдЪрд░рддः рдХोрд╡िрдзिः рдХोрдиिрд╖ेрдзः ॥ рек॥

рдЬैрд╕े рд╕рдоुрдж्рд░ рдЦाрд░ी рд╣ै, рдРрд╕े рд╣ी рдирдордХ рднी рдЦाрд░ी рд╣ै, рдЗрд╕рд▓िрдпे рдЦाрд░ीрдкрди рджोрдиों рдоें рд╕рдоाрди рд╣ोрдиे рд╕े рдирдордХ рд╕рдоुрдж्рд░ рд░ूрдк рд╣ी рд╣ै।  рдЗрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░ рдЗрд╕ (рдм्рд░рд╣्рдо) рдоें рд╕рдм рднुрд╡рди рддрдеा рдкृрдеिрд╡ी, рдЬрд▓, рд╡ाрдпु,рдЕрдЧ्рдиि рдФрд░ рдЖрдХाрд╢ рддрдеा рдЬीрд╡ рдПрдХ рд░рд╕рдд्рд╡ рдХे рдХाрд░рдг рдПрдХ рдм्рд░рд╣्рдо рд╣ी рд╣ै । рдЬो рддीрдиों рдЧुрдгों рд╕े рд░рд╣िрдд рдоाрд░्рдЧ рдоे рд╡िрдЪрд░рдиे рд╡ाрд▓ा рд╣ै рдЙрд╕рдХो рд╡िрдзि рдХ्рдпा рдФрд░ рдиिрд╖ेрдз рдХ्рдпा - рдХोрдИ рдирд╣ी । 

     рдпрдж्рд╡рди्рдирдж्рдпोрджрдзिрд╕рдорд░рд╕ौ рд╕ाрдЧрд░рдд्рд╡ं рд╣्рдпрд╡ाрдк्рддौ

         рддрдж्рд╡рдЬ्рдЬीрд╡ाрд▓рдпрдкрд░िрдЧрддौ рд╕ाрдорд░рд╕्рдпैрдХ рднूрддाः ।

     рднेрджाрддीрддं рдкрд░िрд▓рдпрдЧрддं рд╕рдЪ्рдЪिрджाрдирди्рджрд░ूрдкं

         рдиिрд╕्рдд्рд░ैрдЧुрдг्рдпे рдкрдеिрд╡िрдЪрд░рддः рдХोрд╡िрдзिः рдХोрдиिрд╖ेрдзः ॥ рел॥

рдЬैрд╕े рдирджी рд╕рдоुрдж्рд░ рдоें рдоिрд▓ рдХрд░ рдПрдХ рд░рд╕рдд्рд╡ рдХे рдХाрд░рдг рд╕рдоुрдж्рд░ рд░ूрдк рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै, рд╡ैрд╕े рд╣ी рджेрд╣ рдоे рд░рд╣ा рд╣ुрдЖ рдЬीрд╡ рдПрдХ рд░рд╕рдд्рд╡ рдХे рдХाрд░рдг рдПрдХ рдкрд░рдоाрдд्рдоा рд╣ी рд╣ै।  рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рднेрдж рд╕े рд░рд╣िрдд рд╕рд░्рд╡ाрди्рддрд░्рдпाрдоी рд╣ोрдиे рдХे рдХाрд░рдг рдХेрд╡рд▓ рдПрдХ рд╕рдЪ्рдЪिрджाрдирди्рдж рд░ूрдк рд╣ी рд╣ै । рдЬो рддीрдиोрдЧुрдгों рд╕े рд░рд╣िрдд рдоाрд░्рдЧ рдоें рд╡िрдЪрд░рдиे рд╡ाрд▓ा рд╣ै, рдЙрд╕рдХे рд▓िрдпे рд╡िрдзि рдХ्рдпा рдФрд░ рдиिрд╖ेрдз рдХ्рдпा - рджोрдиों рд╣ी рдирд╣ीं рд╣ैं । 

 рдж्рд░рд╖्рдЯ्рд╡ाрд╡ेрдж्рдпं рдкрд░рдордердкрджं рд╕्рд╡ाрдд्рдордмोрдзрд╕्рд╡рд░ूрдкं

         рдмुрдж्рдз्рдпाрдд्рдоाрдиं рд╕рдХрд▓рд╡рдкुрд╖ाрдоेрдХрдорди्рддрд░्рдмрд╣िрд╕्рдердо् ।

     рднूрдд्рд╡ा рдиिрдд्рдпं рд╕рджुрджिрддрддрдпा рд╕्рд╡рдк्рд░рдХाрд╢рд╕्рд╡рд░ूрдкं

         рдиिрд╕्рдд्рд░ैрдЧुрдг्рдпे рдкрдеिрд╡िрдЪрд░рддः рдХोрд╡िрдзिः рдХोрдиिрд╖ेрдзः ॥ рем॥

рдЬाрдирдиे рдпोрдЧ्рдп, рдкрд░рдордкрдж, рд╕्рд╡ाрдд्рдордмोрдз рд╕्рд╡рд░ूрдк рдФрд░ рд╕рдм рд╢рд░ीрд░ों рдХे рднीрддрд░ рдмाрд╣рд░ рдПрдХ рд╣ी рд╕्рдеिрдд рдЖрдд्рдоा рдХो рджेрдЦ рдХрд░ рдФрд░ рддрдд्рдд्рд╡ рдХे рдЙрджрдп рд╣ोрдиे рд╕े рд╕्рд╡рдк्рд░рдХाрд╢ рд╕्рд╡рд░ूрдк рд╣ोрдХрд░ рдЬो рддीрдиों рдЧुрдгों рд╕े рд░рд╣िрдд рдоाрд░्рдЧ рдоें рд╡िрдЪрд░рдиे рд╡ाрд▓ा рд╣ै, рдЙрд╕рдХो рд╡िрдзि рдХ्рдпा рдФрд░ рдиिрд╖ेрдз рдХ्рдпा - рдХोрдИ рдирд╣ीं рд╣ै । 

рдХाрд░्рдпाрдХाрд░्рдпे рдХिрдордкि рд╕рддрддं рдиैрд╡ рдХрд░्рддृрдд्рд╡рдорд╕्рддि

         рдЬीрд╡рди्рдоुрдХ्рддрд╕्рдеिрддिрд░рд╡рдЧрддो рджрдЧ्рдзрд╡рд╕्рдд्рд░ाрд╡рднाрд╕ः ।

     рдПрд╡ं рджेрд╣े рдк्рд░рд╡िрд▓рдпрдЧрддे рддिрд╖्рдардоाрдиो рд╡िрдпुрдХ्рддो

         рдиिрд╕्рдиैрдЧुрдг्рдпे рдкрдеिрд╡िрдЪрд░рддः рдХोрд╡िрдзि рдХोрдиिрд╖ेрдзः ॥ рен॥

рдЬिрд╕рдХा рдХाрд░्рдп рдЕрдХाрд░्рдп рдоें рдХрднी рдХुрдЫ рднी рдХрд░्рддृрдд्рд╡ рдирд╣ीं рд╣ै, рдЬिрд╕рдиे рдЬрд▓े рд╣ुрдП рдХрдкрдбों рдХे рд╕рдоाрди рд╕рдм рд╕ांрд╕ाрд░िрдХ рд╡ाрд╕рдиाрдУं рдХो рдЬрд▓ा рдХрд░ рдЬीрд╡рди्рдоुрдХ्рдд рд╕्рдеिрддि рдк्рд░ाрдк्рдд рдХी рд╣ै, рд╡рд╣ рд╢рд░ीрд░ рдоें рд░рд╣рддे рд╣ुрдП рднी рд╢рд░ीрд░ рд░рд╣िрдд рдХे рд╕рдоाрди рд╣ै । рдЬो рддीрдиों рдЧुрдгों рд╕े рд░рд╣िрдд рдоाрд░्рдЧ рдоें рд╡िрдЪрд░рдиे рд╡ाрд▓ा рд╣ै, рдЙрд╕рдХो рд╡िрдзि рдХ्рдпा рдФрд░ рдиिрдкेрдз рдХ्рдпा -- рджोрдиों рд╣ी рдирд╣ीं рд╣ै । 

рдХрд╕्рдоाрдд्рдХोрд╣ं рдХिрдордкि рдЪ рднрд╡ाрди्рдХोрд╜рдпрдордд्рд░рдк्рд░рдкрдЮ्рдЪः

         рд╕्рд╡ं рд╕्рд╡ं рд╡ेрдж्рдпं рдЧрдЧрдирд╕рджृрд╢ं рдкूрд░्рдгрддрдд्рдд्рд╡рдк्рд░рдХाрд╢рдо् ।

     рдЖрдирди्рджाрдЦ्рдпं рд╕рдорд░рд╕рд╡рдиे рдмाрд╣्рдпрдорди्рддрд░्рд╡िрд╣ीрдиे

         рдиिрд╕्рдд्рд░ैрдЧुрдг्рдпे рдкрдеिрд╡िрдЪрд░рддः рдХोрд╡िрдзिः рдХोрдиिрд╖ेрдзः ॥ рео॥

рдоैं рдХौрди рд╣ूँ ?  рдоैं рдХ्рдпा рд╣ूँ ? рдЖрдк рдХ्рдпा рд╣ैं ? рдпрд╣ рдк्рд░рдкрдЮ्рдЪ рдХ्рдпा рд╣ै ? рдЬो рдПрдХрд░рд╕ рдм्рд░рд╣्рдо рд░ूрдк рд╡рди рдоें рднीрддрд░ рдФрд░ рдмाрд╣рд░ рдХे рднेрдж рд╕े рд░рд╣िрдд рдЖрдХाрд╢ рдХे рд╕рдоाрди рдЖрдирди्рдж рдиाрдордХ рд╕рд░्рд╡рд╡्рдпाрдкी рдкूрд░्рдг рддрдд्рдд्рд╡ рд╣ै, рд╡рд╣ рд╣ी рдЕрдкрдиा рдЖрдк рдЬाрдирдиे рдпोрдЧ्рдп рд╣ै, рдЬो рддीрдиों рдЧुрдгों рд╕े рд░рд╣िрдд рдоाрд░्рдЧ рдоे рд╡िрдЪрд░рдиे рд╡ाрд▓ा рд╣ै, рдЙрд╕рдХो рд╡िрдзि рдХ्рдпा рдФрд░ рдиिрд╖ेрдз рдХ्рдпा -- рджोрдиों рдоें рд╕े рдПрдХ рднी рдирд╣ीं । 

рдЗрддि рд╢ुрдХाрд╖्рдЯрдХं рд╕्рддोрдд्рд░ं рд╕рдо्рдкूрд░्рдгрдо् । 

рд╕рдорд░рде рдХрд╣ुँ рдирд╣िं рджोрд╖ु рдЧोрд╕ाрдИ। рд░рдмि рдкाрд╡рдХ рд╕ुрд░рд╕рд░ि рдХी рдиाрдИ।।

[рд╢्рд░ीрд░ाрдордЪрд░िрддрдоाрдирд╕ рез/ремрео/режрео ]

рдкрд░рдорд╕िрдж्рдзों рдХी рд╕्рдеिрддि  рддрд░्рдХों  рд╕े рдкрд░े рд╣ोрддी рд╣ै , рдЙрдирдХी рдмुрдж्рдзि  рдХрд╣ीं рднी рд▓िрдк्рдд рдирд╣ीं рд╣ोрддी рдПрд╡ं рдЙрдирдоें рдЕрд╣ंрдХृрдд рднाрд╡ рднी рдирд╣ीं рд╣ोрддा,  рдпрд╣ी рдХाрд░рдг рд╣ै рдХि  рдЗрд╕ рд╕्рдеिрддि рдХा рдорд╣ाрдд्рдоा рдпрджि рддीрдиों рд▓ोрдХों рдХा рд╣рдд्рдпाрд░ा рднी рд╣ो рддो рднी рд╡рд╣ рдХिрд╕ी рдХा рд╣рдд्рдпाрд░ा рдирд╣ीं рд╣ोрддा -

рдпрд╕्рдп рдиाрд╣рдЩ्рдХृрддो рднाрд╡ो рдмुрдж्рдзिрд░्рдпрд╕्рдп рди рд▓िрдк्рдпрддे ।

рд╣рдд्рд╡ाsрдкि рд╕ рдЗрдоांрд▓्рд▓ोрдХाрди् рди рд╣рди्рддि рди рдиिрдмрдж्рдз्рдпрддे ।।

[рд╢्рд░ीрдордж्рднрдЧрд╡рдж्рдЧीрддा  резрео/резрен  ]

===============   

 рдмрдЦрдиांрдЬी рдХी рдмाрдгीрдЙрдкрджेрд╢ рдЪेрддाрд╡рдиी॥ 

(рдЪौрд░ाрд╕ी рд▓ाрдЦ рдпोрдиिрдпों рдоें рд╕рд░्рд╡рд╢्рд░ेрд╖्рда рд╣ै рдордиुрд╖्рдп рдЬрди्рдо рд░ूрдкी рдХрд▓्рдкрд╡ृрдХ्рд╖ ।)

рдЧुрд░ рд╕िрдЦрдпौ рдм्рдпौрд╣ाрд░, рдк्рд░ाрдгी рд▓ाрд╣ौ рд▓ै ।

рд╣рд░ि рднрдЬि рдЙрддрд░ौ рдкाрд░, рд░े рдк्рд░ाрдгी рд▓ाрд╣ौ рд▓ै ॥рдЯेрдХ॥

рдпेрдХ рдкрд▓рдХ рдирд╣िं рдкाрдЗрдпे рд░े, рдзрд░рддी рдкрдЧ рдзрд░рддाँ ।

рдЬुрдЧ рд╣рдЯрд╡ाреЬौ рдЬाрдЗрд▓ौ рд░े, рдмाрд░ рди рдмीрдЦрд░рддाँ ॥

рдордиिрдЦ рдЬрдоाрд░ौ рджुрд▓рдн рддुрдо्рд╣ाрд░ौ, рдмाрд░ंрдмाрд░ рди рд╣ोрдЗ ।

рд░ाрдорднрдЬрди рдХрд░ि рд▓ाрд╣ौ рд▓ै рд░े, рдЬिрдиि рдЬाрдЗ рдкूंрдЬी рдЦोрдЗ ॥

рдкрд▓рдХ рдоाрд╣िं рдкрд▓рдЯै рд╕рджा рд░े, рдШреЬी рдШреЬाрд╡рд▓ि рдеाрдЗ ।

рдХिрд╕ौ рднрд░ोрд╕ौ рдХाрд▓्рд╣ि рдХौ, рдЖрд╡ рдШрдЯै рджिрди рдЬाрдЗ ॥

рд╣рд░ि рд╕ुрдоिрд░ीрдЬै рд╕ुрдХ्рд░िрдд рдХीрдЬै, рдЖрдиँрдж рдк्рд░ेрдо рдЕрдШाрдЗ ।

рдмрд╖рдиां рд╣рд░ि рднрдЬि рд▓ाрд╣ौ рд▓ै рдЬ्рдпूँ, рдХрд▓рддрд░ рдоूрд▓ рди рдЬाрдЗ ॥резреи॥

рдЧुрд░ = рд╢्рд░ोрдд्рд░िрдп = рдЕрдзीрддрд╡ेрдж рдФрд░ рдм्рд░рд╣्рдордиिрд╖्рда = рдм्рд░рд╣्рдо рдХी рдЕрдкрд░ोрдХ्рд╖ाрдиुрднूрддिрдпुрдХ्рдд । рд╕िрдЦрдпौ = рд╕िрдЦाрдпा рд╣ुрдЖ, рдмрддाрддा рд╣ुрдЖ । рдм्рдпौрд╣ाрд░ = рд╕ाрдзрдиाрдоाрд░्рдЧ । рд▓ाрд╣ौ = рд▓ाрдн । рдзрд░рддी рдкрдЧ рдзрд░рддाँ = рдЬрдм рдордиुрд╖्рдп рдорд░рдиे рд▓рдЧрддा рд╣ै, рддрдм рдЙрд╕े рдкрд▓ंрдЧ рд╕े рдЙрддाрд░ рдХा рдкृрдеिрд╡ी рдкрд░ рдмैрдаा рдЕрдерд╡ा рд╕ुрд▓ा рджेрддे рд╣ैं, рдпрд╣ाँ рдЙрд╕ी рдХा рд╕ंрдХेрдд рд╣ै । рд╣рдЯрд╡ाреЬौ = рд╕ाрдк्рддाрд╣िрдХ рдмाрдЬाрд░, рдпрд╣ाँ рд╕ौрд╡рд░्рд╖ीрдп рдЬीрд╡рди । рдЬुрдЧ = рдЬीрд╡рди । рдмीрдЦрд░рддाँ = рд╕िрдордЯрдиे рдоें । рдЬрдоाрд░ौ = рдЬीрд╡рди, рд╢рд░ीрд░ । рдЬिрдиि рдЬाрдЗ = рдордд рдЪрд▓ा рдЬा । рдШреЬी рдШреЬाрд╡рд▓ि = рдЬीрд╡рди рд░ूрдкी рдШреЬी рдХे рд╢्рд╡ाрд╕ рд░ूрдкी рдШреЬाрд╡рд▓ि рдХрдм рдеाрдЗ = рд╕्рдеिрд░ = рд░ुрдХ рдЬाрдпेंрдЧे, рдкрддा рдирд╣ीं । рдЖрд╡ = рдЖрдпु । рд╕ुрдХ्рд░िрдд = рджाрди-рдкुрдг्рдп, рдкрд░ोрдкрдХाрд░, рдЕрдкрдиे рдХрд░्рдоाрджि । рдЕрдШाрдЗ =рдиिрдордЧ्рди । рдХрд▓рддрд░ рдоूрд▓ = рдЪौрд░ाрд╕ी рд▓ाрдЦ рдпोрдиिрдпों рдоें рдоूрд▓ = рд╕рд░्рд╡рд╢्рд░ेрд╖्рда рд╣ै рдордиुрд╖्рдп рдЬрди्рдо рд░ूрдкी рдХрд▓्рдкрд╡ृрдХ्рд╖ ।

рдмрд╖рдиांрдЬी (рдмрдЦрдиांрдЬी) рдХा рдиाрдо рджाрджूрдкंрде рдоें “рдмрд╖рдиां рд╡िрд░рд╣ी” рд╣ै ।  рдпे рдХेрд╡рд▓ рд╡िрд░рд╣ рдХे рдкрдж рд╣ी рдирд╣ीं рдмрдиाрддे рдеे , рдмрд▓्рдХि рдЗрдирдХा рдЬीрд╡рди рднी рдкрд░рдоाрдд्рдо-рдЕрдоिрд▓рди-рдЬрди्рдп рд╡िрд░рд╣ рд╕े рд╕рд░ाрдмोрд░ рдеा рдЖрдд्рдоाрдиुрднूрддि рд╣ो рдЬाрдиे рдХे рдмाрдж  рднी рдЗрдирдХी рдк्рд░рдХृрддि рдирд╣ीं рдмрджрд▓ी рдФрд░ рдпे рдЖрдЬрди्рдо рд╡िрд░рд╣िрдгी рдЬैрд╕े рд╣ाрд▓ рдоें рд╣ी рд░рд╣े ।

    рдмрд╖рдиांрдЬी рдХрд╣рддे рд╣ैं, рдоेрд░े рдорди рдХे рдордиोрд░рдеों рдХो рдкूрд░्рдг рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдпे рд╣े рд░рдоैрдпा ! рдоेрд░े рдШрд░ рдоें рдкрдзाрд░ो ।рдмрд╖рдиांрдЬी рдиे рдпрд╣ рдЙрдкрдоा рдмрд╣ुрдд рд╣ी рд╕рдЯीрдХ рджी рд╣ै । рдХрд▓्рдкрд╡ृрдХ्рд╖ рд╕े рдЬो рдоांрдЧो, рд╡рд╣ी рдоिрд▓рддा рд╣ै । рдЕрдЪ्рдЫा рдпा рдмुрд░ा । рдРрд╕े рд╣ी рдордиुрд╖्рдп рдЬрди्рдо рд╕े рднрдЧрд╡рдд्рдк्рд░ाрдк्рддि рднी рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै рдФрд░ рд╡िрд╖рдпрднोрдЧों рдоें рд▓рдЧे рд░рд╣рдиे рд╕े рдирд░рдХों рдХी рднी рдк्рд░ाрдк्рддि рд╣ोрддी рд╣ै । ‘рдЖрдд्рдоैрд╡ рд╣्рдпाрдд्рдордиौ рдмंрдзुрд░ाрдд्рдоैрд╡ рд░िрдкुрд░ाрдд्рдордиः’ ॥рдЧीрддा рем/рел॥

рд╣े рдк्рд░ाрдгी ! рддुрдЭे рдм्рд░рд╣рдордиिрд╖्рда рдФрд░ рд╢्рд░ोрдд्рд░िрдп рдЧुрд░ु рдиे рдЬो рд╕ाрдзрдирдоाрд░्рдЧ рд╕िрдЦाрдпा рд╣ै, рдЙрд╕ी рдХा рдЖрд╢्рд░рдп рд▓ेрдХрд░ рдордиुрд╖्рдп рдЬрди्рдо рдкाрдиे рдХा рд▓ाрдн- рдИрд╢्рд╡рд░рд▓ाрдн рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░ । рд╣े рдк्рд░ाрдгी ! рд╣рд░ि рдХा рднрдЬрди-рдз्рдпाрди рдХрд░рдХे рдЬрди्рдо-рдорд░рдг рд░ूрдкी рд╕ंрд╕ाрд░-рд╕ाрдЧрд░ рдХे рдкाрд░ рдЪрд▓े рдЬा, рдЕрд╡рд╕рд░ рдХा рд▓ाрдн рд▓े ।

рдкृрдеिрд╡ी рдкрд░ рдкैрд░ рд░рдЦрддे рд╣ुрдП рддुрдЭे рдПрдХ рдХ्рд╖рдг рднी рдирд╣ीं рд▓рдЧेрдЧा рдХ्рдпोंрдХि рддेрд░े рдЬीрд╡рди рд░ूрдкी рдиिрд╢्рдЪिрдд рдХिрди्рддु рдЕрдЬ्рдЮाрдд рдЕрд╡рдзि рд╡ाрд▓े рдмाрдЬाрд░ рдХो рд╕िрдордЯрдиे рдоें рддрдиिрдХ рднी рд╕рдордп рдирд╣ीं рд▓рдЧेрдЧा ।

рддेрд░ा рдордиुрд╖्рдп рдпोрдиि рдХा рдЬрди्рдо рдЕрдд्рдпрди्рдд рджुрд░्рд▓рдн рд╣ै рдЬो рдмाрд░рдмाрд░ рдирд╣ीं рдоिрд▓рддा । рддू рд░ाрдордЬी рдХा рднрдЬрди рдХрд░рдХे рдордиुрд╖्рдп рдЬрди्рдо рдоिрд▓рдиे рдХे рдЕрд╡рд╕рд░ рдХा рд▓ाрдн рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░ рд▓े । рдЗрд╕ рдЕрдоूрд▓्рдп рдкूंрдЬी рдХो рдпोंрд╣ी рдордд рдЧँрд╡ाрдХрд░ рдЬा ।

рдПрдХ рдХ्рд╖рдг рдоें рд╣ी рд╕рдм рдХुрдЫ рдкрд▓рдЯ рдЬाрдпेрдЧा । (рдЬिрди्рд╣ें рддू рдЕрдкрдиा-рдЕрдкрдиा рдХрд╣рддा рд╣ै, рд╡े рдПрдХ рдХ्рд╖рдг рдоें рд╣ी рдкрд░ाрдпे рд╣ो рдЬाрдпेंрдЧे । рдЬैрд╕े рд╣ी рддू рд╢рд░ीрд░ рд╕े рдиिрдХрд▓ेрдЧा, рддेрд░े рдЕрдкрдиे рд╣ी рддेрд░े рдЗрд╕ рд╢рд░ीрд░ рдХो рдПрдХ рдХ्рд╖рдг рднी рдШрд░ рдоें рд░рдЦрдиा рдмрд░्рджाрд╢्рдд рдирд╣ीं рдХрд░ेंрдЧे ।) рдЬीрд╡рди рдХे рд╢्рд╡ाрд╕ рд╕्рдеिрд░ рд╣ो рдЬाрдпेंрдЧे (рддू рдорд░ рдЬाрдпेрдЧा рдЕрд░्рдеाрдд् рд╢рд░ीрд░ рдХो рдЫोрдбрдХрд░ рддू рдЪрд▓ा рдЬाрдпेрдЧा) рдЖрдпु рджिрдиों рджिрди рдШрдЯрддी рдЬा рд░рд╣ी рд╣ै, рдХрд▓ рдЖрдпेрдЧा рдХि рдирд╣ीं, рдЗрд╕рдХा рдХ्рдпा рднрд░ोрд╕ा !

рдЕрддः рд╣рд░ि рдХा рд╕्рдорд░рдг рдз्рдпाрди рдХрд░, рд╕ुрдХृрдд = рдЕрдЪ्рдЫे рдХрд░्рдо рдХрд░ рдФрд░ рдкрд░рдоाрдд्рдоा рдХे рдк्рд░ेрдоाрдирди्рдж рдоें рдиिрдордЧ्рди рд╣ो рдЬा । рдмрд╖рдиांрдЬी рдХрд╣рддे рд╣ैं, рд╣рд░ि рдХा рднрдЬрди-рд╕्рдорд░рдг рдХрд░рдХे рдордиुрд╖्рдп рдЬीрд╡рди рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рдиे рдХा рд▓ाрдн рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░ рд▓े рддाрдХि рдордиुрд╖्рдп рдЬрди्рдо рд░ूрдкी рдХрд▓्рдкрд╡ृрдХ्рд╖ाрдд्рдордХ рдкूंрдЬी рд╡्рдпрд░्рде рди рдЬा рд╕рдХे ॥резреи॥

рдПрдХ рдмाрд░ рдПрдХ рдХाрдЬी рдиे рдмрдЦрдиांрдЬी рд╕े рдкूрдЫा - рдкрд░рдоाрдд्рдоा (рдИрд╢्рд╡рд░) рдиे рдпрд╣ рд╕ृрд╖्рдЯि рдХिрд╕ рд╕рдордп рд░рдЪी ? рдЗрд╕рдХा рдмрдЦрдиांрдЬी рдиे рдЙрдд्рддрд░ рджेрддे рд╣ुрдП рдХрд╣ा - рдЬрдм рдЪेрддрдиा рд╕рдо्рдкूрд░्рдг рдк्рд░рдХृрддि рдХे рд╕ंрдкрд░्рдХ рдоें рдЖрддी рд╣ै, рддो рд╕рдд्рд╡рдЧुрдг рдмрдв़рддा рд╣ै рд╕рдд्рд╡рдЧुрдг рдХो рдЖрдиंрдж рдХा рд╕्рд╡рд░ूрдк рдоाрдиा рдЧрдпा рд╣ै, рдЗрд╕рд▓िрдП рдпрд╣ рд╕рд╣ी рд╣ै рдХि- "рдПрдХोрд╜рд╣рдо् рдмрд╣ुрд╕्рдпाрдо" рдпрд╣ рд╕ृрд╖्рдЯि рддрднी рд╣ोрддी рд╣ै рдЬрдм рдЖрдирди्рдж рдХा рдЖрдзिрдХ्рдп рд╣ोрддा рд╣े। When consciousness comes in contact with the whole of nature, the Sattva Guna increases. Sattva Guna is considered to be the form of bliss, so it is correct that- “Eko aham bahusyam”. This happens only when there is an excess of bliss.]

рдмрд╣рд╡ो рдЧुрд░рд╡ो рд▓ोрдХे рд╢िрд╖्рдпрд╡िрдд्рддрдкрд╣ाрд░рдХाः

рдХ्рд╡рдЪिрддु рддрдд्рд░ рджृрд╢्рдпрди्рддे рд╢िрд╖्рдпрдЪिрдд्рддाрдкрд╣ाрд░рдХाः

рдЬрдЧрдд рдоें рдЕрдиेрдХ рдЧुрд░ु рд╢िрд╖्рдп рдХा рд╡िрдд्рдд рд╣рд░рдг рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рд╣ोрддे рд╣ैं; рдкрд░ंрддु, рд╢िрд╖्рдп рдХा рдЪिрдд्рдд рд╣рд░рдг рдХрд░рдиेрд╡ाрд▓े рдЧुрд░ु (рдоाрдЦрдирдЪोрд░ рдЧुрд░ु - рдирд╡рдиीрд╣рд░рдг рдоुрдЦोрдкाрдз्рдпाрдп рдЬैрд╕ा)  рд╢ाрдпрдж рд╣ी рджिрдЦाрдИ рджेрддे рд╣ैं ।


===============  

"рдЖрди्рджुрд▓ H.C.E рд╕्рдХूрд▓-1841" :

рдЗрд╕ рд╕ंрд╕्рдеा рдХा рдЖрджрд░्рд╢ рд╡ाрдХ्рдп рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдХी рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдЙрдХ्рддि рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ै рдХि - рдзрд░्рдо/рд╢िрдХ्рд╖ा/рд╕рдлрд▓рддा рдХा рд░рд╣рд╕्рдп рд╕िрдж्рдзांрддों рдоें рдирд╣ीं, рдмрд▓्рдХि рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдоें рдиिрд╣िрдд рд╣ै। рдЕрдЪ्рдЫा рдмрдирдиा рдФрд░ рдЕрдЪ्рдЫा рдХрд░рдиा рд╣ी рдзрд░्рдо/рдЕрд░्рдеाрдд рд╢िрдХ्рд╖ा рдХा рд╕ाрд░ рд╣ै!"

["рдзрд░्рдо рдХा рд░рд╣рд╕्рдп рдЖрдЪрд░рдг рд╕े (рдЖрдЪाрд░्рдпрджेрд╡ рдХे рдЖрдЪрд░рдг рд╕े) рдЬाрдиा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै , рд╡्рдпрд░्рде рдХे рдорддрд╡ाрджों рд╕े рдирд╣ीं। рднрд▓ा рдмрдирдиा рддрдеा рднрд▓ाрдИ рдХрд░рдиा - рдЗрд╕рдоें рд╣ी рд╕рдордЧ्рд░ рдзрд░्рдо рдиिрд╣िрдд рд╣ै। рдЬो рдХेрд╡рд▓ 'рдк्рд░рднु ,рдк्рд░рднु ' рдХी рд░рдЯ рд▓рдЧाрддा рд╣ै, рд╡рд╣ рдирд╣ीं, рдХिрди्рддु рдЬो рдЙрд╕ рдкрд░рдо् рдкिрддा рдХी рдЗрдЪ्рдЫाрдиुрд╕ाрд░ рдХाрд░्рдп рдХрд░рддा рд╣ै।" (рдЕрд░्рдеाрдд рдЬो рдордиुрд╖्рдп рдХी рдИрд╢्рд╡рд░рднाрд╡ рд╕े рд╕ेрд╡ा рдХрд░рддा рд╣ै।/ рдкрдд्рд░ा 1-58/30 рдЕрдк्рд░ैрд▓, 1891 рдХो рд▓ाрд▓ा рдЧोрд╡िрди्рдж рд╕рд╣ाрдп рдХो рд▓िрдЦिрдд рдкрдд्рд░) 

[рдЗрд╕ рд╕ंрд╕ाрд░рд░ूрдк рдирд░рдХрдХुрдг्рдб рдоें рдПрдХ рджिрди рдХे рд▓िрдП рднी рдХिрд╕ी рд╡्рдпрдХ्рддि рдЪिрдд्рдд рдоें рдеोреЬा рд╕ा рдЖрдирди्рдж рдФрд░ рд╢ांрддि рдк्рд░рджाрди рдХी рдЬा рд╕рдХे рддो рдЙрддрдиा рд╣ी рд╕рдд्рдп рд╣ै, рдЖрдЬрди्рдо рдоैं рддो рдпрд╣ी рджेрдЦ рд░рд╣ा рд╣ूँ - рдмाрдХी рд╕рдм рдХुрдЫ рд╡्рдпрд░्рде рдХी рдХрд▓्рдкрдиाрдпें рд╣ैं। (рдкрдд्рд░ा -2,312-18 рдлрд░рд╡рд░ी, 1902 рдХो рд╕्рд╡ाрдоी рдм्рд░рд╣्рдоाрдирди्рдж рдХो рд▓िрдЦिрдд-рд░ाрдордмाрдмू рдХी рдмेрдЯी рд╣ाрд▓ рдоें рд╡िрдзрд╡ा рд╣ुрдИ рдеी рд╡िрд╖рдп рдкрд░- рдкрдд्рд░।) ] "      

рдзрд░्рдо (рд╢िрдХ्рд╖ा рдпा рд╕рдлрд▓рддा) рдХा рд░рд╣рд╕्рдп рд╕िрдж्рдзांрддों рдоें рдирд╣ीं, рдмрд▓्рдХि рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдоें рдиिрд╣िрдд рд╣ै। рдЕрдЪ्рдЫा рдмрдирдиा рдФрд░ рдЕрдЪ्рдЫा рдХрд░рдиा - рдпрд╣ी рд╕ंрдкूрд░्рдг рдзрд░्рдо рд╣ै - рдЕрд░्рдеाрдд рдпрд╣ी рд╢िрдХ्рд╖ा рдпा рд╕рдлрд▓рддा рдХा рд░рд╣рд╕्рдп рднी рд╣ै !"

" рддुрдо рдХिрд╕ी рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рдирд╣ीं рдХрд░ рд╕рдХрддे, рддुрдо्рд╣ें рдХेрд╡рд▓ рд╕ेрд╡ा рдХा рдЕрдзिрдХाрд░ рд╣ै। рдк्рд░рднु рдХे рд╕рди्рддाрди рдХी -рдпрджि рднाрдЧ्рдпрд╡ाрди рд╣ो рддो -рд╕्рд╡рдпं рдк्рд░рднु рдХी рд╕ेрд╡ा рдХрд░ो। рдпрджि рдИрд╢्рд╡рд░ рдХे рдЕрдиुрдЧ्рд░рд╣ рд╕े рдЙрд╕рдХी рдХिрд╕ी рд╕рди्рддाрди рдХी рд╕ेрд╡ा рдХрд░ рд╕рдХोрдЧे рддो рддुрдо рдзрди्рдп рд╣ो рдЬाрдУрдЧे। рддुрдо рдзрди्рдп рд╣ो рдХ्рдпोंрдХि рд╕ेрд╡ा рдХрд░рдиे рдХा рдЕрдзिрдХाрд░ рддुрдордХो рдоिрд▓ा рд╣ै рдФрд░ рджूрд╕рд░ों рдХो рдирд╣ीं рдоिрд▓ा। рдпрд╣ рд╕ेрд╡ा рддुрдо्рд╣ाрд░े рд▓िрдП рдкूрдЬा рддुрд▓्рдп рд╣ै। " 

" рдоैंрдиे рдЗрддрдиी рддрдкрд╕्рдпा рдХрд░рдХे рдпрд╣ी рд╕ाрд░ рд╕рдордЭा рд╣ै рдХि рдЬीрд╡ -рдЬीрд╡ рдоें рд╡े рдЕрдзिрд╖्рдаिрдд рд╣ैं ; рдЗрд╕рдХे рдЕрддिрд░िрдХ्рдд рдИрд╢्рд╡рд░ рдФрд░ рдХुрдЫ рднी рдирд╣ीं рд╣ै। рдЬो рдЬीрд╡ों рдХे рдк्рд░рддि рджрдпा рдХрд░рддा рд╣ै , рд╡рд╣ी рд╡्рдпрдХ्рддि рдИрд╢्рд╡рд░ рдХी рд╕ेрд╡ा рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ै। " 

рд╕рдд्рдп рдХी рдХрд╕ौрдЯी рдкрд░ рдХрд╕ा рд╣ुрдЖ рд╕्рд╡рд░्рдгिрдо рд╕ूрдд्рд░ :  " рдЬिрд╕ рдХिрд╕ी рд╡рд╕्рддु рд╕े рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ , рдоाрдирд╕िрдХ рдпा рд╢ाрд░ीрд░िрдХ рджुрд░्рдмрд▓рддा рдЙрдд्рдкрди्рди рд╣ो , рдЙрд╕े рдкैрд░ рдХी рдЕँрдЧुрд▓िрдпों рд╕े рднी рдордд рдЫुрдУ। -рд╡рд╣ рд╕рдд्рдп рдирд╣ीं рд╣ै ! рдордиुрд╖्рдп рдоें рдЬो рдЕрдирди्рдд рд╢рдХ्рддि (рдбिрд╡िрдиिрдЯी) рдЕंрддрд░्рдиिрд╣िрдд рд╣ै - рдЙрд╕рдХी рдЕрднिрд╡्рдпрдХ्рддि рдзрд░्рдо /рд╢िрдХ्рд╖ा рд╣ै। рдЕрд╕ीрдо рд╢рдХ्рддि рдХा рд╕्рдк्рд░िंрдЧ рдЕрдкрдиे рдХो рдлैрд▓ा рд░рд╣ा рд╣ै। ... рдпрд╣ी рдордиुрд╖्рдп рдХा , рдзрд░्рдо/рд╢िрдХ्рд╖ा рдХा  рд╕рдн्рдпрддा рдпा рдк्рд░рдЧрддि рдХा рдЗрддिрд╣ाрд╕। "  

[рд╕ाрднाрд░ https://www.hindisamay.com/content/11832/1/]

рд╣рд░ рдзрд░्рдо рдоें рдкाрдпा рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ा рд╕्рд╡рд░्рдгिрдо рд╕ूрдд्рд░ (The golden formula found in every Religion ):

рд╢्рд░ूрдпрддां рдзрд░्рдорд╕рд░्рд╡рд╕्рд╡ं рд╢्рд░ुрдд्рд╡ा рдЪैрд╡ाрд╡рдзाрд░्рдпрддाрдо्।   

рдЖрдд्рдорди: рдк्рд░рддिрдХूрд▓ाрдиि рдкрд░ेрд╖ां рди рд╕рдоाрдЪрд░ेрдд।  

“рдЬो рддुрдо рдирд╣ीं рдЪाрд╣рддे рдХि рддुрдо्рд╣ाрд░े рд╕ाрде рдХिрдпा рдЬाрдП, рд╡рд╣ рджूрд╕рд░ों рдХे рд╕ाрде рдордд рдХрд░ो।”

[рдЬीрд╡рди рдоें рд╢्рд░ृंрдЧाрд░ , рдХाрдо- рд╕ुрдЦ рддрдеा рд╕ंрддाрди рдк्рд░рдЬрдирди рдХा рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рдФрд░ рдорд╣рдд्рдкрдкूрд░्рдг рд╕्рдеाрди рд╣ै । рдЗрд╕ीрд▓िрдП рдРрд╕े рдк्рд░рд╕ंрдЧों рдХा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рд╣ोрддे рд╣ी рдЕрд╢्рд▓ीрд▓ рд╣ै , рдЕрд╢्рд▓ीрд▓ рд╣ै рдЪिрд▓्рд▓ाрдиे рд▓рдЧрдиा рдЕрдкрдиी рдкाрдЦрдг्рдбрд╡ृрдд्рддि рдХा рдкрд░िрдЪрдп рджेрдиा рд╣ै। рд╡िрд╢ेрд╖ рд░ूрдк рд╕े рддрдм , рдЬрдм рдХि рдРрд╕ा рд╢ोрд░ рдордЪाрдиेрд╡ाрд▓े рд▓ोрдЧ рдЕрдкрдиे рд╡ैрдпрдХ्рддिрдХ рдЬीрд╡рди рдоें рдПрдХрджрдо рдзрд░्рдоाрдд्рдоा , рдЬिрддेрди्рдж्рд░िрдп рдФрд░ рдЬीрд╡рдирдоुрдХ्рдд рди рд╣ों।  рдкрд░рди्рддु рдРрд╕े рд▓ोрдЧ рд╕рдоाрдЬ рдоें рд╕рджा рд░рд╣े рд╣ैं рдФрд░ рдЗрд╕ рдмाрдд рдХी рднी рдХोрдИ рд╕рдо्рднाрд╡рдиा рдирд╣ीं рд╣ै рдХि рдХोрдИ рдРрд╕ा рд╕рдордп рдЖрдПрдЧा рдЬрдм рд╕рдоाрдЬ рдоें рдРрд╕े рдкाрдЦंрдбिрдпों рдХा рдПрдХрджрдо рдЕрднाрд╡ рд╣ो рдЬाрдП । 

==========

" рдЬрдм рд╣рдо рддрдд्рд╡рд╡िрдЬ्рдЮाрди (metaphysics) рдХा рдЕрдз्рдпрди рдХрд░рддे рд╣ैं рддो рд╣рдоें рдпрд╣ рдЬ्рдЮाрди рд╣ोрддा рд╣ै рдХि рд╕рдо्рдкूрд░्рдг рд╡िрд╢्рд╡ рдПрдХ рд╣ै। рджेрд╣, рдорди рдФрд░ (рд╣्рд░рджрдп ) рдЖрдд्рдоा рдЕрд▓рдЧ рдЕрд▓рдЧ рдирд╣ीं рд╣ै। рдПрдХ рд╣ी рдЕрдиेрдХ рдмрди рдЧрдпा рд╣ै। рд╡िрд╢्рд╡ рдПрдХ рд╣ै, рдЕрд▓рдЧ рдЕрд▓рдЧ рджृрд╖्рдЯिрдХोрдгों рд╕े рджेрдЦे рдЬाрдиे рдХे рдХाрд░рдг рд╡िрднिрди्рди рдк्рд░рддीрдд рд╣ोрддा рд╣ै। [рдЕрдкрдиे рдХो рд╢рд░ीрд░ (M/F) рдоाрдирдиे рд╕े рднोрдЧ рдХे рд╕िрд╡ा рдХुрдЫ рдирдЬрд░ рдирд╣ीं рдЖрдпेрдЧा।] 'рдоैं рд╢рд░ीрд░ рд╣ूँ ', рдЗрд╕ рднाрд╡рдиा рд╕े рдЬрдм рддुрдо рдЕрдкрдиी рдУрд░ рджेрдЦрддे рд╣ो, рддो 'рдоैं рдорди рднी рд╣ूँ', рдпрд╣ рднूрд▓ рдЬाрддे рд╣ो। рдФрд░ рдЬрдм рддुрдо рдЕрдкрдиे рдХो рдордиोрд░ूрдк рджेрдЦрдиे рд▓рдЧрддे рд╣ो, рддो рддुрдо्рд╣ें рдЕрдкрдиे рд╢рд░ीрд░ рддрдд्рд╡ рдХी рд╡िрд╕्рдоृрддि рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै। рд╡िрдж्рдпрдоाрди рд╡рд╕्рддु рдХेрд╡рд▓ рдПрдХ рд╣ै рдФрд░ рд╡рд╣ рддुрдо рд╣ो। рд╡рд╣ рддुрдо्рд╣ें рдпा рддो рдЬреЬ рд╢рд░ीрд░ рдФрд░ рдорди рдпा рдЖрдд्рдоा рдХे рд░ूрдк рдоें рджिрдЦ рд╕рдХрддी рд╣ै। рдЬрди्рдо,рдЬीрд╡рди, рдорд░рдг, рдпे рд╕рдм рдн्рд░рдо рдоाрдд्рд░ рд╣ैं। рди рдХोрдИ рдХрднी рдорд░рддा рд╣ै рдФрд░ рди рдХोрдИ рдХрднी рдЬрди्рдо рд▓ेрддा рд╣ै, рдХेрд╡рд▓ рдордиुрд╖्рдп рдПрдХ рд╕्рдеिрддि рд╕े рджूрд╕рд░ी рд╕्рдеिрддि рдоें рдЪрд▓ा рдЬाрддा рд╣ै।" 

" рдордиुрд╖्рдп рдПрдХ рдЕрд╕ीрдо рд╡ृрдд्рдд рд╣ै, рдЬिрд╕рдХी рдкрд░िрдзि рдХрд╣ीं рднी рдирд╣ीं рд╣ै, рд▓ेрдХिрди рдЬिрд╕рдХा рдХेрди्рдж्рд░ рдПрдХ рд╕्рдеाрди рдоें рдиिрд╢्рдЪिрдд рд╣ै। рдФрд░ рдкрд░рдоेрд╢्рд╡рд░ рдПрдХ рдРрд╕ा рдЕрд╕ीрдо рд╡ृрдд्рдд рд╣ै, рдЬिрд╕рдХी рдкрд░िрдзि рдХрд╣ीं рднी рдирд╣ीं рд╣ै, рдкрд░рди्рддु рдЬिрд╕рдХा рдХेंрдж्рд░ рд╕рд░्рд╡рдд्рд░ рд╣ै। рд╡рд╣ рд╕рдм рд╣ाрдеों рдж्рд╡ाрд░ा рдХाрдо рдХрд░рддा рд╣ै, рд╕рдм рдкैрд░ों рдж्рд╡ाрд░ा рдЪрд▓рддा рд╣ै, рд╕рдм рд╢рд░ीрд░ों рдж्рд╡ाрд░ा рд╕ांрд╕ рд▓ेрддा рд╣ै, рд╕рдм рдЬीрд╡ों рдоें рд╡ाрд╕ рдХрд░рддा рд╣ै, рд╕рдм рдоुрдЦों рдж्рд╡ाрд░ा рдмोрд▓рддा рд╣ै рдФрд░ рд╕рдм рдорд╕्рддिрд╖्рдХ рдж्рд╡ाрд░ा рд╡िрдЪाрд░ рдХрд░рддा рд╣ै। рдпрджि рдордиुрд╖्рдп рдЖрдд्рдордЪेрддрдиा рдХो рдЕрдиंрддрдЧुрдиी рдХрд░ рд▓े рдФрд░ рдЙрд╕рдХा рдЕрдиुрднрд╡ рд╕рд░्рд╡рдд्рд░ рдХрд░े, рддो рд╡рд╣ рдИрд╢्рд╡рд░-рд░ूрдк рдмрди рд╕рдХрддा рд╣ै рдФрд░ рдкूрд░े рд╡िрд╢्рд╡ рдкрд░ рдЕрдкрдиा рдЕрдзिрдХाрд░ рдЪрд▓ा рд╕рдХрддा рд╣ै।  рд╕рдд्рд╕्рд╡рд░ूрдк рдЕрдж्рд╡िрддीрдп рд╡िрд╢्рд╡рдЪैрддрди्рдп (рдоाँ рдЬрдЧрджрдо्рдмा рдХे рдоाрддृрд╣ृрджрдп рдХे рд╕рд░्рд╡рд╡्рдпाрдкी рд╡िрд░ाрдЯ рдоैं ?) рдХे рд╕ाрде рдоाрдирд╡ рдХे рд╕ीрдоाрдмрдж्рдз рдЪैрддрди्рдп рдХा (рд╡्рдпрд╖्рдЯि рдЕрд╣ं ?) рдЕрднेрджрдд्рд╡рд▓ाрдн (Oneness рдХी рдЕрдиुрднूрддि) рд╣ी рдЬीрд╡рди рдХा рд▓рдХ्рд╖्рдп рд╣ै। рдЗрд╕рд▓िрдП рдЪैрддрди्рдп рдХा рдЬ्рдЮाрди рдХрд░ рд▓ेрдиा рдкрд░рдоाрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै। ('рдХ्рд░िрдпाрдд्рдордХ рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХрддा рдкрд░ рд╕ंрдХेрдд' (3 /117- 118-119) 

 [There is only one thing, that you are; you can see it either as matter or body — or you can see it as mind or spirit. Birth, life, and death are but old superstitions. None was ever born, none will ever die; one changes one's position — that is all.... Man is an infinite circle whose circumference is nowhere, but the centre is located in one spot; and God is an infinite circle whose circumference is nowhere, but whose centre is everywhere. He works through all hands, sees through all eyes, walks on all feet, breathes through all bodies, lives in all life, speaks through every mouth, and thinks through every brain. Man can become like God and acquire control over the whole universe if he multiplies infinitely his centre of self-consciousness. Consciousness, therefore, is the chief thing to understand. " /Hints on Practical Spirituality(Eng :2/24) 

рдЕрдж्рд╡ैрдд рд╡ेрджांрдд рд╕े рднिрди्рди рдЬिрддрдиे рджрд░्рд╢рди рд╣ै, рд╡े (рд╢ूрди्рдпрд╡ाрдж рднी) рдоाрдпा рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдЗрди्рдж्рд░рдЬाрд▓, рдЕрд╕рдд्, рдн्рд░рдо,рд╕्рд╡рдк्рди,рд░рд╣рд╕्рдп рдФрд░ рдоोрд╣ рдХे рдЕрд░्рде рдоें рдХрд░рддे рд╣ैं। рдХिрди्рддु рдЕрдж्рд╡ैрдд рд╡ेрджांрдд рдЗрди рдЕрд░्рдеों рдоें рдоाрдпा рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдирд╣ीं рдХрд░рддा। рдм्рд░рд╣्рдо рдкूрд░ी рдм्рд░рд╣्рдоाрдг्рдб рдХी рдЪेрддрдиा рдХा рдк्рд░рддीрдХ рд╣ै . рдпрд╣ рд╕िрдиेрдоा рдХे рдЙрд╕ рдкрд░рджे рдХी рддрд░рд╣ рд╣ै , рдЬो рд╣рдоेрд╢ा рд╕िрдиेрдоा рд╣ाрд▓ рдоें рд╕्рдеिрд░ рд╣ोрддा рд╣ै . рдЗрд╕ рдкрд░рджे рдкрд░ рдк्рд░рддिрджिрди рдЕрдиेрдХ рдЬрдЧрдд ( рдЪрд▓рдЪिрдд्рд░ ) рдмрдирддे рд░рд╣рддे рд╣ैं। рдЗрд╕ рдоें рд╣рдоें рд╣ीрд░ो (рджेрд╡рддा), рд╡िрд▓ेрди (рд░ाрдХ्рд╖рд╕) рднी рджीрдЦрддे рд╣ैं, рдЙрдирдХे рдХृрдд्рдпों рдкрд░ рд╣рдо рднाрд╡ुрдХ рднी рд╣ोрддे рд╣ैं , рдХुрдЫ рд╕рдордп рдХे рд▓िрдП рд╣рдо рдЙрд╕ी рджुрдиिрдпा рдоें рдЦो рдЬाрддे рд╣ैं। рддो рдкрд░рджे рдкрд░ рдЬो рд▓рдЧाрддाрд░ рдмрджрд▓ рд░рд╣ा рд╣ै , рд╡рд╣ рдоाрдпा рдпा рдЬрдЧрдд рд╣ै рд▓ेрдХिрди рдЕрдЧрд░ рд╣рдо рдЙрд╕े рдЫूрдиे рдХी рдХोрд╢िрд╢ рдХрд░ें рддो рд╣рдоाрд░ा рд╣ाрде рдкрд░рджे рдХो рд╣ी рдЫुрдПрдЧा рди рдХि рдХिрд╕ी рд╡्рдпрдХ्рддि рдпा рдкेреЬ рдкौрдзे рдХो рдЬो рджिрдЦрддा рдк्рд░рддीрдд рд╣ोрддा рд╣ै।  рддो рдпрд╣ рд╣ो рдЧрдпा рдм्рд░рд╣्рдо рд╕рдд्рдпрдо , рдЬрдЧрдд рдоिрде्рдпा।  

рд╣рдоें рдм्рд░рд╣्рдо рджिрдЦрддा рдХ्рдпों рдирд╣ीं рд╣ै ?

рдХ्рдпोंрдХि рд╡рд╣ рдоाрдпा (рдлिрд▓्рдо) рд╕े рдЖрдЪ्рдЫाрджिрдд рд╣ै , рдЬैрд╕े рд╣ी рдлिрд▓्рдо рд╕рдоाрдк्рдд рд╣ोрдЧी , рдкрд░्рджा рд╣ी рджिрдЦेрдЧा рдХ्рдпोंрдХि рд╡рд╣ी рдПрдХ рд╕рдиाрддрди рд╕рдд्рдп рд╣ै , реЮिрд▓्рдоें рдЖрддी рдЬाрддी рд░рд╣рддी рд╣ैं .

рд╣िрд░рдг्рдпрдордпेрди рдкाрдд्рд░ेрдг рд╕рдд्рдпрд╕्рдпाрдкिрд╣िрддं рдоुрдЦрдо् ।

рддрдд्рдд्рд╡ं рдкूрд╖рди्рди рдЕрдкाрд╡ृрдгु рд╕рдд्рдп-рдзрд░्рдоाрдп рджृрд╖्рдЯрдпे।।

- рдИрд╢ाрд╡ाрд╕्рдпोрдкрдиिрд╖рдж

рд╕ोрдиे рдХी рдеाрд▓ी (рд╣िрд░рдг्рдпрдордп рдкाрдд्рд░) рд╕े рд╕рдд्рдп рдХा рдоुрдЦ рдврдХा рд╣ुрдЖ рд╣ै рдФрд░ рд╣рдо рд▓ोрдЧ рд╕ोрдиे рдХे рдШрдб़े рдкрд░ рд╣ी рдк्рд░рд▓ोрднिрдд рд╣ोрдХрд░, рдЙрд╕ी рдоें рд╕ंрддुрд╖्рдЯ рд╣ो рдЧрдпे рд╣ैं। рдХिрди्рддु рдЙрд╕ рд╕ोрдиे рдХे рдШрдб़े рдХे рдЕंрджрд░ рд╣ी рд╡рд╣ рдкрд░рдо рд╕рдд्рдп ( рдм्рд░рд╣्рдо) рд╣ै ।

рд▓ेрдХिрди рдХुрдЫ рд▓ोрдЧ рдЖрджि рд╢ंрдХрд░ाрдЪाрд░्рдп рдХी рддрд░рд╣ , рдлिрд▓्рдо рджेрдЦрддे рд╣ुрдП рднी рдпрд╣ рдЬाрдирддे рд╣ैं рдХि реЮिрд▓्рдо ( рдЬрдЧрдд ) рдПрдХ рдХрд▓्рдкрдиा рд╣ै рд╕рдд्рдп рдирд╣ीं рдЬिрд╕े рдПрдХ рдиिрд░्рджेрд╢рдХ рдиे рдмрдиाрдпा рд╣ै। рд╡े рд▓ोрдЧ рд╣ी рдЕрдж्рд╡ैрддрд╡ाрджी рд╣ैं .

рдм्рд░рд╣्рдоाрдг्рдб рдХी рд╕ृрд╖्рдЯि рдХा рдХाрд░рдг рдХौрди рд╣ै ? рдХिрд╕ी рднी рдХाрд░्рдп рдХे рдЕрдиेрдХ рдХाрд░рдг рд╣ोрддे рд╣ैं । рдЬैрд╕े рдиिрдоिрдд्рдд рдХाрд░рдг, рдЙрдкाрджाрди рдХाрд░рдг ,рд╕ाрдзाрд░рдг рдХाрд░рдг рдЖрджि । рдЗрдирдоें рд╕े рдЙрдкाрджाрди рдХाрд░рдг рд╕े рдХाрд░्рдп рдЙрдд्рдкрди्рди рдХрд░рдиे рдХे рд╡िрд╖рдп рдоें рддीрди рд╡ाрдж рдпा рдордд рдк्рд░рдЪрд▓िрдд рд╣ैं । рез- рдЖрд░рдо्рднрдХ рд╡ाрдж ,реи- рдкрд░िрдгाрдо рд╡ाрдж рдФрд░ рей- рд╡िрд╡рд░्рддрд╡ाрдж। рдЕрдиेрдХ рд╡рд╕्рддुрдУं рд╕े рдоिрд▓рдХрд░ рдХोрдИ рд╡рд╕्рддु рдмрди рдЬाрдиे рдХो рдЖрд░рдо्рднрдХ рдХрд╣рддे рд╣ैं , рдЬैрд╕े рдИंрдЯों рд╕े рдШрд░ рдмрди рдЬाрдиा । рд╡рд╣ीं рдПрдХ рд╡рд╕्рддु рдХा рдмрджрд▓ рдХрд░ рджूрд╕рд░ी рд╡рд╕्рддु рдмрди рдЬाрдиा рдкрд░िрдгाрдо рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै , рдЬैрд╕े рдЖрдЯे рд╕े рд░ोрдЯी, рджूрдз рд╕े рджрд╣ी рдХा рдмрди рдЬाрдиा । рд▓ेрдХिрди "рдХिрд╕ी рд╡рд╕्рддु рдХा рд╡िрдкрд░ीрдд рдк्рд░рддीрдд рд╣ोрдиा рд╡िрд╡рд░्рдд рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै " рдЬैрд╕े рд░рд╕्рд╕ी рдХा рд╕ांрдк рдк्рд░рддीрдд рд╣ोрдиा । (рдЬैрд╕े рдИрд╢्рд╡рд░ рдХा рдордиुрд╖्рдп M/F рд░ूрдк рдзाрд░рдг рдХрд░ рд▓ेрдиा !)  

рдЗрдирдоें рдЖрд░рдо्рднрдХ рддрдеा рдкрд░िрдгाрдо рддो рд╡рд╕्рддुрдУं рдХी рдЕрдкेрдХ्рд╖ा рд╕े рд╣ोрддे рд╣ैं рдФрд░ рд╡िрд╡рд░्рдд рдХेрд╡рд▓ рдЬ्рдЮाрддा рдпा рдж्рд░рд╖्рдЯा рдХी рдЕрдкेрдХ्рд╖ा рд╕े рд╣ी рд╣ोрддा рд╣ै । рд╡िрд╡рд░्рдд рд╡рд╕्рддुрдд рдХाрд░्рдп рдирд╣ीं рд╣ै рдЕрдкिрддु рдПрдХ рдк्рд░рдХाрд░ рдХा рдн्рд░рдо рд╣ै ,рдЬिрд╕рдХा рдХाрд░рдг рдФрд░ рдХाрд░्рдп рд╕े рдХोрдИ рд╕рдо्рдмрди्рдз рдирд╣ीं рд╣ै । рд╡ेрджाрди्рдд рд╕ाрд░ рдоें рдкрд░िрдгाрдо рдФрд░ рд╡िрд╡рд░्рдд рдХे рдпрд╣ рд▓рдХ्рд╖рдг рджिрдП рд╣ैं -рдпрд╕्рддाрдд्рд╡िрдХोрд╜рди्рдпрдеाрднाрд╡: рдкрд░िрдгाрдо: рдЙрджीрд░िрдд:, рдЕрддाрдд्рд╡िрдХोрд╜рди्рдпрдеाрднाрд╡ो рд╡िрд╡рд░्рдд: рд╕ рдЙрджीрд░िрдд:

рдЕрд░्рдеाрдд् рд╡िрдХाрд░ рдпा рдкрд░िрдгाрдо рдЙрд╕рдХो рдХрд╣рддे рд╣ैं рдПрдХ рд╡рд╕्рддु рд╕े рд╕рдЪрдоुрдЪ рдХोрдИ рджूрд╕рд░ी рд╡рд╕्рддु рдмрди рдЬाрдП । рдкрд░рди्рддु рд╡िрд╡рд░्рдд рдЙрд╕рдХा рдиाрдо рд╣ै рдХि рд╡рд╕्рддु рддो рд╡рд╣ीं рд░рд╣े рдкрд░рди्рддु рдоाрд▓ूрдо рдкрдб़े рдХुрдЫ рдФрд░ । рдпрд╣ рд╡िрд╡рд░्рдд рдХрднी -рдХрднी рд╣ुрдЖ рдХрд░рддा рд╣ै рдФрд░ рд╕рдм рдХो рдирд╣ीं ।  рд╢ंрдХрд░ рдХे рджрд░्рд╢рди рдоें рдИрд╢्рд╡рд░ рдХो рдм्рд░рд╣्рдо рдХा рд╡िрд╡рд░्рдд рдоाрдиा рдЧрдпा рд╣ै рдкрд░рди्рддु рд░ाрдоाрдиुрдЬ рдХे рджрд░्рд╢рди рдоें рдИрд╢्рд╡рд░ рдХो рдм्рд░рд╣्рдо рдХे рд░ूрдк рдоें рдкूрд░्рдгрддः рд╕рдд्рдп рдоाрдиा рдЧрдпा рд╣ै।  рд╢ंрдХрд░ рдХे рджрд░्рд╢рди рдоें рдЬो рдм्рд░рд╣्рдо рдХा рдЬ्рдЮाрди рдкाрддा рд╣ै рд╡рд╣ рд╕्рд╡рддः рдм्рд░рд╣्рдо рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै, рдкрд░рди्рддु рд░ाрдоाрдиुрдЬ рдХे рдорддाрдиुрд╕ाрд░ рдоोрдХ्рд╖ рдХी рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рд╡्рдпрдХ्рддि рдм्рд░рд╣्рдо рдХे рд╕ाрджृрд╢्рдп рд╣ोрддा рд╣ै, рд╡рд╣ рд╕्рд╡рдпं рдм्рд░рд╣्рдо рдирд╣ीं рд╣ो рд╕рдХрддा।

рдЖрджि рдЧुрд░ु рд╢ंрдХрд░ाрдЪाрд░्рдп рдЬी рдХे рдЕрдж्рд╡ैрдд рджрд░्рд╢рди рдХा рд╕ाрд░- рдм्рд░рд╣्рдо рдФрд░ рдЬीрд╡ рдоूрд▓рддः рдФрд░ рддрдд्рд╡рддः рдПрдХ рд╣ै! рд╣рдоें рдЬो рднी рдЕंрддрд░ рдирдЬрд░ рдЖрддा рд╣ै рдЙрд╕рдХा рдХाрд░рдг рдЕрдЬ्рдЮाрди рд╣ै! рдм्рд░рд╣्рдо рд╣ी рдПрдХрдоाрдд्рд░ рд╕рдд्рддा рд╣ै! рд╡рд╣ рдиिрдЧु॔рдг, рдиिрд░ाрдХाрд░, рдм्рд░рд╣्рдо рдЕрдиाрджि, рдЕрдж्рд╡िрддीрдп рдФрд░ рд╕рд░्рд╡рд╡्рдпाрдкрдХ рд╣ै! рдоाрдпा рд╕े рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд╣ोрдХрд░ рд╡рд╣ рдиिрд░्рдЧुрдг рдм्рд░рд╣्рдо рдИрд╢्рд╡рд░ рдмрдирддा рд╣ै рдФрд░ рд╕ृрд╖्рдЯि рдХा рдХाрд░рдг рд╣ै! рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рдм्рд░рд╣्рдо рд╕े рдЕрднिрди्рди рд╣ै! рдЬीрд╡ рдФрд░ рдм्рд░рд╣्рдо рдПрдХ рд╣ी рд╣ै! рдЕрд╡िрдж्рдпा рдпाрдиी рдоाрдпा рд╕े рдЖрд╡ृрдд рд╣ोрдиे рдкрд░ рдЬीрд╡ рдЕрдкрдиे рдХो рдм्рд░рд╣्рдо рд╕े рдкृрдердХ рд╕рдордЭрдиे рд▓рдЧрддा рд╣ै! рдЕрд╡िрдж्рдпा рдХे рдирд╖्рдЯ рд╣ोрдиे рдХे рдмाрдж рд╡рд╣ рдм्рд░рд╣्рдо рд╕े рдЕрдкрдиी рдЕрднिрди्рдирддा рд╕рдордЭ рд▓ेрддे рд╣ैं рдФрд░ рдоैं рдм्рд░рд╣्рдо рд╣ी рд╣ूँ рдЕрдеाрд░्рдд рдоुрдЭ рдоें рдФрд░ рдм्рд░рд╣्рдо рдоें рдХोрдИ рд╡िрднेрдж рдирд╣ीं рд╣ै, рдпрд╣ рдЕрдиुрднूрддि рд╣ोрдиे рд▓рдЧрддी! рдЬрдЧрдд् рд╢ंрдХрд░ рдХे рдордд рдоें рдЬрдЧрдд् рдоिрде्рдпा рд╣ै! рдпрд╣ рдоिрде्рдпा рд╢рдм्рдж рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд╡िрд╢िрд╖्рдЯ рдЕрд░्рде рдоें рдХिрдпा рд╣ै! рдпрд╣ рдиाрдорд░ूрдкाрдд्рдордХ рдЬрдЧрдд рдЬो рдЗрди्рджिрдпрдЧोрдЪрд░ рд╣ै, рд╡рд╣ рдЕрд╕рдд् рдирд╣ीं! рдЙрд╕рдХी рд╕рдд्рддा рдПрдХ рд╕ीрдоा рд╣ै! рдЬीрд╡ рдХी рдоुрдХ्рддि рдм्рд░рд╣्рдо рдоें рд▓ीрди рд╣ो рдЬाрдиे рдоें рд╣ै! рдЬीрд╡ рдХी рдоुрдХ्рддि рдХे рд▓िрдП рдЬ्рдЮाрди (?-рдЖрдд्рдордЬ्рдЮाрди) рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै!

рдм्рд░рд╣्рдо рдХोрдИ рд╡рд╕्рддु рдирд╣ीं рд╣ै, рдХ्рдпोंрдХि рд╡рд╣ рдЕрджृрд╢्рдп рд╣ै, рдЖँрдЦों рдХी рдкрд╣ुँрдЪ рд╕े рдкрд░े рд╣ै। рдЗрд╕рд▓िрдП рдЙрдкрдиिрд╖рдж рдШोрд╖рдгा рдХрд░рддे рд╣ैं: "рдиेрддि рдиेрддि-рдпрд╣ рдирд╣ीं, рдпрд╣ рдирд╣ीं...." рдЗрд╕рдХा рдЕрд░्рде рдпрд╣ рдирд╣ीं рд╣ै рдХि рдм्рд░рд╣्рдо рдХिрд╕ी  рдирдХाрд░ाрдд्рдордХ рдЕрд╡рдзाрд░рдгा рдХा рдиाрдо рд╣ै। рдпा рдм्рд░рд╣्рдо рдХोрдИ рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ рдЕрдоूрд░्рддрддा рд╣ै, рдпा рдПрдХ рдЕрдЪेрддрди, рдпा рдПрдХ рд╢ूрди्рдп рд╣ै। рдпрд╣ рдХोрдИ рджूрд╕рд░ा рдирд╣ीं рд╣ै। рдпрд╣ рд╕рд░्рд╡-рдкूрд░्рдг, рдЕрдиंрдд, рдЕрдкрд░िрд╡рд░्рддрдирд╢ीрд▓, рд╕्рд╡рдпं-рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡, рдЖрдд्рдо-рдЖрдиंрдж, рдЖрдд्рдо-рдЬ्рдЮाрди рдФрд░ рдЖрдд्рдо-рдЖрдиंрдж рд╣ै। рдпрд╣ рд╕्рд╡рд░ूрдк, рд╕ाрд░ рд╣ै। рдпрд╣ рдЬ्рдЮाрддा рдХा рд╕ाрд░ рд╣ै। рдпрд╣ рдж्рд░рд╖्рдЯा, рдкाрд░рд▓ौрдХिрдХ (рддुрд░ीрдп) рдФрд░ рдоौрди рд╕ाрдХ्рд╖ी (рд╕ाрдХ्рд╖ी) рд╣ै। 

>>рдЗрдирдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдмेрд╣рддрд░ рджрд░्рд╢рди рд╣ै, рд╢ंрдХрд░ाрдЪाрд░्рдп рдХा рдЕрдж्рд╡ैрдд, рдоाрдзрд╡ рдХा рдж्рд╡ैрдд рдпा рд░ाрдоाрдиुрдЬ рдХा рд╡िрд╢िрд╖्рдЯाрдж्рд╡ैрдд?

рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ рдкрде рдкрд░ рд╕рдмрд╕े рдкрд╣рд▓े рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдХрд░рдиा рд╣ोрддा рд╣ै рдХि рдХोрдИ рдРрд╕ी рд╕рдд्рддा рдЕрд╡рд╢्рдп рд╣ै рдЬो рдЗрд╕ рд╕рдорд╕्рдд рдм्рд░рд╣्рдоांрдб рдХो рд╕ंрдЪाрд▓िрдд рдФрд░ рдиिрдпंрдд्рд░िрдд рдХрд░рддी рд╣ै। рдЕрддः рд╕рдмрд╕े рдкрд╣рд▓े рдЖрдпा ‘рдж्рд╡ैрдд’ рдЕрд░्рдеाрдд् рдоैं рдФрд░ рдоेрд░ा рдИрд╢्рд╡рд░। рдЕрдзिрдХ рдЪिंрддрди рдХрд░рдиे рдкрд░ рдХाрд▓ाрди्рддрд░ рдоें рдкрддा рдЪрд▓ा рдХि рд╡рд╣ рд╕рдд्рддा рдФрд░ рдоैं рдЕрд▓рдЧ рдЕрд▓рдЧ рдирд╣ीं рд╣ैं рдоेрд░ा рдФрд░ рдЙрд╕рдХा рдкрд░рд╕्рдкрд░ рдЕрднिрди्рди рд╕ंрдмंрдз рд╣ै рдпрд╣ рдХрд╣рд▓ाрдпा ‘рдЕрдж्рд╡ैрдд’। рдЗрд╕рдХे рдмाрдж рдХी рдЧंрднीрд░ рд╕ाрдзрдиा рдоें рдоेрд░े рдФрд░ рдЙрд╕рдХे рдмीрдЪ рдХी рд▓िंрдХ рдЗрддрдиी рджृреЭ рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै рдХि рдЙрд╕े рдЕрдж्рд╡ैрдд рднी рдирд╣ीं рдХрд╣ा рдЬा рд╕рдХрддा рдЗрддрдиा рд╣ी рдирд╣ीं рдЙрд╕рдХे рдмाрд░े рдоें рдХेрд╡рд▓ рдЕрдиुрднрд╡ рд╣ी рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै рдХрд╣ा рдХुрдЫ рдирд╣ीं рдЬा рд╕рдХрддा рдкрд░рди्рддु рдХुрдЫ рд╡्рдпाрдЦ्рдпाрдХाрд░ рдХрд╣рддे рд╣ैं рдЗрд╕े ‘рд╡िрд╢िрд╖्рдЯाрдж्рд╡ैрдд’।

рдЬिрд╕ рднी рджрд░्рд╢рди рд╕े рдЖрдк рдЕрдкрдиे рд╕्рд╡рд░ूрдк рддрдХ рдкрд╣ुंрдЪ рд╕рдХे, рдм्рд░рд╣्рдо рд╕े рдПрдХ рд╣ो рд╕рдХे, рдЕрдкрдиे рдЖрдиंрдж рд╕्рд╡рд░ूрдк рдоे рд╕्рдеिрд░ рд╣ो рд╕рдХें, рдЕрдкрдиी рд╕рд╣рдЬ рдЖंрддрд░िрдХ рд╕्рдеिрддि рдХो рдЬाрдирдХрд░ рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдФрд░ рдорди рдоे рдвाрд▓ рд╕рдХे, рд╡рд╣ी рд╕рдмрд╕े рдмेрд╣рддрд░ рд╣ै। рдХोрдИ рднी рдПрдХ рдиौрдХा рдоे рд╕рд╡ाрд░ рд╣ोрдЗрдП। рд╕рджрдЧुрд░ु рдХो рдЕрдкрдиा рд╣ाрде рдеाрдо рд▓ेрдиे рджीрдЬिрдП, рдФрд░ рдЕрдкрдиे рднीрддрд░ рдХे рд╕рджрдЧुрд░ु рдХे рдк्рд░рддि рд╕рдорд░्рдкिрдд рд╣ो рдЬाрдЗрдП 

===============          

рдирд╡рдиी рджा  [рд╢्рд░ी рдирд╡рдиीрд╣рд░рдг рдоुрдЦोрдкाрдз्рдпाрдп (1931 -2016) рдорд╣ाрдоंрдбрд▓ рдЖंрджोрд▓рди рдХे рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ!] рдж्рд╡ाрд░ा 1996 рдоें рджिрдпा рдЧрдпा рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рднाрд╖рдг --ЁЯЩЛрд╢िрд░ीрд╖ рдХुрд╕ुрдо рдХा рдПрдХ рдЧुрдЪ्рдЫा-ЁЯЩЛ рдпрд╣ рд╕िрдж्рдз рдХрд░рддा рд╣ै рдХि - "рдЖрди्рджुрд▓ H.C.E рд╕्рдХूрд▓-1841" (рдЖंрджुрд▓ рд╣ेрд░िрдЯेрдЬ рдХॉрд▓ेрдЬ рдСрдл рдПрдЬुрдХेрд╢рди -1841) рдпा  рдоोрд╣िрдпाрд░ी рдХुंрдбू рдЪौрдзрд░ी рдЗंрд╕्рдЯीрдЯ्рдпूрд╢рди-1841/ рдирд╡рдиीрджा рдХे рдкिрддाрдорд╣ "рддीрди рдкीрдв़िрдпों рдХे рдЧुрд░ु (1901 рд╕े 1953)" рдЖрдЪाрд░्рдп рд╢िрд░ीрд╖ рдЪंрдж्рд░ рдоुрдЦोрдкाрдз्рдпाрдп (1873-1966) рдФрд░ рдЙрдирдХे рд╢िрд╖्рдп #рдирд╡рдиी рджा, рдХे рдиेрддृрдд्рд╡ рдоें  рдЬीрд╡рди-рдЧрдардирдХाрд░ी рд╡ेрджांрдд рд╢िрдХ्рд╖рдХ-рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рдкрд░рдо्рдкрд░ा"[ рдзрд░्рдо (рд╢िрдХ्рд╖ा рдпा рд╕рдлрд▓рддा) рдХा рд░рд╣рд╕्рдп рд╕िрдж्рдзांрддों рдоें рдирд╣ीं, рдмрд▓्рдХि рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдоें рдиिрд╣िрдд рд╣ै। рдЕрдЪ्рдЫा рдмрдирдиा рдФрд░ рдЕрдЪ्рдЫा рдХрд░рдиा рд╣ी рдзрд░्рдо/ рд╢िрдХ्рд╖ा-рд╕рдлрд▓рддा рдХा рд╕ाрд░ рд╣ै!"]  рд╕рдлрд▓рддा/рд╢िрдХ्рд╖ा /рдзрд░्рдо  рдХा рд░рд╣рд╕्рдп: рдордиुрд╖्рдп рдмрдиो рдФрд░ рдмрдиाрдУ!" рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рдПрдХ "рдкीреЭीрдЧрдд рдЬ्рдЮाрдирдкीрда рд╢िрдХ्рд╖рдХ-рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рдкрд░рдо्рдкрд░ (*рдЬीрд╡рдирдоुрдХ्рдд рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдпा рдиेрддा-рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рд╢िрдХ्рд╖ा) рдХा рдПрдХ рдорд╣ाрд╡िрдж्рдпाрд▓рдп  рд░рд╣ा рд╣ै। 

       " рд╣ाрд╡реЬा рдЬिрд▓े рдоें рдЖрди्рджुрд▓ -рдоौреЬी рдХो рдПрдХ рдЬुреЬрд╡ें рдЧ्рд░ाрдо рдХे рд░ूрдк рдоें рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै। рдЖрди्рджुрд▓ рдХा рд░ाрдЬрдорд╣рд▓ рдЖрдЬ рднी рд╡िрдж्рдпрдоाрди рд╣ै। рдоौреЬी рдЧ्рд░ाрдо рдХे рдЬрдоींрджाрд░ рд╡ंрд╢ рдХे рдХुрдг्рдбू рдЪौрдзрд░ी рдПрд╡ं рдорд▓्рд▓िрдХ рд╡ंрд╢ рдХे рдпोрдЧेрди्рдж्рд░рдиाрде рдорд▓्рд▓िрдХ рджोрдиों рдХाрдлी рдзрдиाрдв्рдп рд╡्рдпрдХ्рддि рдеे , рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд╣ी рд╡рд░्рд╖ 1841 рдоें рдЗрд╕ рд╕्рдХूрд▓ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХी рдеी। рддрдм рдпрд╣ рдПрдХ рдк्рд░ी-рдпूрдиिрд╡рд░्рд╕िрдЯी рд╕्рдХूрд▓ рдеा। рдЙрд╕ рд╕рдордп рддрдХ рднाрд░рдд рд╡рд░्рд╖ рдоें рдПрдХ рднी рд╡िрд╢्рд╡-рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдирд╣ीं рдеा। рд╡рд░्рд╖ 1859 рдоें рдкрд╣рд▓ी рдмाрд░ рднाрд░рдд рдХे рддीрди рд╕्рдеाрдиों -рдХोрд▓рдХाрддा, рдоुрдо्рдмрдИ рдФрд░ рдордж्рд░ाрд╕ рдоें рддीрди рд╡िрд╢्рд╡िрдж्рдпाрд▓рдпों рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рд╣ुрдИ рдеी। рддрдеाрдкि (Anyway-рдмрд╣рд░рд╣ाрд▓), рдЖрди्рджुрд▓ рдХा H.C.E рд╕्рдХूрд▓ рдк्рд░ी-рдпूрдиिрд╡рд░्рд╕िрдЯी рдеा рдПрд╡ं рдЦ्рдпाрддि рдк्рд░ाрдк्рдд рдмैрд░िрд╕्рдЯрд░ рдФрд░ рд╢िрдХ्рд╖ाрд╡िрдж рд╕рд░ рдЖрд╢ुрддोрд╖ рдоुрдЦोрдкाрдз्рдпाрдп [Sir Ashutosh Mukherjee ( 1864-1924)] # рднाрд░рддीрдп рдЬрдирд╕ंрдШ рдХे рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ рд╢्рд░ी рд╢्рдпाрдоा рдк्рд░рд╕ाрдж рдоुрдЦрд░्рдЬी (1901-1953) рдХे рдкिрддा рдеे, рдФрд░ рдЙрдирдХे рдкोрддे рдЪिрдд्рддрддोрд╖ рдоुрдЦोрдкाрдз्рдпाрдп- рдХोрд▓рдХाрддा рдЙрдЪ्рдЪ рди्рдпाрдпाрд▓рдп рдХे рдоुрдЦ्рдп рди्рдпाрдпाрдзीрд╢ рдеे, рдЬो рдПрдХ рдмाрд░ рдорд╣ाрдордг्рдбрд▓ рдХे рд╡ाрд░्рд╖िрдХ рд╢िрд╡िрд░ рдоें рдЭрдг्рдбोрдд्рддोрд▓рди рдХрд░рдиे рдЖрдпे рдеे рдХिрди्рддु 2 рдоिрдирдЯ рд▓ेрдЯ рд╣ो рдЬाрдиे рд╕े рдирд╣ीं рдХрд░ рдкाрдП рдеे। рдЙрди्рд╣ीं рдХे рдмреЬे рдЪाрдЪा рджुрд░्рдЧा рдк्рд░рд╕ाрдж рдоुрдЦोрдкाрдз्рдпाрдп рдЗрд╕ рд╕्рдХूрд▓ рдХे рдк्рд░рдзाрди рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдеे।  (JNKHMP -рдкेрдЬ 6]   

=============    

ЁЯП╣" Andul Heritage College of Education -1841: Mohiary Kundu Choudhury Institution-1841:Arachya sirish sarani, Andul, Mahiari, West Bengal 711302, Mouri, Howrah (Dist.)

The Motto of this Institution is based upon Swami Vivekananda's Famous saying - "The secret of Dharma (Education or Success) lies not in principles but in practice. To Be good and Do good - that is the whole of Dharma/(ie)- that is, education or success! "  

[The following speech given by Navani Da in 1996 - 'A Bunch of Shirish Kusum' proves that - "Andul Heritage College of Education-1841" has been a College of "Teacher* -Training Education" (*Jivanmukta Teacher or Leader-Training Education) based on the " The Secret of Success : Be and Make- Life-Building Generational Jnanpith  Teachers-training Tradition" under the Leadership of Navani Da's # Grandfather; "The Guru of three generations (1901 to 1953)" Acharya Shirish Chandra Mukhopadhyay (1873-1966) and his disciple #Navani Da, Shri Nabanihran  Mukhopadhyay (1931-2016) Founder of The Mahamandal Movement! ] 

рддрдкोрд╡рди рд╡рд░्рдгрди : #  рднрдЯ्рдЯि- рдХाрд╡्рдпे (рднрдЯ्рдЯिрдХाрд╡्рдп рдорд╣ाрдХрд╡ि рднрдЯ्рдЯि рдж्рд╡ाрд░ा рд░рдЪिрдд рдорд╣ाрдХाрд╡्рдп рд╣ै। рдЗрд╕рдХा рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рдиाрдо 'рд░ाрд╡рдгрд╡рдз' рд╣ै। рдпрд╣ рд░рдЪрдиा рд╡्рдпाрдХрд░рдг рдХे рдЬ्рдЮाрди рд╕े рд╣ीрди рдкाрдардХों рдХे рд▓िрдП рдирд╣ीं рд╣ै। рдпрд╣ рдоेрдзाрд╡ी рд╡िрдж्рд╡ाрди рдХे рдордиोрд╡िрдиोрдж рдХे рд▓िрдП рд░рдЪा рдЧрдпा рд╣ै, рддрдеा рд╕ुрдмोрдз рдЫाрдд्рд░ рдХो рдк्рд░ाрдпोрдЧिрдХ рдкрдж्рдзрддि рд╕े рд╡्рдпाрдХрд░рдг рдХे рджुрд░ूрд╣ рдиिрдпрдоों рд╕े рдЕрд╡рдЧрдд рдХрд░ाрдиे рдХे рд▓िрдП।) - рд╣ुрддрдзूрдордХेрддुрд╢िрдЦाрдЮ्рдЬрди рд╕्рдиिрдЧ्рдзрд╕рдоृрдж्рдзрд╢ाрдЦрдо् । рд╣ुрддрд╢्рдЪाрд╕ौ рдзूрдордХेрддुрд░рд╢िрд╢्рд░ рд╣ुрдд рдзूрдордХेрддुः । рддрд╕्рдп рд╢िрдЦाрдЮ्рдЬрдиेрди рд╕्рдиिрдЧ्рдзाः рд╕рдоृрдж्рдзाрд╢्рдЪ рдлрд▓ाрджिрдиा рд╢ाрдЦाрд╕्рде рддрдкोрд╡рдирд╕्рдп । рдк्рд░ाрдз्рдпрдпрдиेрди рд╡ेрджрдкाрдЯेрди рдЕрднिрднूрддा рддिрд░рд╕्рдХृрддा рд╕рдоुрдЪ्рдЪрд░рди्рддी рдЪाрд╡ рд╢ोрднрдиा рдкрддрди्рдд्рд░िрдгां рдкрдХ्рд╖िрдгां рд╢िрдХ्рд╖ा рдз्рд╡рдиिрдпंрдд्рд░ । (резрежрепрео

рдд्рд░िрднुрд╡рди् (рдд्рд░िрд▓ोрдХ рдд्рд░िрднुрд╡рди् )- рд╕्рд╡рд░्рдЧ,рд╕्рд╡рд░्рдЧрдоृрдд्рдпु,рдоृрдд्рдпुрдкाрддाрд▓्।

рдд्рд░िрдоूрд░्рддि -рдд्рд░िрдоूрд░्рддि рдм्рд░рд╣्рдоा, рд╡िрд╖्рдгु,рд╡िрд╖्рдгुрдорд╣ेрд╢।

рдд्рд░िрд╡ेрдгीрд╕рдЩ्рдЧрдо - (Confluence of)рдЧंрдЧा , рдпрдоुрдиा , рд╕рд░рд╕्рд╡рддी।

рдд्рд░िрд╕्рдерд▓ी- рдХाрд╢ी, рдк्рд░рдпाрдЧ्,рдк्рд░рдпाрдЧ्рдЧрдпा।

рдд्рд░िрдХाрд▓- рднूрдд , рд╡рд░्рддрдоाрди , рднрд╡िрд╖्рдп।

рдд्рд░िрдЧुрдг - рд╕рдд्рдд्рд╡, рд░рдЬрд╕, рддрдорд╕।

рд╕рдк्рддрдХ- рдорди्рдж्рд░, рдордз्рдп, рддाрд░।

рдИрд╖рдгा- рд▓ोрдХेрд╖рдгा , рд╡िрдд्рддेрд╖рдгा , рджाрд░ेрд╖рдгा।

рдкрджे(рдкрджेрд╢ुрдж्рдз -рд╡ैрджिрдХ -рдоाрд░्рдЧ)рдоाрд░्рдЧрдХрд░्рдо,рдХрд░्рдордЙрдкाрд╕рдиा, рдЬ्рдЮाрди।

рдЬ्рдпोрддिрд╖рд╕्рдХрди्рдз- рд╕िрдж्рдзाрди्рдд, рд╕ंрд╣िрддा , рд╣ोрд░ा।

рдд्рд░िрджрдг्рдбिрди्-рдд्рд░िрджрдг्рдбिрди्рд╡ाрдЪा, рдорди, рдХाрдпा।

рд╡ाрдХ्рджंрдбोрд╜рде рдордиोрджंрдбः рдХाрдпрджंрдбрд╕्рддрдеैрд╡ рдЪ ।

рдпрд╕्рдпैрддे рдиिрд╣िрддा рдмुрдж्рдзौ рдд्рд░िрджंрдбीрддि рд╕ рдЙрдЪ्рдпрддे ॥

рдд्рд░िрд╡рд░्рдЧः - рдзрд░्рдо,рдзрд░्рдордЕрд░्рде,рдЕрд░्рдердХाрдо।

рдк्рд░рд╕्рдеाрдирдд्рд░рдпी- рдм्рд░рд╣्рдорд╕ूрдд्рд░ , рднрдЧрд╡рдж्рдЧीрддा, рд╡ेрджांрдд (рдЙрдкрдиिрд╖рдж्)рдЙрдкрдиिрд╖рдж्।

рдд्рд░िрджोрд╖(рдЖрдпुрд░्рд╡ेрджिрдХ् )-рдЖрдпुрд░्рд╡ेрджिрдХ् рдХрдл, рд╡ाрдд, рдкिрдд्рдд।

рдж्рд╡िрдЬाрддिः- рдм्рд░ाрд╣्рдордг, рдХ्рд╖рдд्рд░िрдп, рд╡ैрд╢्рдп।

рдЬрди्рдордиा рдЬाрдпрддे рд╢ूрдж्рд░ः рд╕ंрд╕्рдХाрд░ैрд░्рдж्рд╡िрдЬ рдЙрдЪ्рдпрддे ।

рдд्рд░िрдкुрд░рд╕ुрди्рджрд░ी - рдЬ्рдЮाрдирд╢рдХ्рддि, рдХ्рд░िрдпाрд╢рдХ्рддि, рдЗрдЪ्рдЫाрд╢्рдХ्рддि।

рд╡ाрдгी(рд╡ाрдЪा)- рдкрд░ा, рдкрд╢्рдпрди्рддि, рдордз्рдпрдоा, рд╡ैрдЦрд░ी।

рдЙрдкाрдп- рд╕ाрдо, рджाрдо, рджрдг्рдб, рднेрдж।

рд╡ेрдж - рдЛрдЧ्рд╡ेрдж , рдпрдЬुрд░्рд╡ेрдж , рд╕ाрдорд╡ेрдж , рдЕрдерд░्рд╡рдгрд╡ेрдж।

рдорд╣ाрд╡ाрдХ्рдп- рдк्рд░рдЬ्рдЮाрдиं-рдк्рд░рдЬ्рдЮाрдиंрдм्рд░рд╣्рдо(рдЛрдЧ्рд╡ेрдж ), рдЕрд╣ं-рдм्рд░рд╣्рдоाрд╕्рдоि(рдпрдЬुрд░्рд╡ेрдж ), рддрдд्рдд्рд╡рдорд╕ि(рд╕ाрдорд╡ेрдж ), рдЕрдпрдоाрдд्рдоा-рдм्рд░рд╣्рдо(рдЕрдерд░्рд╡рдгрд╡ेрдж )।

рдоुрдЦрдоुрдж्рд░ा - рдЦेрдЪрд░ी , рднूрдЪрд░ी , рдЪांрдЪрд░ी , рдЕрдЧोрдЪрд░ी।

рдЙрдкाрдЩ्рдЧे- рди्рдпाрдп, рдоीрдоांрд╕ा , рдзрд░्рдо,рдзрд░्рдордкुрд░ाрдг।

рднाрдЧ्рдп- рдЙрдд्рддрдо, рдордз्рдпрдо, рдХрдиिрд╖्рда, рдЕрджृрд╖्рдЯ(рд╕ूрдк्рдд )।

рджेрд╡рдк्рд░рдХाрд░ - рдк्рд░рддिрдоा, рдЕрд╡рддाрд░ी, рд╕ाрдХ्рд╖ी-рдЕंрддрд░ाрдд्рдоा ,

рдиिрд░्рд╡िрдХाрд░ -рдЖрдд्рдорд╕्рд╡рд░ूрдк।

рднिрдХ्рд╖ुрдХ् (рднिрдХ्рд╖ुрдХ्рдПрдХрджंрдбिрди् )-рдПрдХрджंрдбिрди्рдХुрдЯीрдЪрдХ , рдмрд╣ूрджрдХ, рд╣ंрд╕ , рдкрд░рд╣ंрд╕।

рдХुрдЯीрдЪрдХो рдмрд╣ूрджрдХो рд╣ंрд╕рд╢्рдЪैрд╡ рддृрддीрдпрдХः ।

рдЪрддुрд░्рдеः рдкрд░рд╣ंрд╕рд╢्рдЪ рдпो рдпः рдкрд╢्рдЪाрдд् рд╕рдкрд╢्рдЪाрдд् рдЙрдд्рддрдоः ॥

рдкрдЮ्рдЪрдХрди्рдпा- рдЕрд╣рд▓्рдпा, рдж्рд░ौрдкрджी, рд╕ीрддा, рддाрд░ा, рдорди्рджोрджрд░ी।

рдкрдЮ्рдЪрдЧंрдз рдкрдЮ्рдЪрдЧрд╡्рдп- рдЧोрдоुрдд्рд░ , рдЧोрдордп, рджुрдЧ्рдз, рджрдзि, рдШृрддं(рдШृрддंрдЖрдЬ्рдпं)рдЖрдЬ्рдпं।

рдкрдЮ्рдЪрдорд╣ाрднूрддрдо् -рдкрдЮ्рдЪрдорд╣ाрднूрддрдо्рдкृрде्рд╡ी , рдЖрдк, рддेрдЬ , рд╡ाрдпू,рд╡ाрдпूрдЖрдХाрд╢।

рдкрдЮ्рдЪाрдоृрдд- рджुрдЧ्рдз, рджрдзि, рдШृрддं,рдШृрддं рдордзु,рдордзुрд╢рд░्рдХрд░ा।

рджुрдЧ्рдзं рдЪ рд╢рд░्рдХрд░ा рдЪैрд╡ рдШृрддं рджрдзि рддрдеा рдордзु ।

рдкрдЮ्рдЪाрд╡рдпрд╡- рдк्рд░рддिрдЬ्рдЮा, рд╣ेрддु ,рд╣ेрддुрдЙрджाрд╣рд░рдг, рдЙрдкрдирдп, рдиिрдЧрдорди।

рдкрдЮ्рдЪाрдпрддрди(рджेрд╡рддा )- рд╢िрд╡, рджेрд╡ी , рдЧрдгेрд╢ , рд╡िрд╖्рдгू,рд╡िрд╖्рдгूрд╕ूрд░्рдп।

рдкрдЮ्рдЪрдоाрддा- рд╕्рд╡рдоाрддा, рдкрдд्рдиीрдоाрддा, рдн्рд░ाрддुрдкрдд्рдиी , рдЧुрд░ुрдкрдд्рдиी , рд░ाрдЬрдкрдд्рдиी।

рдкрдЮ्рдЪрдорд╣ाрдпрдЬ्рдЮ- рджेрд╡ , рдм्рд░рд╣्рдо, рдкिрддृ, рднूрдд , рдирд░।

рдкрдЮ्рдЪрдХрди्рдпा- рдЕрд╣рд▓्рдпा, рдж्рд░ौрдкрджी, рд╕ीрддा, рддाрд░ा, рдорди्рджोрджрд░ी।

рдкрдЮ्рдЪрдЧंрдз рдкрдЮ्рдЪрдЧрд╡्рдп- рдЧोрдоुрдд्рд░ , рдЧोрдордп, рджुрдЧ्рдз, рджрдзि, рдШृрддं(рдШृрддंрдЖрдЬ्рдпं)рдЖрдЬ्рдпं।

рдкрдЮ्рдЪрдорд╣ाрднूрддрдо् -рдкрдЮ्рдЪрдорд╣ाрднूрддрдо्рдкृрде्рд╡ी , рдЖрдк, рддेрдЬ , рд╡ाрдпू,рд╡ाрдпूрдЖрдХाрд╢।

рдкрдЮ्рдЪाрдоृрдд- рджुрдЧ्рдз, рджрдзि, рдШृрддं,рдШृрддं рдордзु,рдордзुрд╢рд░्рдХрд░ा।

рджुрдЧ्рдзं рдЪ рд╢рд░्рдХрд░ा рдЪैрд╡ рдШृрддं рджрдзि рддрдеा рдордзु ।

рдкрдЮ्рдЪाрд╡рдпрд╡- рдк्рд░рддिрдЬ्рдЮा, рд╣ेрддु ,рд╣ेрддुрдЙрджाрд╣рд░рдг, рдЙрдкрдирдп, рдиिрдЧрдорди।

рдкрдЮ्рдЪाрдпрддрди(рджेрд╡рддा )- рд╢िрд╡, рджेрд╡ी , рдЧрдгेрд╢ , рд╡िрд╖्рдгू,рд╡िрд╖्рдгूрд╕ूрд░्рдп।

рдкрдЮ्рдЪрдоाрддा- рд╕्рд╡рдоाрддा, рдкрдд्рдиीрдоाрддा, рдн्рд░ाрддुрдкрдд्рдиी , рдЧुрд░ुрдкрдд्рдиी , рд░ाрдЬрдкрдд्рдиी।

рдкрдЮ्рдЪрдорд╣ाрдпрдЬ्рдЮ- рджेрд╡ , рдм्рд░рд╣्рдо, рдкिрддृ, рднूрдд , рдирд░।

рдкрдЮ्рдЪрдк्рд░ाрдг(рдк्рд░ाрдгрдкрдЮ्рдЪрдХ)- рдк्рд░ाрдг, рдЕрдкाрди, рд╡्рдпाрди, рдЙрджाрди, рд╕рдоाрди।

рдкрдЮ्рдЪाрдЩ्рдЧ- рддिрдеि(резрел+рез), рд╡ाрд░(рен), рдирдХ्рд╖рдд्рд░(реирен+рез), рдпोрдЧ(реирен), рдХрд░рдг(рен) (see

elsewhere)।

рдЕंрдЧुрд▓ी - рдЕрдЩ्рдЧुрд╖्рда , рддрд░्рдЬрдиी , рдордз्рдпрдоा, рдЕрдиाрдоिрдХा, рдХрд░ाрдЩ्рдЧुрд▓ी।

рдЬ्рдЮाрдиेрди्рдж्рд░िрдп (рдмुрдж्рдзिрди्рдж्рд░िрдп )- рд╢्рд░ोрдд्рд░, рдд्рд╡рдЪा, рдЪрдХ्рд╖ु,рдЪрдХ्рд╖ुрдЬिрд╣्рд╡ा, рдШ्рд░ाрдг।

рд╢्рд░ोрдд्рд░ं рдд्рд╡рдХ्рдЪрдХ्рд╖ुрд╖ी рдЬिрд╣्рд╡ा рдиाрд╕िрдХा рдЪैрд╡ рдкंрдЪрдоी ।

рд╡िрд╖рдпрдкрдЮ्рдЪрдХ(рддрди्рдоाрдд्рд░)- рд╢рдм्рдж, рд╕्рдкрд░्рд╢,рд╕्рдкрд░्рд╢рд░ूрдк, рд░рд╕, рдЧрди्рдз।

рдХрд░्рдоेрди्рдж्рд░ीрдп - рд╡ाрдЪा, рдкाрдгी, рдкाрдж, рд╢िрд╕्рди, рдЧुрдж।

рдкाрдпूрдкрд╕्рдеं рд╣рд╕्рддрдкाрджं рд╡ाрдХ् рдЪैрд╡ рджрд╢рдоी рд╕्рдоृрддा ।

рдЕंрддःрдХрд░рдгрдкрдЮ्рдЪрдХ - рдЕंрддःрдХрд░рдг , рдорди, рдмुрдж्рдзि , рдЪिрдд्рдд, рдЕрд╣рдЩ्рдХाрд░।

рдХोрд╖- рдЕрди्рдирдордп, рдк्рд░ाрдгрдордп, рдордиोрдордп, рд╡िрдЬ्рдЮाрдирдордп, рдЖрдирди्рджрдордп।

рдкрдЮ्рдЪрддрдд्рдд्рд╡(рдордХाрд░)- рдордж्рдп(fire), рдоांрд╕ (air), рдордд्рд╕्рдп(water),

рдоुрдж्рд░ा (earth), рдоैрдеुрди (ether)।

These are tAntric principles elaborated in kulArNava tantra

рдкाрдг्рдбрд╡- рдпुрдзिрд╖्рдаिрд░् (рдпुрдзिрд╖्рдаिрд░्рдзрд░्рдорд░ाрдЬ् ),рдзрд░्рдорд░ाрдЬ्рдЕрд░्рдЬुрди , рднीрдо, рдирдХुрд▓् ,рдирдХुрд▓्рд╕рд╣рджेрд╡।

рдкрдЮ्рдЪीрдХрд░рдг- рдЙрднाрд░рдгी, рд╕ंрд╣ाрд░рдгी। ??

рдкрдЮ्рдЪрд▓рдХ्рд╖рдгं(рдкрдЮ्рдЪрд▓рдХ्рд╖рдгंрдкुрд░ाрдг )- рд╕рд░्рдЧ,рд╕рд░्рдЧрдк्рд░рддिрд╕рд░्рдЧ,рдк्рд░рддिрд╕рд░्рдЧрд╡ंрд╢ , рдорди्рд╡ंрддрд░ , рдЪрд░िрдд।

рд╕рд░्рдЧрд╢्рдЪ рдк्рд░рддिрд╕рд░्рдЧрд╢्рдЪ , рд╡ंрд╢ो рдорди्рд╡рди्рддрд░ाрдгि рдЪ ।

рейрел

рд╡्рдпрдЮ्рдЬрди consonants- рдХ, рдЦ, рдЧ, рдШ, рдЩ्,рдЩ्рдЪ, рдЫ, рдЬ, рдЭ, рдЮ्,рдЮ्

рдЯ, рда, рдб, рдв, рдг, рдд, рде, рдж, рдз, рди, рдк, рдл, рдм, рдн, рдо,

рдп, рд░, рд▓, рд╡, рд╢, рд╖, рд╕, рд╣, рдХ्рд╖, рдд्рд░, рдЬ्рдЮ (рейрем рдорд░ाрдаी рд│)।

[https://sanskritdocuments.org/doc_z_misc_general/numinfo.pdf]

(рд╢ोрдз - рдк्рд░рдмрди्рдз )

 Allahabad University : June 4, 2001 AD

(рд╕ाрднाрд░ : https://ia803002.us.archive.org/9/items/in.ernet.dli.2015.475664/2015.475664.Bhattikabya-Ka_text.pdf] 

рднрдЯ्рдЯिрдХाрд╡्рдп рдорд╣ाрдХрд╡ि рднрдЯ्рдЯि рдХी рдХृрддि рд╣ै। рдЗрд╕ рдорд╣ाрдХाрд╡्рдп рдХे 22 рд╕рд░्рдЧों  рдоें рд╢्рд░ी рд░ाрдо рдХे рдЬрди्рдо рд╕े рд▓ेрдХрд░ рд░ाрдЬ्рдпाрднिрд╖ेрдХ рддрдХ рдХी “рд░ाрдоाрдпрдг рдХрдеा" рдХो  рдиिрдмрдж्рдз рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै । рдЗрд╕ рдорд╣ाрдХाрд╡्рдп рдХा рдЙрдкрдЬीрд╡्рдп рдЧ्рд░рди्рде рд╡ाрд▓्рдоीрдХि-рд░ाрдоाрдпрдг рд╣ै। рдХрдеाрдоाрдЧ рдХे рдЙрдкрдХрдерди рдХी рджृрд╖्рдЯि рд╕े рдпрд╣ рдорд╣ाрдХाрд╡्рдп 22 рд╕рд░्рдЧों рдоें рд╡िрднाрдЬिрдд рд╣ै рддрдеा рдорд╣ाрдХाрд╡्рдп рдХे рд▓рдХ्рд╖рдгों рд╕े рдкूрд░्рдгрддрдпा рд╕рдорди्рд╡िрдд рд╣ै। 

      рд░рдЪрдиा рдХा рдоुрдЦ्рдп рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╡्рдпाрдХрд░рдг рдПрд╡ं рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХे рд▓рдХ्рд╖рдгों рдХो рд▓рдХ्рд╖्рдп рдж्рд╡ाрд░ा рдЙрдкрд╕्рдеिрдд  рдХрд░рдиा рд╣ै। рдЬो рд╡िрдж्рд╡ाрди рд╡्рдпाрдХрд░рдг рдХे рдЬ्рдЮाрддा рд╣ैं рдЙрдирдХे рд▓िрдП рдпрд╣ рдЧ्рд░рди्рде рджीрдкрдХ рдХी рднांрддि рд╣ै, рдХिрди्рддु рд╡्рдпाрдХрд░рдг рдХी рджृрд╖्рдЯि рд╕े рд░рд╣िрдд рд▓ोрдЧों рдХे рд▓िрдП рдЕрди्рдзे рдХे рд╣ाрде рдоें  рджिрдП рдЧрдП рджрд░्рдкрдг рдХे рд╕рдоाрди рд╣ै। 

рд╕ुрд▓рднाः рдкुрд░ुрд╖ा рд░ाрдЬрди् рд╕рддрддं рдк्рд░िрдп рд╡ाрджिрдиः।

рдЕрдк्рд░िрдпрд╕्рдп рдЪ рдкрде्рдпрд╕्рдп рд╡рдХ्рддा рд╢्рд░ोрддा рдЪ рджुрд░्рд▓рднः॥

- рд╡ाрд▓्рдоीрдХि рд░ाрдоाрдпрдг рей/рейрел//реи

рд╣े рд░ाрдЬрди, рдРрд╕े рдкुрд░ुрд╖ों рдХो рдвूंрдврдиा рдЖрд╕ाрди рд╣ै рдЬो рд╣рдоेрд╢ा  рдк्рд░िрдп рдФрд░ рдоीрдаी рдмाрддें рдХрд░рддे рд╣ैं। рдкрд░рди्рддु рдЬो рдЕрдк्рд░िрдп рд╣ोрдиे рдкрд░ рднी рд╣िрддрдХрд░ рд╣ो рдРрд╕ी рдмाрдд рдХрд╣рдиे рд╡ाрд▓े рдФрд░ рд╕ुрдирдиे рд╡ाрд▓े рджोрдиों рд╣ी рджुрд░्рд▓рдн рд╣ैं। рдЗрд╕рд▓िрдП рдХрдб़рд╡ी рдмाрдд рдХрд╣рдиे рд╡ाрд▓े рджोрд╕्рдд рдХो рдХрднी рди рдЫोрдб़ो 

рджुрд░्рдоुрдЦ рдПрдХ рдкौрд░ाрдгिрдХ рдЪрд░िрдд्рд░ рдХा рдиाрдо рд╣ै, рдЬिрд╕рдХा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ 'рд░ाрдоाрдпрдг' рдоें рд╣ुрдЖ рд╣ै। 'рд░ाрдоाрдпрдг' рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рджुрд░्рдоुрдЦ рдж्рд╡ाрд░ा рджी рдЧрдИ рд╕ूрдЪрдиा рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рд╣ी рд╢्рд░ीрд░ाрдо рдиे рд╕ीрддा рдХा рдкрд░िрдд्рдпाрдЧ рдХрд░ рджिрдпा рдеा। рд░ाрдоाрдпрдгाрдиुрд╕ाрд░ рджुрд░्рдоुрдЦ рдЕрдпोрдз्рдпा рдХे рд░ाрдЬा рд╢्рд░ीрд░ाрдо рдХा рдЧुрдк्рддрдЪрд░ рдеा। рд╡рдирд╡ाрд╕ рдЕрд╡рдзि рдкूрд░्рдг рдХрд░ рд▓ौрдЯ рдЖрдиे рдХे рдкрд╢्рдЪाрдд् рд░ाрдо рд╕ुрдЦрдкूрд░्рд╡рдХ рд░ाрдЬрдкाрдЯ рд╕рдо्рднाрд▓ рд░рд╣े рдеे। рдХुрдЫ рд╕рдордп рдмाрдж рдорди्рдд्рд░िрдпों рдФрд░ рджुрд░्рдоुрдЦ рдиाрдордХ рдПрдХ рдЧुрдк्рддрдЪрд░ рдХे рдоुँрд╣ рд╕े рд░ाрдо рдиे рдЬाрдиा рдХि рдк्рд░рдЬाрдЬрди рд╕ीрддा рдХी рдкрд╡िрдд्рд░рддा рдХे рд╡िрд╖рдп рдоें рд╕ंрджिрдЧ्рдз рд╣ैं। рдЕрдд: рд╕ीрддा рдФрд░ рд░ाрдо рдХो рд▓ेрдХрд░ рдЕрдиेрдХ рдмाрддें рдХрд╣рддे рд╣ैं। рд╕ीрддा рдЧрд░्рднрд╡рддी рдеीं рдФрд░ рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд░ाрдо рд╕े рдПрдХ рдмाрд░ рддрдкोрд╡рди рдХी рд╢ोрднा рджेрдЦрдиे рдХी рдЗрдЪ्рдЫा рдк्рд░рдХрдЯ рдХी рдеी। рд░рдШु рд╡ंрд╢ рдХो рдХрд▓ंрдХ рд╕े рдмрдЪाрдиे рдХे рд▓िрдП рд░ाрдо рдиे рд╕ीрддा рдХो рддрдкोрд╡рди рдХी рд╢ोрднा рджेрдЦрдиे рдХे рдмрд╣ाрдиे рд╕े рд▓рдХ्рд╖्рдордг рдХे рд╕ाрде рднेрдЬा। рд▓рдХ्рд╖्рдордг рдХो рдЕрд▓рдЧ рдмुрд▓ाрдХрд░ рд╢्рд░ीрд░ाрдо рдиे рдХрд╣ा рдХि рд╡рд╣ рд╕ीрддा рдХो рд╡рд╣ीं рдЫोрдб़ рдЖрдпे। рд▓рдХ्рд╖्рдордг рдиे рддрдкोрд╡рди рдоें рдкрд╣ुँрдЪрдХрд░ рдЕрдд्рдпंрдд рдЙрдж्рд╡िрдЧ्рди рдорди рд╕े рд╕ीрддाрдЬी рд╕े рд╕рдм рдХुрдЫ рдХрд╣ рд╕ुрдиाрдпा рдФрд░ рдЙрди्рд╣ीं рд╡рд╣ीं рдЫोрдб़рдХрд░ рд▓ौрдЯ рдЖрдпे।

рдЙрдЬ्рдЬैрди рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рдкрд░्рдпрдЯрдХ рдЖрдХрд░्рд╖рдгों рдоें рд╕े рдПрдХ рднрд░्рддृрд╣рд░ि рдЧुрдлाрдПं рдХ्рд╖िрдк्рд░ा рдирджी рдХे рдкूрд░्рд╡ी рддрдЯ рдкрд░ рдЧрдв़рдХाрд▓िрдХा рдоाрддा рдоंрджिрд░ рдХे рдкाрд╕ рд╕्рдеिрдд рд╣ैं। рдРрд╕ा рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै рдХि рд░ाрдЬा рднрд░्рддृрд╣рд░ि рдиे рдпрд╣ां рдз्рдпाрди рдХिрдпा рдеा рдФрд░ рдиीрддि рд╢рддрдХ, рд╢्рд░ृंрдЧाрд░ рд╢рддрдХ рдФрд░ рд╡ैрд░ाрдЧ्рдп рд╢рддрдХ рдЬैрд╕ी рдорд╣ाрди рдХृрддिрдпां рд▓िрдЦी рдеीं, рдЬिрди्рд╣ें рд╕ाрдоूрд╣िрдХ рд░ूрдк рд╕े рдд्рд░िрд╢рддрдХ рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै (рдд्рд░िрд╢рддрдХ - рддीрди рд╕ौ рджोрд╣ों рдХा рд╕ंрдЧ्рд░рд╣)। рдЙрди्рд╣ें рднрдЯ्рдЯिрдХाрд╡्рдп, рдПрдХ рдорд╣ाрдХाрд╡्рдп, рдФрд░ 'рд╡ाрдХ्рдпрдкрджीрдп' рдХे рд▓ेрдЦрдХ рд╣ोрдиे рдХा рд╢्рд░ेрдп рднी рджिрдпा рдЬाрддा рд╣ै, рдЬो рд╕ंрд╕्рдХृрдд рд╡्рдпाрдХрд░рдг рдФрд░ рднाрд╖ा рджрд░्рд╢рди рдкрд░ рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╕े рдЪрд░्рдЪा рдХрд░рддा рд╣ै। рд╡ाрдХ्рдпрдкрджीрдп рд╕े рд╕्рдкрд╖्рдЯ рд╣ै рдХि рдЗрд╕рдХे рд▓ेрдЦрдХ рдкाрдгिрдиि рдХे рдЕрд╖्рдЯाрдз्рдпाрдпी рдкрд░ рдкрддंрдЬрд▓ि рдХी рдЯिрдк्рдкрдгी, рдЬिрд╕े рдорд╣ाрднाрд╖्рдп рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै, рдХे рдХрдо рд╕े рдХрдо рдПрдХ рдкीрдв़ी рдмाрдж рд░рд╣рддे рдеे, рднрд░्рддृрд╣рд░ि рд░ाрдЬрд╕ी рд╡ंрд╢ рдХे рдеे рдФрд░ рд╡िрдХ्рд░рдоाрджिрдд्рдп рдХे рд╕ौрддेрд▓े рднाрдИ рдеे; рди рдХेрд╡рд▓ рд╡े рд░ाрдЬрд╕ी рдкрд░िрд╡ाрд░ рд╕े рдеे, рдмрд▓्рдХि рд╡े рд░ाрдЬрд╕िंрд╣ाрд╕рди рдХे рдЙрдд्рддрд░ाрдзिрдХाрд░ी рдеे, рдФрд░ рд╕ंрд╕ाрд░ рд╕े рд╡िрд░рдХ्рдд рд╣ोрдХрд░ рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЕрдкрдиे рднाрдИ рд╡िрдХ्рд░рдо рдХे рдкрдХ्рд╖ рдоें рдд्рдпाрдЧрдкрдд्рд░ рджे рджिрдпा। рдд्рд░िрд╢рддрдХ рдХा рд▓ेрдЦрди рдкрд╣рд▓ी рд╢рддाрдм्рджी рдХे рдЕंрдд рдпा рджूрд╕рд░ी рд╢рддाрдм्рджी рдИ. рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рдоें рд╣ुрдЖ рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै।

========

'рдоीрдоांрд╕ा рджрд░्рд╢рди ' # рдоीрдоांрд╕ा рд╢рдм्рдж рдХा рдЕрд░्рде рдХिрд╕ी рд╡рд╕्рддु рдХे рд╕्рд╡рд░ूрдк рдХा рдпрдеाрд░्рде рд╡рд░्рдгрди рд╣ै। рд╡ेрдж рдХे рдоुрдЦ्рдпрдд: рджो рднाрдЧ рд╣ैं। рдк्рд░рдердо рднाрдЧ рдоें 'рдХрд░्рдордХाрдг्рдб' рдмрддाрдпा рдЧрдпा рд╣ै, рдЬिрд╕рд╕े рдЕрдзिрдХाрд░ी рдордиुрд╖्рдп рдХी рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рд╣ोрддी рд╣ै। рдж्рд╡िрддीрдп рднाрдЧ рдоें 'рдЬ्рдЮाрдирдХाрдг्рдб' рдмрддाрдпा рдЧрдпा рд╣ै, рдЬिрд╕рд╕े рдЕрдзिрдХाрд░ी рдордиुрд╖्рдп рдХी рдиिрд╡ृрдд्рддि рд╣ोрддी рд╣ै। рдХрд░्рдо рддрдеा рдЬ्рдЮाрди рдХे рд╡िрд╖рдп рдоें рдХрд░्рдордоीрдоांрд╕ा рдФрд░ рд╡ेрджाрди्рдд рдХी рджृрд╖्рдЯि рдоें рдЕрди्рддрд░ рд╣ै। рд╡ेрджाрди्рдд рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдХрд░्рдордд्рдпाрдЧ рдХे рдмाрдж рд╣ी рдЖрдд्рдордЬ्рдЮाрди рд╕ंрднрд╡ рд╣ै। рдХрд░्рдо рддो рдХेрд╡рд▓ рдЪिрдд्рддрд╢ुрдж्рдзि рдХा рд╕ाрдзрди рд╣ै। рдоोрдХ्рд╖ рдХी рдк्рд░ाрдк्рддि рддो рдЬ्рдЮाрди рд╕े рд╣ी рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै। рдкрд░рди्рддु рдХрд░्рдордоीрдоांрд╕ा рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдоुрдоुрдХ्рд╖ुрдЬрди рдХो рднी рдХрд░्рдо рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП।

рдоीрдоांрд╕ा рджрд░्рд╢рди рдХे рдк्рд░рд╡рд░्рддрдХ рдорд╣рд░्рд╖ि рдЬैрдоिрдиि рд╣ैं। рдЗрд╕ рджрд░्рд╢рди рдХा рдЬिрдЬ्рдЮाрд╕्рдп рд╡िрд╖рдп рдзрд░्рдо рд╣ै। рдзрд░्рдо рдФрд░ рд╡ेрдж-рд╡िрд╖рдпрдХ рд╡िрдЪाрд░ рдХो рдоीрдоांрд╕ा рдХрд╣рддे рд╣ैं। рдоीрдоांрд╕ा рдХा рдз्рдпेрдп рдордиुрд╖्рдпों рдХो рд╕ुःрдЦ рдк्рд░ाрдк्рддि рдХрд░ाрдиा рд╣ै। рдоीрдоांрд╕ा рдоें рд╕ुःрдЦ рдк्рд░ाрдк्рддि рдХे рджो рд╕ाрдзрди рдмрддाрдП рдЧрдпे рд╣ैं – рдиिрд╖्рдХाрдо рдХрд░्рдо рдФрд░ рдЖрдд्рдоिрдХ рдЬ्рдЮाрди। рдоीрдоांрд╕ा рджुःрдЦों рдХे рдЕрдд्рдпрди्рддाрднाрд╡ рдХो рдоोрдХ्рд╖ рдоाрдирддा рд╣ै। рдЗрд╕ рджрд░्рд╢рди рдоें рдпрдЬ्рдЮों рдХी рджाрд░्рд╢рдиिрдХ рджृрд╖्рдЯि рд╕े рд╡्рдпाрдЦ्рдпा рдХी рдЧрдИ рд╣ै। рдоीрдоांрд╕ा рджрд░्рд╢рди рдХे рдоुрдЦ्рдп рддीрди рднाрдЧ рд╣ैं। рдк्рд░рдердо рднाрдЧ рдоें рдЬ्рдЮाрдиोрдкрд▓рдм्рдзि рдХे рдоुрдЦ्рдп рд╕ाрдзрдиों рдкрд░ рд╡िрдЪाрд░ рд╣ै। рджूрд╕рд░े рднाрдЧ рдоें рдЕрдз्рдпाрдд्рдо-рд╡िрд╡ेрдЪрди рд╣ै рдФрд░ рддीрд╕рд░े рднाрдЧ рдоें рдХрд░्рддрд╡्рдпा-рдХрд░्рддрд╡्рдп рдХी рд╕рдоीрдХ्рд╖ा рд╣ै।

==========

рдоाрдпा рддुрдо्рд╣ाрд░ी рд░ाрдо рд░ाрдо рдЬीрд╡ рднी рддुрдо्рд╣ाрд░ा,

рдоाрдпा рдЬीрд╡ рджोрдиों рдХो рд╣ी рд░ाрдо рдХा рд╕рд╣ाрд░ा।

рд░ाрдо рдХी рдмिрднा рд╕े рдЬैрд╕े рдоाрдпा рд╕рдд्рдп рднाрдЧे,

рдЬीрд╡ рдЬाрдиे рдХ्рдпा рд╣ै рдоाрдпा рд░ाрдо рдХी рдХिрд░рдкा рд╕े। 

рдоाрдпा рдЬीрдм рджोрдиों рдХा рд╣ी рдзाрдо рд░ाрдо рдж्рд╡ाрд░ा,

рдоाрдпा рддुрдо्рд╣ाрд░ी рд░ाрдо рд░ाрдо рдЬीрд╡ рднी рддुрдо्рд╣ाрд░ा। 

рдоूрд░्рддि рдоाрдпा рдиे рд╕рд╡ाрд░ी рдЬीрд╡ рдХрд░े рдкूрдЬा,

рдоाрдпा рдЬीрд╡ рджोрдиों рдХा рджेрд╡ рдирд╣ी рджूрдЬा। 

рдЧूंрдЬे рд░ाрдо рдЬी рдХा рдиाрдо рдЧूंрдЬे рдЗрдХ рддाрд░ा,

рдоाрдпा рддुрдо्рд╣ाрд░ी рд░ाрдо рд░ाрдо рдЬीрд╡ рднी рддुрдо्рд╣ाрд░ा। 

рдоाрдпा рдиे рдЦिрд▓ाрдИ рдбाрд▓ी, рдЬीрд╡ рдлूрд▓ рдоाрд▓ी,

рдоाрдпा рдиे рд╕рдЬाрдИ рдеाрд▓ी рдЬीрд╡ рдЬ्рдпोрддि рд╡ाрд▓ी। 

рд░ाрдо рдиे рдЙрдЬाрд▓ा рдХिрдпा рд╕ूрд░्рдпे рдЪрди्рджрд░ рддाрд░ा,

рдоाрдпा рддुрдо्рд╣ाрд░ी рд░ाрдо рд░ाрдо рдЬीрд╡ рднी рддुрдо्рд╣ाрд░ा।

=======

ржПржХ ржЧুржЪ্ржЫ рж╢িрж░ীрж╖ ржХুрж╕ুржо 

рж╢্рж░ী ржиржмржиীрж╣рж░ржи ржоুржЦোржкাржз্ржпাрзЯ  

          ржнাржмрждে ржХেржоржи рж▓াржЧে , ржкржЮ্ржЪাрж╢ ржмржЫрж░ ржЖржЧে ржЖржорж░া ржжрж╢ржо рж╢্рж░েржгীрж░ ржкাржа рж╢েрж╖ ржХрж░ে ржмিржж্ржпাрж▓рзЯ ржЫাрзЬрж▓াржо।  ржЖржЬ рждাржжেрж░ ржоржз্ржпে ржпাрж░া рж░рзЯেржЫি рж╕েржЗ ржмিржж্ржпাрж▓рзЯ ржоিрж▓িржд рж╣ржЪ্ржЫি ---ржПржХ  ржЕржкূрж░্ржм ржоিрж▓ржиোрзОрж╕ржмে।  ржЕржнাржмржиীрзЯ ! рждржмু ржпাрж░া ржнেржмেржЫে рждাржжেрж░ ржХি ржмрж▓ে ржХৃрждржЬ্ржЮрждা ржЬাржиাржмো ржЬাржиিржиা। ржХিржи্рждু рж╕ংрж╕াрж░ে рж╕ুржЦ ржжুঃржЦ ржиিржд্ржп рж╕рж╣ржЪрж░। рждাржЗ ржмাржзা ржмাржЬে , ржЖржорж░া рж╕ржмাржЗ рждো ржиেржЗ।  ржПржХে ржПржХে ржХржд ржЬржи ржЪрж▓ে ржЧেржЫে। ржЖрж░ ржПржЗ ржоিрж▓ржиржмেрж▓াрж░ ржЖрзЯোржЬржХржжেрж░ ржк্рж░ржзাржи рж╕ржЩ্ржХржЯ ржПржЗ рж╕ে ржжিржи ржпেржнাржмে ржЖржХрж╕্ржоাрзО ржЖржоাржжেрж░ ржЫেрзЬে ржЪрж▓ে ржЧেрж▓ , рж╕ে ржжুঃржЦ ржХржеাрж░ ржмрж▓ে ржмোржЭাржи рж╕ржо্ржнржм ржирзЯ " ржмোржЭে ржк্рж░াржг ржмোржЭে ржпাрж░। " 

ржпে ржжিржи ржк্рж░ржержо ржПржЗ ржоিрж▓ржиোрзОрж╕ржмেрж░ ржХржеা ржЕрж╕িрждেрж░ ржЪিржаিрждে ржЬাржирж▓াржо ржЖрж░ рждাрж░ржкрж░ ржжু-рждিржиржмাрж░ ржХржЬржиেрж░ рж╕ржЩ্ржЧে ржжেржЦা рж╣рж▓ , рждржЦржи ржеেржХে ржирзЯ рж╕েржЯা ржпেржи рж╕ুржХুржоাрж░ рж░াрзЯেрж░ ржЕংржХেрж░ ржоржд рж╣ржаাрзО ржкржЮ্ржЪাрж╢েрж░ ржмেрж╢ি ржХржоে ржЧেрж▓। ржоржиে рж╣рж▓ рж╖াржЯ ржмржЫрж░ ржЖржЧেрж░ ржХржеা ржпржЦржи ржк্рж░ржержо ржПржЗ ржмিржж্ржпাрж▓рзЯ ржжেржЦি। ржПржХржЯি рж╢িржХ্рж╖ржХржжেрж░ ржЕржиুрж╖্ржаাржиে ржЖржЪাрж░্ржпржжেржм ржПржиেржЫিрж▓েржи। ржоржиে ржЖржЫে рждржЦржи ржХাрж░ ржкржи্ржбিржд ржорж╢াржЗ ржХ্рж╖েржд্рж░ржоোрж╣ржи ржЪржЯ্ржЯোржкাржз্ржпাрзЯ ржк্рж░ржоুржЦ рж╢িржХ্рж╖ржХ ржорж╢াржЗржжেрж░ рж╕ংрж╕্ржХৃрждে рждржкোржмржи ржмрж░্ржгржи  (" ржЖржд্ржорж▓োржХে ржкুржд ржзুржоржХেрждু:.... ") рж╢ুржиেрзЯেржЫিрж▓াржо। рждিржиি рж╣াржд ржзрж░ে ржХোрж▓ে ржиিрзЯে ржмрж▓েржЫিрж▓েржи " рждোржоাрж░ ржмাржХрж╕িржж্ржзি " рж╣ржмে। " рждржЦржи ржоাржиে ржмুржЭিржиি। ржмрзЬ рж╣рзЯ ржоржиে ржкрзЬрж▓ে ржПржЦржиржУ ржнрзЯ рж╣рзЯ।  

        рждাрж░ржкрж░ рж╕্ржХুрж▓ে ржнрж░্рждি рж╣ржУрзЯা рззрзпрзкрзй ржП рж╕ржк্рждржо рж╢্рж░েржгীрждে। ржП рж╕্ржХুрж▓ ржпржЦржи рж╣рзЯ рждржЦржи ржХрж▓িржХাрждা ржмিрж╢্ржмржмিржж্ржпাрж▓рзЯেрж░ ржЬржи্ржо рж╣рзЯржиি। ржк্рж░ржержо ржк্рж░ржзাржи рж╢িржХ্рж╖ржХ ржЫিрж▓েржи рж╕্ржпাрж░ ржЖрж╢ুрждোрж╖েрж░ ржЬ্ржпেрж╖্ржарждাржд। ржЖржЪাрж░্ржпржжেржм ржП рж╕্ржХুрж▓েрж░ ржк্рж░ржзাржи рж╢িржХржХ্рж╖ржХ ржкржжে ржм্рж░рждীрж╣ржи рззрзпрзжрзз рж╕াрж▓ে। рззрзпрзжрзи рж╕াрж▓ে рж╕্ржмাржоী ржмিржмেржХাржиржи্ржжেрж░ рждিрж░োржзাржи рж╣рж▓ рж╕্ржХুрж▓ে рж╕্ржоৃрждি рж╕ржнাрзЯ рж╕্ржмাржоিржЬীрж░ржм ржм্ржпাржХ্рждিржд্ржм ржУ ржмাржЧ্ржоিрждা ржмিрж╖рзЯে ржЖржЪাрж░্ржпржжেржм ржпা ржмрж▓েржи рждা рж╢ৈрж▓েржи্ржж্рж░ржиাрже ржзрж░ে ржХৃржд " A comprehensive Biography of Swami Vivekananda " рждে рж▓িржкিржмржж্ржз ржЖржЫে।    

     ржЖржЪাрж░্ржпржжেржм рждাঁрж░ ржЕржнিржЬ্ржЮрждা ржмрж▓েржи , ржпে рж╣েрждু рждিржиি рззрзорзпрзн ржЦ্рж░িрж╕্ржЯাржм্ржжে ржжржХ্рж╖িржиেрж╢্ржмрж░ে рж╢্рж░ীрж░াржоржХৃрж╖্ржгেрж░ ржЬржи্ржорждিржеি ржЙржкрж▓ржХ্рж╖্ржпে рж╕্ржмাржоীржЬীрж░ ржмржХ্рждিрждা ржорж╣াржХржмি ржЧিрж░িрж╢ ржЪржи্ржж্рж░ ржШোрж╖েрж░ рж╕ржЩ্ржЧে ржЧিрзЯে рж╢ুржиেржЫিрж▓েржи। рззрзпрзжрзл рж╕াрж▓ে ржмржЩ্ржЧржнржЩ্ржЧ ржЖржи্ржжোрж▓ржи рж╕ংржЧ্рж░াржоেрж░ ржЗржи্ржзржи ржпোржЧাрзЯ। ржЖржЪাрж░্ржпржжেржм ржиিрж░্ржжেрж╢ে ржЫাржд্рж░рж░া ржмিржжেрж╢ী ржкржг্ржпেрж░ ржмрж╣ржиং рж╕ржмে  ржпোржЧ ржжেрзЯ рж╕্ржХুрж▓েрж░ ржиাржо ржжিрзЯে рж╕ে ржЦржмрж░ ржЗংрж▓্ржпাржи্ржбেрж░ ржкржд্рж░িржХাрж░ ржк্рж░ржХাрж╢িржд рж╣рзЯ ржУ ржлрж▓ে ржк্рж░ржзাржи рж╢িржХржХেрж░ ржиাржо ржЧ্рж░েржк্рждাрж░ি ржкрж░োрзЯাржиা ржЬাрж░ি рж╣рзЯ। ржХিржи্рждু ржПржХ ржмাржШা ржЗংрж░েржЬ ржЕржлিрж╕াрж░ ржЧ্рж░েржк্рждাрж░ ржХрж░рждে ржПрж╕ে рж╕্ржХুрж▓েрж░ ржЕрж╕াржзাрж░ржи рж╢ৃржЩ্ржЦрж▓া ржжেржЦে ржУ ржк্рж░ржзাржи рж╢িржХ্рж╖ржХেрж░ ржм্ржпржХ্рждিржд্ржм рж╕্рждржо্ржнিржд рж╣рзЯে ржкрж░োрзЯাржиা ржк্рж░ржд্ржпাрж╣াрж░ ржХрж░েржи

      рж╕েржЗ рж╕্ржХুрж▓ে рж╕ржк্рждржо рж╢্рж░েржгী рждে ржкрзЬржЫি। рж╕ুржмোржз ржЪржЯ ржЦржи্ржбি ржорж╣াрж╢рзЯ ржнূржЧোрж▓ ржкрзЬাржмেржи। ржм্рж▓্ржпাржХ ржмোрж░্ржбে ржоেржк ржЯাржЩিрзЯে ржЪেрзЯাрж░ে ржмрж╕ে ржмেрж╢ ржЧোрж▓ржЧাрж▓ ржоাржиুрж╖ржЯি ржмেржд ржжিрзЯে ржоেржк ржкрзЯেржи্ржЯ ржХрж░ে ржжেржЦিрзЯে ржмুржЭিрзЯে ржкрзЬাрждো। ржм্рж▓্ржпাржХржмোрж░্ржбে ржЖржоাржжেрж░ ржкржи্ржбিржд ржорж╢াржЗ (ржХ্рж╖েржд্рж░ржоোрж╣ржи ржкржи্ржбিржд ржорж╣াрж╢рзЯেрж░ ржкুржд্рж░ рж╕্ржмржиাржоржзржи্ржп ржнাрж░ржд ржмিржЦ্ржпাржд। .....???ржкрзЬাрждেржи рж╕ржк্ржд рждীрж░্рже ) ржЪাржиржХ্ржп рж╢্рж▓োржХ ржоুржЦрж╕্рже ржХрж░рждে ржжিрзЯে ржЫিрж▓েржи , рж╣рзЯ ржУржаেржиি। ржиা ржмрж▓рждে ржкржмাрзЯ ржкেржЫржиে ржмিрж╢্ржпুржЯ ржнূрждржиাрже ржЙржкрж░ ржжাঁрзЬ ржХрж░িрзЯে ржжিрзЯেржЫিрж▓েржи рж╕াрж░া ржкিржиিрзЯржЯা। ржлрж▓ ржмрзЬ ржнাрж▓ рж╣рзЯেржЫিрж▓ рж╕েржЗ ржеেржХে рждিржиি। ... ржмেржЮ্ржЪিрж░ ржпржд рж╢্рж▓োржХ ржмрж▓েржЫেржи рж╕ржм ржПржЦржи ржУ ржоুржЦрж╕্рже ржЖржЫে। рж╕ংрж╕্ржХৃржд ржЫржи্ржжে ржЖржХрж░্рж╖ржг ржЖрж╕ে ржУ ржПржХржЯা ржЫোржЯ। ....рждিржиি ржХ্рж▓াрж╢ে ржмржЗ ржУ ржЫржи্ржжে рж╣াржд ржжিрзЯে ржмেрж░িрзЯে। рждিржиি ржЫিрж▓েржи рж╢্рж░ржж্ржзাрж░ ржоূрж░্рждি।  рждাрж░ ржХржеা рж▓িржЦрждে рж╣рж▓ে ржЖржоাрж░ ржЫোржЯ рж╕ংрж╕্ржХৃржд рж╕্ржоাрж░ржХে ржзрж░ржмে ржиা। рждিржиি ржкрж░ে ржХোрж▓ржХাрждা ржмিрж╢্ржмржмিржж্ржпাрж▓рзЯেрж░ ржЕржз্ржпাржкржХ рж╣рзЯ ржЫিрж▓েржи।  

ржХিржи্рждু рж╕ে ржмিржХাрж▓ে ржЖржоাржжেрж░ ржЖржЪাрж░্ржпржжেрж░ ржЖржжেрж╢ ржиা ржХрж░া ржкрж░্ржпржи্ржд рж╕্ржХুрж▓ ржЫাрзЬেржиржиি। ржкрж░ে 'ржоীржоাংрж╕া ржжрж░্рж╢ржи ' ржЧ্рж░ржи্ржеে рж╢ুржХ ржЕрж╖্ржЯржХржо ржПрж░ ржкрж░্ржпржи্ржд рж╕ে ржмিрж╖рзЯে рж╢্рж▓োржХ ржпে ржнাржмে ржЙржж্ржзাрж░ ржХрж░েржи, рж╕ে ржмিрж╖рзЯে рждাঁрж░ ржЖржЪাрж░্ржп ржорж╣াржоুржЦোржкাржз্ржпাрзЯ ржпোржЧেржи্ржж্рж░ржиাрже рждрж░্ржХрждীрж░্рже ржорж╣াржкুрж░ুрж╖ ржПрж░ ржПржХржЯি ржк্рж░рж╢্ржи ржХрж░рж▓ে рждিржиি рж╕ржмিржирзЯ ржиিржмেржжржи ржХрж░েржи, ржмিржж্ржпাрж▓рзЯে ржЖржЪাрж░্ржпржжেржмেрж░ ржоুржЦে рждিржиি рж╢ুржиেржЫেржи рждীрж░্рже ржорж╣োржжрзЯ рждাржЗ рж▓িржЦেржЫেржи , ржЧ্рж░ржи্ржеে ржжৃрж╖্ржЯে ржирзЯ , ржХাрж░ржи ржмিржж্ржпা ржЧুрж░ুржоুржЦী। 

рж╕ржХрж▓েрж░ ржХржеা ржоржиে рж╣рзЯ। рждржмে рж╕ржм рж▓েржЦাрж░ ржЬাрзЯржЧা ржХোржеাрзЯ ? ржЕржорж▓েржи্ржжু рж░াрзЯ ржорж╢াржЗ ржЖংрж░েржЬীрж░ ржм্ржпাржХрж░ржг ржкрзЬাрж▓েржи , ржпржжি ржнুрж▓ে ржЧিрзЯে ржиা ржеাржХি , ржЯেрж╖্ржЯে ржкрж░ীржХ্рж╖াрзЯ ржЗংрж░েржЬিрждে рзорзй % ржорж╢াржЗ ржПржоржи ржиржо্ржмрж░ ржкেрзЯে ржЫিрж▓াржо। ржкрж░ে ржЗংрж░েржЬিрждে ржмржЗ рж▓িржЦрждে ржнрзЯ рж╣рзЯржиি। ржЕржиেржХ ржмিрж╢্ржмржмিржж্ржпাрж▓рзЯে ржЗংрж░েржЬিрждে ржнাрж╖ржг ржжিрждে ржкাрж░া ржЧেржЫে। ржХুрж░ুржХ্рж╖েржд্рж░ ржмিрж╢্ржмржмিржж্ржпাрж▓рзЯে ржнাрж╖ржгেрж░ ржкрж░ рж░াржЬ্ржпржкাрж▓েрж░ рж╕্ржд্рж░ী ржк্рж░рж╢্ржи ржХрж░েржЫিрж▓েржи -ржЖржоি ржХোржи ржмিрж╢্ржмржж্ржпাрж▓рзЯে ржЗংрж░েржЬি ржкрзЬেржЫি ? ржЧрж░্ржмেрж░ рж╕ржЩ্ржЧে ржмрж▓ржЫি , ржЗংрж░েржЬি рж╕্ржХржЯিрж╢ ржЪрж░্ржЪ ржмিрж╢্ржмржмিржж্ржпাрж▓рзЯে рж╢িржЦিржиি , рж╢িржЦেржЫি рж╣াржУрзЬা ржЬেрж▓াрж░ ржПржХржЯা ржЧ্рж░াржоেрж░ рж╕্ржХুрж▓ে।     

ржЧুрж░ুржжাрж╕ ржоেржоোрж░িрзЯাрж▓ ржжোрждাрж▓াрзЯ ржЧাржЗрж▓াрж░িрждে ржмিржЬ্ржЮাржиেрж░ ржХ্рж▓াрж╕ рж╣рждো , ржпেржоржи ржХрж▓েржЬে рж╣рзЯ ржкрж░ীржХ্рж╖া ржиিрж░ীржХ্рж╖া ржХрж░ে ржжেржЦাржиো рж╣рждো। рж╕ে рж╕ржорзЯ ржХোржи рж╕্ржХুрж▓ে ржПржоржи ржЫিрж▓ ржХিржиা ржЬাржиিржиা। ржлржиীржи্ржж্рж░ржиাрже ржкাрж▓ ржорж╢াржЗ ржкрзЬাржЪ্ржЫেржи। ржЬিржЬ্ржЮাрж╕া ржХрж░рж▓েржи , рж╕াржмাржи ржХি ржХрж░ে рждৈрж░ি рж╣рзЯ ржХেржЙ ржмрж▓рждে ржкাрж░ো ? ржХেржЙ ржкাрж░েржиা।  ржПржХржЬржи (ржХে ? ржоржиে ржиেржЗ ) ржЙржаে ржмрж▓рж▓েржи , ржЬাржиি рж╕্ржпাрж░। ржПржХржЯা ржмрзЬ ржЙржиুржиে ржПржХржЯা ржХрзЬাрзЯ ржШিрзЯেрж░ ржорждো ржПржХржЯা ржХি ржжিрзЯে рждাрж░ ржкрж░ ржХি ржХি ржпেржи ржоিрж╢িрзЯে ржЦুржм ржиাрзЬрждে рж╣рзЯ। рждাрж░ржкрж░ে ржиাржорж▓েржЗ ржПржХ ржХрзЬা рж╕াржмাржи। ржЖрж░ рж╕ржХрж▓েржЗ ржХি рж╣াрж╕ি। 

рж╕рж╣ржХাрж░ী ржк্рж░ржзাржи рж╢িржХ্рж╖ржХ ржЫিрж▓েржи рждাрж░েрж╢ ржЪржи্ржж্рж░ ржХрж░। ржЙржЪ্ржЪ рж╢্рж░েржгী рждে ржЗрждিрж╣াрж╕ ржкрзЬাрждেржи рж░াрж╢ржнাрж░ী ржЧржо্ржнীрж░ ржк্рж░ржХৃрждিрж░ ржоাржиুрж╖। рж╕ржм рж╕ржорзЯ ржХোঁржЪা ржЭুрж▓িрзЯে ржзুрждি , ржкাржЮ্ржЬাржмি ржЧрж▓াрзЯ ржк্рж░েржи্ржЯ ржмোрждাржо ржПржЯা ржУ ржХাঁржзে ржЪাржжрж░। ржЪোржЦে ржЪрж╢ржоা ржУ ржЧোঁржл ржЫিрж▓। ржХাржЫে ржШেঁрж╖рждে ржнрзЯ ржХрж░рждো। рждржЦржи ржХ্рж▓াрж╕ ржиা рж╕рж░্ржмржжাржЗ ржоোржЯ ржоোржЯ ржмржЗ ржкрзЬрждেржи , ржЕржиেржХ рж╕ржорзЯ рж╣াрждে ржиিрзЯে ржкাрзЯржЪাрж░ি ржХрж░рждে ржХрж░рждে ржХ্рж▓াрж╕ে ржЖрж╕рждেржи। ржХрзЯেржХржЯা ржоোржЯ ржоোржЯ ржмржЗ ржиিрзЯে। ржЫেрж▓েржжেрж░ ржнাрж▓ো ржХрж░ে рж╢েржЦাрждে рж╣ржмে ржмрж▓ে ржХি ржкрж░িрж╢্рж░ржо। ржПрж╕ржм ржЖржЬ ржжেржЦা ржпাрзЯ ржиা। ржПржХржжিржи ржоржиে ржЖржЫে ржкрзЬাрждে ржкрзЬাрждে Historian's History of the world ' ржПрж░ ржмржЗ ржПржХржЯা ржЦржи্ржб рж▓াржЗржм্рж░েрж░ি ржеেржХে ржХ্рж▓াрж╕ে ржЖржирж▓েржи। ржХিржЫু ржмেрж╢ি рждрже্ржп ржжেржмাрж░ ржЬржи্ржпে। ржжূрж░ ржеেржХে ржХেржЙ рж╣াрж╕рждে ржжেржЦেржиি। ржХিржи্рждু ржХাржЫে ржЧেрж▓ে ржЧোঁржлেрж░ ржлাঁржХে рж╕ুржи্ржжрж░ рж╣াрж╕ি ржлুржЯে ржЙржарждো। ржЕрж▓্ржк ржпা ржХржеা ржмрж▓рждেржи рждাрждে ржмোржЭা ржпেржд ржЫাржд্рж░ржжেрж░ ржХржд рж╕্ржиেрж╣ ржХрж░рждেржи।  

ржмাংрж▓া ржкрзЬাрждেржи ржЖрж░ рж╕্ржХুрж▓ржЯা ржЪাрж▓াрждে ржпা ржпা ржжрж░ржХাрж░ рж╕ржмржЯা рж╕্ржмেржЪ্ржЫাрзЯ ржПржЧিрзЯে ржЧিрзЯে ржХрж░рждেржи рж╕рждীрж╢ ржЪржи্ржж্рж░ ржжাрж╕ ржорж╣াрж╢рзЯ। рждাঁржХে ржжেржЦে ржХিрж╢োрж░ ржоржиে ржпা ржЙржарждো рждা ржЖржЬ ржмрж▓ржЫি -েржХে ржмрж▓ে ржорж╣াржкুрж░ুрж╖ ржмрж▓া ржпাрзЯ рж╕্ржеিржд ржк্рж░াржЬ্ржЮ। ржЕржиেржХ ржжিржи ржЖржЧে , рждржЦржиржУ ржХржмিрждা рж░োржЧে ржнুржЧржЫি , ржПржХржЯা ржХржмিрждাрзЯ рждাঁрж░ ржХржеা ржмрж▓া рж╣ржЪ্ржЫিрж▓ো। рждাঁрж░ ржЫিрж▓ ржЬেржХ ржмрж▓ে silver voice рждিржиি ржкোрзЬাрж▓ে рж╕ржорзЯ ржЬ্ржЮাржи ржеাржХрждো ржиা। рждিржиржЪাрж░ ржмрзОрж╕рж░ে ржжুржЯি рж╢্рж▓োржХ ржмрж▓ে ржЫিрж▓েржи। рждাрж░ ржПржХржЯি ржПржЦржиржУ ржмাрж░ ржмাрж░ ржм্ржпржмрж╣াрж░ ржХрж░ি। 

рдордирд╕्рдпेрдХं рд╡рдЪрд╕्рдпेрдХं рдХрд░्рдордг्рдпेрдХं рдорд╣ाрдд्рдордиाрдо् ।

рдордирд╕्рдпрди्рдпрдд् рд╡рдЪрд╕्рдпрди्рдпрдд् рдХрд░्рдордг्рдпрди्рдпрдд् рджुрд░ाрдд्рдордиाрдо् ॥

[рдорди -рд╡рдЪрди -рдХрд░्рдо рд╕े рдЬो рдПрдХ рд╣ो рд╡ो рд╣ै рдорд╣ाрдд्рдоा। 

     рдорди -рд╡рдЪрди -рдХрд░्рдо рдпрджि рднिрди्рди рднिрди्рди ,рддो рд╣ै рджुрд░ाрдд्рдоा।।] 

ржЖржоাржжেрж░ ржкрж░ржо рж╕ৌржнাржЧ্ржп ржпে ржЖржорж░া ржпে рж╕ржм ржкржмিржд্рж░ , ржЙржжাрж░ржЪрж░িржд ржорж╣াржк্рж░াржг ржЫাржд্рж░ржмрзОрж╕рж▓ рж╢িржХ্рж╖ржХржжেрж░ ржкাржжржоূрж▓ে ржмрж╕ে рж╢িржХ্рж╖াрж▓াржн рж╕ুржпোржЧ ржкেрзЯেржЫি। рждাржжেрж░ ржоржз্ржпে ржжুржЬржи ржПржЗ ржоিрж▓ржиোрзОрж╕ржмে ржПрж╕ে ржЖржоাржжেрж░ ржЖржЬржУ ржк্рж░ржд্ржпржХ্рж╖ ржжেржмрждা рж╣рзЯ ржЖрж╢ীрж░্ржмাржж ржХрж░ржЫেржи। рж╢্рж░ীржпুржХ্ржд ржмেржЪাрж░াржо ржЪржХ্рж░ржмрж░্рждী ржУ рж╢্рж░ীржпুржХ্ржд ржкржЮ্ржЪাржиржи ржнржЯ্ржЯাржЪাрж░্ржп ржорж╣োржжрзЯржЧржг ржЙржнрзЯেржЗ ржЖржоাржжেрж░ ржЕржЩ্ржХрж╢াрж╕্ржд্ржпেрж░ рж╢িржХ্рж╖া ржжিрждেржи।  ржпে ржмিрж╖рзЯে ржЕржХржеিржд ржПржЗ рж╢িржХ্рж╖া ржкেрзЯেржЫি ржпে ржЧржгিрждেрж░ ржк্рж░াржи্ржд ржж্ржмেрзЬ ржЖрж░ рж╢ূржи্ржп। ржПржХ ржХে ржаিржХ рж░াржЦрж▓ে рж╢ূржи্ржп рж╕ংржЦ্ржпা ржмৃржж্ржзি ржХрж░ে , ржиা рж╣рж▓ে рж╕ржмржЗ рж╢ূржи্ржп ржоাржд্рж░। рж╢ржЩ্ржХрж░াржЪাрж░্ржпঃ ржмрж▓েржЫেржи , ржПржХ ржХে ржпে  рж╢ূржи্ржп ржмрж▓ে рж╕েржЗ ржоূрж░্ржЦ। ржЖржЬ рждাঁржжেрж░ рж╢্рж░ীржЪрж░ржг ржХржорж▓ে ржЖржо্ржиাржжেрж░ рж╕рж╢্рж░ржж্ржз ржк্рж░ржгাржо ржиিржмেржжржи ржХрж░ে ржЖржорж░া рдзрди्рдп рж╣рзЯржЗ।  

ржП ржк্рж░рж╕ржЩ্ржЧে ржЖрж░ ржжুржЬржиেрж░ ржХржеা ржоржиে рж╣ржЪ্ржЫে , ржпাঁрж░া ржПржЗ ржмিржж্ржпাрж▓рзЯেрж░ ржУ ржЖржЪাрж░্ржпржжেржмেрж░ ржЫাржд্рж░ ржЫিрж▓েржи ржУ ржШржЯржиাржХ্рж░ржоে рж╕্ржХржЯিрж╢ ржЪাрж░্ржЪ ржХрж▓েржЬে рждাঁржжেрж░ ржХাржЫে ржкрзЬেржЫি। ржмিржкিржи ржХৃрж╖্ржг ржШোрж╖ MA рждে ржУ BT рждে ржлাрж░্рж╕্ржЯ ржХ্рж▓াрж╕ ржлাрж░্рж╕্ржЯ , ржЗংрж░েржЬিрждে ржУ MA рждে ржХৃрждি ржкেржЫржи ржЫিрж▓েржи ржПржЗ ржмিржж্ржпাрж▓рзЯেрж░ ржУржмং ржЖржЪাрж░্ржп ржжেржмেрж░ ржЫাржд্рж░ ржмিржЦ্ржпাржд ржбাржХ্рждাрж░ ржмুржзেржи্ржж্рж░ржиাрже ржоুржЦোржкাржз্ржпাрзЯ। ржмিржкীржиржжাрж░ ржХাржЫে ржЕржиেржХ ржЧেржЫি , ржЕржиেржХ ржмрж▓াрж░ рж╕ুржпোржЧ ржиেржЗ। ржПржЯুржХু ржмрж▓ি , рждাঁржХে ржжেржЦে ржоржиে ржмেржж ржкূрж░ржгেрж░ ржжржзীржЪি ржиিржЫржХ ржХржкোрж▓ржХрж▓্ржкржиা ржирзЯ। ржПржоржи ржЪрж░িржд্рж░ ржоাржиুрж╖েрж░ ржУ рж╣рзЯ। 

ржж্ржмিрждীрзЯ ржЬржи ржбাржХ্рждাрж░ ржжেржмেржи্ржж্рж░ржиাрже ржоিржд্рж░। ржЕংржХে ржИрж╢াржи рж╕্ржХрж▓াрж░ , рж╢ুржзু ржЖржоাржжেрж░ ржмিржж্ржпাрж▓рзЯেрж░ ржирзЯ , ржЖржи্ржжুрж▓ ржоুрзЬি рждে ржЧৌрж░ржм। ржмিржжেрж╢েрж░ ржмিрж╢্ржмржмিржж্ржпাрж▓рзЯে ржкрзЬাрждে ржЧিрзЯেржЫেржи। ржПржжিржХে ржЧржнীрж░ ржЕржз্ржпাржд্ржо ржЕржи্ржмেрж╖ী , ржиিрж░рж╣ংржХাрж░ рж╕াржзু ржк্рж░ржХৃрждি ржоাржиুрж╖। рж╕ржм ржХржеা ржмрж▓ржмো ржиা। ржП ржмিржж্ржпাрж▓рзЯেрж░ ржПржЗ ржжুржЗ ржЫাржд্рж░েрж░ ржХাржЫে ржЫাржд্рж░ рж╣рждে ржкাрж░াрж░ ржЧৌрж░ржм ржмুржХে ржиিрзЯে ржЖржЫি। рж╕рждীрж╢ ржоাрж╕্ржЯাрж░ ржорж╢াрзЯেрж░ рж╕িржж্ржзি ржЫিрж▓ ржд্ржпাржЧ ржУ рж╕েржмাрж░। ржЖржЪাрж░্ржп ржжেржмেрж░ ржХি рж╕েржмাржЗ ржХрж░েржЫিрж▓েржи। ржЖрж░ ржПржХ ржЬржи ржХрж░ে ржЫিрж▓ ржУржжেрж░ ржоাрж▓ী  рж╕্ржХুрж▓েрж░ рж╕াржзাрж░ржг ржХাржЬেрж░ ржХрж░্ржоী।  ржЖржоাржжেрж░ ржУ рж╕ে ржоাрзЯেрж░ рж╕্ржиেрж╣ ржжিрзЯে ржЦাржмাрждেржи। рждাрж░ ржиাржо ржПржЗ ржЙржкрж▓ржХ্рж╖ে ржкাрж░িрждোрж╖িржХ ржжিрзЯে ржПржХржЯা ржЗрждিрж╣াрж╕ рж╕ৃрж╖্ржЯি рж╣рж▓ো। рждাржХে ржЖржорж░া ржЧুрж░ুржЬржи ржмрж▓ে ржжেржЦрждাржо। ржХি ржоাржиুрж╖ ржЗ ржЫিрж▓ 

ржЖржорж░া рждো ржПржХржЯি ржмржЫрж░েрж░। ржХিржи্рждু ржЖржоাржжেрж░ ржмিржж্ржпাрж▓рзЯেрж░ ржПржЗ ржЬрзЯ ржЕржмিрж╢্рж░াржи্ржд ржЫাржд্рж░ ржзাрж░া рждাржжেрж░ ржЙржкрж░ ржПржХржЯি ржЬীржмржиেрж░ ржк্рж░ржнাржм ржкрзЬে ржЫিрж▓ рзлрзи ржмржЫрж░ ржзрж░ে। рж╕ে рж╢ржХ্рждি ржП ржмিржж্ржпাржкীржа ржХে ржмিрж╢েрж╖ рж░ূржк ржжিрзЯে ржЫিрж▓। рждাঁрж░ рж╕ржд্рждা ржмিржж্ржпাрж▓рзЯেрж░ рж╕ржд্рждাрзЯ рж╕ржЮ্ржЪাрж░িржд рж╣рзЯে рждাржХে ржорж╣াржи ржХрж░ে рждুрж▓ে ржЫিрж▓। рж╕ে ржЬীржмржи ржЖржоাржжেрж░ ржк্рж░ржзাржи рж╢িржХ্рж╖ржХ ржЖржЪাрж░্ржп рж╢িрж░িрж╢ржЪржи্ржж্рж░ ржоুржЦোржкাржз্ржпাрзЯ (ржХাржоржжেржмি)ржпিржиি ржЦрзЬржжрж╣ рж╢্рж░ীрж╣рж░্рж╖ ржмংрж╢ীрзЯ ржХাржоржжেржм ржкржи্ржбিржд рж╕ржжাрж╢ ржЕржзрж╕্рждржи ржкুрж░ুрж╖ , ржпে ржХাржоржжেржм ржЦрзЬ ржжрж╣ে  ржиিржд্ржпাржиржи্ржж ржк্рж░ржнু ржХে ржЖржирзЯржи ржХрж░েржЫিрж▓েржи ржпাрждে ржЦрзЬ ржжрж╣ рж╢্рж░ী ржкীржа ржмрж▓ে ржЪিрж╣্ржиিржд рж╣рзЯ। рждিржиি ржЫিрж▓েржи -  'рд╡рдЬ्рд░ाрджрдкि рдХрдаोрд░ाрдгि рдоृрджूрдиि рдХुрд╕ुрдоाрджрдкि।ржмাржЗрж░ে ржХржаোрж░ , ржХিржи্рждু ржнিрждрж░ে ржХুрж╕ুржоেрж░ ржеেржХেржУ ржХোржорж▓। рж╢িрж░িрж╖ ржиাржо рж╕াрж░্ржержХ। ржХাрж▓িржжাрж╕ 'ржХুржоাрж░ рж╕ржо্ржнржмে ' ржмрж▓ржЫেржи - рж╢িрж░িрж╖ ржХুрж╕ুржо ржн্рж░ржорж░েрж░ ржкржжржнাрж░ে рж╕ржЗрж▓ে ржУ ржкাржЦিржжেрж░ ржкржжржнাрж░ে рж╕ржЗрждে ржЕрж╕ржорж░্рже। ржХোржи ржХোржи ржкুрж░াржиো ржЫাржд্рж░েрж░ ржоুржЦে рж╢ুржиেржЫি , ржжেрж╢ -ржмিржжেрж╢েрж░ ржЕржиেржХ ржмিржж্ржмাржи ржжেржЦেржЫি , ржХিржи্рждু ржЖржоাржжেрж░ ржоাрж╖্ржЯাрж░ ржорж╣াрж╢рзЯেрж░ ржоржд ржжেржЦрж▓াржо ржиা। рж╕্ржХুрж▓ে рж╕্ржпুржЯ ржкрж░рждেржи , ржЯেржмিрж▓ ржЪেрзЯাрж░ ржмрж╕рждেржи। ржХিржи্рждু рж╕্ржХুрж▓েрж░ рж╕ржорзЯ ржЫাрзЬা ржпржЦржи ржПржЗ ржЪেрзЯাрж░েржЗ ржмрж╕ে ржеাржХрждেржи , ржжূрж░ ржеেржХে ржжেржЦে ржоржиে рж╣рждো ржХোржи рж╕াржзржХ ржмрж╕ে ржЖржЫেржи। рждিржиি ржжুржЗ ржмিржж্ржпাрж░ ржЗ рж╕াржзржиা ржХрж░েржЫিрж▓েржи , ржЕржкрж░া ржПржмং ржкрж░া।  рждাржЗ рж╕ে ржЬীржмржиেрж░ ржк্рж░ржнাржм ржУржнাржмে ржкрзЬেржЫিрж▓।   

ржк্рж░ржзাржи рж╢িржХ্рж╖ржХ рж╣িрж╕াржмে ржУ рждাঁрж░ ржЖржжрж░্рж╢ ржмাржХ্ржп ржЫিрж▓ - ETON -ржПрж░ ржк্рж░ржзাржиржжেрж░ рж╢ржм্ржжржЧুржЪ্ржЫ " I am taught Best by teaching ' рж╢েржЦাрждে ржЧিрзЯে ржЖржоি рж╕ржм ржеেржХে ржнাрж▓ ржХрж░ে рж╢িржЦি।  'рдХुрд░्рд╡рддो рдиाрд╕्рддि рдХрд░्рддृрддा।'ржХрж░েржУ 'ржЖржоি ржХрж░েржЫি 'ржП ржнাржм ржиেржЗ। рж╕াрж░া ржЬীржмржиেрж░ рж╕াржзржиাрж░ ржлрж▓ рж╢েрж╖ ржЬীржмржиে ржжেржЦাрж░ рж╕ৌржнাржЧ্ржп рж╣рзЯেржЫে। рждржЦржи ржЖрж░ рж╕াржзржХ ржоржиে рж╣рждো ржиা।  рд╕्рд╡рддः рдорди рдмोрд▓рддः рд╕िрдж्рдзрдкुрд░ुрд╖! рдм्рд░рд╣्рдордЬ्рдЮ ! рж╕ে ржХোржеাрзЯ ржЖрж░ ржпাржмো ржиা। ржиржмржо-ржжрж╢ржо рж╢্рж░েржгীрждে ржЗংрж░েржЬি ржЧржж্ржп -ржкржж্ржп ржкрзЬিрзЯেржЫেржи   Shelley, Tennyson, Keats, Browning, Wordsworth рдЧрдж्рдп White Knight ржкржб়াржи рждো ржжржд্рждেрж░ ржоржд ржиাржЯ্ржпাржнিржиржп় ржк্рж░েрж╕িржбেржи্рж╕ি ржХрж▓েржЬ Shakespeare ржПрж░ ржиাржЯржХ ржЕржнিржирзЯ ржХрж░ে ржмিржжেрж╢ী ржЕржз্ржпাржкржХржжেрж░ ржк্рж░рж╢ংрж╕া ржкেрзЯে ржЫিрж▓েржи ржПржХ рж╕ржорзЯ। The Secret of Success:-Written by -William Walker Atkinson -1862–1932) ржкрзЬেржЫিрж▓েржи ржпা ржЬীржмржиে ржмрзЬ ржХাржЬে рж▓েржЧেржЫে। ржкрждржЮ্ржЬрж▓ি  ржорж╣াржнাрж╖্ржпে ржмрж▓েржЫেржи ржмিржж্ржпা ржЪাрж░ ржк্рж░ржХাрж░ে ржЙржкржпুржХ্ржд рж╣рзЯ। ржЕрж░্ржЬржиে, ржЪрж░্ржЪাрзЯ , рж╢িржХ্рж╖ржиে ржУ ржм্ржпржмрж╣াрж░ে। ржпে ржмিржж্ржпা ржм্ржпржмрж╣াрж░ে ржЖрж╕ে ржиা рждা ржм্ржпрж░্рже।

ржПрж░ূржк рж╢িржХ্рж╖া ржпিржиি ржжিрждে ржкাрж░েржи рждাঁржХেржЗ ржЖржЪাрж░্ржп ржмрж▓ে। ржоржиু рждাржЗ ржмрж▓েржи ' -рдЙрдкाрдз्рдпाрдд् рджрд╢ рдЖрдЪाрд░्рдп:' рж╢িржХ্рж╖ржХ ржеেржХে ржЖржЪাрж░্ржп ржжрж╢ржЧুржи ржмрзЬ। ржмাрзЯু ржкূрж░ржгে ржЖржЪাрж░্ржпেрж░ ржмিрж╖рзЯে ржмрж▓া рж╣рзЯেржЫে -"рдЖрдЪिрдиोрддि рдЪ рд╢ाрд╕्рдд्рд░ाрд░्рдеं рдЖрдЪाрд░े рд╕्рдеाрдкрдпрддे рдЕрдзि !рд╕्рд╡рдпं рд╣्рдпрдкि рдЖрдЪрд░ेрдд् рдп: рддु рдЖрдЪाрд░्рдп: рдЗрддि рд╕्рдоृрдд: !' ржпিржиি рж╢াрж╕্ржд্рж░েрж░ ржЕрж░্рже ржпржеাржпрже рж▓াржн ржХрж░ে ржиিржЬ ржЖржЪрж░ржгে рждা ржкрж░িрж▓ржХ্рж╖িржд ржХрж░েржЫেржи ржПржмং ржпিржиি ржЕржиুржЧрждржжেрж░ рждেржоржи ржЖржЪрж░ржгে ржЙржж্ржмুржж্ржз ржХрж░েржи ржк্рж░েрж░িржд ржХрж░েржи рждিржиি ржЖржЪাрж░্ржп।  ржЖржЪাрж░্ржп ржжেржмেрж░ ржк্рж░ржзাржи рж╢িржХ্рж╖рждাрж░ ржкржЮ্ржЪাрж╢ ржмржЫрж░ ржкূрж░্ржи рж╣рж▓ে рж╕ুржмрж░্ржи ржЬрзЯржи্рждী ржЕржиুрж╖্ржаাржиে ржмিржж্ржпাрж▓рзЯেрж░ рждাঁрж░ ржорж░্ржорж░ ржоূрж░্рждি ржмрж╕рж▓। рждাрж░ржЗ ржЫাржд্рж░ ржХাрж▓োрж╢рж╢ী ржмржи্ржжোржкাржз্ржпাрзЯ  ржоূрж░্рждিрж░ рж╢িрж▓্ржкী। рж╕েржЗ ржкাржерж░ ржеেржХেржЗ рждিржиি ржПржХржЯি ржмৃрж╖ рждৈрж░ি ржХрж░ে ржжেржи , ржпা ржЦрзЬржжрж╣ে ржЖржЪাрж░্ржп ржжেржмেрж░ ржоাрждৃржжেржмীрж░ ржк্рж░рждিрж╖্ржаিржд рж╢িржмেрж░ ржмাрж╣ржирж░ূржкে ржЖржЬ ржУ рж░рзЯেржЫে। ржЖржЪাрж░্ржпржжেржмেрж░ рж╕ржЩ্ржЧে рждাঁрж░ ржЫাржд্рж░ ржмৃржи্ржжেрж░ рж╕ржо্ржмржи্ржзেрж░ ржХржеা ржнাржмрждে ржЧিрзЯে ржЙржкржиিрж╖ржжেрж░ 'рдКрд░्рдз्рд╡рдоूрд▓ोрд╜рд╡ाрдХ्рд╕ाрдЦ рдПрд╢ोрд╜рд╢्рд╡рдд्рдеः рд╕рдиाрддрдиः।"ржоржиে ржкрзЬে/ржКрж░্ржз্ржм ржоূрж▓ ржиিржо্ржирждাрж░ рж╢াржЦা рж╕ржоূрж╣ - рж╕ে ржмৃржХ্рж╖ ржЯি ржЖрж╢্ржмрж╕্рже ржиা рж╣рзЯে рж╢িрж░িрж╖। ржкূрж░ржгেрж░ ржнাрж╖াрзЯ ржмрж▓рждে ржкাрж░া ржпাрзЯ ржХিржЫু ржмржжрж▓ ржХрж░ে -   "рдЖрдЬीрд╡्рдпः рд╕рд░्рд╡рдЫाрдд्рд░ाрдгां рдм्рд░рд╣्рдорд╡ृрдХ्рд╖ः рд╕рдиाрддрдиः। " рж╕েржЗ ржмিрж░াржЯ рж╕ржиাрждржи ржм্рж░াрж╣্ржо ржмৃржХ্рж╖ ржЯি ржЖрж╢্рж░рзЯ ржХрж░ে ржЫাржд্рж░ ржХুрж▓ ржмাрж╕ ржХрж░ржЫে। рж╕ে рж╢িрж░িрж╖ ржмৃржХ্рж╖েрж░ ржкржЮ্ржЪাрж╢ ржмржЫрж░ ржЖржорж░া ржПржХ ржЧুржЪ্ржЫ рж╢িрж░িрж╖ ржХুрж╕ুржо। 

========  

рджुःрдЦ рд╕ुрдЦ рджोрдиों рддрди рдХे рдХрдкрдбे рдХिрд╕ рдХाрд░рди рдкрд╣рдиाрдП,

рдХिрд╕ рдХाрд░рди рдкрд╣рдиाрдП?

рддुрдЭे рдХ्рдпों рд╕рдордЭ рди рдЖрдП, рддुрдЭे рдХ्рдпों рд╕рдордЭ рди рдЖрдП ?

рд╡ो рдЪाрд╣े рддो рдк्рдпाрд╕ा рдоाрд░े, рдЪाрд╣े рддो рдк्рдпाрд╕ рдмुрдЭाрдП;

рддुрдЭे рдХ्рдпों рд╕рдордЭ рди рдЖрдП, рддुрдЭे рдХ्рдпों рд╕рдордЭ рди рдЖрдП?


рддेрд░े рдорди рдХी рдЦाрддिрд░ рдкрдЧрд▓े рддрди рдХा рдмिрдЫा рдмिрдЫौрдиा, 

рдЬрдм рддрдХ рдЪाрдмी рднрд░ी рдк्рд░рднु рдиे рддрдм рддрдХ рдЪрд▓े рдЦिрд▓ौрдиा। 

рдРрд╕ा рдиाрдЪे рдоॉрд╕ рдХी рдкुрддрд▓ी, рдЬैрд╕ा рдиाрдЪ рдирдЪाрдП,

рддुрдЭे рдХ्рдпों рд╕рдордЭ рди рдЖрдП, рддुрдЭे рдХ्рдпों рд╕рдордЭ рди рдЖрдП ?


рдЬрд▓ рдмिрди рдордЫрд▓ी рдЬी рдирд╣ीं рд╕рдХрддी, рдоाँ рдмिрди рдЬिрдП рдиा рдмрдЪ्рдЪा, 

рдЗрди्рджрд░ рдЙрд╕рдХा рдкाрдиी рднрд░рддा рдЬिрд╕рдХा рд╕िрджрдХ рд╣ै рд╕рдЪ्рдЪा

рд╡ो рдЪाрд╣े рддो рдЧाрдЧрд░ рдоें рднी рд╕ाрдЧрд░ рдХो рдЫрд▓рдХाрдП,

рддुрдЭे рдХ्рдпों рд╕рдордЭ рди рдЖрдП, рддुрдЭे рдХ्рдпों рд╕рдордЭ рди рдЖрдП? 


рдмेрд╕рдордЭो рдХो рд╕рдордЭ рдирд╣ीं рдХрдм рдЖрдпे рдХैрд╕ी рдШрдб़िрдпा, 

рдЬेрда рдорд╣ीрдиे рдоें рд▓рдЧ рд╕рдХрддी рд╣ै рд╕ाрд╡рди рдХी рдЭрдб़िрдпा। 

рдХौрди рд╕рдордп рдЖрдХाрд╢ рдФрд░ рдзрд░рддी рдЕрдкрдиा рдм्рдпाрд╣ рд░рдЪाрдП ?

рддुрдЭे рдХ्рдпों рд╕рдордЭ рди рдЖрдП, рддुрдЭे рдХ्рдпों рд╕рдордЭ рди рдЖрдП? 

=============





   

рдХोрдИ рдЯिрдк्рдкрдгी рдирд╣ीं:

рдПрдХ рдЯिрдк्рдкрдгी рднेрдЬें