реР рд╢्рд░ीрд░ाрдордХृрд╖्рдгाрдп рдирдоः
*рдкंрдЪрджрд╢ी рдХी рднूрдоिрдХा*
рдЗрд╕ рдЧ्рд░ंрде рдХो рдкंрдЪрджрд╢ी рдиाрдо рдЗрд╕рд▓िрдП рджिрдпा рдЧрдпा рд╣ै рдХ्рдпोंрдХि рдЗрд╕рдоें рдкंрдж्рд░рд╣ рдЕрдз्рдпाрдп рд╣ैं। рдпрд╣ рдЕрдж्рд╡ैрдд рд╡ेрджांрдд рдХा рдПрдХ рд╕рдо्рдкूрд░्рдг рдЧ्рд░ंрде рд╣ै। рдЗрд╕ рдкुрд╕्рддрдХ рдоें рдЕрдж्рд╡ैрдд рд╡ेрджाрди्рдд рдХी рдоौрд▓िрдХ рд╢िрдХ्рд╖ाрдУं рдХो рд╕्рдкрд╖्рдЯ рдФрд░ рд╕ुрдмोрдз рддрд░ीрдХे рд╕े рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдЗрд╕рд▓िрдП рдпрд╣ рдЙрди рдк्рд░ाрд░ंрднिрдХ рд╕ाрдзрдХों рдХे рд▓िрдП рдЬो рдЗрд╕ рдЕрдж्рд╡ैрдд рджрд░्рд╢рди рд╕े рдкрд░िрдЪिрдд рд╣ोрдиा рдЪाрд╣рддे рд╣ैं рд╕рдмрд╕े рдЕрдЪ्рдЫा рдЧ्рд░ंрде рд╣ै । рд╕ाрде рд╣ी рд╕ाрде рдпрд╣ рд░рдЪрдиा рдЗрддрдиी рдЧंрднीрд░ рд╣ै рдХि рдЕрдж्рд╡ैрдд-рджрд░्рд╢рди рдХे рдЙрди्рдирдд рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеीрдпों рдХे рд▓िрдП рднी рдпрд╣ рдЧ्рд░рди्рде рд░ुрдЪिрдХрд░ рд╣ै।
рдкंрдЪрджрд╢ी рд╕ंрд╕्рдХृрдд рдоें рдПрдХ рдЫंрджрдмрдж्рдз рд░рдЪрдиा рд╣ै। рдкंрдЪрджрд╢ी рдЧ्рд░рди्рде рдоें рдм्рд░рд╣्рдо, рд╢рдХ्рддि, рдЬीрд╡, рдФрд░ рдИрд╢्рд╡рд░ рдХे рд╕ंрдмंрдз рдХो рд╕рд░рд▓ рднाрд╖ा рдоें рд╕рдордЭाрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдЕрдж्рд╡ैрдд рдордд рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдм्рд░рд╣्рдо рдпा рд╕рдЪ्рдЪिрджाрдирди्рдж рд╣ी рдПрдХрдоाрдд्рд░ рд╕рдд्рдп рд╣ै, рдЙрдкрдиिрд╖рджों рдоें рд╕рдд-рдЪिрдд -рдЖрдиंрдж рдХे рд░ूрдк рдоें рд╡рд░्рдгिрдд рд╣ै। рдЬैрд╕ा рдХि рдиाрдо рд╕े рдкрддा рдЪрд▓рддा рд╣ै, рдкंрдЪрджрд╢ी рдоें 15 рдЕрдз्рдпाрдп рд╣ैं рдЬिрди्рд╣ें рддीрди рдкंрдЪрдХ (рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдоें рдкाँрдЪ рдкाрда) рдоें рдмांрдЯा рдЧрдпा рд╣ै, рдЬो рдм्рд░рд╣्рдо рдХे рддीрди рдШрдЯрдХों - рд╕рдд् , рдЪिрдд् рдФрд░ рдЖрдиंрдж рдХा рдХ्рд░рдорд╢ः рдк्рд░рддिрдиिрдзिрдд्рд╡ рдХрд░рддे рд╣ैं। рдЗрд╕ рдкुрд╕्рддрдХ рдХे рдкंрдж्рд░рд╣ рдЕрдз्рдпाрдпों рдХो рдкाँрдЪ-рдкाँрдЪ рдЕрдз्рдпाрдпों рдХे рддीрди рд╕рдоूрд╣ों рдоें рд╡िрднाрдЬिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдкाँрдЪ рдЕрдз्рдпाрдпों рдХा рдкрд╣рд▓ा рд╕рдоूрд╣ рдм्рд░рд╣्рдо рдХे рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ - рд╕рдд् (рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡) рдкрд╣рд▓ू рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╣ै, рджूрд╕рд░ा рд╕рдоूрд╣ рдЪिрдд् (рдЪेрддрдиा) рдкрд╣рд▓ू рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╣ै рдФрд░ рддीрд╕рд░ा рдЖрдиंрдж рдкрд╣рд▓ू рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╣ै। рдЗрди рддीрди рдШрдЯрдХों рдХा рд╡्рдпाрдкрдХ рдкрд░िрдЪрдп рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╕ंрдХ्рд╖ेрдк рдоें рджिрдпा рдЧрдпा рд╣ै -
(рдХ) рд╡िрд╡ेрдХрдкрдЮ्рдЪрдХрдо् : рез рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рддрдд्рдд्рд╡рд╡िрд╡ेрдХ। реи рдкрдЮ्рдЪрдорд╣ाрднूрддрд╡िрд╡ेрдХ / рей рдкрдЮ्рдЪрдХोрд╢рд╡िрд╡ेрдХ/ рек рдж्рд╡ैрддрд╡िрд╡ेрдХ/ рел рдорд╣ाрд╡ाрдХ्рдпрд╡िрд╡ेрдХ।
(рдЦ) рджीрдкрдкрдЮ्рдЪрдХрдо् : рем рдЪिрдд्рд░-рджीрдк/рен рддृрдк्рддिрджीрдк/ рео рдХूрдЯрд╕्рдерджीрдк/ реп рдз्рдпाрдирджीрдк/резреж рдиाрдЯрдХрджीрдк।
(рдЧ) рдЖрдирди्рджрдкрдЮ्рдЪрдХрдо् : резрез рдм्рд░рд╣्рдоाрдирди्рджे рдпोрдЧाрдирди्рдж/резреи рдм्рд░рд╣्рдоाрдирди्рджे рдЖрдд्рдоाрдирди्рдж/резрей рдм्рд░рд╣्рдоाрдирди्рджे рдЕрдж्рд╡ैрддाрдирди्рдж/ резрек рдм्рд░рд╣्рдоाрдирди्рджे рд╡िрдж्рдпाрдирди्рдж/ резрел рдм्рд░рд╣्рдоाрдирди्рджे рд╡िрд╖рдпाрдирди्рдж।
[рдкрдЮ्рдЪрджрд╢ी рдЧ्рд░рди्рде рдоें рдХुрд▓ рд╢्рд▓ोрдХ рд╕рдЩ्рдЦ्рдпा- 1570 рд╣ै। рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдЕрдз्рдпाрдп рдоें рд╢्рд▓ोрдХों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╣ै - рез рддрдд्рдд्рд╡рд╡िрд╡ेрдХः । 65 / реи рднूрддрд╡िрд╡ेрдХः । 103/ рей рдкрдЮ्рдЪрдХोрд╖рд╡िрд╡ेрдХः । 43/ рек рдж्рд╡ैрддрд╡िрд╡ेрдХः । '70' / рел рдорд╣ाрд╡ाрдХ्рдпрд╡िрд╡ेрдХः । 8 /рем рдЪिрдд्рд░рджीрдкः । 290 /рен рддृрдк्рддिрджीрдкः । 297/ рео рдХूрдЯрд╕्рде рджीрдкः । 76 /реп рдз्рдпाрдирджीрдкः । 158/резреж рдиाрдЯрдХ рджीрдкः । 26/резрез рдм्рд░рд╣्рдоाрдирди्рджे рдпोрдЧाрдирди्рджः । 134/ резреи рдм्рд░рд╣्рдоाрдирди्рджे рдЖрдд्рдоाрдирди्рджः । 90/ резрей рдм्рд░рд╣्рдоाрдирди्рджे рдЕрдж्рд╡ैрддाрдирди्рджः । 105 /резрек рдм्рд░рд╣्рдоाрдирди्рджे рд╡िрдж्рдпाрдирди्рджः । 65/ резрел рдм्рд░рд╣्рдоाрдирди्рджे рд╡िрд╖рдпाрдирди्рджः । 35 ]
рдЕрдЧрд▓े рдЕрдз्рдпाрдпों рдоें рдЗрд╕ рд░рдЪрдиा рдХा рдЕрдз्рдпाрдп рджрд░ рдЕрдз्рдпाрдп рд╕ाрд░ांрд╢ рджिрдпा рдЧрдпा рд╣ै।
[рд╕ाрднाрд░ :рез https://sa.wikisource.org/wiki/ рдкрдЮ्рдЪрджрд╢ी/рдк्рд░рдердордк्рд░рдХрд░рдгрдо्_-_рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рддрдд्рдд्рд╡рд╡िрд╡ेрдХः/ https://storyofhinduism.wordpress.com/2022/03/15/panchdashi-3/https://janamejayans.home.blog/pancadasi-of-swamy-vidyaranya-2/]
рдкंрдЪрджрд╢ी рдХा рд╡िрд╖рдп-рд╡рд╕्рддु :
1.рдм्рд░рд╣्рдо : рд╡ेрджाрди्рдд рдоें рдм्рд░рд╣्рдо рдХो рдиिрд░्рдЧुрдг (рдд्рд░िрдЧुрдгाрддीрдд), рдиिрд░्рд╡िрд╢ेрд╖ (рд╕рджा рдПрдХ рд░ूрдк рд░рд╣рдиेрд╡ाрд▓ा), рдиिрд░ुрдкाрдзिрдХ, рдорди рдФрд░ рд╡ाрдгी рд╕े рдкрд░े рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै। рдЙрди्рд╣ें рдиिрд░ुрдкाрдзिрдХ (unconditioned- рдЧुрдгाрддीрдд,рдиिрд░्рдЧुрдг, рд╢рд░ीрд░ рд╕े рдоुрдХ्рдд) рдЗрд╕рд▓िрдП рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै рдХ्рдпोंрдХि рд╡े рджेрд╢, рдХाрд▓ рдФрд░ рдиिрдоिрдд्рдд рдЗрди рддीрдиों рдЙрдкाрдзिрдпों рдоें рд╕े рдХिрд╕ी рднी рдЙрдкाрдзि рдХे рдЕрдзीрди рдирд╣ीं рд╣ैं। рддो рдлिрд░ рд╡े рдХ्рдпा рд╣ैं, рдЙрдирдХा рд╕्рд╡рд░ुрдк рдХैрд╕ा рд╣ै? рдЗрд╕рдХे рдЙрдд्рддрд░ рдоें рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै рдХि рд╡े рд╕рдЪ्рдЪिрджाрдирди्рдж рд╕्рд╡рд░ुрдк рд╣ैं।
рднрдЧрд╡ाрди рд╢्рд░ीрд░ाрдордХृрд╖्рдгрджेрд╡ рдиे (рд╡рдЪрдиाрдоृрдд рдоें) рдорди рдФрд░ рд╡ाрдгी рд╕े рдкрд░े рдм्рд░рд╣्рдо рдХो рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдкрд░िрднाрд╖िрдд рдХिрдпा рд╣ै - " рдм्рд░рд╣्рдо рдХ्рдпा рд╣ै рдпрд╣ рдоुрдЦ рд╕े рдХрд╣ा рдирд╣ीं рдЬा рд╕рдХрддा। рд╡ेрдж, рддंрдд्рд░, рдкुрд░ाрдг рдЖрджि рд╕рднी рд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдЬूрдаे рд╣ो рдЪुрдХे рд╣ैं, рдХ्рдпोंрдХि рдЙрдирдХा рдЙрдЪ्рдЪाрд░рдг рдоुрдЦ рд╕े рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै , рдЙрди्рд╣ें рдкреЭा рдЧрдпा рд╣ै। рдХेрд╡рд▓ рдПрдХ рд╡рд╕्рддु рдЬूрдаी рдирд╣ीं рд╣ो рдкाрдИ, рд╡рд╣ рд╣ै рдм्рд░рд╣्рдо। рдм्рд░рд╣्рдо рдХ्рдпा рд╣ै , рдпрд╣ рдЖрдЬ рддрдХ рдХोрдИ рдмрддा рдирд╣ीं рдкाрдпा। "
рдм्рд░рд╣्рдо рдорди-рд╡ाрдгी, рдз्рдпाрди-рдзाрд░рдгा , рдЬ्рдЮाрддा -рдЬ्рдЮेрдп-рдЬ्рдЮाрди, рд╕рдд -рдЕрд╕рдд, рд╕рдмрд╕े рдкрд░े рд╣ै। рдм्рд░рд╣्рдо рд╡ाрдпु рдХी рддрд░рд╣ рд╣ै, рдЬो рд╕ुрдЧंрдз рдФрд░ рджुрд░्рдЧрди्рдз рджोрдиों рдХो рд▓े рдЬाрддी рд╣ै, рдкрд░ рд╕्рд╡рдпं рджोрдиों рд╕े рдиिрд░्рд▓िрдк्рдд рд░рд╣рддी рд╣ै। рдХिрди्рддु рдЬिрд╕рдХे рд▓िрдП рдЬрдк-рдз्рдпाрди ,рдЬ्рдЮाрди -рд╡िрдЪाрд░ рдХрд░рдиा рд╣ो рдЙрд╕рдХे рдмाрд░े рдоें рдкрд░ोрдХ्рд╖ рд░ूрдк рд╕े рдХोрдИ рд╕िрдж्рдзाрди्рдд рд▓ेрдиा рд╣ो рддो рд╕рдмрд╕े рдкрд╣рд▓े 'рдЙрдирдХा рд╕्рд╡рд░ुрдк рдХैрд╕ा рд╣ै ' рд╕рдмрд╕े рдкрд╣рд▓े рдЙрд╕े рдЬाрдирдиे рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рд╣ोрддी рд╣ै। рд╡ैрд╕ा рдирд╣ीं рд╣ोрдиे рд╕े рдорди рдоें рдЙрд╕े рдЬाрдирдиे рдХी рдЬिрдЬ्рдЮाрд╕ा рдпा рдЗрдЪ्рдЫा рдирд╣ीं рдЙрдаेрдЧी। рдЗрд╕рд▓िрдП рдЙрд╕ рд╡ाрдгी рдФрд░ рдорди рд╕े рдкрд░े рдм्рд░рд╣्рдо рдХो 'рд╕рдЪ्рдЪिрджाрдирди्рдж рд╕्рд╡рд░ुрдк ' рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै। рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХрд╣рдиे рдХा рддाрдд्рдкрд░्рдп рдпрд╣ рд╣ुрдЖ рдХि -рдм्рд░рд╣्рдо рдЕрд╕рдд, рдЕрдЪिрдд рдФрд░ рджुःрдЦрд╕्рд╡рд░ूрдк рдирд╣ीं рд╣ै। рдЕрд╕ीрдо рдм्рд░рд╣्рдо рдХी рдЙрдкाрд╕рдиा рдХрд░рдиे рдоें рд╕ुрд╡िрдзा рджेрдиे рдХे рд▓िрдП рдЙрдирдХो рд╕рд╕ीрдо рдмрдиाрдХрд░ рдЙрдирдХो 'рдЕंрдЧुрд╖्рда рдк्рд░рдоाрдг ' рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै।
рдЕрдж्рд╡ैрдд рдХा рд╕ाрд░ рдпрд╣ рд╣ै рдХि рдм्рд░рд╣्рдо рд╣ी рдПрдХрдоाрдд्рд░ рд╕рдд्рдп рд╣ै। 'рд╕рдд्рдп' рдХी рдкрд░िрднाрд╖ा рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рдЬाрддी рд╣ै рдХि рдЬिрд╕рдоें рдХрднी рдХोрдИ рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдирд╣ीं рд╣ोрддा। рдЗрд╕ рдХрд╕ौрдЯी рдкрд░, рдм्рд░рд╣्рдо рдЬो рдХि рдкूрд░्рдгрддрдпा рдЕрдкрд░िрд╡рд░्рддрди-рд╢ीрд▓ рдФрд░ рд╢ाрд╢्рд╡рдд рд╣ै, рд╡рд╣ी рд╕рдд्рдп рд╣ै। рдЬрдЧрдд् рд╕рджैрд╡ рдмрджрд▓рддा рд░рд╣рддा рд╣ै, рдЗрд╕рд▓िрдП рдЙрд╕े рд╕рдд्рдп рдирд╣ीं рдоाрдиा рдЬा рд╕рдХрддा। рд╕ाрде рд╣ी, рд╣рдо рдЙрд╕े рдЕрд╕рдд्рдп рднी рдирд╣ीं рдХрд╣ рд╕рдХрддे, рдХ्рдпोंрдХि рд╡рд╣ рд╡ाрд╕्рддрд╡ рдоें рд╣рдоाрд░े рдж्рд╡ाрд░ा рдЕрдиुрднрд╡ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
рдЗрд╕े рд╕рдордЭाрдиे рдХे рд▓िрдП рдоंрдж рдк्рд░рдХाрд╢ рдоें рд░рд╕्рд╕ी рдХो рд╕ाँрдк рд╕рдордЭ рд▓ेрдиे рдХा рдЙрджाрд╣рд░рдг рджिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рджेрдЦा рдЧрдпा рд╕ाँрдк, рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рд╕ाँрдк рдХी рддрд░рд╣ рд╣ी рднрдп рдФрд░ рдЕंрдЧों рдХे рдХाँрдкрдиे рдЬैрд╕ी рдк्рд░рддिрдХ्рд░िрдпा рдЙрдд्рдкрди्рди рдХрд░рддा рд╣ै। рдЗрд╕рд▓िрдП рдЙрд╕े рдкूрд░्рдгрддрдпा рдЕрд╕рдд्рдп рдирд╣ीं рдХрд╣ा рдЬा рд╕рдХрддा। рд╕ाрде рд╣ी, рджीрдкрдХ рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рд╕े рдЬाँрдЪ рдХрд░рдиे рдкрд░ рдкрддा рдЪрд▓рддा рд╣ै рдХि рд╕ाँрдк рдХрднी рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдоें рдирд╣ीं рдеा рдФрд░ рдХेрд╡рд▓ рд░рд╕्рд╕ी рд╣ी рд╕рджैрд╡ рд╡рд╣ाँ рдеी। рд╕ाँрдк рдХो рд╕рдд्рдп рдФрд░ рдЕрд╕рдд्рдп рджोрдиों рдирд╣ीं рдХрд╣ा рдЬा рд╕рдХрддा, рдХ्рдпोंрдХि рдпे рджोрдиों рдкрд░рд╕्рдкрд░ рд╡िрд░ोрдзी рдЧुрдг рдПрдХ рд╣ी рдкрджाрд░्рде рдоें рд╡िрдж्рдпрдоाрди рдирд╣ीं рд╣ो рд╕рдХрддे। рдЗрд╕рд▓िрдП рдпрд╣ рдХрд╣рдиा рд╣ोрдЧा рдХि рд╕ाँрдк рди рддो рд╕рдд्рдп рд╣ै рдФрд░ рди рд╣ी рдЕрд╕рдд्рдп। рдРрд╕ी рд╡рд╕्рддु рдХो 'рдоिрде्рдпा' рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै। рдЬैрд╕े рд░рд╕्рд╕ी рдХे рдЕрдЬ्рдЮाрди рдХे рдХाрд░рдг рд╕ाँрдк рджिрдЦाрдИ рджेрддा рд╣ै, рд╡ैрд╕े рд╣ी рдм्рд░рд╣्рдо рдХे рдЕрдЬ्рдЮाрди рдХे рдХाрд░рдг рдпрд╣ рдЬрдЧрдд् рджिрдЦाрдИ рджेрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдпрд╣ рдЬрдЧрдд् рди рддो рд╕рдд् рд╣ै, рди рдЕрд╕рдд рд╣ै рдмрд▓्рдХि 'рдоिрде्рдпा' рд╣ै।
рдЬैрд╕े рд╕ाँрдк рд░рд╕्рд╕ी рдкрд░ рдЖрд░ोрдкिрдд рд╣ै, рд╡ैрд╕े рд╣ी рдЬрдЧрдд् рдм्рд░рд╣्рдо рдкрд░ рдЖрд░ोрдкिрдд рд╣ै। (рдЬैрд╕े рдлिрд▓्рдо рд╢ोрд▓े рдпा рдорд╣ाрднाрд░рдд рдкрд░्рджे рдкрд░ рдЖрд░ोрдкिрдд рд╣ै ?) рдм्рд░рд╣्рдо рдХे рдк्рд░рддि рд╣рдоाрд░े рдЕрдЬ्рдЮाрди рдХो рд╣ी рдЕрд╡िрдж्рдпा рдпा рдЕрдЬ्рдЮाрди рдХрд╣рддे рд╣ैं। рдпрд╣ рдЕрдЬ्рдЮाрди (рдоाрдпा) рди рдХेрд╡рд▓ рдм्рд░рд╣्рдо рдХो рдврдХ рджेрддा рд╣ै, рдмрд▓्рдХि рдЬрдЧрдд् -рдм्рд░рд╣्рдоाрдг्рдб рдХो рдПрдХ рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХрддा рдХे рд░ूрдк рдоें рдк्рд░рдХ्рд╖ेрдкिрдд рдпा рдк्рд░рд╕्рддुрдд рднी рдХрд░рддा рд╣ै। рдм्рд░рд╣्рдо рдХे рдЕрддिрд░िрдХ्рдд рдЬрдЧрдд् рдХी рдХोрдИ рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХрддा рдирд╣ीं рд╣ै, рдЬैрд╕े рд░рд╕्рд╕ी рдХे рдЕрддिрд░िрдХ्рдд рд╕ाँрдк рдХी рдХोрдИ рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХрддा рдирд╣ीं рд╣ै। рдЬрдм рдм्рд░рд╣्рдо рдХा рдЬ्рдЮाрди рд╣ोрддा рд╣ै, рддो рдЬрдЧрдд् рдм्рд░рд╣्рдо рдХा рдПрдХ рд░ूрдк рдоाрдд्рд░ рджिрдЦाрдИ рджेрддा рд╣ै। рдЛрд╖ि рдмोрд▓ рдкреЬрддे рд╣ैं - 'рдИрд╢ाрд╡ाрд╕्рдпрдо् рдЗрджं рд╕рд░्рд╡рдо् !"
рдЗрд╕े рд╕рдордЭाрдиे рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рдФрд░ рдЙрджाрд╣рд░рдг рд▓िрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। рдПрдХ рд╕ोрдиे рдХी рдИंрдЯ рд╕े рд╡िрднिрди्рди рдЖрдХाрд░ рдФрд░ рдЖрдХृрддि рдХे рдЖрднूрд╖рдг рдмрдиाрдП рдЬाрддे рд╣ैं। рдЙрди рдЧрд╣рдиों рдпा рдЖрднूрд╖рдгों рдХा рд░ूрдк рдФрд░ рдЙрдкрдпोрдЧ рднिрди्рди-рднिрди्рди рд╣ोрддा рд╣ै, рд▓ेрдХिрди рдЗрд╕ рддрде्рдп рд╕े рдЗрдирдХाрд░ рдирд╣ीं рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рдХि, рднिрди्рди-рднिрди्рди рд░ूрдк рдФрд░ рдЙрдкрдпोрдЧों рдХे рдмाрд╡рдЬूрдж, рд╡े рд╕рднी рд╡ाрд╕्рддрд╡ рдоें рд╕ोрдиा рд╣ी рд╣ैं। рд░ूрдк рдмрджрд▓ рд╕рдХрддा рд╣ै, рдЪूрдб़ी рдХो рдЕंрдЧूрдаी рдоें рдмрджрд▓ा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै, рд▓ेрдХिрди рд╕ोрдиा рд╣рдоेрд╢ा рд╕ोрдиा рд╣ी рд░рд╣рддा рд╣ै।
рдЗрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░ рдм्рд░рд╣्рдордЬ्рдЮाрди (рдЖрдд्рдорд╕ाрдХ्рд╖ाрдд्рдХाрд░) рдХे рдЙрджрдп рд╣ोрдиे рдкрд░ рдпрдж्рдпрдкि рдЬ्рдЮाрдиी рдХो рдЕрдиेрдХ рдиाрдо-рд░ूрдк, рд╕्рдд्рд░ी-рдкुрд░ुрд╖, рдордиुрд╖्рдп, рдкрд╢ु рдЖрджि рдХे рд╡िрднिрди्рди рд░ूрдк рджिрдЦाрдИ рджेрддे рд░рд╣рддे рд╣ैं, рдлिрд░ рднी рд╡рд╣ рдЙрди рд╕рднी рдХो рдПрдХ рд╣ी рдм्рд░рд╣्рдо рдХे рд░ूрдк рдоें рджेрдЦрддा рд╣ै। рд╡िрднिрди्рдирддा рдоें рдЕрди्рддрд░्рдиिрд╣िрдд рдПрдХрдд्рд╡ рдпा рджिрд╡्рдпрддा (рдм्рд░рд╣्рдордд्рд╡) рдпा рдПрдХрдд्рд╡ (Oneness) рдХी рдЕрдиुрднूрддि рд╣ोрдиे рдХे рдмाрдж; рдЖрдд्рдордЬ्рдЮाрди рдмुрдж्рдзрдд्рд╡ рдк्рд░ाрдк्рдд рд╡्рдпрдХ्рддि рдХे рд▓िрдП рдиाрдорд░ूрдк рдХी рдЕрдиेрдХрддा рдк्рд░рддि рднेрдж рдХा рдмोрдз рддрдеा рдЙрд╕рдХा рдкрд░िрдгाрдо, рдЬैрд╕े рдХुрдЫ рд╡्рдпрдХ्рддि рдХो рдЕрдиुрдХूрд▓ рддрдеा рдЕрди्рдп рдХो рд╡िрдкрд░ीрдд рдоाрдирдиा рд╕рдоाрдк्рдд рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै । рдЗрд╕рд▓िрдП рдЕрдиुрдХूрд▓ рдХो рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рдиे рдпा рдмрдиाрдП рд░рдЦрдиे рддрдеा рдк्рд░рддिрдХूрд▓ рдХो рдд्рдпाрдЧрдиे рдпा рдЙрд╕рд╕े рдмрдЪрдиे рдХे рд▓िрдП рдХिрдП рдЬाрдиे рд╡ाрд▓े рдк्рд░рдпрдд्рди рднी рд╕рдоाрдк्рдд рд╣ो рдЬाрддे рд╣ैं। рдпрд╣ рдЬीрд╡िрдд рд░рд╣рддे рд╣ुрдП рднी рдоुрдХ्рддि рдХी рдЕрд╡рд╕्рдеा рд╣ै, рдЬिрд╕े рдЬीрд╡рди्рдоुрдХ्рддि рдХрд╣рддे рд╣ैं।
рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдЖрдд्рдоा рдЕрд╡्рдпрдХ्рдд рдм्рд░рд╣्рдо рд╣ै, рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдордиुрд╖्рдп рд╕्рд╡рдпं рдм्рд░рд╣्рдо рд╣ै, рд▓ेрдХिрди рд╢рд░ीрд░, рдорди рдФрд░ рдЗंрдж्рд░िрдпों рдХे рд╕ाрде рддाрджाрдд्рдо्рдп рдХे рдХाрд░рдг рд╡рд╣ рд╕्рд╡рдпं рдХो рдм्рд░рд╣्рдо рд╕े рднिрди्рди рдФрд░ рдПрдХ рд╕ीрдоिрдд рдк्рд░ाрдгी рдоाрдирддा рд╣ै, рдЬो рдмाрд╣्рдп рдХाрд░рдХों рдж्рд╡ाрд░ा рдЙрдд्рдкрди्рди рд╕ुрдЦ-рджुрдЦों рдХे рдЕрдзीрди рд╣ै। рд╢рд░ीрд░, рдорди (рдЕрд╣ं рдХी рдЙрдкाрдзि) рдФрд░ рдЗंрдж्рд░िрдпों рдХे рд╕ाрде рдпрд╣ рддाрджाрдд्рдо्рдп рд╣ी рдмंрдзрди рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै। рд╡ाрд╕्рддрд╡ рдоें рдЬीрд╡ рд╢ुрдж्рдз рдм्рд░рд╣्рдо рд╣ै рдФрд░ рд╢рд░ीрд░-рдорди рдХे рдкрд░िрд╕рд░ рд╕े рднिрди्рди рд╣ै। рдЬрдм рдЗрд╕ рд╕рдд्рдп рдХो рдЬрдм рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рдЕрдиुрднрд╡ рдХे рд░ूрдк рдоें рдЕрдиुрднрд╡ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै, рддो рд╢рд░ीрд░-рдорди рдХे рдкрд░िрд╕рд░ рдХे рд╕ाрде рддाрджाрдд्рдо्рдп рд╕рдоाрдк्рдд рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рдпрд╣ी рдоुрдХ्рддि рд╣ै। рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдоुрдХ्рддि рдЙрд╕ рд╕्рдеिрддि рдХी рдк्рд░ाрдк्рддि рдирд╣ीं рд╣ै рдЬो рдкрд╣рд▓े рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдоें рдирд╣ीं рдеी, рдмрд▓्рдХि рдХेрд╡рд▓ рдЙрд╕ рдЪीрдЬ़ рдХा рдмोрдз рд╣ै рдЬो рд╣рдо рд╣рдоेрд╢ा рд╕े рд░рд╣े рд╣ैं। рдн्рд░ाрдордХ рд╕ाँрдк рдХрднी рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдоें рдирд╣ीं рдеा। рд╕ाँрдк рджिрдЦाрдИ рджेрдиे рдкрд░ рднी рдЬो рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдоें рдеा, рд╡рд╣ рдХेрд╡рд▓ рд░рд╕्рд╕ी рдеी। рдЗрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░, рдмंрдзрди рдХा рдХोрдИ рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдирд╣ीं рд╣ै। рдЬрдм рд╣рдо рдЕрдкрдиे рдЕंрддрд░्рдиिрд╣िрдд рдм्рд░рд╣्рдордд्рд╡ рд╕े рдЕрдирднिрдЬ्рдЮ рд╣ोрддे рд╣ैं рдФрд░ рдЕрдкрдиे рдЖрдк рдХो рд╢рд░ीрд░ рдж्рд╡ाрд░ा рд╕ीрдоिрдд рдоाрдирддे рд╣ैं, рддрдм рднी рд╣рдо рд╡ाрд╕्рддрд╡ рдоें рдЕрдиंрдд рдм्рд░рд╣्рдо рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा рдХुрдЫ рдирд╣ीं рд╣ोрддे। рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдоुрдХ्рддि рдХेрд╡рд▓ рд╢рд░ीрд░, рдорди рдФрд░ рдЗंрдж्рд░िрдпों рдХे рд╕ाрде рдЧрд▓рдд рддाрджाрдд्рдо्рдп рдХो рд╣рдЯाрдиा рд╣ै। рдЙрдкрдиिрд╖рджों рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЬीрд╡рдирдоुрдХ्рддि рдХी рдк्рд░ाрдк्рддि рд╣ी рдоाрдирд╡ рдЬीрд╡рди рдХा рд▓рдХ्рд╖्рдп рд╣ै।
2.рдоाрдпा : рдм्рд░рд╣्рдо рдХी рд╢рдХ्рддि рдоाрдпा, рдЬिрд╕े рдк्рд░рдХृрддि, рдЕрд╡िрдж्рдпा рдФрд░ рдЕрд╡िрдж्рдпा рдЬैрд╕े рдЕрди्рдп рдиाрдоों рд╕े рднी рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै, рд╡рд╣ рдм्рд░рд╣्рдо рдХो рдвँрдХ (рдЫिрдкा) рджेрддी рд╣ै, рдФрд░ рдм्рд░рд╣्рдоांрдб рдХो рдк्рд░рдХ्рд╖ेрдкिрдд рдХрд░рддी рд╣ै। рдпрд╣ी рдХाрд░рдг рд╣ै рдХि рд╣рд░ рд╡्рдпрдХ्рддि рдЕрдкрдиे рд╢рд░ीрд░-рдорди рдХे рд╕ाрде рдЕрдкрдиी (M/F) рдХी рдкрд╣рдЪाрди рдмрдиा рд▓ेрддा рд╣ै, рдФрд░ рдЗрд╕ рд╕рдд्рдп рд╕े рдЕрдирднिрдЬ्рдЮ рд░рд╣рддा рд╣ै рдХि рд╡рд╣ рдм्рд░рд╣्рдо рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा рдФрд░ рдХुрдЫ рдирд╣ीं рд╣ै।
рд╡िрдж्рдпाрд░рдг्рдп рдХे (рдЪिрдд्рд░рджीрдк рдк्рд░рдХрд░рдг / Lamp of the Picture episode) рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдоाрдпा рдХो рддीрди рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рджृрд╖्рдЯि рд╕े рд╕рдордЭा/рджेрдЦा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै - рд╢्рд░ौрдд (рдЕрд░्рдеाрдд рдЧुрд░ु-рд╢िрд╖्рдп рдкрд░рдо्рдкрд░ा рдоें) рд╢्рд░ुрддि рдХी рджृрд╖्рдЯि рд╕े рд╡рд╣ 'рддुрдЪ्рдЫा' рдпाрдиि рдЖрд╢्рдЪрд░्рдпрдЬрдирдХ рд╣ै,рдЬो рд▓ोрдЧ рдЗрд╕рдХी рдк्рд░рдХृрддि рдХो рдЬाрдирддे рд╣ैं рдЙрдирдХे рд▓िрдП рдпрд╣ рдЕрд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ (unreal -рдЖрд╢्рдЪрд░्рдпрдЬрдирдХ) рд╣ै। рдпुрдХ्рддि рдХे рджृрд╖्рдЯि рд╕े рдпрд╣ рдпрд╣ рдЕ-рдиिрд░्рд╡рдЪрдиीрдп рд╣ै, рдЕрд░्рдеाрдд рддрд░्рдХрд╢ाрд╕्рдд्рд░िрдпों (logicians) рдХे рд▓िрдП рдпрд╣ рдЕ-рдиिрд░्рд╡рдЪрдиीрдп рд╣ै (indefinable ,рдЕрдкрд░िрднाрд╖िрдд) рд╣ै।рдФрд░- рд▓ौрдХिрдХ рджृрд╖्рдЯि рд╕े рдпा рд╣рдоाрд░े рдЬैрд╕े рд╕ाрдоाрди्рдп рд▓ोрдЧों рдХे рд▓िрдП рдпрд╣ рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ (real) рд╣ै। рдХिрд╕ी рдж्рд░рд╖्рдЯा рдХी рдЕрдиुрднूрддि рдХे рдмिрдиा рдЕрдкрдиे рдЖрдк рдоें рдоाрдпा рдЖрд╢्рд░िрдд (рдЕ-рд╕्рд╡-рддंрдд्рд░) рд╣ै। рдлिрд░ рдпрд╣ рдПрдХ рдЕрд░्рде рдоें рд╕्рд╡рддंрдд्рд░ рднी рд╣ै, рдХ्рдпोंрдХि рдпрд╣ рдиिрд░्рд╡िрд╢ेрд╖ рдм्рд░рд╣्рдо рдХो рд╕рд╡िрд╢ेрд╖ рдФрд░ рдиाрдо-рд░ूрдк рдХी рдЙрдкाрдзि рдоें рдмांрдз рджेрддी рд╣ै।
рдЗрд╕ рдоाрдпा рдХो рддीрди рддрд░рд╣ рд╕े рджेрдЦा рдЬाрдиा рдЪाрд╣िрдП: рд╕ाрдзाрд░рдг рд╕ांрд╕ाрд░िрдХ рд╡्рдпрдХ्рддि рдХे рд▓िрдП рдЬो рджुрдиिрдпा рдХो рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рдоाрдирддा рд╣ै, рдоाрдпा рдЬो рджुрдиिрдпा рдХी рдЙрдкрд╕्рдеिрддि рдХा рдХाрд░рдг рд╣ै, рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рд╣ै। рдк्рд░рдмुрдж्рдз рд╡्рдпрдХ्рддि рдпा (рдкрд░рдорд╣ंрд╕ рдХी рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें ) рдХे рд▓िрдП рдЬिрд╕рдиे рдм्рд░рд╣्рдо (рдЖрдд्рдоा) рдХे рд╕ाрде рдЕрдкрдиे рддाрджाрдд्рдо्рдп/рдкрд╣рдЪाрди рдХी рдЕрдиुрднूрддि рдХрд░ рд▓ी рд╣ो, рдоाрдпा рдХा рдХोрдИ рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рд╣ी рдирд╣ीं рд╣ै। рдЬो рд╡्рдпрдХ्рддि рддрд░्рдХ рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдоाрдпा рдХो рд╕рдордЭрдиे рдХा рдк्рд░рдпाрд╕ рдХрд░рддा рд╣ै, рдЙрд╕рдХे рд▓िрдП рдоाрдпा рдЕрдиिрд╡рд░्рдЪрдиीрдп рд╣ै рдХ्рдпोंрдХि рдЗрд╕े рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рдпा рдЕрд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рдпा рджोрдиों рдХे рд░ूрдк рдоें рд╡рд░्рдгिрдд рдирд╣ीं рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै।
рдпрджि рдпрд╣ рдоाрдпा рдЕрдкрдиे рд╕्рд╡рд░ुрдк рд╕े рд╣ी рд╣рдоेрд╢ा рд╢ंрдХा рдХрд░рдиे рдХे рдпोрдЧ्рдп рд╣ै, рддो рдпрд╣ рд╕рджैрд╡ рд╢ंрдХा рдХрд░рдиे рдпोрдЧ्рдп рд╣ी рд░рд╣ेрдЧी। рдЬीрд╡ों рдХी рдоुрдХ्рддि рдХे рд▓िрдП рд╕рдмрд╕े рдЕрдЪ्рдЫा рдпрд╣ी рд╣ोрдЧा рдХि рдоाрдпा рдХा рд╣ी рдЕрддिрдХ्рд░рдордг-(transcend) рдХрд░ рд▓िрдпा рдЬाрдп।
'рд╡ाрдХ्рдпрдкрджीрдп ' рдиाрдордХ рд╕ंрд╕्рдХृрдд рд╡्рдпाрдХрд░рдг рдоें рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै -"рдЕрд╕рдд्рдпे рд╡рд░्рдд्рдордиि рд╕्рдеिрдд्рд╡ा рддрддः рд╕рдд्рдпं рд╕рдоीрд╣рддे।" рдЕрд░्рдеाрдд, рдкрд╣рд▓े рдЕрд╕рдд्рдп рдоाрд░्рдЧ рдкрд░ рдЪрд▓рдХрд░ рд╣ी рд╕рдд्рдп рд╡рд╕्рддु рдХो рдк्рд░ाрдк्рдд рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै; рддाрдд्рдкрд░्рдп рдпрд╣ рдХि рдоिрде्рдпा рдк्рд░рддिрдмिрдо्рдм рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд╣ी рд╕рдд्рдп рдмिрдо्рдм рдХा рдЕрдиुрдоाрди рд╕рдо्рднрд╡ рд╣ै; рдпрд╣ рджेрд╣, рдЗрди्рдж्рд░िрдп, рдорди, рдмुрдж्рдзि, рдЕрд╣ंрдХाрд░, рдЕрдиृрдд рдЬрдб़ рд╣ी рд╣ैं рддрдеाрдкि рдЗрди्рд╣ीं рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд╣рдо рдЕрдирди्рдд, рдЕрдЦрдг्рдб, рд╕्рд╡рдк्рд░рдХाрд╢, рд╡िрд╢ुрдж्рдз, рдкрд░ाрдд्рдкрд░ рдкрд░рдм्рд░рд╣्рдо рдХो рдЬाрди рд▓ेрддे рд╣ैं।
рд╢्рд░ीрдордж्рднाрдЧрд╡рдд (резрез.реиреп.реиреи) рдоें рднी рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै-
‘рдПрд╖ा рдмुрдж्рдзिрдорддां рдмुрдж्рдзिः рдордиीрд╖ा рдЪ рдордиीрд╖िрдгाрдо्।
рдпрдд् рд╕рдд्рдпрдордиृрддेрдиेрд╣ рдорд░्рдд्рдпेрдиाрдк्рдиोрддि рдоाрдоृрддрдо्।।’
рдЕрд░्рдеाрдд, рдЕрдиृрдд рд╕े рд╕рдд्рдп рдХो, рдорд░्рдд्рдп рд╕े рдЕрдоृрдд рдХो рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░ рд▓ेрдиा рд╣ी рдмुрдж्рдзिрдоाрдиों рдХी рдмुрдж्рдзिрдоाрдиी рдПрд╡ं рдордиीрд╖िрдпों рдХो рдордиीрд╖ा рд╣ै।
рдЗрд╕ी рдЕрди्рддрд░्рджृрд╖्рдЯि рдХे рдХाрд░рдг рд╡ैрджिрдХ рдорди्рдд्рд░рдж्рд░рд╖्рдЯाрдУं рдХा рдЛрд╖िрдд्рд╡ рд╕िрдж्рдз рд╣ै рдЬैрд╕ा рдХि рдпाрд╕्рдХ рдоुрдиि рдХрд╣рддे рд╣ैं- рд╕ाрдХ्рд╖ाрдд्рдХृрддрдзрд░्рдоाрдг рдЛрд╖рдпो рдмрднूрд╡ुः । рдХ्рдпोंрдХि рд╕्рдлोрдЯрд░ूрдк рд╢рдм्рджрддрдд्рдд्рд╡ рдХे рдЬ्рдЮाрдирдоाрдд्рд░ рд╕े рд╣ी рдоुрдоुрдХ्рд╖ुрдУं рдХो рдоोрдХ्рд╖рдк्рд░ाрдк्рддि рдирд╣ीं рд╣ोрддी рд╣ै।
рдпрд╣ рдЧрд▓рдд рдзाрд░рдгा рд╣ै рдХि рдЕрдж्рд╡ैрдд рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╕ंрд╕ाрд░ рдПрдХ рдн्рд░рдо рдоाрдд्рд░ рд╣ै। рдЕрдж्рд╡ैрдд рдХा рдХрд╣рдиा рд╣ै рдХि рд╕ंрд╕ाрд░ рдЙрд╕ рдЕрд░्рде рдоें рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рдирд╣ीं рд╣ै рдЬिрд╕ рдЕрд░्рде рдоें рдм्рд░рд╣्рдо рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рд╣ै। рдЕрдж्рд╡ैрдд рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХрддा рдХे рддीрди рд╕्рддрд░ों рдХो рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдХрд░рддा рд╣ै। рдм्рд░рд╣्рдо, рдЬो рд╢ाрд╢्рд╡рдд рдФрд░ рдЕрдкрд░िрд╡рд░्рддрдиीрдп рд╣ै, рдкрд░рдо рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХрддा рд╣ै, рдЬिрд╕े рд╡ेрджांрдд рдоें рдкाрд░рдоाрд░्рдеिрдХ рд╕рдд्рдпрдо рдХे рд░ूрдк рдоें рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै। рд╕ंрд╕ाрд░ рдоें рдЕрдиुрднрд╡рдЬрди्рдп рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХрддा рд╣ै, рдЬिрд╕े рд╡्рдпाрд╡рд╣ाрд░िрдХ рд╕рдд्рдпрдо рдХे рд░ूрдк рдоें рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै, рдЬिрд╕рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै рдХि рдЬрдм рддрдХ рдХोрдИ рд╡्рдпрдХ्рддि рдЕрд╡िрдж्рдпा рд╕े рдоुрдХ्рдд рдирд╣ीं рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै рдФрд░ рдм्рд░рд╣्рдо рдХे рд░ूрдк рдоें рдЕрдкрдиे рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рд╕्рд╡рд░ूрдк рдХो рдирд╣ीं рдЬाрди рд▓ेрддा рд╣ै, рддрдм рддрдХ рд╕ंрд╕ाрд░ рдЙрд╕рдХे рд▓िрдП рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рд╣ै। рдпрд╣ рдЗрд╕ рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рд╣ै рдХि рд╡ेрджों рдоें рдмрддाрдП рдЧрдП рд╕рднी рдЕрдиुрд╖्рдаाрди, рдЖрджेрд╢ рдФрд░ рдиिрд╖ेрдз рдРрд╕े рд╡्рдпрдХ्рддि рдкрд░ рд▓ाрдЧू рд╣ोрддे рд╣ैं। рджूрд╕рд░े рд╢рдм्рджों рдоें, рдЬрдм рддрдХ рдХोрдИ рд╡्рдпрдХ्рддि рдпрд╣ рдирд╣ीं рдЬाрди рд▓ेрддा рд╣ै рдХि рд╡рд╣ рд╢рд░ीрд░ рдпा рдорди рдпा рдЗंрдж्рд░िрдпाँ рдирд╣ीं рдмрд▓्рдХि рдм्рд░рд╣्рдо рд╣ै, рддрдм рддрдХ рд╕ंрд╕ाрд░ рдЙрд╕рдХे рд▓िрдП рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рд╣ै। рд╡ेрджांрдд рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдордиुрд╖्рдп рдХो рд╢рд░ीрд░ рдХे рд╕ाрде рдЕрдкрдиी рдЧрд▓рдд рдкрд╣рдЪाрди рдХो рдЫोрдб़рдиा рдФрд░ рдЕрдкрдиे рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рд╕्рд╡рд░ूрдк рдХो рдкрд╣рдЪाрдирдиा рд╕िрдЦाрдиा рд╣ै। рдпрд╣ां рддाрдд्рдкрд░्рдп рдоाрдд्рд░ рдмौрдж्рдзिрдХ рдЬ्рдЮाрди рд╕े рдирд╣ीं, рдмрд▓्рдХि рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рдЕрдиुрднрд╡ рд╕े рд╣ै, рдЬिрд╕े рдмोрдз рдХे рдиाрдо рд╕े рднी рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै।
рд╕рдд्рдп рдХे рддीрд╕рд░े рдХ्рд░рдо рдоें рдРрд╕े рдоाрдорд▓े рд╢ाрдоिрд▓ рд╣ैं рдЬैрд╕े рд░рд╕्рд╕ी рдХा рд╕ाँрдк рдЬैрд╕ा рджिрдЦрдиा, рдоोрддी рдХे рдЯुрдХрдб़े рдХो рдЪांрджी рд╕рдордЭ рд▓ेрдиा рдФрд░ рд╕рдкрдиों рдоें рдЕрдиुрднрд╡ рд╣ोрдиा। рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХрддा рдХे рдЗрд╕ рдХ्рд░рдо рдХो рдк्рд░рддिрднाрд╕िрдХा рд╕рдд्рдпрдо рдХे рдиाрдо рд╕े рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै।
[(E =MC2) рдХी рд╕рдордЭ]"рдЬिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдмाрджрд▓ рд╕ूрд░рдЬ рдХो рдврдХ рджेрддा рд╣ै, рдЙрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░ рдоाрдпा рдиे рдИрд╢्рд╡рд░ рдХो рдврдХ рд░рдЦा рд╣ै। рдмाрджрд▓ рдХे рд╣рдЯ рдЬाрддे рд╣ी рд╕ूрд░рдЬ рджीрдЦрдиे рд▓рдЧрддा рд╣ै, рд╡ैрд╕े рд╣ी рдоाрдпा рдХे рджूрд░ рд╣ोрддे рд╣ी рдИрд╢्рд╡рд░ рдк्рд░рдХрдЯ рд╣ो рдЬाрддे рд╣ैं।
" рдХिंрд╡рджंрддी рд╣ै рдХि - рджूрдз рдоें рдкाрдиी рдоिрд▓ा рд╣ो рддो рд╣ंрд╕ рдЙрд╕рдоें рд╕े рджूрдз рдкीрдХрд░ рдкाрдиी рдХो рд╡ैрд╕ा рд╣ी рдЫोреЬ рджेрддा рд╣ै। рдкрд░ рдЕрди्рдп рдХोрдИ рдкрдХ्рд╖ी рд╡ैрд╕ा рдирд╣ीं рдХрд░ рд╕рдХрддे। рдЗрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░ рдИрд╢्рд╡рд░ (рдЖрдд्рдоा рдпा 3rd 'H') рдоाрдпा (2H) рдХे рд╕ाрде рдоिрд▓े рд╣ुрдП рд╣ैं। рд╕ाрдзाрд░рдг рдордиुрд╖्рдп рдЙрди्рд╣ें (рдЖрдд्рдоा рдХो) рдоाрдпा рд╕े (рджेрд╣-рдорди рд╕े) рдЕрд▓рдЧ рдХрд░ рджेрдЦ рдирд╣ीं рдкाрддे, рдХिрди्рддु рдордиुрд╖्рдпों рдоें рдЬो рдкрд░рдорд╣ंрд╕ (рдИрд╢्рд╡рд░ рдХे рдЕрд╡рддाрд░-рд╕рдж्рдЧुрд░ु) рд╣ोрддे рд╣ैं рд╡े рд╣ी рдоाрдпा (рдХाрдоिрдиी-рдХांрдЪрди, рдФрд░ рдиाрдордпрд╢ рдоें рдЖрд╕рдХ्рддि) рдХो рдд्рдпाрдЧрдХрд░ рдИрд╢्рд╡рд░ (рдЖрдд्рдоा) рдХा рдЧ्рд░рд╣рдг рдХрд░рддे рд╣ैं। рд╡िрдирдп -рдкрдд्рд░िрдХा рдоें рдЧोрд╕्рд╡ाрдоी рддुрд▓рд╕ीрджाрд╕ рдЬी рдХрд╣рддे рд╣ैं -
рдоोрд╣рдЬрдиिрдд рдорд▓ рд▓ाрдЧ рдмिрдмिрдз рдмिрдзि рдХोрдЯिрд╣ु рдЬрддрди рди рдЬाрдИ।
рдЬрдирдо рдЬрдирдо рдЕрдн्рдпाрд╕-рдиिрд░рдд рдЪिрдд, рдЕрдзिрдХ рдЕрдзिрдХ рд▓рдкрдЯाрдИ ॥
рд╡рд╕्рддुрддः 'рдирд░ рдоें рд╣ी рдиाрд░ाрдпрдг рд╣ैं ' рдХिрди्рддु рдирд░-рдоाрджा рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рд╕्рд╡рдпं рдХा рддाрджाрдд्рдо्рдп рд╢рд░ीрд░ рд╕े рдХрд░рддे рд╣ैं , рдиाрд░ाрдпрдг рд╕े рдирд╣ीं। рджेрд╣ рд╕े рддाрджाрдд्рдо्рдп рдХो рдд्рдпाрдЧ рдХрд░ 'рдордиुрд╖्рдп' рдмрди рдЬाрдиे рддрдХ 'рдирд░' рдоाрдпा (рдд्рд░िрдЧुрдг) рдХी рддीрди рдРрд╖рдгाрдУं рдоें рд▓िрдк्рдд рд░рд╣рддा рд╣ै। рдкрд░рдорд╣ंрд╕ рд╢्рд░ी рд░ाрдордХृрд╖्рдг-рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рд╡ेрджांрдд рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рдкрд░рдо्рдкрд░ा 'Be and Make' рдоें 2H рдоें рдЖрд╕рдХ्рддि рдХो рдд्рдпाрдЧрдиे рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖िрдд рд╣ोрддे рд╣ैं, рд╡े рд╣ी рдЕंрддрд░्рдиिрд╣िрдд рдм्рд░рд╣्рдордд्рд╡ рдХो рдЕрднिрд╡्рдпрдХ्рдд рдХрд░ рдкाрддे рд╣ैं।
" рд╕ृрд╖्рдЯि рдХे рд▓िрдП рд╢िрд╡ рддрдеा рд╢рдХ्рддि рджोрдиों рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рд╣ै। рдХुрдо्рд╣ाрд░ рд╕ुрдЦी рдоिрдЯ्рдЯी рд╕े рдШреЬा рдирд╣ीं рдмрдиा рд╕рдХрддा , рдкाрдиी рднी рдЪाрд╣िрдП। "
рдоाрдпा рдХा рд╕्рд╡рд░ुрдк рдХ्рдпा рд╣ै , рдЙрд╕рдХा рдиिрд░ूрдкрдг рдирд╣ीं рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा। рдЗрд╕ीрд▓िрдП рдоाрдпा рдХो рдЕрдиिрд░्рд╡рдЪрдиीрдп рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै। рдПрдХ рд╣ी рдм्рд░рд╣्рдо рдЕрдиेрдХ рдХैрд╕े рдмрди рдЧрдпा ? рдЕрд░्рдеाрдд рд╕ृрд╖्рдЯि рдХैрд╕े рд╣ुрдИ ? рдЗрд╕рдХे рдЙрдд्рддрд░ рдоें рдЖрд░рдо्рднрд╡ाрдж рдФрд░ рдкрд░िрдгाрдорд╡ाрдж рдиाрдордХ рджो рдорддрд╡ाрдж рдкाрдП рдЬाрддे рд╣ैं। рдХिрди्рддु рдЕрдж्рд╡ैрдд рд╡ेрджाрди्рдд рдХी рджृрд╖्рдЯि рдоें рдЗрдирдоें рд╕े рдХोрдИ рднी рдордд рд╕्рд╡ीрдХाрд░्рдп рдирд╣ीं рд╣ै। рдПрдХ рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рд╡рд╕्рддु рд╕े рджूрд╕рд░े рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рд╡рд╕्рддु рдЙрдд्рдкрди्рди рд╣ोрдиे рдХो рдЖрд░рдо्рдн рдХрд╣рддे рд╣ैं। рд╕ूрдд рдФрд░ рд╡рд╕्рдд्рд░ рдХे рдЬैрд╕ा рднिрди्рди рд╡рд╕्рддु। рдФрд░ рдоिрдЯ्рдЯी рдФрд░ рдШреЬे рдХे рдЬैрд╕ा, рджूрдз рд╕े рджрд╣ी рдмрди рдЬाрдиे рдХे рдЬैрд╕ा рдЬрдм рдХोрдИ рдПрдХ рд╡рд╕्рддु рдХिрд╕ी рджूрд╕рд░ी рд╡рд╕्рддु рдоें рдкрд░िрдгрдд рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै рддो рдЙрд╕рдХो рдкрд░िрдгाрдо рдХрд╣рддे рд╣ै। рдЕрдж्рд╡ैрдд рд╡ेрджाрди्рдд рдХे рд╡िрд╡рд░्рддрд╡ाрдж рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдм्рд░рд╣्рдо рдХा рдкрд░िрдгाрдо рдирд╣ीं рд╣ो рд╕рдХрддा, рдкрд░рдо् рд╕рдд्рдп рддो рдЕрдкрд░िрдгाрдоी рд╡рд╕्рддु рд╣ै। рдЕрддрдПрд╡ рдпрд╣ рдЬрдЧрдд-рдм्рд░рд╣्рдоाрдг्рдб, рдм्рд░рд╣्рдо рдХा рд╡िрд╡рд░्рдд рд╣ै, рдкрд░िрдгाрдо рдирд╣ीं рд╣ै। рд╣ाँ рд╡ेрджांрдд рдХी рджृрд╖्рдЯि рдоें рднी рдЬрдЧрдд рдм्рд░рд╣्рдо рдХा рд╡िрд╡рд░्рдд рд╣ै, рдФрд░ рдоाрдпा (рд╢рдХ्рддि) рдХा рдкрд░िрдгाрдо рд╣ै। рдЗрд╕ीрд▓िрдП рдоाрдпा рдХी рд╕ाрдкेрдХ्рд╖िрдХ рд╕рдд्рддा рд╕्рд╡ीрдХृрдд рд╣ै, рдХिрди्рддु рдоाрдпा рдкाрд░рдоाрд░्рдеिрдХ рдирд╣ीं рд╣ै। рдХ्рдпोंрдХि рдоाрдпा рдЙрдж्рдЧрдо (origin) рд╕рдордЭा рдирд╣ीं рдЬा рд╕рдХрддा , рдХ्рдпोंрдХि рдЬो рдЙрдж्рдЧрдо рдХो рдЦोрдЬेрдЧा (рдмुрдж्рдзि-рдЕрд╣ं) рд╡рд╣ рднी рддो рдоाрдпा рдХा рд╣ी рдХाрд░्рдп рд╣ै। рдЗрд╕рд▓िрдП рдоाрдпा рдЕрдиाрджि рд╣ै।
3. рдЬрдЧрдд рдФрд░ рдИрд╢्рд╡рд░ : 'рдИрд╢ाрд╡ाрд╕्рдпрдоिрджं рд╕рд░्рд╡ं рдпрдд्рдХिрдЮ्рдЪ рдЬрдЧрдд्рдпां рдЬрдЧрдд् ' - рдЬрдб़-рдЪेрддрди рдк्рд░ाрдгिрдпों рд╡ाрд▓ी рдпрд╣ рд╕рдорд╕्рдд рд╕ृрд╖्рдЯि рдкрд░рдоाрдд्рдоा рд╕े рд╡्рдпाрдк्рдд рд╣ै। рдпрд╣ рдЬрдЧрдд рдИрд╢्рд╡рд░ рд╕े рдЕрд▓рдЧ рдФрд░ рдХुрдЫ рдирд╣ीं рд╣ै। рдЬрдЧрдд-рд╕ंрд╕ाрд░ рджेрд╢-рдХाрд▓ рдж्рд╡ाрд░ा рдкрд░िрдЪ्рдЫिрди्рди рдФрд░ рдХाрд░्рдп-рдХाрд░рдг рдХे рдЕрдзीрди рд╣ै। рд╡्рдпाрд╡рд╣ाрд░िрдХ рдЬрдЧрдд рдоें рд╡िрдж्рдпрдоाрди рдордиुрд╖्рдп рдХा рдорди рдЬрдм рддрдХ рд╡рд╣ рд╢ांрдд рдирд╣ीं рд╣ो рдЬाрддा, рдЬрдм рддрдХ рдЗрди्рдж्рд░िрдп рд╡िрд╖рдпों рдХी рдУрд░ рджौреЬрддा рд░рд╣ेрдЧा, рддрдм рддрдХ рдЬрдЧрдд рдХा рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдоाрдирдиा рдкреЬेрдЧा। рдорди рдХा рд╡िрд▓рдп рд╣ोрдиे рд╕े рд╣ी рдж्рд╡ैрдд рдХा рдиाрд╢ рд╣ोрдЧा।
рдЙрдкрдиिрд╖рджों рдм्рд░рд╣्рдо рдХो рдЬैрд╕े рдиिрд░्рдЧुрдг -рдиिрд░ाрдХाрд░ рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै , рд╡ैрд╕े рд╣ी рдЙрдирдХो рд╕рдЧुрдг -рд╕ाрдХाрд░ рднी рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै। рд╡рд╕्рддुрддः рд╕рдЧुрдг рдФрд░ рдиिрд░्рдЧुрдг рдПрдХ рд╣ी рддрдд्рд╡ рд╣ै।
4. рдЬीрд╡ : рдЕрд╡िрдж्рдпा рдоें рдк्рд░рддिрдмिंрдмिрдд рдм्рд░рд╣्рдо-рдЪैрддрди्рдп рдХो рдЬीрд╡ рдХрд╣рддे рд╣ैं। рдЕрд░्рдеाрдд рдИрд╢्рд╡рд░ рдмिрдо्рдм рдФрд░ рдЬीрд╡ рдк्рд░рддिрдмिрдо्рдм рд╣ै। рдИрд╢्рд╡рд░ рдФрд░ рдЬीрд╡ рджोрдиों рдк्рд░рддिрдмिрдо्рдм рд╣ैं , рдоाрдпा рдоें рдк्рд░рддिрдмिंрдмिрдд рдм्рд░рд╣्рдо рдИрд╢्рд╡рд░ рд╣ैं, рдЕрд╡िрдж्рдпा рдоें рдк्рд░рддिрдмिंрдмिрдд рдм्рд░рд╣्рдо рдЬीрд╡ рд╣ै।
5. рдоुрдХ्рддि : рдкंрдЪрджрд╢ी рдХा рдоुрдЦ्рдп рд╡िрд╖рдп рд╣ै - рдЬीрд╡рдирдоुрдХ्рддि ! рд╡िрдж्рдпाрд░рдг्рдп рд╕्рд╡ाрдоी рдХे рдорддाрдиुрд╕ाрд░ рдЬ्рдЮाрди рд╣ोрддे рд╣ी рдм्рд░рд╣्рдоाрдд्рдоैрдХ्рдп-рд░ूрдкी рдЕрдкрд░ोрдХ्рд╖ाрдиुрднूрддि рдХा рдЙрджрдп рд╣ोрддा рд╣ै। рдоोрдХ्рд╖ рддो рдЖрдд्рдоा рдХा рд╕्рд╡рднाрд╡ рд╣ी рд╣ै , рдЗрд╕рд▓िрдП рдХрд░्рдо рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдоोрдХ्рд╖ рдХी рдЙрдд्рдкрдд्рддि рдирд╣ीं рд╣ोрддी। рдЙрдд्рддрдо рдЕрдзिрдХाрд░ी рд╣ो , рддрдм 'рддрдд्рдд्рд╡рдорд╕ि ' рдорд╣ाрд╡ाрдХ्рдп рдХे рд╢्рд░рд╡рдг рдоाрдд्рд░ рд╕े рд╣ी 'рдЕрд╣ं рдм्рд░рд╣्рдоाрд╕्рдоि ' рд░ूрдк рдЕрдкрд░ोрдХ्рд╖ рдЬ्рдЮाрди рдХा рдпा рдиिрд░्рд╡िрд╢ेрд╖ рдм्рд░рд╣्рдорд╡िрдж्рдпा рдХा рдЙрджрдп рд╣ोрддा рд╣ै। рдЙрд╕рдХे рд▓िрдП рдордирди рдФрд░ рдиिрджिрдз्рдпाрд╕рди рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рдирд╣ीं рд╣ोрддी। рдЬैрд╕े ''рджрд╢рдорд╕्рдд्рд╡рдорд╕ि" рдХे рдЙрджाрд╣рд░рдг рдоें 'рддुрдо рд╣ी рджрд╕рд╡ें рд╡्рдпрдХ्рддि рд╣ो'- рд╢्рд░рд╡рдг рдоाрдд्рд░ рд╕े рджрд╕рдо рд╡्рдпрдХ्рддि рдХा рд╕ंрд╢рдп рджूрд░ рд╣ोрдХрд░ рдЖрдд्рдордЬ्рдЮाрди рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рдХिрди्рддु рд╣рдо рджेрдЦрддे рд╣ैं рдХि рд╢्рд╡ेрддрдХेрддु рдЬैрд╕े рдЙрдд्рддрдо рдЕрдзिрдХाрд░ी рдХो рднी 9 рдмाрд░ 'рддрдд्рдд्рд╡рдорд╕ि ' рдорд╣ाрд╡ाрдХ्рдп рдХा рд╢्рд░рд╡рдг рдХрд░рдиा рдкреЬा рдеा। рддो рд╣рдорд▓ोрдЧों рдЬैрд╕े рд╕ाрдоाрди्рдп рд╕ाрдзрдХों рдХो рдпрд╣ рдорд╣ाрд╡ाрдХ्рдп рдХрдИ рдмाрд░ рд╕ुрдирдиा рд╣ोрдЧा, рдЗрд╕рдоें рдХ्рдпा рд╕ंрджेрд╣ рд╣ै। рднाрдорддिрдХाрд░ рдиे рдХрд╣ा рд╣ै рдХि 'рд╢्рд░рд╡рдг' рдж्рд╡ाрд░ा рдкрд░ोрдХ्рд╖ рдЬ्рдЮाрди рдХा рд╣ी рдЙрджрдп рд╣ोрддा рд╣ै , рдЙрд╕рдХे рдмाрдж рдордирди рдФрд░ рдиिрджिрдз्рдпाрд╕рди рдХे рдлрд▓рд╕्рд╡рд░ूрдк [рд╕рд░्рд╡ोрдкрд░ी рдоाँ рд╕ाрд░рджा рдХी рдХृрдкा рд╕े] рдЕрдкрд░ोрдХ्рд╖ рдЬ्рдЮाрди- 'рдЪिрджाрдирди्рдж рд░ूрдкः рд╢िрд╡ोрд╣ं' рдХा рдмोрдз рдЙрдд्рдкрди्рди рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। "рдЖрдд्рдоा рд╡ा рдЕрд░े рдж्рд░рд╖्рдЯрд╡्рдп: рд╢्рд░ोрддрд╡्рдпो рдорди्рддрд╡्рдпो рдиिрджिрдз्рдпाрд╕िрддрд╡्рдп:"-рдпाрдЬ्рдЮрд╡рд▓्рдХ्рдп рдЬी рдоैрдд्рд░ेрдпी рд╕े рдХрд╣рддे рд╣ैं-- рдЕрд░े рдпрд╣ рдЖрдд्рдоा рд╣ी рджेрдЦрдиे (рдЬाрдирдиे) рдпोрдЧ्рдп рд╣ै, рд╕ुрдирдиे рдпोрдЧ्рдп рд╣ै, рдордирди рдХрд░рдиे рдпोрдЧ्рдп рд╣ै рддрдеा рдиिрджिрдз्рдпाрд╕рди (рдз्рдпाрди) рдХрд░рдиे рдпोрдЧ्рдп рд╣ै॥ (рдмृрд╣реж рдЙрдкреж реи/рек/рел)
6. рдЬीрд╡рдирдоुрдХ्рддि : рдЕрдж्рд╡ैрдд рд╡ेрджाрди्рдд рдоें рдоुрдХ्рддि рдпा рдоोрдХ्рд╖ рдХो рдоृрдд्рдпु рдХे рдмाрдж рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓ी рдЕрд╡рд╕्рдеा рдирд╣ीं рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै। рдпрд╣ी рдЗрд╕ рдордд рдХी рднिрди्рдирддा (Otherness) рд╣ै। рдиिрд░्рдЧुрдг рдм्рд░рд╣्рдоाрдд्рдо-рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдоें рдмाрдзрдХ рдЕрдЬ्рдЮाрди рдХे рдирд╖्рдЯ рд╣ोрддे рд╣ी рдоुрдоुрдХ्рд╖ु рдЬीрд╡рдирдоुрдХ्рдд рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рдХिрди्рддु рдЙрд╕рдХा рд╢рд░ीрд░ , рдЬो рдк्рд░рдмрд▓рддрдо рдк्рд░ाрд░рдм्рдз рд░ूрдкी рдЕрд╡िрдж्рдпा рдХा рд╣ी рдХाрд░्рдп рд╣ै , рд╡рд╣ рдХुрдЫ рд╕рдордп рддрдХ рдЪрд▓рддा рд░рд╣рддा рд╣ै।
рдоूрд▓ рдЕрд╡िрдж्рдпा рдоाрдпा рдоें рдЖрд╡рд░рдг рдФрд░ рд╡िрдХ्рд╖ेрдк рдиाрдордХ рджो рд╢рдХ्рддिрдпाँ рд░рд╣рддी рд╣ैं। рдЖрд╡рд░рдг рд╢рдХ्рддि рдж्рд╡ाрд░ा рдвंрдХा рд╣ुрдЖ рдЕрдЬ्рдЮाрдд рдм्рд░рд╣्рдо рдЬрдЧрдд рдЕрдз्рдпाрд╕ рдХा рдХाрд░рдг рд╣ै। рд╡िрдХ्рд╖ेрдк рд╢рдХ्рддि рдЙрд╕ी рдвंрдХे рд╣ुрдП рдЕрдЬ्рдЮाрдд рдм्рд░рд╣्рдо рдоें рдЬрдЧрдд-рдм्рд░рд╣्рдоाрдг्рдб рдк्рд░рдХ्рд╖ेрдкिрдд рдХрд░рддी рд╣ै। рд╡рд╣ी рд╡िрдХ्рд╖ेрдк рд╢рдХ्рддि рдЬрдЧрдд рдХा рдЙрдкाрджाрди рдХाрд░рдг рд╣ै , рдлрд▓рд╕्рд╡рд░ूрдк рд╡рд╣ी рдЬीрд╡ рдХे рд╕ंрдЪिрдд рдФрд░ рдХ्рд░िрдпрдоाрди - рд╕рднी рдХрд░्рдоों рдХा рдЙрдкाрджाрди рд╣ुрдЖ। 'рдЕрд╣ं рдм्рд░рд╣्рдоाрд╕्рдоि' - рдЗрд╕ рд╡ृрдд्рддि рдХे рдЙрджрдп рд╣ोрддे рд╣ी рдоूрд▓ рдЕрд╡िрдж्рдпा рдмाрдзिрдд рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै। рдХिрди्рддु рдк्рд░ाрд░рдм्рдз- рдХрд░्рдо рдХ्рд░िрдпाрд╢ीрд▓ рд░рд╣рдиे рдХे рдХाрд░рдг рд╡рд╣ рд╕ंрдЪिрдд рдХрд░्рдо рдХी рдЕрдкेрдХ्рд╖ा рдмрд▓рд╡ाрди рд╣ोрддी рд╣ै। рдЗрд╕ рдЕंрд╢ рдХो рд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдоें 'рд▓ेрд╢ рдЕрд╡िрдж्рдпा' , рдЕрдЬ्рдЮाрди рд▓ेрд╢' , 'рдЕрд╡िрдж्рдпा рд╕ंрд╕्рдХाрд░ ' рдЖрджि рдХрд╣рддे рд╣ैं। рдЗрд╕рд▓िрдП рдЬीрд╡рдирдоुрдХ्рддि рд╕ुрдЦ рдХे рдЕрдиुрдХूрд▓ рдпрд╣ рд▓ेрд╢-рдЕрд╡िрдж्рдпा рдХी рдк्рд░рдЪेрд╖्рдЯा рдХुрдо्рд╣ाрд░ рдХे рдЪрдХ्рдХे рдЬैрд╕ा рдЪрд▓рддा рд░рд╣рддा рд╣ै , рдЬрдм рддрдХ рд╡рд╣ рд╕рдо्рдкूрд░्рдг рд░ूрдк рд╕े рд╡िрдирд╖्рдЯ рдирд╣ीं рд╣ोрддी। "рдЖрдЪाрд░्рдпрд╡ाрдирдкुрд░ुрд╖ो рд╡ेрдж рддрд╕्рдп рддाрд╡рджेрд╡ рдЪिрд░ं рдпाрд╡рди्рди рд╡िрдоोрдХ्рд╖्рдпेрд╜рде рд╕ंрдкрддрд╕्рдп рдЗрддि॥" (рдЫाрди्рджोрдЧ्рдп рдЙрдкреж рем/резрек/реи) рдЕрд░्рдеाрдд рдЬैрд╕े рдХोрдИ рд╡्рдпрдХ्рддि рдЬो рдЕрдкрдиे рд▓िрдП рд╕рдж्рдЧुрд░ु рдЦोрдЬ рд▓ेрддा рд╣ै, рд╕рдЪ्рдЪा рдЬ्рдЮाрди рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░ рд▓ेрддा рд╣ै। рдЙрд╕рдХे рд▓िрдП рдХेрд╡рд▓ рддрдм рддрдХ рд╡िрд▓рдо्рдм рд╣ै рдЬрдм рддрдХ рд╡рд╣ рд╢рд░ीрд░ рд╕े рдоुрдХ्рдд рдирд╣ीं рд╣ो рдЬाрддा; рддрдм рд╡рд╣ рдм्рд░рд╣्рдо рдХे рд╕ाрде рдПрдХ рд╣ोрдХрд░ рдкूрд░्рдгрддा рдХो рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рддा рд╣ै।рдЙрдд्рддिрд╖्рдардд рдЬाрдЧ्рд░рдд рдк्рд░ाрдк्рдп рд╡рд░ाрди्рдиिрдмोрдзрдд। (рдХрдаोрдкрдиिрд╖рдж् рез-рей-резрек) рдорд╣ाрдкुрд░ुрд╖ рдХे рдкाрд╕ рдЬाрдУ, рдЙрдирд╕े рд╡ेрдж рдХा рдЕрд░्рде рд╕рдордЭो,рднाрдЧрд╡рдд рдХा рдЕрд░्рде рд╕рдордЭो। рдРрд╕े рдирд╣ीं рд╕рдордЭ рдоें рдЖ рд╕рдХрддा। рд╢ाрд╕्рдд्рд░ों рдоें рдЬीрд╡рди्рдоुрдХ्рдд рдФрд░ рд╡िрджेрд╣рдоुрдХ्рдд рдиाрдордХ рджो рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рдоुрдХ्рдд рдХी рдмाрдд рдЖрддी рд╣ै। рдЬीрд╡рди्рдоुрдХ्рдд рд▓ोрдЧ рдк्рд░ाрд░рдм्рдз рдХ्рд╖рдп рд╣ोрдиे рддрдХ рдЗрд╕ рднोрдЧрджेрд╣ рдоें рдиिрд╡ाрд╕ рдХрд░рддे рд╣ैं , рдФрд░ рд╢рд░ीрд░ рдирд╖्рдЯ рд╣ोрдиे рдкрд░ рд╡े рд╡िрджेрд╣ рдоुрдХ्рдд рд╣ो рдЬाрддे рд╣ै।рд╡े рд╢рд░ीрд░ рдоें рд░рд╣рдиे рд╕े рднी, рдЙрд╕рдоें рд▓िрдк्рдд рдирд╣ीं рд╣ोрддे। рдЬрдЧрдд рдЙрдирдХे рдЪрд░рдг-рд╕्рдкрд░्рд╢ рд╕े рдзрди्рдп рдФрд░ рдХृрдд्рдп-рдХृрдд्рдп рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै -рдЗрд╕рдоें рдХ्рдпा рд╕ंрджेрд╣।
7.рдЙрдкाрд╕рдиा : рдкंрдЪрджрд╢ी рдХी рдк्рд░рдоुрдЦ рд╡िрд╢ेрд╖рддाрдУं рдоें рд╕े рдПрдХ рд╣ै рдХि рдЗрд╕рдоें рдиिрд░्рдЧुрдг рдм्рд░рд╣्рдо рдХी рдЙрдкाрд╕рдиा рдХрд░рдиे рдХी рдмाрдд рдХрд╣ी рдЧрдпी рд╣ै।
рдиिрд░्рдЧुрдгрдм्рд░рд╣्рдорддрдд्рдд्рд╡рд╕्рдп рди рд╣्рдпुрдкाрд╕्рддेрд░рд╕рдо्рднрд╡ः ।
рд╕рдЧुрдгрдм्рд░рд╣्рдордгीрд╡ाрдд्рд░ рдк्рд░рдд्рдпрдпाрд╡ृрдд्рддिрд╕рдо्рднрд╡ाрдд् ॥ реп/релрел॥
рдЬिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдЧुрдгрдпुрдХ्рдд рдм्рд░рд╣्рдо рдХे рд╕ंрдмंрдз рдоें рд╡िрдЪाрд░-рдзाрд░ा рдХो рдЬाрд░ी рд░рдЦрдиा рд╕ंрднрд╡ рд╣ै, рдЙрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░ рдиिрд░्рдЧुрдг рдм्рд░рд╣्рдо рдХा рдз्рдпाрди рдХрд░рдиा рднी рдЕрд╕ंрднрд╡ рдирд╣ीं рд╣ै।
рджेрд╣ाрднिрдоाрдиं рд╡िрдз्рд╡рд╕्рдп рдз्рдпाрдиाрджाрдд्рдоाрдирдордж्рд╡рдпрдо् ।
рдкрд╢्рдпрди्рдорд░्рдд्рдпो рдоृрддो рднूрдд्рд╡ा рд╣्рдпрдд्рд░ рдм्рд░рд╣्рдо рд╕рдорд╢्рдиुрддे ॥ реп/резрелрен॥
** рд╡िрд╡ेрдХ-рджрд░्рд╢рди рдХे рдЕрдн्рдпाрд╕ рдпा рдз्рдпाрди рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдЬрдм рджेрд╣рд╕े рддाрджाрдд्рдо्рдп рдХो рдирд╖्рдЯ рдХрд░ рджिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рддрдм рд╡िрд╡ेрдХ-рд╢्рд░ोрдд рдЙрдж्рдШाрдЯिрдд рд╣ोрдХрд░ рдЕрдж्рд╡िрддीрдп рдЖрдд्рдоा рдХा рд╕ाрдХ्рд╖ाрдд्рдХाрд░ /рджрд░्рд╢рди рд╣ोрддा рд╣ै ! рдз्рдпाрди рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдЬрдм рдЗрд╕ рд╡िрдЪाрд░ рдХो рдирд╖्рдЯ рдХрд░ рджिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рдХि рд╢рд░ीрд░ рд╣ी рдЖрдд्рдоा рд╣ै, рддрдм рдордиुрд╖्рдп рдм्рд░рд╣्рдо/рдЖрдд्рдоा рдХा рдЕрдиुрднрд╡ рдХрд░рддा рд╣ै, рдЕрдорд░ рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै рдФрд░ рдЗрд╕ी рд╢рд░ीрд░ рдоें рд░рд╣рддे рд╣ुрдП рдИрд╢्рд╡рд░ рд▓ाрдн рдХрд░рддा рд╣ै।
================
рдкंрдЪрджрд╢ी рдХे рд▓ेрдЦрдХ рд╢्рд░ी рд╡िрдж्рдпाрд░рдг्рдп рд╕्рд╡ाрдоी (рдоाрдзрд╡ाрдЪाрд░्рдп) рдХा рдкрд░िрдЪрдп :
рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрдж्рдпाрд░рдг्рдп рдХा рдЬрди्рдо 11 рдЕрдк्рд░ैрд▓ 1296 рдХो рддुंрдЧрднрдж्рд░ा рдирджी рдХे рддрдЯрд╡рд░्рддी рдкрдо्рдкाрдХ्рд╖ेрдд्рд░ (рд╡рд░्рддрдоाрди рд╣рдо्рдкी) рдХे рдХिрд╕ी рдЧांрд╡ рдоें рд╣ुрдЖ рдеा। рдЙрдирдХे рдкिрддा рдоाрдпрдгाрдЪाрд░्рдп рдЙрд╕ рд╕рдордп рдХे рд╡ेрдж рдХे рдк्рд░рдХांрдб рд╡िрдж्рд╡ाрди рдеे। рдоां рд╢्рд░ीрдорддी рджेрд╡ी рднी рд╡िрджुрд╖ी рдеी। рдЗрди्рд╣ीं рд╡िрдж्рдпाрд░рдг्рдп рдХे рднाрдИ рдЖрдЪाрд░्рдп рд╕ाрдпрдг рдиे рдЪाрд░ों рд╡ेрджों рдХा рд╡рд╣ рдк्рд░рддिрд╖्рдаिрдд рдЯीрдХा рдХी рдеी, рдЬिрд╕े ‘рд╕ाрдпрдг-рднाрд╖्рдп’ рдХे рдиाрдо рд╕े рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै। рд╡िрдж्рдпाрд░рдг्рдп рдХा рдмрдЪрдкрди рдХा рдиाрдо рдоाрдзрд╡ рдеा। рд╡िрдж्рдпाрд░рдг्рдп рдХा рдиाрдо рддो 1331 рдоें рдЙрди्рд╣ोंрдиे рддрдм рдзाрд░рдг рдХिрдпा, рдЬрдм рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд╕ंрди्рдпाрд╕ рдЧ्рд░рд╣рдг рдХिрдпा। рд╡िрдж्рдпाрд░рдг्рдп рд╕्рд╡ाрдоी рдпा рд╢्рд░ी рдоाрдзрд╡ рд╡िрдж्рдпाрд░рдг्рдп (1296 --1386 )рд╢्рд░ी рд╡िрдж्рдпाрд░рдг्рдп рд╕्рд╡ाрдоी рдХा рдЬीрд╡рдирдкुрд╖्рдк (рдЪрд░िрдд्рд░-рдХрдорд▓) рдЪौрджрд╣рд╡ीं рд╢рддाрдм्рджी рдоें рдк्рд░рд╕्рдлुрдЯिрдд рд╣ुрдЖ рдеा, рдЬрдм рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдоें рдкंрдЪрджрд╢ी рдиाрдордХ рдЧ्рд░ंрде рдХी рд░рдЪрдиा рдХी рдеी। рдЙрди्рд╣ें рдоाрдзрд╡ाрдЪाрд░्рдп рдХे рдиाрдо рд╕े рднी рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै,рд╡े рд╡िрдж्рдпा рдХे рднрдг्рдбाрд░-рд╕рд░рд╕्рд╡рддी рдХे рд╡рд░рдж рдкुрдд्рд░, рдорд╣ाрди рддрдкрд╕्рд╡ी рдФрд░ рдЕрдж्рднुрдд рдк्рд░рддिрднाрд╡ाрди् рдеे। рдЙрди्рд╣ें рдЕрдж्рд╡ैрдд рд╡ेрджांрдд рджрд░्рд╢рди рдХे рдк्рд░рддिрдкाрджрдХ рдХे рд░ूрдк рдоें рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рднाрд░рддीрдп рджрд░्рд╢рди рдкрд░ рдХрдИ рдЕрди्рдп рдЧ्рд░ंрде рднी рд▓िрдЦे рдеे। рд╡िрдж्рдпाрд░рдг्рдп рдиे рд╣рд░िрд╣рд░ рдк्рд░рдердо рдХे рд╕рдордп рд╕े рд░ाрдЬाрдУं рдХी рдХрд░ीрдм рддीрди рдкीрдв़िрдпों рдХा рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рд╡ рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рдиिрд░्рджेрд╢рди рдХिрдпा рдеा। рд╡े рд╡िрдЬрдпрдирдЧрд░ рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдп рдХे рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ рд╣рд░िрд╣рд░ рд░ाрдпा рдк्рд░рдердо рдФрд░ рдмुрдХ्рдХा рд░ाрдпा рдк्рд░рдердо рдХे рдЧुрд░ु рдФрд░ рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рджोрдиों рдеे। рдЙрди्рд╣ोрдиे рд╕рди् резрейрейрем рдИреж рдоें рд╡िрдЬрдпрдирдЧрд░ рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдп рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдоें рдФрд░ рд╡िрдЬрдпрдирдЧрд░ рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдп рдХो рдЕрднूрддрдкूрд░्рд╡ рдЖрдХाрд░ рджेрдиे рдоें рджोрдиो рднाрдЗрдпों рдХी рднрд░рдкूрд░ рд╕рд╣ाрдпрддा рдХी рдеे। рдЖрдЪाрд░्рдп рд╢ंрдХрд░ рдХे рдмाрдж рд╢्рд░ी рд╡िрдж्рдпाрд░рдг्рдп рд╕्рд╡ाрдоी рдХो рд╣ी рдЕрдж्рд╡ैрдд рд╡ेрджाрди्рдд рдХा рд╕рдмрд╕े рдорд╣ाрди рдк्рд░рд╡рдХ्рддा рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै। 1372 рдоें рдХрд░ीрдм 76 рд╡рд░्рд╖ рдХी рдЖрдпु рдоें рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд░ाрдЬрдиीрддि рд╕े рд╕ेрд╡ाрдиिрд╡ृрдд्рддि рд▓ी рдФрд░ рдЗрд╕рдХे рдХрд░ीрдм 14 рд╡рд░्рд╖ рдмाрдж 1386 рдоें рдЙрдирдХा рд╕्рд╡рд░्рдЧрд╡ाрд╕ рд╣ो рдЧрдпा। 1377 рд╕े 1386 рдИрд╕्рд╡ी рддрдХ рд╢्рд░ी рдЖрджि рд╢ंрдХрд░ рднрдЧрд╡рдд्рдкाрдж рдж्рд╡ाрд░ा рд╕्рдеाрдкिрдд рд╢्рд░ृंрдЧेрд░ी рд╢ाрд░рджा рдкीрда рдХे рдкीрдаाрдзीрд╢्рд╡рд░ рд░рд╣े рдеे।
рд▓ेрдХिрди рдЬीрд╡рдирднрд░ рд╡рд╣ рднाрд░рдд рджेрд╢, рд╕рдоाрдЬ рд╡ рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдХे рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг рдХी рдЪिрди्рддा рдХрд░рддे рд░рд╣े। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЕрдж्рд╡ैрдд рджрд░्рд╢рди рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рдЧ्рд░ंрдеों рдХे рд╕ाрде рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдорд╣рдд्рд╡ рдХे рдЧ्рд░ंрдеों рдХा рднी рдк्рд░рдгрдпрди рдХिрдпा। рдЕрдкрдиी рдкुрд╕्рддрдХ ‘рдк्рд░ाрдпрд╢्рдЪिрдд рд╕ुрдзाрдиिрдзि’ рдоें рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд╣िрди्рджुрдУं рдХे рдкрддрди рдХे рдХाрд░рдгों рдХी рднी рдЕрдкрдиे рдвंрдЧ рд╕े рд╡्рдпाрдЦ्рдпा рдХी рд╣ै। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд╣िрди्рджुрдУं рдХी рд╡िрд▓ाрд╕िрддा рдХो рдЙрдирдХे рдкрддрди рдХा рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ा рдХाрд░рдг рдмрддाрдпा। рдиिрдпंрдд्рд░рдгрд╣ीрди рд╡िрд▓ाрд╕िрддा рдХा рдЗрд╕्рд▓ाрдоी рдЬीрд╡рди рд╣िрди्рджुрдУं рдХो рдмрд╣ुрдд рдЖрдХрд░्рд╖िрдд рдХрд░ рд░рд╣ा рдеा। рдиाрдЪрдиे рдЧाрдиे рд╡ाрд▓ी рджुрд╢्рдЪрд░िрдд्рд░ рд╕्рдд्рд░िрдпों рд╡ рдоुрд╕्рд▓िрдо рд╡ेрд╢्рдпाрдУं рдХे рд╕ंрдЧ рдХा рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдХрдаोрд░рддा рд╕े рдиिрд╖ेрдз рдХिрдпा рд╣ै।
рд╡िрдж्рдпाрд░рдг्рдп рдХी рдк्рд░ाрд░ंрднिрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा рддो рдЙрдирдХे рдкिрддा рдХे рд╕ाрди्рдиिрдз्рдп рдоें рд╣ी рд╣ुрдИ рдеी, рд▓ेрдХिрди рдЖрдЧे рдХी рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рд▓िрдП рд╡рд╣ рдХांрдЪी рдХाрдордХोрдЯि рдкीрда рдХे рдЖрдЪाрд░्рдп рд╡िрдж्рдпाрддीрд░्рде рдХे рдкाрд╕ рдЧрдпे рдеे। рдЗрди рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрдж्рдпाрддीрд░्рде рдиे рд╡िрдж्рдпाрд░рдг्рдп рдХो рдоुрд╕्рд▓िрдо рдЖрдХ्рд░рдордг рд╕े рджेрд╢ рдХी рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдФрд░ рд╕рдоाрдЬ рдХी рд░рдХ्рд╖ा рд╣ेрддु рдиिрдпुрдХ्рдд рдХिрдпा рдеा। рд╡िрдж्рдпाрд░рдг्рдп рдиे рдЧुрд░ु рдХा рдЖрджेрд╢ рдкाрдХрд░ рдкूрд░ा рдЬीрд╡рди рдЙрд╕ी рд▓рдХ्рд╖्рдп рдХी рдк्рд░ाрдк्рддि рд╣ेрддु рд╕рдорд░्рдкिрдд рдХрд░ рджिрдпा।
рдкंрдЪрджрд╢ी рдЙрдирдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд▓िрдЦे рдЧрдП рд░рдЪрдиाрдУं рдоें рд╕े рдПрдХ рдЕрдиुрдкрдо рд░рдЪрдиा рд╣ै। рдЖрд╢ा рд╣ै рдХि рдпрд╣ рд░рдЪрдиा рдХे рдкрд░िрдЪрдп рдХे рд░ूрдк рдоें рдХाрдо рдЖрдПрдЧी рдФрд░ рдкाрдардХ рдХो рдкрдж рджрд░ рдкрдж рд╡िрд╕्рддृрдд рдЕрдз्рдпрдпрди рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдк्рд░ेрд░िрдд рдХрд░ेрдЧी।
=========
рдЕрдз्рдпाрдп 1
[65-рд╢्рд▓ोрдХ]
рддрдд्рдд्рд╡рд╡िрд╡ेрдХ - рдкрд░рдо рд╕рдд्рдп рдХा рд╡िрд╡ेрдХрдкूрд░्рдг рдЬ्рдЮाрди
рдирдоः рд╢्рд░ीрд╢ंрдХрд░ाрдирди्рджрдЧुрд░ुрдкाрджрдо्рдмुрдЬрди्рдордиे।
рд╕рд╡िрд▓ाрд╕рдорд╣ाрдоोрд╣рдЧ्рд░ाрд╣рдЧ्рд░ाрд╕ैрдХрд░्рдордгे ॥ 1॥
рдоेрд░े рдЧुрд░ु рд╢्рд░ी рд╢ंрдХрд░ाрдиंрдж рдХे рдЪрд░рдг рдХрдорд▓ों рдоें рд╡ंрджрди, рдЬिрдирдХा рдПрдХрдоाрдд्рд░ рдХाрд░्рдп рдЖрджि рдЕрдЬ्рдЮाрди рд░ूрдкी рд░ाрдХ्рд╖рд╕ рдХो рдЙрд╕рдХे рдк्рд░рднाрд╡ рд╕рд╣िрдд, рд╡िрд░ाрдЯ् рдм्рд░рд╣्рдоाрдг्рдб рдХो рдирд╖्рдЯ рдХрд░рдиा рд╣ै। 1.
рдк्рд░рдердо рдЕрдз्рдпाрдп рдХे рдк्рд░рдердо рд╢्рд▓ोрдХ рдоें рд╢्рд░ी рд╡िрдж्рдпाрд░рдг्рдп рдЕрдкрдиे рдЧुрд░ु рд╢्рд░ी рд╢ंрдХрд░ाрдиंрдж рдХो рдирдорди рдХрд░рддे рд╣ैं , рдЬिрди्рд╣ोंрдиे "рдЕрдкрдиा рдЬीрд╡рди рдЖрджि рдЕрдЬ्рдЮाрди рд░ूрдкी рд░ाрдХ्рд╖рд╕ рддрдеा рдЙрд╕рдХी рдЕрднिрд╡्рдпрдХ्рддि, рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖ рдм्рд░рд╣्рдоाрдг्рдб рдХे рд╡िрдиाрд╢ рдХे рдХाрд░्рдп рдХे рд▓िрдП рд╕рдорд░्рдкिрдд рдХрд░ рджिрдпा।" рдпрд╣ рд╢्рд▓ोрдХ рдХाрд░्рдп рдХे рд╕рдлрд▓ рд╕рдоाрдкрди рдХे рд▓िрдП рдкрд░рдордкिрддा рдкрд░рдоाрдд्рдоा рд╕े рдк्рд░ाрд░्рдердиा рдХे рд░ूрдк рдоें рднी рдХाрд░्рдп рдХрд░рддा рд╣ै, рдХ्рдпोंрдХि ' рд╢ंрдХрд░ाрдиंрдж ' рдиाрдо рдХा рдЕрд░्рде рднी рдкрд░рдо рдм्рд░рд╣्рдо рд╣ै рдЬो рд╕्рд╡рдпं рдЖрдиंрдж рд╣ै।
рддрдд्рдкाрджाрдо्рдмुрд░ुрд╣рдж्рд╡рди्рдж्рд╡рд╕ेрд╡ाрдиिрд░्рдорд▓рдЪेрддрд╕ाрдо्।
рд╕ुрдЦрдмोрдзाрдп рддрдд्рдд्рд╡рд╕्рдп рд╡िрд╡ेрдХोрд╜рдпं рд╡िрдзीрдпрддे ॥ 2॥
рдпрд╣ рд╕рдд्рдп (рдм्рд░рд╣्рдо) рдФрд░ рдЕрд╕рдд्рдп (рдЕрдерд╡ा рдЕрдпрдеाрд░्рде) рдХी рдкрд╣рдЪाрди рдХे рд╡िрд╖рдп рдоें рдЪрд░्рдЪा рдЙрди рд▓ोрдЧों рдХी рд╕рд╣рдЬ рд╕рдордЭ рдХे рд▓िрдП рдЖрд░рдо्рдн рдХी рдЬा рд░рд╣ी рд╣ै, рдЬिрдирдХा рд╣ृрджрдп рдЧुрд░ु рдХे рдЪрд░рдгрдХрдорд▓ों рдХी рд╕ेрд╡ा рд╕े рд╢ुрдж्рдз рд╣ो рдЧрдпा рд╣ै। рджूрд╕рд░े рд╢्рд▓ोрдХ рдоें рд▓ेрдЦрдХ рдХрд╣рддे рд╣ैं рдХि рдЗрд╕ рдЧ्рд░рди्рде рдоें рдкрд░рдо рд╕рдд्рдп (рддрдд्рдд्рд╡) рдХा рд╡िрд╡ेрдХрдкूрд░्рдг рдЬ्рдЮाрди рдЙрди рд▓ोрдЧों рдХी рд╕рд╣рдЬ рд╕рдордЭ рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХिрдпा рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै, рдЬिрдирдХा рдорди рдЕрдкрдиे рдЧुрд░ु рдХे рдЪрд░рдгрдХрдорд▓ों рдХी рд╕ेрд╡ा рд╕े рд╢ुрдж्рдз рд╣ो рдЧрдпा рд╣ै।
рдпे рджोрдиों рд╢्рд▓ोрдХ рдиिрд╣िрддाрд░्рде рд░ूрдк рд╕े рдЙрди рдЪाрд░ рд╡िрд╖рдпों рдХो рднी рд╕ाрдордиे рд▓ाрддे рд╣ैं рдЬिрди्рд╣ें рдкрд░ंрдкрд░ा рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдХिрд╕ी рднी рдХाрд░्рдп ( рд╕ंрдмंрдз-рдЪрддुрд╖्рдЯрдп ) рдХे рдк्рд░ाрд░ंрдн рдоें рдЗंрдЧिрдд рдХिрдпा рдЬाрдиा рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै, рдЕрд░्рдеाрдд, рдХाрд░्рдп рдХा рд╡िрд╖рдп рдпा рд╡िрд╖рдп-рд╡рд╕्рддु, рдХाрд░्рдп рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп, рдЕрдзिрдХाрд░ी рдпा рд╡рд╣ рд╡्рдпрдХ्рддि рдЬिрд╕рдХे рд▓िрдП рдпрд╣ рдЕрднिрдк्рд░ेрдд рд╣ै, рдФрд░ рд╕ंрдмंрдз рдпा рдЗрд╕ рдХाрд░्рдп рдХा рд╡ेрджाрди्рдд рдХे рд╕ाрде рд╕ंрдмंрдз।
'рд╢ंрдХрд░' рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै рдкрд░рдо рддрдд्рдд्рд╡ , рдФрд░ ' рдиंрдж ' рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै рдЬीрд╡ाрдд्рдоा рдпा рд╡्рдпрдХ्рддिрдЧрдд рдЖрдд्рдоा। рдЗрд╕рд▓िрдП рд╢ंрдХрд░ाрдиंрдж рд╢рдм्рдж рдЬीрд╡ाрдд्рдоा рдФрд░ рдкрд░рдо рддрдд्рдд्рд╡ рдХी рдПрдХрддा рдХो рдЗंрдЧिрдд рдХрд░рддा рд╣ै , рдЬो рдЗрд╕ рдХाрд░्рдп рдХा рд╡िрд╖рдп - рд╡рд╕्рддु рд╣ै । рдЗрд╕ рдХाрд░्рдп рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдЖрджि рдЕрдЬ्рдЮाрди рдХा рд╡िрдиाрд╢ рд╣ै, рдЬो рдоुрдХ्рддि рдХे рдкрд░рдо рдЖрдиंрдж рдХी рдк्рд░ाрдк्рддि рдХी рдУрд░ рд▓े рдЬाрддा рд╣ै। рдЬिрд╕ рд╡्рдпрдХ्рддि рдиे рдорди рдХी рд╢ुрдж्рдзрддा рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░ рд▓ी рд╣ै, рд╡рд╣ी рдЕрдзिрдХाрд░ी рдпा рд╡рд╣ рд╡्рдпрдХ्рддि рд╣ै рдЬिрд╕рдХे рд▓िрдП рдпрд╣ рдХाрд░्рдп рдЕрднिрдк्рд░ेрдд рд╣ै। рд╕рдо्рдмрди्рдз рдпрд╣ рд╣ै рдХि рдпрд╣ рдХृрддि рдЕрдзिрдХाрд░ी рдХी рд╕рд░рд▓ рд╕рдордЭ рдХे рд▓िрдП рдЙрдкрдиिрд╖рджों рдХी рд╢िрдХ्рд╖ाрдУं рдХो рд╕्рдкрд╖्рдЯ рдХрд░рддी рд╣ै ।
рд╢рдм्рджрд╕्рдкрд░्рд╢ाрджрдпो рд╡ेрдж्рдп рд╡ैрдЪिрдд्рд░्рдпाрдЬ्рдЬाрдЧ्рд░े рдкृрдердХ्।
рддрддोрд╡िрднрдХ्рддा рддрдд्рд╕рди्рд╡िрджैрдХ्рдпрд░ूрдк्рдпрди्рди рднिрдж्рдпрддे ॥ 3॥
рдЬाрдЧ्рд░рдд рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рдЬो рдЬ्рдЮाрди рдХे рд╡िрд╖рдп рдЕрд░्рдеाрдд् рд╢рдм्рдж, рд╕्рдкрд░्рд╢ рдЖрджि рджेрдЦे рдЬाрддे рд╣ैं, рд╡े рдЕрдкрдиी-рдЕрдкрдиी рд╡िрд╢ेрд╖рддाрдУं рдХे рдХाрд░рдг рдПрдХ-рджूрд╕рд░े рд╕े рднिрди्рди рд╣ोрддे рд╣ैं; рдХिрди्рддु рдЗрдирд╕े рднिрди्рди рдЪेрддрдиा рдЕрдкрдиी рдПрдХрд░ूрдкрддा рдХे рдХाрд░рдг рднिрди्рди рдирд╣ीं рд╣ोрддी।
рд░рдЪрдиा рдХा рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рд╡िрд╖рдп-рд╡рд╕्рддु рд╢्рд▓ोрдХ 3 (рдж्рд░рд╖्рдЯा -рджृрд╢्рдп рд╡िрд╡ेрдХ?) рд╕े рд╢ुрд░ू рд╣ोрддा рд╣ै। рд╣рдо рдЬाрдЧ्рд░рдд рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рдЕрдкрдиी рдЗंрдж्рд░िрдпों рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдЗрд╕ рд╕ंрд╕ाрд░ рдоें рдЕрд╕ंрдЦ्рдп рд╡рд╕्рддुрдУं рдХा рдЕрдиुрднрд╡ рдХрд░рддे рд╣ैं। рд╡рд╕्рддुрдПं рдПрдХ-рджूрд╕рд░े рд╕े рднिрди्рди рд╣ैं, рд▓ेрдХिрди рдЗंрдж्рд░िрдпों рдХे рдкीрдЫे рдХी рдЪेрддрдиा, рдЬो рдЕрдиुрднрд╡ рдХी рдЧрдИ рд╡рд╕्рддुрдУं рд╕े рднिрди्рди рд╣ै, рдХेрд╡рд▓ рдПрдХ рд╣ै। рдП рдХी рдЪेрддрдиा рдмी рдпा рд╕ी рдХी рдЪेрддрдиा рд╕े рднिрди्рди рдирд╣ीं рд╣ै। рдЪूँрдХि рдЪेрддрдиा рдоें рд╕्рд╡рдпं рдХोрдИ рд╡िрд╢िрд╖्рдЯ рд╡िрд╢ेрд╖рддा рдирд╣ीं рд╣ोрддी, рдЗрд╕рд▓िрдП рдпрд╣ рд╡्рдпрдХ्рддि рд╕े рд╡्рдпрдХ्рддि рдоें рднिрди्рди рдирд╣ीं рд╣ो рд╕рдХрддी।
рддрдеा рд╕्рд╡рдк्рдиेрд╜рдд्рд░ рд╡ेрдж्рдпрди्рддु рди рд╕्рдеिрд░ं рдЬाрдЧрд░े рд╕्рдеिрд░рдо्।
рддрдж्рднेрджोрд╜рддрд╕्рддрдпोः рд╕ंрд╡िрджेрдХрд░ूрдкा рди рднिрдж्рдпрддे ॥ 4॥
рд╕्рд╡рдк्рди рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рднी рдпрд╣ी рд╕्рдеिрддि рд╣ै। рдпрд╣ाँ рджेрдЦी рдЧрдИ рд╡рд╕्рддुрдПँ рдХ्рд╖рдгрднंрдЧुрд░ рд╣ोрддी рд╣ैं рдФрд░ рдЬाрдЧ्рд░рдд рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рд╡े рд╕्рдеाрдпी рд▓рдЧрддी рд╣ैं। рдЗрд╕рд▓िрдП рдЙрдирдоें рдЕंрддрд░ рд╣ै। рд▓ेрдХिрди рджोрдиों рдЕрд╡рд╕्рдеाрдУं рдоें (рджेрдЦрдиे рд╡ाрд▓ी) рдЪेрддрдиा рдоें рдХोрдИ рдЕंрддрд░ рдирд╣ीं рд╣ोрддा। рд╡рд╣ рд╕рдорд░ूрдк рд╣ोрддी рд╣ै। 4.рд╕्рд╡рдк्рди рдЕрд╡рд╕्рдеा рдХे рд╕ाрде рднी рдпрд╣ी рд╕्рдеिрддि рд╣ै। рд╕्рд╡рдк्рди рдоें рджेрдЦी рдЧрдИ рд╡рд╕्рддुрдПँ рдХ्рд╖рдгिрдХ рд╣ोрддी рд╣ैं рдФрд░ рд╕्рд╡рдк्рди рджेрдЦрдиे рд╡ाрд▓े рдХे рдЬाрдЧрдиे рдкрд░ рдЧाрдпрдм рд╣ो рдЬाрддी рд╣ैं, рд▓ेрдХिрди рдЬाрдЧ्рд░рдд рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рджेрдЦी рдЧрдИ рд╡рд╕्рддुрдПँ рдЕрдкेрдХ्рд╖ाрдХृрдд рд╕्рдеाрдпी рд╣ोрддी рд╣ैं। рд▓ेрдХिрди рджोрдиों рдЕрд╡рд╕्рдеाрдУं рдоें рдЪेрддрдиा рдПрдХ рд╣ी рд╣ोрддी рд╣ै।
рд╕ुрдк्рддोрдд्рдд्рддрд╕्рдп рд╕ौрд╖ुрдк्рддрддрдоोрдмोрдзो рднрд╡ेрдд्рд╕्рдоृрддिः।
рд╕ा рдЪाрд╡рдмुрдж्рдзрд╡िрд╖рдпाрд╡рдмुрдж्рдзं рддрдд्рддрджा рддрддः ॥ 5॥
рдЧрд╣рд░ी рдиींрдж рд╕े рдЬाрдЧрдиे рд╡ाрд▓ा рд╡्рдпрдХ्рддि рд╕рдЪेрдд рд░ूрдк рд╕े рдЙрд╕ рдЕрд╡рд╕्рдеा рдХे рджौрд░ाрди рдЕрдкрдиी рдЕрдиुрднूрддि рдХी рдХрдоी рдХो рдпाрдж рд░рдЦрддा рд╣ै। рд╕्рдорд░рдг рдоें рдкрд╣рд▓े рдЕрдиुрднрд╡ рдХी рдЧрдИ рд╡рд╕्рддुрдПँ рд╢ाрдоिрд▓ рд╣ोрддी рд╣ैं। рдЗрд╕рд▓िрдП рдпрд╣ рд╕्рдкрд╖्рдЯ рд╣ै рдХि рдЧрд╣рд░ी рдиींрдж рдоें рднी 'рдЬ्рдЮाрди рдХी рдХрдоी' рдХा рдЕрдиुрднрд╡ рд╣ोрддा рд╣ै। 5. рдЬрдм рд╡्рдпрдХ्рддि рдЧрд╣рд░ी рдиींрдж рд╕े рдЬाрдЧрддा рд╣ै рддो рдЙрд╕े рдпाрдж рдЖрддा рд╣ै рдХि рд╡рд╣ рд╕ुрдЦрдкूрд░्рд╡рдХ рд╕ोрдпा рдеा рдФрд░ рдиींрдж рдоें рдЙрд╕े рдХुрдЫ рднी рдкрддा рдирд╣ीं рдеा। рд╕्рдорд░рдг рдХेрд╡рд▓ рдкूрд░्рд╡ рдЕрдиुрднрд╡ рдХी рдЧрдИ рд╡рд╕्рддुрдУं рдХा рд╣ी рд╕ंрднрд╡ рд╣ै। рдЕрддः рд╕्рдкрд╖्рдЯ рд╣ै рдХि рдЧрд╣рд░ी рдиींрдж рдоें рдЬ्рдЮाрди рдХा рдЕрднाрд╡ рдФрд░ рд╕ुрдЦ рдХा рдЕрдиुрднрд╡ рд╣ोрддा рд╣ै।
рд╕рдмोрдзोрд╡िрд╖рдпाрдж्рднिрди्рдиो рди рдмोрдзाрдд्рд╕्рд╡рдк्рдирдмोрдзрд╡рдд्।
рдПрд╡ं рд╕्рдеाрдирдд्рд░рдпेрд╜рдкрдпेрдХा рд╕ंрд╡िрдд्рддрдж्рд╡рдж्рджिрдиाрди्рддрд░े ॥ 6॥
рдпрд╣ рдЪेрддрдиा (рдЧрд╣рд░ी рдиींрдж рдХी рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें) рд╡рд╕्рддु (рдпрд╣ाँ, рдЕрдЬ्рдЮाрди) рд╕े рддो рднिрди्рди рд╣ै, рд▓ेрдХिрди рд╕्рд╡рдпं рд╕े рднिрди्рди рдирд╣ीं рд╣ै, рдЬैрд╕ा рдХि рд╕्рд╡рдк्рди рдХी рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рдЪेрддрдиा рд╣ै। рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рддीрдиों рдЕрд╡рд╕्рдеाрдУं рдоें рдЪेрддрдиा (рдПрдХрд░ूрдк рд╣ोрдиे рдХे рдХाрд░рдг) рдПрдХ рд╣ी рд╣ै। рдЕрди्рдп рджिрдиों рдоें рднी рдРрд╕ा рд╣ी рд╣ै। 6.рддीрдиों рдЕрд╡рд╕्рдеाрдУं рдоें рдПрдХ рд╣ी рдЪेрддрдиा рд╡िрдж्рдпрдоाрди рд╣ै, рдЬैрд╕ा рдХि рдЗрд╕ рддрде्рдп рд╕े рд╕िрдж्рдз рд╣ोрддा рд╣ै рдХि рд╡्рдпрдХ्рддि рд╕рднी рдЕрд╡рд╕्рдеाрдУं рдоें рдЦुрдж рдХो рдПрдХ рд╣ी рдоाрдирддा рд╣ै। рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдпрд╣ рдЪेрддрдиा рд╕рднी рд╡्рдпрдХ्рддिрдпों рдоें рдФрд░ рд╕рднी рд╕рдордпों рдоें рдПрдХ рд╣ी рд╣ै। рдЗрд╕рд▓िрдП рдпрд╣ рдХेрд╡рд▓ рдПрдХ рд╣ै рдФрд░ рд╢ाрд╢्рд╡рдд рд╣ै, рдЬिрд╕рдХा рдХोрдИ рдЖрд░ंрдн рдпा рдЕंрдд рдирд╣ीं рд╣ै। рдпрд╣ рд╕्рд╡рдпं рдХो рдк्рд░рдХрдЯ рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ी рд╣ै рдФрд░ рдЗрд╕े рд╕्рд╡рдпं рдХो рдпा рдЕрдкрдиे рд╡िрд╖рдпों рдХो рдк्рд░рдХрдЯ рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдХिрд╕ी рдЕрди्рдп рдЪेрддрдиा рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рдирд╣ीं рд╣ै।
рдоाрд╕рд╢рдм्рджрдпुрдЧрдХрд▓्рдкेрд╖ु рдЧрддाрдЧрдо्рдпेрд╖्рд╡рдиेрдХрдзा।
рдиोрджेрддि рдиाрд╕्рддрдоेрдд्рдпेрдХा рд╕ंрд╡िрджेрд╖ा рд╕्рд╡рдпंрдк्рд░рднा ॥ 7॥
рдЕрдиेрдХ рдорд╣ीрдиों, рд╡рд░्рд╖ों, рдпुрдЧों рдФрд░ рд╡िрд╢्рд╡ рдЪрдХ्рд░ों, рднूрдд рдФрд░ рднрд╡िрд╖्рдп рдоें рдЪेрддрдиा рдПрдХ рд╣ी рд╣ै; рдпрд╣ рди рддो рдЙрджрдп рд╣ोрддी рд╣ै рдФрд░ рди рд╣ी рдЕрд╕्рдд рд╣ोрддी рд╣ै (рд╕ूрд░्рдп рдХे рд╡िрдкрд░ीрдд); рдпрд╣ рд╕्рд╡рдпं рдХो рдк्рд░рдХрдЯ рдХрд░рддी рд╣ै। рдпрд╣ рдЪेрддрдиा рд╣ी рддीрдиों рдЕрд╡рд╕्рдеाрдУं рдоें рдЕрдкрд░िрд╡рд░्рддिрдд рд░рд╣рддी рд╣ै।
рд╕्рд╡рдк्рди рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рдЗрди्рдж्рд░िрдпाँ рдирд╣ीं рд╣ोрддीं рдФрд░ рдЧрд╣рд░ी рдиींрдж рдоें рдорди рдХा рдЕрдиुрднрд╡ рдирд╣ीं рд╣ोрддा। рдЗрд╕рд▓िрдП рдпрд╣ рдЪेрддрдиा рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдЬीрд╡ рдХा рдЕрдкрд░िрд╡рд░्рддрдиीрдп рд╕ाрд░ рд╣ै рдФрд░ рдЗрд╕ीрд▓िрдП рдЗрд╕े рдЖрдд्рдоा рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै।
рдЗрдпрдоाрдд्рдоा рдкрд░рдоाрдиंрджः рдкрд░рдордк्рд░ेрдорд╕्рдкрджं рдпрддः।
рдоा рди рднुрд╡ं рд╣ि рднूрдпाрд╕рдоिрддि рдк्рд░ेрдоाрдд्рдордиिрдХ्рд╖्рдпрддे ॥ 8॥
рдпрд╣ рдЪेрддрдиा, рдЬो рд╣рдоाрд░ी рдЖрдд्рдоा рд╣ै, рдкрд░рдо рдЖрдирди्рдж рд╕्рд╡рд░ूрдк рд╣ै, рдХ्рдпोंрдХि рдпрд╣ рдорд╣ाрдирддрдо рдк्рд░ेрдо рдХी рд╡рд╕्рддु рд╣ै, рдФрд░ рдЖрдд्рдоा рдХे рдк्рд░рддि рдк्рд░ेрдо рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдордиुрд╖्рдп рдоें рджेрдЦा рдЬाрддा рд╣ै, рдЬो рдХाрдордиा рдХрд░рддा рд╣ै, 'рдоैं рдХрднी рди рд╕рдоाрдк्рдд рд╣ोрдКँ', 'рдоैं рд╕рджैрд╡ рд╡िрдж्рдпрдоाрди рд░рд╣ूँ'। 8.
рдпрд╣ рдЖрдд्рдоा рдпा рд╕рднी рдЬीрд╡ों рдХा рд╕ाрд░ рдкрд░рдо рдЖрдиंрдж рдХी рдк्рд░рдХृрддि рдХा рд╣ै, рдХ्рдпोंрдХि рдпрд╣ рдмिрдиा рд╢рд░्рдд рдк्рд░ेрдо рдХा рд╡िрд╖рдп рд╣ै। рдЕрди्рдп рд╕рднी рд╡рд╕्рддुрдУं рдФрд░ рд╡्рдпрдХ्рддिрдпों рд╕े рддрднी рдк्рд░ेрдо рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рдЬрдм рд╡े рд╡्рдпрдХ्рддि рдХे рд╕्рд╡рдпं рдХे рд╕ुрдЦ рдХे рд▓िрдП рдЕрдиुрдХूрд▓ рд╣ों। рдпрд╣ाँ рддрдХ рдХि рдЬрдм рд╡्рдпрдХ्рддि рдХा рдЕрдкрдиा рд╢рд░ीрд░ рджुрдЦ рджेрддा рд╣ै рддो рд╡рд╣ рднी рдиाрдкрд╕ंрдж рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै। рд▓ेрдХिрди рдЖрдд्рдоा рдХрднी рдиाрдкрд╕ंрдж рдирд╣ीं рд╣ोрддी; рдЗрд╕рдХे рд╡िрдкрд░ीрдд рд╡рд╣ рдЕрдХेрд▓ी рдк्рд░ेрдо рдХी рд╢ाрд╢्рд╡рдд рд╡рд╕्рддु рд╣ै। рдХрднी-рдХрднी рдХोрдИ рд╡्рдпрдХ्рддि рдХрд╣ рд╕рдХрддा рд╣ै рдХि рд╡рд╣ рдЕрдкрдиे рдЖрдк рд╕े рдШृрдгा рдХрд░рддा рд╣ै рдФрд░ рдЕрдкрдиे рдЬीрд╡рди рдХा рдЕंрдд рдХрд░рдиा рдЪाрд╣рддा рд╣ै, рд▓ेрдХिрди рдРрд╕ा рдЗрд╕рд▓िрдП рд╣ोрддा рд╣ै рдХ्рдпोंрдХि рд╡рд╣ рдЕрдкрдиे рд╢рд░ीрд░ рд╕े рдЕрдкрдиी рдкрд╣рдЪाрди рдХрд░рддा рд╣ै рдЬो рд░ोрдЧ, рдЧрд░ीрдмी рдпा рдЕрди्рдп рдХाрд░рдгों рд╕े рджुрдЦ рдХा рдХाрд░рдг рд╣ै। рдЗрд╕ рддрде्рдп рд╕े рдХि рдЖрдд्рдоा рд╕рд░्рд╡ोрдЪ्рдЪ рдк्рд░ेрдо рдХी рд╡рд╕्рддु рд╣ै, рдпрд╣ рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖ рдиिрдХрд▓рддा рд╣ै рдХि рдпрд╣ рд╕рд░्рд╡ोрдЪ्рдЪ рдЖрдиंрдж рдХी рдк्рд░рдХृрддि рдХा рд╣ै, рдХ्рдпोंрдХि рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдордиुрд╖्рдп рд╣рдоेрд╢ा рд╕ुрдЦ рдЪाрд╣рддा рд╣ै।
рддрдд्рдк्рд░ेрдоाрдд्рдоाрдорди्рдпрдд्рд░ рдиैрд╡рдорди्рдпрд░्рдеाрдд्рдордиि।
рдЕрддрд╕्рддрдд्рдкрд░рдорди्рддेрди рдкрд░рдоाрдирди्рджрддाрдд्рдордиः ॥ 9॥
рджूрд╕рд░ों рдХो рдЖрдд्рдоा рдХे рд▓िрдП рдк्рд░ेрдо рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै, рдкрд░рди्рддु рдЖрдд्рдоा рдХो рдХिрд╕ी рдЕрди्рдп рдХे рд▓िрдП рдк्рд░ेрдо рдирд╣ीं рдХिрдпा рдЬाрддा। рдЗрд╕рд▓िрдП рдЖрдд्рдоा рдХे рдк्рд░рддि рдк्рд░ेрдо рд╕рд░्рд╡ोрдЪ्рдЪ рд╣ै। рдЗрд╕рд▓िрдП рдЖрдд्рдоा рд╕рд░्рд╡ोрдЪ्рдЪ рдЖрдиंрдж рдХी рдк्рд░рдХृрддि рд╡ाрд▓ी рд╣ै। 9.рдЕрди्рдп рд╕рднी рдЪीрдЬें, рдЬैрд╕े рдзрди, рдордХाрди, рдмрдЪ्рдЪे рдЗрдд्рдпाрджि рдХेрд╡рд▓ рдЗрд╕рд▓िрдП рдЪाрд╣ी рдЬाрддी рд╣ैं рдХ्рдпोंрдХि рдЗрдирд╕े рд╡्рдпрдХ्рддि рдХो рдЕрдзिрдХ рдЦुрд╢ी рдоिрд▓рддी рд╣ै; рд▓ेрдХिрди рдЦुрд╢ी рдХी рдЪाрд╣ рдХेрд╡рд▓ рдЕрдкрдиे рд▓िрдП рд╣ोрддी рд╣ै।
рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рддрд░्рдХ рдж्рд╡ाрд░ा рдпрд╣ рд╕्рдеाрдкिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै рдХि рд╡्рдпрдХ्рддिрдЧрдд рдЖрдд्рдоा рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡, рдЪेрддрдиा рдФрд░ рдЖрдиंрдж рдХी рдк्рд░рдХृрддि рдХी рд╣ै। рдЙрдкрдиिрд╖рджों рдоें рдШोрд╖рдгा рдХी рдЧрдИ рд╣ै рдХि рдкрд░рдо рдм्рд░рд╣्рдо рднी рдЙрд╕ी рдк्рд░рдХृрддि рдХा рд╣ै рдФрд░ рд╡्рдпрдХ्рддिрдЧрдд рдЖрдд्рдоा рдФрд░ рдкрд░рдо рдм्рд░рд╣्рдо рдПрдХ рд╣ी рд╣ैं।
рдпрджि рдХोрдИ рд╡рд╕्рддु рдХिрд╕ी рд╡िрд╢ेрд╖ рд╕्рдеाрди рдкрд░ рдоौрдЬूрдж рд╣ै, рд▓ेрдХिрди рд╡ाрд╕्рддрд╡ рдоें рджिрдЦाрдИ рдирд╣ीं рджेрддी рд╣ै, рддो рдпрд╣ рдХिрд╕ी рдЕрд╡рд░ोрдз рдЬैрд╕े рдЕंрдзрдХाрд░ рдпा рдмीрдЪ рдоें рджीрд╡ाрд░ рдХे рдХाрд░рдг рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП। рдЗрд╕ी рддрд░рд╣ рдХोрдИ рдЕрд╡рд░ोрдз рдЕрд╡рд╢्рдп рд╣ोрдЧा рдЬिрд╕рдХे рдХाрд░рдг рдЖрдд्рдоा, рд╡िрдж्рдпрдоाрди рд╣ोрдиे рдХे рдмाрд╡рдЬूрдж, рд╣рдоें рджिрдЦाрдИ рдирд╣ीं рджेрддी। рдпрд╣ рдЕрд╡рд░ोрдз рдЕрд╡िрдж्рдпा рд╣ै । рдпрд╣ рдЕрд╡िрдж्рдпा рдЕрдиाрджि рд╣ै, рдЗрд╕ рдЕрд░्рде рдоें рдХि рд╣рдо рдпрд╣ рдирд╣ीं рдЬाрди рд╕рдХрддे рдХि рдЗрд╕рдХी рдЙрдд्рдкрдд्рддि рдХैрд╕े рдФрд░ рдХрдм рд╣ुрдИ, рдХ्рдпोंрдХि рдпрд╣ рддाрд░्рдХिрдХ рд░ूрдк рд╕े рд╕рдордп рд╕े рдкрд╣рд▓े рд╣ै।
рд╕рдд्рдд्рд╡рд╢ुрдж्рдзрд╡िрд╢ुрдж्рдзिрдн्рдпां рдоाрдпाрд╜рд╡िрдж्рдпे рдЪ рддे рдорддे।
рдоाрдпाрдмिрдо्рдмोрд╡ाрд╢िрд▓ेрдХ्рдп рддं рд╕्рдпाрдд्рд╕рд░्рд╡рдЬ्рдЮ рдИрд╢्рд╡рд░ः ॥ 16॥
When the element of sattva is pure, Prakriti is known as Maya; when impure (being mixed up with rajas and tamas) it is called Avidya. Brahman, reflected in Maya, is known as the omniscient Isvara, who controls Maya. 16
.рдЬрдм рд╕рдд्рд╡ рддрдд्рд╡ рд╢ुрдж्рдз рд╣ोрддा рд╣ै, рддो рдк्рд░рдХृрддि рдоाрдпा рдХрд╣рд▓ाрддी рд╣ै; рдЬрдм рдЕрд╢ुрдж्рдз (рд░рдЬрд╕ рдФрд░ рддрдорд╕् рд╕े рдоिрд╢्рд░िрдд) рд╣ोрддी рд╣ै, рддो рдЙрд╕े рдЕрд╡िрдж्рдпा рдХрд╣рддे рд╣ैं। рдоाрдпा рдоें рдк्рд░рддिрдмिрдо्рдмिрдд рдм्рд░рд╣्рдо рдХो рд╕рд░्рд╡рдЬ्рдЮ рдИрд╢्рд╡рд░ рдХрд╣рддे рд╣ैं, рдЬो рдоाрдпा рдХो рдиिрдпंрдд्рд░िрдд рдХрд░рддे рд╣ैं।
рдк्рд░рдХृрддि рддीрди рдЧुрдгों рд╕े рдмрдиी рд╣ै , рдЕрд░्рдеाрдд् рд╕рдд्рд╡, рд░рдЬрд╕ рдФрд░ рддрдорд╕ рдФрд░ рдЗрд╕рдоें рдм्рд░рд╣्рдо рдХा рдк्рд░рддिрдмिंрдм рд╣ै рдЬो рд╢ुрдж्рдз рдЪेрддрдиा рдФрд░ рдЖрдиंрдж рд╣ै। рдпрд╣ рдк्рд░рдХृрддि рджो рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рд╣ै। рдЬрдм рд╕рдд्рд╡ рддрдд्рд╡ рд╢ुрдж्рдз рд╣ोрддा рд╣ै, рдЗрд╕े рдоाрдпा рдХे рд░ूрдк рдоें рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै ; рдЬрдм рдЕрд╢ुрдж्рдз, рд░рдЬрд╕ рдФрд░ рддрдорд╕ рдХे рдоिрд╢्рд░рдг рдХे рдХाрд░рдг, рдЗрд╕े рдЕрд╡िрдж्рдпा рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै। рдоाрдпा рдоें рдк्рд░рддिрдмिंрдмिрдд рдм्рд░рд╣्рдо рд╕рд░्рд╡рдЬ्рдЮ рдИрд╢्рд╡рд░ рд╣ै , рдЬो рдоाрдпा рдХो рдиिрдпंрдд्рд░िрдд рдХрд░рддा рд╣ै।
рдЕрд╡िрдж्рдпाрд╡рд╢рдЧрд╕्рдд्рд╡рди्рдпрд╕्рддрдж्рд╡ैрдЪिрдд्рд░्рдпाрджрдиेрдХрдзा ।
рд╕ा рдХाрд░рдгрд╢рд░ीрд░ं рд╕्рдпाрдд्рдк्рд░ाрдЬ्рдЮрд╕्рддрдд्рд░ाрднिрдоाрдирд╡ाрди् ॥ резрен॥
рд▓ेрдХिрди рджूрд╕рд░ा (рдЕрд░्рдеाрдд рдЬीрд╡, рдЬो рдЕрд╡िрдж्рдпा рдоें рдк्рд░рддिрдмिрдо्рдмिрдд рдм्рд░рд╣्рдо рд╣ै) рдЕрд╡िрдж्рдпा (рдЕрд╢ुрдж्рдз рд╕рдд्рд╡) рдХे рдЕрдзीрди рд╣ै। рдЬीрд╡ рд░рдЬрд╕ рдФрд░ рддрдо рдХे рд╕рдд्рд╡ рдХे рд╕ाрде рдоिрд╢्рд░рдг (рдбिрдЧ्рд░ी) рдХे рдХाрд░рдг рд╡िрднिрди्рди рд╢्рд░ेрдгिрдпों рдХा рд╣ै। рдЕрд╡िрдж्рдпा (рдЕрдЬ्рдЮाрди) рдХाрд░рдг рд╢рд░ीрд░ рд╣ै। рдЬрдм рдЬीрд╡ рдЗрд╕ рдХाрд░рдг рд╢рд░ीрд░ рдХे рд╕ाрде рдЕрдкрдиी рдкрд╣рдЪाрди рдХрд░рддा рд╣ै рддो рдЙрд╕े рдк्рд░рдЬ्рдЮा рдХрд╣рддे рд╣ैं। 17.
But the other (i.e. the Jiva, which is Brahman reflected in Avidya) is subjected to Avidya (impure sattva). The Jiva is of different grades due to (degrees of) admixture (of rajas and tamas with sattva). The Avidya (nescience) is the causal body. When the Jiva identifies himself with this causal body he is called Prajna. 17.
рдЕрд╡िрдж्рдпा (рдЕрд╢ुрдж्рдз рдк्рд░рдХृрддि) рдоें рдк्рд░рддिрдмिंрдмिрдд рдм्рд░рд╣्рдо рдЬीрд╡ рд╣ै , рдЬो рдоाрдпा рдХे рдиिрдпंрдд्рд░рдг рдоें рд╣ै । рдЬीрд╡ рд╕ंрдЦ्рдпा рдоें рдЕрд╕ंрдЦ्рдп рд╣ैं рдФрд░ рд░рдЬрд╕ рдФрд░ рддрдорд╕ рдХे рдоिрд╢्рд░рдг рдХी рд╡िрднिрди्рди рдбिрдЧ्рд░ी рдХे рдХाрд░рдг рд╡िрднिрди्рди рдЧ्рд░ेрдб рдХे рд╣ैं। рдЕрд╡िрдж्рдпा рдЬीрд╡ рдХा рдХाрд░рдг рд╢рд░ीрд░ (causal body) рд╣ै ।
' рд╢рд░ीрд░ ' рд╢рдм्рдж рдХा рдЕрд░्рде, рд╡्рдпुрдд्рдкрдд्рддि рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ , 'рдЬो рдиाрд╢рд╡ाрди рд╣ै' рд╣ै। рдЕрд╡िрдж्рдпा рдХो рд╢рд░ीрд░ рдЗрд╕рд▓िрдП рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै рдХ्рдпोंрдХि рдЖрдд्рдо-рд╕ाрдХ्рд╖ाрдд्рдХाрд░ рдХे рд╕рдордп рдЗрд╕рдХा рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рд╕рдоाрдк्рдд рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕े рдХाрд░рдг рдпा рдХाрд░рдг рдЗрд╕рд▓िрдП рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै рдХ्рдпोंрдХि рдпрд╣ рд╕ूрдХ्рд╖्рдо рдФрд░ рд╕्рдеूрд▓ рд╢рд░ीрд░ों рдХा рдХाрд░рдг рд╣ै। рдЬрдм рдЬीрд╡ рдЕрдкрдиे рдЖрдкрдХो рдХाрд░рдг рд╢рд░ीрд░ рд╕े рдкрд╣рдЪाрди рд▓ेрддा рд╣ै рддो рдЙрд╕े рдк्рд░рдЬ्рдЮा рдХрд╣рддे рд╣ैं । рдпрд╣ рдЧрд╣рд░ी рдиींрдж рдХी рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рд╣ोрддा рд╣ै рдЬрдм рдЗंрдж्рд░िрдпाँ рдФрд░ рдорди рджोрдиों рдХाрдо рдХрд░рдиा рдмंрдж рдХрд░ рджेрддे рд╣ैं рдФрд░ рдХेрд╡рд▓ рдЕрд╡िрдж्рдпा рд░рд╣ рдЬाрддी рд╣ै ।
рддрдоः рдк्рд░рдзाрдирдк्рд░рдХृрддेрд╕्рддрдж्рднोрдЧाрдпेрд╢्рд╡рд░ाрдЬ्рдЮрдпा ।
рд╡िрдпрдд्рдкрд╡рдирддेрдЬोрд╜рдо्рдмु рднुрд╡ोрднूрддाрдиि рдЬрдЬ्рдЮिрд░े ॥ резрео॥
рдИрд╢्рд╡рд░ рдХी рдЖрдЬ्рдЮा рд╕े (рддрдеा) рдк्рд░рдЬ्рдЮा рдХे рдЕрдиुрднрд╡ рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рдХृрддि рдХे рдЙрд╕ рднाрдЧ рд╕े, рдЬिрд╕рдоें рддрдо рдк्рд░рдзाрдирддा рд╣ै, рдкाँрдЪ рд╕ूрдХ्рд╖्рдо рддрдд्рдд्рд╡ - рдЖрдХाрд╢, рд╡ाрдпु, рдЕрдЧ्рдиि, рдЬрд▓ рдФрд░ рдкृрде्рд╡ी - рдЙрдд्рдкрди्рди рд╣ुрдП।
At the command of Isvara (and) for the experience of рдк्рд░рдЬ्рдЮा Prajna the five subtle elements, ether, air, fire, water and earth, arose from the part of Prakriti in which tamas predominates. 18.
рдИрд╢्рд╡рд░ рдХी рдЖрдЬ्рдЮा рд╕े рдк्рд░рдХृрддि рдХे рдЙрд╕ рднाрдЧ рд╕े рдЖрдХाрд╢, рд╡ाрдпु, рдЕрдЧ्рдиि, рдЬрд▓ рдФрд░ рдкृрде्рд╡ी рдиाрдордХ рдкाँрдЪ рд╕ूрдХ्рд╖्рдо рддрдд्рдд्рд╡ рдЙрдд्рдкрди्рди рд╣ुрдП рдЬिрд╕рдоें рддрдоोрдЧुрдг рдк्рд░рдзाрди рд╣ै, рддाрдХि рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдЬीрд╡ рдЕрдкрдиे рдХрд░्рдо рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЕрдиुрднрд╡ рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░ рд╕рдХे।
рд╕рдд्рдд्рд╡ांрд╢ैः рдкрдЮ्рдЪрднिрд╕्рддेрд╖ां рдХ्рд░рдоाрдж्рдзीрди्рдж्рд░िрдпрдкрдЮ्рдЪрдХрдо् ।
рд╢्рд░ोрдд्рд░рдд्рд╡рдЧрдХ्рд╖िрд░рд╕рдирдШ्рд░ाрдгाрдЦ्рдпाрдоुрдкрдЬाрдпрддे ॥ резреп॥
From the sattva part of the five subtle elements of Prakriti arose in turn the five subtle sensory organs of hearing, touch, sight, taste and smell. 19. рдкाँрдЪ рд╕ूрдХ्рд╖्рдо рдЬ्рдЮाрдиेрди्рдж्рд░िрдпाँ, рдЕрд░्рдеाрдд् рд╢्рд░рд╡рдг, рд╕्рдкрд░्рд╢, рджृрд╖्рдЯि, рд╕्рд╡ाрдж рдФрд░ рдШ्рд░ाрдг, рдХ्рд░рдорд╢ः рдкाँрдЪ рд╕ूрдХ्рд╖्рдо рддрдд्рдд्рд╡ों, рдЖрдХाрд╢, рд╡ाрдпु, рдЕрдЧ्рдиि, рдЬрд▓ рдФрд░ рдкृрде्рд╡ी рдХे рд╕рдд्рд╡ рднाрдЧ рд╕े рдЙрдд्рдкрди्рди рд╣ुрдИं।
рддैрд░рди्рддःрдХрд░рдгं рд╕рд░्рд╡ैрд░्рд╡ृрдд्рддिрднेрджेрди рддрдж्рдж्рд╡िрдзा ।
рдордиोрд╡िрдорд░्рд╢рд░ूрдкं рд╕्рдпाрдж्рдмुрдж्рдзिः рд╕्рдпाрди्рдиिрд╢्рдЪрдпाрдд्рдоिрдХा ॥ реиреж॥
From a combination of them all (i.e. sattva portions of the five subtle elements) arose the organ of inner conception called antahkarana. Due to difference of function it is divided into two. Manas (mind) is that aspect whose function is doubting and buddhi (intellect) is that whose functions are discrimination and determination. 20.
рдкाँрдЪों рд╕ूрдХ्рд╖्рдо рддрдд्рдд्рд╡ों рдХे рд╕рдд्рд╡ рднाрдЧों рдХे рд╕рдо्рдоिрд▓рди рд╕े рдЕंрддःрдХрд░рдг рдпा рдорди рдЙрдд्рдкрди्рди рд╣ुрдЖ। рдпрдж्рдпрдкि рдорди рдПрдХ рд╣ी рд╣ै, рдлिрд░ рднी рдЙрд╕рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрдП рдЬाрдиे рд╡ाрд▓े рд╡िрднिрди्рди рдХाрд░्рдпों рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЙрд╕े рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рдиाрдо рджिрдП рдЧрдП рд╣ैं। рдЬрдм рдорди рд╡िрдЪाрд░ рдХрд░рддा рд╣ै рддो рдЙрд╕े рдордирд╕ рдХрд╣рддे рд╣ैं । рдЬрдм рд╡рд╣ рдХिрд╕ी рдиिрд░्рдгрдп рдкрд░ рдкрд╣ुँрдЪрддा рд╣ै рддो рдЙрд╕े рдмुрдж्рдзि рдХрд╣рддे рд╣ैं । рд╕ूрдЪрдиाрдУं рдФрд░ рдЕрдиुрднрд╡ों рдХो рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ीрдд рдХрд░рдиे рдХे рдХाрд░्рдп рдХो рдЪिрдд्рдд рдХрд╣рддे рд╣ैं। рдЗрди рд╕рднी рдХाрд░्рдпों рдХे рдкीрдЫे рдЬो 'рдоैं-рдкрди' рдХी рдзाрд░рдгा рд╣ै рдЙрд╕े рдЕрд╣ंрдХाрд░ рдХрд╣рддे рд╣ैं ।
рд░рдЬोंрд╜рд╢ैः рдкрдЮ्рдЪрднिрд╕्рддेрд╖ां рдХ्рд░рдоाрдд्рдХрд░्рдоेрди्рдж्рд░िрдпाрдгि рддु ।
рд╡ाрдХ्рдкाрдгिрдкाрджрдкाрдпूрдкрд╕्рдеाрднिрдзाрдиाрдиि рдЬрдЬ्рдЮिрд░े ॥ реирез॥
From the rajas portion of the five elements arose in turn the organs of actions known as the organ of speech, the hands, the feet, and the organs of excretion and generation. 21.
рд╕ूрдХ्рд╖्рдо рддрдд्рдд्рд╡ों рдХे рд░рдЬрд╕ рднाрдЧ рд╕े рд╕ूрдХ्рд╖्рдо рдХрд░्рдоेрди्рдж्рд░िрдпाँ рдЙрдд्рдкрди्рди рд╣ुрдИं - рдЖрдХाрд╢ рдХे рд░рдЬрд╕ рднाрдЧ рд╕े рд╡ाрдгी, рд╡ाрдпु рдХे рд░рдЬрд╕ рднाрдЧ рд╕े рд╣ाрде, рдЕрдЧ्рдиि рдХे рд░рдЬрд╕ рднाрдЧ рд╕े рдкैрд░, рдЬрд▓ рдХे рд░рдЬрд╕ рднाрдЧ рд╕े рдорд▓ोрдд्рд╕рд░्рдЬрди рддрдеा рдкृрде्рд╡ी рдХे рд░рдЬрд╕ рднाрдЧ рд╕े рдЬрдирдиेрди्рдж्рд░िрдп рдЙрдд्рдкрди्рди рд╣ुрдИ। (рдз्рдпाрди рд░рд╣े - рдпे рд╡े рднौрддिрдХ рдЗрди्рдж्рд░िрдпाँ рдирд╣ीं рд╣ैं, рдЬिрдирдХे рдпे рдиाрдо рд╣ैं, рдмрд▓्рдХि рд╕ूрдХ्рд╖्рдо рд╢рд░ीрд░ рдоें рдЗрдирдХे рд╕ूрдХ्рд╖्рдо рдк्рд░рддिрд░ूрдк рд╣ैं। рдЗрди рдЗрди्рдж्рд░िрдпों рдХे рдЕрдзिрд╖्рдаाрддा рджेрд╡рддा рдХ्рд░рдорд╢ः рдЕрдЧ्рдиि , рдЗрди्рдж्рд░, рд╡िрд╖्рдгु , рдпрдо рддрдеा рдк्рд░рдЬाрдкрддि рд╣ैं। )
рддैः рд╕рд░्рд╡ैः рд╕рд╣िрддैः рдк्рд░ाрдгोрд╡ृрдд्рддिрднेрджाрдд्рд╕ рдкрдЮ्рдЪрдзा ।
рдк्рд░ाрдгोрд╜рдкाрдиः рд╕рдоाрдирд╢्рдЪोрджाрдирд╡्рдпाрдиौ рдЪ рддे рдкुрдиः ॥ реиреи॥
From a combination of them all (i.e. the rajas portions of the five subtle elements) arose the vital air (Prana). Again, due to difference of function it is divided into five. They are Prana, Apana, Samana, Udana and Vyana. 22.рдкाँрдЪ рд╕ूрдХ्рд╖्рдо рддрдд्рдд्рд╡ों рдХे рд░рдЬрд╕ рдЕंрд╢ों рдХे рдпोрдЧ рд╕े рдк्рд░ाрдг рдпा рдк्рд░ाрдг рд╡ाрдпु рдЙрдд्рдкрди्рди рд╣ुрдИ। рдЗрд╕ рдк्рд░ाрдг рдХो рдЗрд╕рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрдП рдЬाрдиे рд╡ाрд▓े рдкाँрдЪ рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рдХाрд░्рдпों рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдкाँрдЪ рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рдиाрдо рджिрдП рдЧрдП рд╣ैं - рдк्рд░ाрдг, рдЕрдкाрди, рд╕рдоाрди, рдЙрджाрди рдФрд░ рд╡्рдпाрди।
[рдиोрдЯ-- рдЗрди рдХाрд░्рдпों рдХा рд╡рд░्рдгрди рд╢्рд░ी рд╢ंрдХрд░ाрдЪाрд░्рдп рдХे рдк्рд░рд╢्рдиोрдкрдиिрд╖рдж 3.5 рдоें рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै :--- рд╡рд╣ ( рдк्рд░ाрдг ) рдЕрдкाрди рдХो, рдЕрдкрдиा рдПрдХ рднाрдЧ, рджो рдиिрдЪрд▓े рдЫिрдж्рд░ों рдоें рд░рдЦрддा рд╣ै , рдЬो рдорд▓ рдХो рдмाрд╣рд░ рдиिрдХाрд▓рдиे рдХे рдХाрд░्рдп рдоें рд▓рдЧा рд╣ुрдЖ рд╣ै। рдк्рд░ाрдг рд╕्рд╡рдпं, рдЬो рдк्рд░рднु рдХा рд╕्рдеाрди рд▓ेрддा рд╣ै, рдЖंрдЦों рдФрд░ рдХाрдиों рдоें рд░рд╣рддा рд╣ै рдФрд░ рдоुंрд╣ рдФрд░ рдиाрдХ рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдмाрд╣рд░ рдиिрдХрд▓рддा рд╣ै। рдиाрднि рдоें рд╕рдоाрди рд╣ै, рдЬिрд╕े рдРрд╕ा рдЗрд╕рд▓िрдП рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै рдХ्рдпोंрдХि рдпрд╣ рдЦाрдпा рдпा рдкिрдпा рдЧрдпा рд╕рдм рдХुрдЫ рдЖрдд्рдорд╕ाрдд рдХрд░рддा рд╣ै, рд╢рд░ीрд░ рдХे рд╕рднी рдЕंрдЧों рдоें рдЙрди्рд╣ें рд╕рдоाрди рд░ूрдк рд╕े рд╡िрддрд░िрдд рдХрд░рддा рд╣ै рдФрд░ рдкाрдЪрди рдХो рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдХрд░рддा рд╣ै। рдЙрджाрди , рдк्рд░ाрдг рдХा рдПрдХ рдФрд░ рднाрдЧ , рдкूрд░े рд╢рд░ीрд░ рдоें рдШूрдорддा рд╣ै рдФрд░ рдКрдкрд░ рдХी рдУрд░ рдХाрд░्рдп рдХрд░рддा рд╣ै । рдпрд╣ рдоृрдд्рдпु рдХे рд╕рдордп рдЖрдд्рдоा рдХो рд╢рд░ीрд░ рд╕े рдмाрд╣рд░ рдиिрдХाрд▓рддा рд╣ै рдФрд░ рд╡्рдпрдХ्рддि рдХे рдкुрдг्рдп рдФрд░ рдкाрдк рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЙрд╕े рдЕрди्рдп рд▓ोрдХों рдоें рд▓े рдЬाрддा рд╣ै । рд╡्рдпाрди рдк्рд░ाрдг рдФрд░ рдЕрдкाрди рдХो рдиिрдпंрдд्рд░िрдд рдХрд░рддा рд╣ै рд╕ांрдЦ्рдп рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ , рдкाँрдЪ рдФрд░ рд╕рд╣ाрдпрдХ рдк्рд░ाрдг рд╣ैं рдЬिрди्рд╣ें рдиाрдЧ, рдХूрд░्рдо, рдХृрдХрд░, рджेрд╡рджрдд्рдд рдФрд░ рдзрдиंрдЬрдп рдХे рдиाрдо рд╕े рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै। рдЙрдирдХे рдХाрд░्рдп рдХ्рд░рдорд╢ः рдЙрд▓्рдЯी, рдкрд▓рдХ рдЭрдкрдХाрдиा, рднूрдЦ рдкैрджा рдХрд░рдиा, рдЬрдо्рд╣ाрдИ рдкैрджा рдХрд░рдиा рдФрд░ рд╢рд░ीрд░ рдХो рдкोрд╖рдг рджेрдиा рд╣ैं।
рдмुрдж्рдзिрдХрд░्рдоेрди्рдж्рд░िрдпрдк्рд░ाрдгрдкрдЮ्рдЪрдХैрд░्рдордирд╕ा рдзिрдпा ।
рд╢рд░ीрд░ं рд╕рдк्рддрджрд╢рднिः рд╕ूрдХ्рд╖्рдоं рддрд▓्рд▓िрдЩ्рдЧрдоुрдЪ्рдпрддे ॥ реирей॥
The five sensory organs, the five organs of action, the five vital airs, mind and intellect, all the seventeen together from the subtle body, which is called the Suksma or linga sarira. 23 рдкाँрдЪ рдЬ्рдЮाрдиेрди्рдж्рд░िрдпाँ, рдкाँрдЪ рдХрд░्рдоेрди्рдж्рд░िрдпाँ, рдкाँрдЪ рдк्рд░ाрдг ( рдк्рд░ाрдг , рдЕрдкाрди , рд╕ंрдкाрди , рдЙрджा рдФрд░ рд╡्рдпाрди ) , рдорди рдФрд░ рдмुрдж्рдзि - рдпे рд╕рдд्рд░рд╣ рдоिрд▓рдХрд░ рд╕ूрдХ्рд╖्рдо рд╢рд░ीрд░ рдмрдиाрддे рд╣ैं, рдЬिрд╕े рд╕ूрдХ्рд╖्рдо рд╢рд░ीрд░ рдпा рд▓िंрдЧ рд╢рд░ीрд░ рдХрд╣рддे рд╣ैं । (рдпрдж्рдпрдкि рдЪिрдд्рдд рдФрд░ рдЕрд╣ंрдХाрд░ , рдЬो рдХि рдкрд╣рд▓े рдмрддाрдП рдЧрдП рдЕंрддःрдХрд░рдг рдХे рд╣ी рдиाрдо рд╣ैं , рдпрд╣ाँ рд╡िрд╢ेрд╖ рд░ूрдк рд╕े рдирд╣ीं рдмрддाрдП рдЧрдП рд╣ैं, рдлिрд░ рднी рдЙрди्рд╣ें рднी рдорди рдФрд░ рдмुрдж्рдзि рдоें рд╣ी рд╕рдо्рдоिрд▓िрдд рд╕рдордЭрдиा рдЪाрд╣िрдП)।
рдк्рд░ाрдЬ्рдЮрд╕्рддрдд्рд░ाрднिрдоाрдиेрди рддैрдЬрд╕рдд्рд╡ं рдк्рд░рдкрдж्рдпрддे ।
рд╣िрд░рдг्рдпрдЧрд░्рднрддाрдоीрд╢рд╕्рддрдпोрд░्рд╡्рдпрд╖्рдЯिрд╕рдорд╖्рдЯिрддा ॥ реирек॥
By identifying himself with the subtle body (and thinking it to be his own), Prajna becomes known as Taijasa, and Isvara as Hiranyagarbha. Their difference is the one between the individual and the collective (i.e. one is identified with a single subtle body and the other with the totality of subtle bodies). 24.
рдЬрдм рдЬीрд╡ рдЕрдкрдиे рдЖрдкрдХो рд╕ूрдХ्рд╖्рдо рд╢рд░ीрд░ рд╕े рдкрд╣рдЪाрдирддा рд╣ै, рддो рдЙрд╕े рддैрдЬрд╕ рдХрд╣рддे рд╣ैं। рдпрд╣ рд╕्рд╡рдк्рди рдХी рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рд╣ोрддा рд╣ै। рд╕ूрдХ्рд╖्рдо рд╢рд░ीрд░ों рдХी рд╕рдордЧ्рд░рддा рд╕े рдкрд╣рдЪाрдиे рдЬाрдиे рд╡ाрд▓े рдЬीрд╡ рдХो рд╣िрд░рдг्рдпрдЧрд░्рдн рдХрд╣рддे рд╣ैं । рдЗрди рджोрдиों рдХे рдмीрдЪ рдХा рдЕंрддрд░ рд╡ैрд╕ा рд╣ी рд╣ै рдЬैрд╕ा рдХि рд╡्рдпрдХ्рддि рдФрд░ рд╕рдоूрд╣ рдХे рдмीрдЪ рдХा рдЕंрддрд░ рд╣ै।
рд╣िрд░рдг्рдпрдЧрд░्рдн рдХो ' рд╕рдорд╖्рдЯि ' рдпा 'рд╕рдордЧ्рд░рддा' рдЗрд╕рд▓िрдП рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै рдХ्рдпोंрдХि рд╡рд╣ рдм्рд░рд╣्рдоांрдб рдХे рд╕рднी рд╕ूрдХ्рд╖्рдо рд╢рд░ीрд░ों рд╕े рдЕрдкрдиी рдкрд╣рдЪाрди рд░рдЦрддा рд╣ै। рддैрдЬрд╕ рдЕрдкрдиे рдЖрдкрдХो рдХेрд╡рд▓ рдЕрдкрдиे рд╕ूрдХ्рд╖्рдо рд╢рд░ीрд░ рд╕े рд╣ी рдкрд╣рдЪाрдирддा рд╣ै рдФрд░ рдЗрд╕рд▓िрдП рдЙрд╕े ' рд╡्рдпрд╖्рдЯि' рдпा 'рд╡्рдпрдХ्рддि' рдХрд╣рддे рд╣ैं ।
рддрдж्рднोрдЧाрдп рдкुрдирд░्рднोрдЧ्рдпрднोрдЧाрдпрддрдирдЬрди्рдордиे ।
рдкрдЮ्рдЪीрдХрд░ोрддि рднрдЧрд╡ाрди्рдк्рд░рдд्рдпेрдХं рд╡िрдпрджाрджिрдХрдо् ॥ реирем॥
To provide the jivas with the objects of enjoyments and make the bodies fit for such enjoyment. the all powerful Easwara has made each of the subtle elements part-take of the nature of all others.
26.рдкाँрдЪ рд╕ूрдХ्рд╖्рдо рддрдд्рд╡ों рдХे рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдоें рдЖрдиे рдХे рдмाрдж, рддрдд्рд╡ों рдХे рд╕ंрдпोрдЬрди рдХी рдПрдХ рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рд╣ुрдИ। рдЗрд╕ рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдХो 'рдкंрдЪрдЧुрдгрди' рдпा ' рдкрд╢्рдЪिрдХрд░рдг ' рдХे рд░ूрдк рдоें рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै । рдЬो рд╣ुрдЖ рд╡рд╣ рдпрд╣ рдеा рдХि рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рд╕ूрдХ्рд╖्рдо рддрдд्рд╡ рдХो рдкрд╣рд▓े рджो рдмрд░ाрдмрд░ рд╣िрд╕्рд╕ों рдоें рд╡िрднाрдЬिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा। рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рддрдд्рд╡ рдХे рдЖрдзे рд╣िрд╕्рд╕ों рдоें рд╕े рдПрдХ рдХो рдлिрд░ рдЪाрд░ рдмрд░ाрдмрд░ рднाрдЧों рдоें рд╡िрднाрдЬिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा, рдЬिрд╕рдХे рдкрд░िрдгाрдорд╕्рд╡рд░ूрдк рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рддрдд्рд╡ рдХे рдЪाрд░ рдЖрдард╡ें рд╣िрд╕्рд╕े рдмрди рдЧрдП। рдлिрд░ рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рддрдд्рд╡ рдХे рджूрд╕рд░े рдЖрдзे рд╣िрд╕्рд╕े рдХो рдЕрди्рдп рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рддрдд्рд╡ рдХे рдЖрдард╡ें рд╣िрд╕्рд╕े рдХे рд╕ाрде рдЬोрдб़ा рдЧрдпा। рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░, 'рдкृрде्рд╡ी' рддрдд्рд╡ рдХा рдЖрдзा рд╣िрд╕्рд╕ा рдЕрди्рдп рдЪाрд░ рддрдд्рд╡ों рдХे рдЖрдард╡ें рд╣िрд╕्рд╕े рдХे рд╕ाрде рдоिрд▓рдХрд░ рд╕्рдеूрд▓ рддрдд्рд╡ 'рдкृрде्рд╡ी' рдмрди рдЧрдпा। рдпрд╣ी рдмाрдд рдЕрди्рдп рддрдд्рд╡ों рдХे рд╕ाрде рднी рд╣ुрдИ। рдкрд░िрдгाрдорд╕्рд╡рд░ूрдк, рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рд╕्рдеूрд▓ рддрдд्рд╡ рдоें рдЙрд╕рдХा рдЖрдзा рд╣िрд╕्рд╕ा рдФрд░ рдЕрди्рдп рдЪाрд░ рддрдд्рд╡ों рдоें рд╕े рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдХा рдЖрдард╡ाँ рд╣िрд╕्рд╕ा рд╣ोрддा рд╣ै। рдм्рд░рд╣्рдоांрдб рдоें рдЕрдиुрднрд╡ рдХी рд╕рднी рд╕्рдеूрд▓ рд╡рд╕्рддुрдПँ рдФрд░ рд╕рднी рдЬीрд╡िрдд рдк्рд░ाрдгिрдпों рдХे рд╕рднी рд╕्рдеूрд▓ рд╢рд░ीрд░ рдЗрди рдкाँрдЪ рд╕्рдеूрд▓ рддрдд्рд╡ों рд╕े рдмрдиे рд╣ैं।
рдЬैрд╕ा рдХि рдКрдкрд░ рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै рдХि рд╕рднी рд╕ूрдХ्рд╖्рдо рд╢рд░ीрд░ों рд╕े рдкрд╣рдЪाрдиे рдЬाрдиे рд╡ाрд▓े рдИрд╢्рд╡рд░ рдХो рд╣िрд░рдг्рдпрдЧрд░्рдн рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै । рд╡рд╣ी рдИрд╢्рд╡рд░ рдЬो рд╕्рдеूрд▓ рд╢рд░ीрд░ों рдХी рд╕рдордЧ्рд░рддा рд╕े рдкрд╣рдЪाрдиे рдЬाрддे рд╣ैं, рд╡ैрд╢्рд╡ाрдирд░ рдХрд╣рд▓ाрддे рд╣ैं । рдЬрдм рдЬीрд╡ рдЕрдкрдиे рд╕्рдеूрд▓ рд╢рд░ीрд░ рд╕े рдЕрдкрдиी рдкрд╣рдЪाрди рдХрд░рддा рд╣ै рддो рдЙрд╕े рд╡िрд╢्рд╡ рдХрд╣рддे рд╣ैं।
рдЙрдкрджेрд╢рдорд╡ाрдк्рдпैрд╡рдоाрдЪाрд░्рдпाрдд्рддрдд्рдд्рд╡рджрд░्рд╢िрдиः ।
рдкрдЮ्рдЪрдХोрд╖рд╡िрд╡ेрдХेрди рд▓рднрди्рддे рдиिрд░्рд╡ृрддिं рдкрд░ाрдо् ॥ рейреи॥
Similarly, the Jivas (finding themselves in the whirlpool of samsara), receive the appropriate initiation from a teacher who himself has realised Brahman, and differentiating the Self from its five sheaths attain the supreme bliss of release. 32.
рдЬीрд╡ рдПрдХ рдпोрдиि рд╕े рджूрд╕рд░ी рдпोрдиि рдоें рдЕрд╕рд╣ाрдп рд╣ोрдХрд░ рдЬाрддा рд╣ै , рдЬैрд╕े рдХि рдирджी рдоें рдЧिрд░े рдХीрдб़े рдПрдХ рднंрд╡рд░ рд╕े рджूрд╕рд░े рднंрд╡рд░ рдоें рдмрд╣ рдЬाрддे рд╣ैं। рдЕрдиेрдХ рдЬрди्рдоों рдоें рдХिрдП рдЧрдП рдЕрдЪ्рдЫे рдХрд░्рдоों рдХे рдкрд░िрдгाрдорд╕्рд╡рд░ूрдк, рдХिрд╕ी рд╡िрд╢ेрд╖ рдЬीрд╡ рдХो рдРрд╕े рдЧुрд░ु рд╕े рджीрдХ्рд╖ा рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рдиे рдХा рд╕ौрднाрдЧ्рдп рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै, рдЬिрд╕рдиे рд╕्рд╡рдпं рдм्рд░рд╣्рдо рдХो рдЬाрди рд▓िрдпा рд╣ो। рддрдм рд╡рд╣ рдЕрдкрдиे рд╕्рдеूрд▓ рдФрд░ рд╕ूрдХ्рд╖्рдо рд╢рд░ीрд░ рдХो рдмрдиाрдиे рд╡ाрд▓े рдкाँрдЪ рдХोрд╢ों рд╕े рд╕्рд╡рдпं рдХो рдЕрд▓рдЧ рдХрд░ рд▓ेрддा рд╣ै рдФрд░ рдоुрдХ्рддि рдХा рдкрд░рдо рдЖрдиंрдж рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рддा рд╣ै।
рдЕрди्рдиं рдк्рд░ाрдгो рдордиो рдмुрдж्рдзिрд░ाрдирди्рджрд╢्рдЪेрддि рдкрдЮ्рдЪ рддे ।
рдХोрд╖ाрд╕्рддैрд░ाрд╡ृрддः рд╕्рд╡ाрдд्рдоा рд╡िрд╕्рдоृрдд्рдпा рд╕ंрд╕ृрддिं рд╡्рд░рдЬेрдд् ॥ рейрей॥
рдЕрди्рди, рдк्рд░ाрдг, рдорди, рдмुрдж्рдзि рдФрд░ рдЖрдирди्рдж рдпे рдЖрдд्рдоा рдХे рдкाँрдЪ рдХोрд╖ рд╣ैं। рдЗрдирдоें рдЖрд╡ृрдд рд╣ोрдХрд░ рд╡рд╣ рдЕрдкрдиा рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рд╕्рд╡рд░ूрдк рднूрд▓ рдЬाрддा рд╣ै рдФрд░ рджेрд╣ाрди्рддрд░рдг рдХो рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै।
The five sheaths of the Self are those of the food, the vital air, the mind, the intellect and bliss. Enveloped in them, it forgets its real nature and becomes subject to transmigration. 33.
рдпे рдкाँрдЪ рдХोрд╢ рдЕрди्рди, рдк्рд░ाрдг, рдорди, рдмुрдж्рдзि рдФрд░ рдЖрдиंрдж рд╣ैं, рдЬिрди्рд╣ें рд╡ेрджांрдд рдоें рдХ्рд░рдорд╢ः рдЕрди्рдирдордпрдХोрд╢, рдк्рд░ाрдгрдордпрдХोрд╢, рдордиोрдордпрдХोрд╢, рд╡िрдЬ्рдЮाрдирдордпрдХोрд╢ рдФрд░ рдЖрдиंрджрдордпрдХोрд╢ (рдпा рдХाрд░рдг рд╢рд░ीрд░ рдЕрд╡िрдж्рдпा ???) рдХे рд░ूрдк рдоें рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै। рдЬीрд╡ рдЗрди рдкाँрдЪ рдХोрд╢ों рдоें рд▓िрдкрдЯा рд╣ुрдЖ рдЕрдкрдиे рдЖрдк рдХो рдЗрдирдХे рд╕ाрде рддाрджाрдд्рдо्рдп рдХрд░ рд▓ेрддा рд╣ै рдФрд░ рдЕрдкрдиे рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рд╕्рд╡рд░ूрдк рдХो рднूрд▓ рдЬाрддा рд╣ै। рдпрд╣ рдмाрд░-рдмाрд░ рдЬрди्рдо рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдХा рдХाрд░рдг рд╣ै, рдЬिрд╕े рджेрд╣ाрди्рддрд░рдг рдХे рд░ूрдк рдоें рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै।
рдкांрдЪ рдХोрд╖
рд╕्рдеूрд▓ (рдпा рднौрддिрдХ) рд╢рд░ीрд░, рдЬो рд╕्рдеूрд▓ рддрдд्рд╡ों, рдпाрдиी рдкंрдЪрдо рддрдд्рд╡ों рдХा рдЙрдд्рдкाрдж рд╣ै, рдЕрди्рдирдордп рдХोрд╖ рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै। рдкाँрдЪ рдк्рд░ाрдг рдФрд░ рдкाँрдЪ рдХрд░्рдоेрди्рдж्рд░िрдпाँ, рдЬो рдк्рд░рдХृрддि рдХे рд░рдЬрд╕ рдкрд╣рд▓ू рдХे рдЙрдд्рдкाрдж рд╣ैं, рдоिрд▓рдХрд░ рдк्рд░ाрдгрдордп рдХोрд╖ рдмрдиाрддे рд╣ैं । рдЪिंрддрдирд╢ीрд▓ рдорди (рдордирд╕) рдФрд░ рдкाँрдЪ рдЬ्рдЮाрдиेрди्рдж्рд░िрдпाँ, рдЬो рдк्рд░рдХृрддि рдХे рд╕рдд्рд╡ рдкрд╣рд▓ू рдХे рдЙрдд्рдкाрдж рд╣ैं, рдоिрд▓рдХрд░ рдордиोрдордп рдХोрд╖ рдмрдиाрддे рд╣ैं । рдмुрдж्рдзि рдпा рдиिрд░्рдгाрдпрдХ рдмुрдж्рдзि, рдкाँрдЪ рдЬ्рдЮाрдиेрди्рдж्рд░िрдпों рдХे рд╕ाрде рдоिрд▓рдХрд░ рдмुрдж्рдзिрдордп рдХोрд╖ рдпा рд╡िрдЬ्рдЮाрдирдордп рдХोрд╖ рдмрдиाрддी рд╣ै । рдХाрд░рдг рд╢рд░ीрд░ (рдЕрд╡िрдж्рдпा рдпा рдХाрд░рдг рд╢рд░ीрд░ ) рдЖрдиंрджрдордп рдХोрд╖ рдпा рдЖрдиंрджрдордп рдХोрд╖ рд╣ै ।
рдЖрдд्рдоा рдЬो рдкрд░рдм्рд░рд╣्рдо рдХे рд╕рдоाрди рд╣ै, рдЙрд╕े рдкाँрдЪ рдХोрд╢ों рд╕े рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдЕрд▓рдЧ рдХрд░рдХे рдЕрдиुрднрд╡ рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП।
рдЕрди्рд╡рдпрд╡्рдпрддिрд░ेрдХाрдн्рдпां рдкрдЮ्рдЪрдХोрд╖ рд╡िрд╡ेрдХрддः ।
рд╕्рд╡ाрдд्рдоाрдиं рддрдд рдЙрдж्рдзृрдд्рдп рдкрд░ं рдм्рд░рд╣्рдо рдк्рд░рдкрдж्рдпрддे ॥ рейрен॥
By differentiating the Self from the five sheaths through the method of distinguishing between the variable and the invariable, one can draw out one’s own Self from the five sheaths and attain the supreme Brahman. 37.
рдЬाрдЧ्рд░рдд рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рдЬो рд╕्рдеूрд▓ рд╢рд░ीрд░ рд╣ोрддा рд╣ै, рд╕्рд╡рдк्рди рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рдЙрд╕рдХा рдЕрдиुрднрд╡ рдирд╣ीं рд╣ोрддा, рдХ्рдпोंрдХि рдЙрд╕ рд╕рдордп рдЬ्рдЮाрдиेрди्рдж्рд░िрдпाँ рдФрд░ рдХрд░्рдоेрди्рдж्рд░िрдпाँ рдХाрдо рдирд╣ीं рдХрд░рддीं। рд╕ुрд╖ुрдк्рддि рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рди рддो рд╕्рдеूрд▓ рд╢рд░ीрд░ рдХा рдЕрдиुрднрд╡ рд╣ोрддा рд╣ै, рди рд╕ूрдХ्рд╖्рдо рд╢рд░ीрд░ рдХा, рдХ्рдпोंрдХि рдЙрд╕ рд╕рдордп рдорди рднी рд╕ुрдк्рдд рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рд░рд╣рддा рд╣ै। рддрдеाрдкि рд╕ाрдХ्рд╖ी рдЖрдд्рдоा, рдЬो рд╢ुрдж्рдз рдЪेрддрдиा рд╣ै, рддीрдиों рдЕрд╡рд╕्рдеाрдУं рдоें рд╡िрдж्рдпрдоाрди рд░рд╣рддी рд╣ै। рдпрдж्рдпрдкि рд╕ुрд╖ुрдк्рддि рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рдХाрд░рдг рд╢рд░ीрд░ (рдЕрд╡िрдж्рдпा рдпा рдЕрд╡िрдж्рдпा) рд╡िрдж्рдпрдоाрди рд░рд╣рддी рд╣ै, рддрдеाрдкि рдЧрд╣рди рдз्рдпाрди рдХी рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рдЙрд╕рдХा рдиिрд╖ेрдз рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै, рдкрд░рди्рддु рдЖрдд्рдоा рдЙрд╕ рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рднी рд╡िрдж्рдпрдоाрди рд░рд╣рддी рд╣ै।
рдпрдеाрдоुрдЮ्рдЬाрджिрд╖ीрдХैрд╡рдоाрдд्рдоा рдпुрдХ्рдд्рдпा рд╕рдоुрдж्рдзृрддः ।
рд╢рд░ीрд░рдд्рд░िрддрдпाрдж्рдзीрд░ैः рдкрд░ं рдм्рд░рд╣्рдоैрд╡ рдЬाрдпрддे ॥ рекреи॥
As the slender, internal pith of munja grass can be detached from its coarse external covering, so the Self can be distinguished through reasoning from the three bodies (or the five sheaths). Then the Self is recognised as the supreme consciousness. 42.
рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдкाँрдЪों рдХोрд╢ рдЕрдиिрдд्рдп рдк्рд░рддीрдд рд╣ोрддे рд╣ैं рдФрд░ рдЖрдд्рдоा рд╣ी рдиिрдд्рдп рд╣ै। рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдЖрдд्рдоा рдХो рдкाँрдЪ рдХोрд╢ों (рдпा рддीрди рд╢рд░ीрд░ों) рд╕े рддрд░्рдХ рдж्рд╡ाрд░ा рдЙрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░ рдЕрд▓рдЧ рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै, рдЬिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдоुंрдЬ рдШाрд╕ рдХा рдкрддрд▓ा, рдЖंрддрд░िрдХ рднाрдЧ рдЙрд╕рдХे рд╕्рдеूрд▓ рдмाрд╣्рдп рдЖрд╡рд░рдг рд╕े рдЕрд▓рдЧ рд╣ोрддा рд╣ै।
рдкрд░ाрдкрд░ाрдд्рдордиोрд░ेрд╡ं рдпुрдХ्рдд्рдпा рд╕рдо्рднाрд╡िрддैрдХрддा ।
рддрдд्рдд्рд╡рдорд╕्рдпाрджिрд╡ाрдХ्рдпैः рд╕ा рднाрдЧрдд्рдпाрдЧेрди рд▓рдХ्рд╖्рдпрддे ॥ рекрей॥
In this way the identity of Brahman and Jiva is demonstrated through reasoning. This identity is taught in the sacred texts in sentences such as’That thou art’. Their method of explaining the truth is through the elimination of incongruous attributes. 43рдЙрдкрдиिрд╖рджों рдоें рддрдд्рдд्рд╡рдорд╕ि 'рддुрдо рд╡рд╣ी рд╣ो' рдЬैрд╕े рд╡ाрдХ्рдпों рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рд╡्рдпрдХ्рддिрдЧрдд рдЖрдд्рдоा рдФрд░ рдм्рд░рд╣्рдо рдХी рдкрд╣рдЪाрди рд╕िрдЦाрдИ рдЧрдИ рд╣ै।
рдоाрдпा рдХे рддाрдорд╕िрдХ рдкрд╣рд▓ू рд╕े рдЬुрдб़ा рдм्рд░рд╣्рдо рдм्рд░рд╣्рдоांрдб рдХा рдЙрдкाрджाрди-рдХाрд░рдг рд╣ै। рдоाрдпा рдХे рд╕ाрдд्рд╡िрдХ рдкрд╣рд▓ू рд╕े рдЬुрдб़ा рдм्рд░рд╣्рдо рдм्рд░рд╣्рдоांрдб рдХा рдиिрдоिрдд्рдд-рдХाрд░рдг рд╣ै। рдоाрдпा рд╕े рдЬुрдб़ा (рдпा рдЙрд╕рдоें рдк्рд░рддिрдмिрдо्рдмिрдд) рдм्рд░рд╣्рдо рдЗрд╢्рд╡рд░ рд╣ै рдФрд░ рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╡рд╣ рдм्рд░рд╣्рдоांрдб рдХा рдЙрдкाрджाрди рдФрд░ рдиिрдоिрдд्рдд рджोрдиों рд╣ी рдХाрд░рдг рд╣ै। рдорд╣ाрд╡ाрдХ्рдп 'рд╡рд╣ рддू рд╣ै' рд╡ाрдХ्рдп рдоें 'рд╡рд╣' рд╢рдм्рдж рд╕े рдоुрдЦ्рдп рд░ूрдк рд╕े рдЗрд╢्рд╡рд░ рд╣ी рдиिрд░ूрдкिрдд рд╣ोрддा рд╣ै।
рдЕрд╡िрдж्рдпा рдоें рдк्рд░рддिрдмिрдо्рдмिрдд рдм्рд░рд╣्рдо рдЬीрд╡ рд╣ै। рдЙрдкрд░्рдпुрдХ्рдд рд╡ाрдХ्рдп рдоें ' рддू ' рд╢рдм्рдж рдХा рдк्рд░ाрдердоिрдХ рдЕрд░्рде 'рдЬीрд╡' рд╣ै । рдоाрдпा рдФрд░ рдЕрд╡िрдж्рдпा рдХे рдмीрдЪ рдХा рдЕंрддрд░ рдкрд╣рд▓े рд╣ी рдмрддाрдпा рдЬा рдЪुрдХा рд╣ै।
рдпрд╣ 'рд╡рд╣ рджेрд╡рджрдд्рдд рд╣ै' рд╡ाрдХ्рдп рдоें, 'рд╡рд╣' рд╢рдм्рдж рджेрд╡рджрдд्рдд рдиाрдордХ рд╡्рдпрдХ्рддि рдХो рд╕ंрджрд░्рднिрдд рдХрд░рддा рд╣ै рдЬो рдХिрд╕ी рднूрддрдХाрд▓ рдФрд░ рд╕्рдеाрди рд╕े рдЬुрдб़ा рд╣ुрдЖ рд╣ै, рдЬрдмрдХि 'рдпрд╣' рд╢рдм्рдж рд╡рд░्рддрдоाрди рд╕рдордп рдФрд░ рд╕्рдеाрди рдкрд░ рджेрдЦे рдЬाрдиे рд╡ाрд▓े рд╡्рдпрдХ्рддि рдХो рд╕ंрджрд░्рднिрдд рдХрд░рддा рд╣ै। рдпрд╣ рд╡ाрдХ्рдп 'рдпрд╣' рдФрд░ 'рд╡рд╣' рдХे рд╡िрд╢ेрд╖ рдЕрд░्рдеों рдХो рдЕрдирджेрдЦा рдХрд░рдХे рджो рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рд╕рдордп рдФрд░ рд╕्рдеाрдиों рдкрд░ рджेрдЦे рдЬाрдиे рд╡ाрд▓े рд╡्рдпрдХ्рддि рдХी рдкрд╣рдЪाрди рдХो рд╕ाрдордиे рд▓ाрддा рд╣ै। рдЗрд╕ी рддрд░рд╣, рд╡ाрдХ्рдп 'рд╡рд╣ рддू рд╣ै' рдоाрдпा рдФрд░ рдЕрд╡िрдж्рдпा рдХो рдирдХाрд░ рдХрд░ рдм्рд░рд╣्рдо рдФрд░ рдЬीрд╡ рдХी рдкрд╣рдЪाрди рдХो рд╕ाрдордиे рд▓ाрддा рд╣ै , рдЬो рджोрдиों ' рдоिрде्рдпा ' рд╣ैं ( рдпाрдиी, рдЬिрди्рд╣ें рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рдпा рдЕрд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рдХे рд░ूрдк рдоें рдирд╣ीं рджेрдЦा рдЬा рд╕рдХрддा)। рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдЬीрд╡ рдФрд░ рдИрд╢्рд╡рд░ рджोрдиों рдХा рд╕рдд्рдп рдЕрд╡िрднाрдЬ्рдп рдкрд░рдо рдм्рд░рд╣्рдо рд╣ै, рдЬो рд╢ुрдж्рдз рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡, рдЪेрддрдиा рдФрд░ рдЖрдиंрдж рд╣ै।
{ рд╢्рд░ी рд╢ंрдХрд░ाрдЪाрд░्рдп рдХे рд╡िрд╡ेрдХрдЪुрдб़ाрдордгि рдХे рд╢्рд▓ोрдХ 243 рд╕े 251 рдкрд░ рд╢्рд░ी рдЬрдЧрдж्рдЧुрд░ु рдЪंрдж्рд░рд╢ेрдЦрд░ рднाрд░рддी рдХी рдЯिрдк्рдкрдгी рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдЗрд╕े рдЖрдЧे рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╕े рд╕рдордЭाрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рддрдд् рд╢рдм्рдж рдм्рд░рд╣्рдо рдХे рд▓िрдП рд╣ै, рдЬो рд╕ृрд╖्рдЯि, рдкाрд▓рди рдФрд░ рдк्рд░рд▓рдп (рдЕрд░्рдеाрдд् рдЗрд╕्рд╡рд░) рдХे рдХाрд░्рдпों рдж्рд╡ाрд░ा рдпोрдЧ्рдп рд╣ै। рдд्рд╡рдо् рд╢рдм्рдж рдЕрдд्рдоा рдХे рд▓िрдП рд╣ै , рдЬो рдЬाрдЧ्рд░рдд, рд╕्рд╡рдк्рди рдФрд░ рд╕ुрд╖ुрдк्рддि (рдЕрд░्рдеाрдд् рдЬीрд╡) рдХी рдоाрдирд╕िрдХ рдЕрд╡рд╕्рдеाрдУं рдж्рд╡ाрд░ा рдпोрдЧ्рдп рд╣ै। рдпे рджोрдиों рдкрд░рд╕्рдкрд░ рд╡िрд░ोрдзी рдЧुрдг рд╡ाрд▓े рд╣ैं, рдЬैрд╕े рдЬुрдЧрдиू рдФрд░ рд╕ूрд░्рдп, рдЬैрд╕े рд╕ेрд╡рдХ рдФрд░ рд░ाрдЬा, рдЬैрд╕े рдХुрдЖँ рдФрд░ рд╕рдоुрдж्рд░ рддрдеा рдЬैрд╕े рдЕрдгु рдФрд░ рдкृрде्рд╡ी (рд╢्рд▓ोрдХ 244)। рдЗрди рджोрдиों рдХे рдмीрдЪ рдХोрдИ рддाрджाрдд्рдо्рдп рдирд╣ीं рд╣ो рд╕рдХрддा, рдЬो рдХि рддрдд् рдФрд░ рдд्рд╡рдо् рд╢рдм्рджों рдХे рд╢ाрдм्рджिрдХ рдЕрд░्рде ( рд╡ाрдХ्рдпाрд░्рде ) рд╣ैं। рддाрджाрдд्рдо्рдп рдХेрд╡рд▓ рдЙрдирдХे рдиिрд╣िрдд рдЕрд░्рдеों ( рд▓рдХ्рд╖्рдпाрд░्рде ) рдХे рдмीрдЪ рд╣ै । рд╢ाрдм्рджिрдХ рдЕрд░्рдеों рдХे рдмीрдЪ рд╡िрд░ोрдз рдЙрдкाрдзि рдХे рдХाрд░рдг рд╣ै , рдХ्рдпोंрдХि рддрдд् рдХा рд╢ाрдм्рджिрдХ рдЕрд░्рде рдм्рд░рд╣्рдо рд╣ै, рдЬिрд╕рдХे рд╕ाрде рдоाрдпा рдХी рдЙрдкाрдзि рдпा рд╕ीрдоिрдд рд╕рд╣ाрдпрдХ рд╡рд╕्рддु рд╣ै рдФрд░ рдд्рд╡рдо् рдХा рд╢ाрдм्рджिрдХ рдЕрд░्рде рдЕрдд्рдоा рд╣ै , рдЬिрд╕рдХे рд╕ाрде рдкाँрдЪ рдХोрд╢ों рдХी рд╕ीрдоिрдд рд╕рд╣ाрдпрдХ рд╡рд╕्рддु рд╣ै। рдЬрдм рдпे рд╕ीрдоिрдд рд╕рд╣ाрдпрдХ рд╡рд╕्рддुрдПँ, рдЬो рдиिрд░рдкेрдХ्рд╖ рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг рд╕े рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рдирд╣ीं рд╣ैं, рдирдХाрд░ рджी рдЬाрддी рд╣ैं, рддो рди рддो рдИрд╢्рд╡рд░ рд╣ै рдФрд░ рди рд╣ी рдЬीрд╡ । рддрдд् рдФрд░ рдд्рд╡рдо् (рд╡рд╣ рдФрд░ рддू) рджो рд╢рдм्рджों рдХो рдЙрдирдХे рдиिрд╣िрдд рдЕрд░्рдеों рд╕े рдаीрдХ рд╕े рд╕рдордЭрдиा рдЪाрд╣िрдП, рддाрдХि рдЙрдирдХे рдмीрдЪ рдкूрд░्рдг рдкрд╣рдЪाрди рдХे рдорд╣рдд्рд╡ рдХो рд╕рдордЭा рдЬा рд╕рдХे। рдпрд╣ рди рддो рдЙрдирдХे рд╢ाрдм्рджिрдХ рдЕрд░्рде рдХो рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рдирдХाрд░ рдХрд░ рдХिрдпा рдЬाрдиा рдЪाрд╣िрдП рдФрд░ рди рд╣ी рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рдЕрд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдХрд░рдХे, рдмрд▓्рдХि рджोрдиों рдХे рд╕ंрдпोрдЬрди рд╕े рдХिрдпा рдЬाрдиा рдЪाрд╣िрдП।
рдиिрд╣िрдд рдЕрд░्рде рддीрди рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рд╣ोрддे рд╣ैं:-- рдЬрд╣рд▓-рд▓рдХ्рд╖рдгा, рдЕрдЬрд╣рд▓-рд▓рдХ्рд╖рдгा рдФрд░ рдЬрд╣рджрдЬрд╣рд▓-рд▓рдХ्рд╖рдгा।
рдЬрд╣ाрд▓-рд▓рдХ्рд╖рдгा - рд╢ाрдм्рджिрдХ рдЕрд░्рде рдХो рдд्рдпाрдЧрдХрд░ рдЙрд╕рдХे рдЕрдиुрд░ूрдк рдХोрдИ рджूрд╕рд░ा рдЕрд░्рде рдЕрдкрдиाрдиा рд╣ोрддा рд╣ै। рдЗрд╕рдХा рдПрдХ рдЙрджाрд╣рд░рдг рд╣ै 'рдЧंрдЧाрдпрдо рдШोрд╖ा ' , рдЬिрд╕рдХा рд╢ाрдм्рджिрдХ рдЕрд░्рде рд╣ै ' рдЧंрдЧा рдирджी рдкрд░ рдмрд╕ा рдПрдХ рдЧांрд╡ '। рдЪूंрдХि рдирджी рдкрд░ рдХोрдИ рдЧांрд╡ рдирд╣ीं рд╣ो рд╕рдХрддा, рдЗрд╕рд▓िрдП рдирджी рдХा рдХिрдиाрд░ा рд╣ी рдЕрднिрдк्рд░ेрдд рд╣ै। рдпрд╣ां ' рдЧंрдЧा ' рд╢рдм्рдж рдХा рд╢ाрдм्рджिрдХ рдЕрд░्рде рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рдд्рдпाрдЧ рджेрдиा рд╣ोрдЧा рдФрд░ рдиिрд╣िрдд рдЕрд░्рде 'рдХिрдиाрд░े' рдХो рдЕрдкрдиाрдиा рд╣ोрдЧा।
рдЕрдЬрд╣рд▓-рд▓рдХ्рд╖рдгा-- рд╢рдм्рдж рдХे рд╢ाрдм्рджिрдХ рдЕрд░्рде рдХो рдЫोрдб़े рдмिрдиा, рдЙрд╕рдоें рдиिрд╣िрдд рдЕрд░्рде рдХो рднी рдЕрдкрдиाрдпा рдЬाрддा рд╣ै, рддाрдХि рд╡्рдпрдХ्рдд рдХिрдП рдЬाрдиे рд╡ाрд▓े рдЕрд░्рде рдХो рдк्рд░ाрдк्рдд рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХे। рдЗрд╕рдХा рдПрдХ рдЙрджाрд╣рд░рдг рд╣ै, рд╡ाрдХ्рдп, 'рд▓ाрд▓ рджौрдб़ рд░рд╣ा рд╣ै', рдЬिрд╕рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдпрд╣ рдмрддाрдиा рд╣ै рдХि рд▓ाрд▓ рдШोрдб़ा рджौрдб़ рд░рд╣ा рд╣ै। рдпрд╣ाँ 'рд▓ाрд▓' рд╢рдм्рдж рдХा рд╢ाрдм्рджिрдХ рдЕрд░्рде рдмрд░рдХрд░ाрд░ рд░рдЦा рдЧрдпा рд╣ै рдФрд░ рд╡ाрдХ्рдп рдХा рд╕рд╣ी рдЕрд░्рде рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдиिрд╣िрдд рд╢рдм्рдж 'рдШोрдб़ा' рдЬोрдб़ा рдЧрдпा рд╣ै।
рдЬрд╣ाрджाрдЬрд╣ाрд▓-рд▓рдХ्рд╖рдгा-- рдпрд╣ाँ рд╢ाрдм्рджिрдХ рдЕрд░्рде рдХा рдПрдХ рднाрдЧ рд░рдЦा рдЬाрддा рд╣ै рдФрд░ рджूрд╕рд░ा рднाрдЧ рдЫोрдб़ рджिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। 'рдпрд╣ рд╡рд╣ рджेрд╡рджрдд्рдд рд╣ै' рд╡ाрдХ्рдп рдХा рдЕрд░्рде рдЗрд╕ рд▓рдХ्рд╖рдгा рдХे рдк्рд░рдпोрдЧ рд╕े рд▓рдЧाрдпा рдЧрдпा рд╣ै । рдЗрд╕ рд╡ाрдХ्рдп рд╕े рдЬो рдЕрд░्рде рд╡्рдпрдХ्рдд рдХрд░рдиा рд╣ै рд╡рд╣ рдпрд╣ рд╣ै рдХि рд╡рд░्рддрдоाрди рд╕рдордп рдоें рд╡рд░्рддрдоाрди рд╕्рдеाрди рдкрд░ рдЬो рджेрд╡рджрдд्рдд рджिрдЦाрдИ рджे рд░рд╣ा рд╣ै, рд╡рд╣ рд╡рд╣ी рд╡्рдпрдХ्рддि рд╣ै рдЬो рдкрд╣рд▓े рдХिрд╕ी рдЕрди्рдп рд╕्рдеाрди рдкрд░ рджेрдЦा рдЧрдпा рдеा। 'рдпрд╣' рд╢рдм्рдж рдХा рд╢ाрдм्рджिрдХ рдЕрд░्рде рд╡рд░्рддрдоाрди рд╕рдордп рдФрд░ рд╕्рдеाрди рд╕े рдЬुрдб़ा рджेрд╡рджрдд्рдд рд╣ै। 'рд╡рд╣' рд╢рдм्рдж рдХा рд╢ाрдм्рджिрдХ рдЕрд░्рде рдкिрдЫрд▓े рд╕рдордп рдФрд░ рдХिрд╕ी рдЕрди्рдп рд╕्рдеाрди рд╕े рдЬुрдб़ा рджेрд╡рджрдд्рдд рд╣ै। рдЪूँрдХि рдпрд╣ рд╡ाрдХ्рдп рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рд╕рдордп рдкрд░ рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рд╕्рдеाрдиों рдкрд░ рджेрдЦे рдЧрдП рд╡्рдпрдХ्рддि рдХी рдкрд╣рдЪाрди рдмрддाрдиे рдХा рджाрд╡ा рдХрд░рддा рд╣ै, рдЗрд╕рд▓िрдП 'рдпрд╣' рдФрд░ 'рд╡рд╣' рд╢рдм्рджों рдж्рд╡ाрд░ा рдмрддाрдП рдЧрдП рд╕्рдеाрди рдФрд░ рд╕рдордп рдХे рд╕ंрджрд░्рдн рдХो рдд्рдпाрдЧрдХрд░ рдФрд░ рджेрд╡рджрдд्рдд рдХे рд╕ंрджрд░्рдн рдХो рдмрдиाрдП рд░рдЦрдиे рд╕े рд╣рдоें рдпрд╣ рдЕрд░्рде рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддा рд╣ै। рдЗрд╕े рднрдЧрдд्рдпाрдЧ-рд▓рдХ्рд╖рдгा рднी рдХрд╣рддे рд╣ैं । рдЗрд╕ рд╡िрдзि рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХрд░рдХे рддрдд्рдд्рд╡рдорд╕ि рд╡ाрдХ्рдп рдХा рдЕрд░्рде рдк्рд░ाрдк्рдд рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдЬिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ 'рдпрд╣ рд╡рд╣ рджेрд╡рджрдд्рдд рд╣ै' рд╡ाрдХ्рдп рдоें рдкрд░рд╕्рдкрд░ рд╡िрд░ोрдзी рдЧुрдгों рдХो рдЕрд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдХрд░рдХे рдПрдХрддा рдмрддाрдИ рдЧрдИ рд╣ै, рдЙрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░ 'рд╡рд╣ рддू рд╣ै' рд╡ाрдХ्рдп рдоें рдкрд░рд╕्рдкрд░ рд╡िрд░ोрдзी рдЧुрдгों (рдЕрд░्рдеाрдд рд╕ीрдоिрдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рдЙрдкрдмंрдз) рдХो рдЕрд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдХрд░ рджिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдпрд╣ рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖ рдиिрдХрд▓рддा рд╣ै рдХि рдЬीрд╡ рдФрд░ рдм्рд░рд╣्рдо рдоूрд▓рддः рдПрдХ рд╣ी рд╣ैं, рдЬрдм рд╕ीрдоिрдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рдЙрдкрдмंрдз, рдоाрдпा рдФрд░ рдкाँрдЪ рдХोрд╢ рдЕрд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдХрд░ рджिрдП рдЬाрддे рд╣ैं।
рдЬीрд╡ाрдд्рдоा рдФрд░ рдм्рд░рд╣्рдо рдХी рдПрдХрддा рдХा рдмोрдз рд╣ी рдоोрдХ्рд╖ рд╣ै। рдпрд╣ рдХोрдИ рдРрд╕ी рдЕрд╡рд╕्рдеा рдирд╣ीं рд╣ै рдЬो рдоृрдд्рдпु рдХे рдмाрдж рдХिрд╕ी рджूрд╕рд░े рд▓ोрдХ рдоें рдк्рд░ाрдк्рдд рдХी рдЬा рд╕рдХрддी рд╣ै, рдмрд▓्рдХि рдпрд╣ рддो рдЬीрд╡рди рдоें рд╣ी рдк्рд░ाрдк्рдд рдХी рдЬा рд╕рдХрддी рд╣ै। рдЗрд╕े рдЬीрд╡рдирдоुрдХ्рддि рдХрд╣рддे рд╣ैं। рдЗрд╕ рдмोрдз рдХे рддीрди рд╕ाрдзрди рд╣ैं - рд╢्рд░рд╡рдг , рдордирди рдФрд░ рдиिрджिрдз्рдпрд╕рди । ' рд╢्рд░рд╡рдг ' рдХा рдЕрд░्рде рдХेрд╡рд▓ рдЙрдкрдиिрд╖рджों рдХा рд╡рд░्рдгрди рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рдЧुрд░ु рдХो рд╕ुрдирдиा рдирд╣ीं рд╣ै , рдмрд▓्рдХि рдЗрд╕ рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖ рдкрд░ рдкрд╣ुँрдЪрдиा рд╣ै рдХि рд╕рднी рдЙрдкрдиिрд╖рджों рдХा рддाрдд्рдкрд░्рдп рдЬीрд╡ाрдд्рдоा рдФрд░ рдм्рд░рд╣्рдо рдХी рдПрдХрддा рд╣ै । 'рдЪिंрддрди' рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै рдЧुрд░ु рд╕े рд╕ुрдиी рд╣ुрдИ рдмाрддों рдХो рдорди рдоें рддрд░्рдХ-рд╡िрддрд░्рдХ рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рд░рдЪрдиाрдд्рдордХ рдвंрдЧ рд╕े рдордердиा рдФрд░ рдЙрд╕рдХी рд╕рдд्рдпрддा рдХे рдмाрд░े рдоें рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖ рдкрд░ рдкрд╣ुँрдЪрдиा। 'рдз्рдпाрди' рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै рдорди рдХो рдм्рд░рд╣्рдо рдХे рд╡िрдЪाрд░ рдкрд░ рд╕्рдеिрд░ рд░рдЦрдиा, рдЕрди्рдп рдХिрд╕ी рд╡िрдЪाрд░ рд╕े рдмाрдзिрдд рди рд╣ोрдиा।
рд╢्рд░рд╡рдг -рдордирди : 'рд╕ुрдирдиे' рдЖрджि рд╕े рдк्рд░ाрдк्рдд рдкрд░िрдгाрдо।
'рд╢्рд░рд╡рдг' рд╕े рдпрд╣ рд╕ंрджेрд╣ рджूрд░ рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै рдХि рдЙрдкрдиिрд╖рджिрдХ рдкाрда рдЬो рдк्рд░рдоाрдг (рдЬ्рдЮाрди рдХा рд╕्рд░ोрдд) рд╣ै, рдм्рд░рд╣्рдо рдХी рд╡्рдпाрдЦ्рдпा рдХрд░рддा рд╣ै рдпा рдХिрд╕ी рдФрд░ рдЪीрдЬ़ рдХी। рдЗрд╕ рд╕ंрджेрд╣ рдХो рдк्рд░рдоाрдг рдЕрд╕рдо्рднрд╡рдиा рдпा рдк्рд░рдоाрдг рдХे рдмाрд░े рдоें рд╕ंрджेрд╣ рдХे рд░ूрдк рдоें рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै ।
рдордирди рдпा 'рдЪिंрддрди' рдЗрд╕ рд╕ंрджेрд╣ рдХो рджूрд░ рдХрд░рддा рд╣ै рдХि рдм्рд░рд╣्рдо рдФрд░ рдЬीрд╡ рдПрдХ рд╣ैं рдпा рдирд╣ीं। рдЗрд╕ рд╕ंрджेрд╣ рдХो рдк्рд░рдоेрдп рдЕрд╕рдо्рднрд╡рдиा рдХрд╣рддे рд╣ैं।
рдз्рдпाрди рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдорди рдХी рдПрдХाрдЧ्рд░рддा рд╡िрдХрд╕िрдд рдХрд░рдХे рдЧрд▓рдд рдзाрд░рдгाрдУं рдХो рджूрд░ рдХрд░рдиा рд╣ै, рдЬैрд╕े рдХि 'рдм्рд░рд╣्рдоांрдб рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рд╣ै; рдм्рд░рд╣्рдо рдФрд░ рдЬीрд╡ рдХे рдмीрдЪ рдХा рдЕंрддрд░ рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рд╣ै', рдЬो рдЙрдкрдиिрд╖рджों рдХी рд╢िрдХ्рд╖ाрдУं рдХे рд╡िрдкрд░ीрдд рд╣ैं । рдРрд╕ी рдЧрд▓рдд рдзाрд░рдгाрдУं рдХो рд╡िрдкрд░ीрддрднाрд╡рдиा рдХे рдиाрдо рд╕े рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै ।
рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╢्рд░рд╡рдг, рдордирди рдФрд░ рдиिрджिрдз्рдпाрд╕рди рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдЖрдд्рдо-рд╕ाрдХ्рд╖ाрдд्рдХाрд░ рдХे рдоाрд░्рдЧ рдоें рдЖрдиे рд╡ाрд▓ी рд╢ंрдХाрдУं рдФрд░ рдЧрд▓рдд рдзाрд░рдгाрдУं рд░ूрдкी рдмाрдзाрдУं рдХो рджूрд░ рдХрд░рдиा рд╣ै।
рдЬрдм рдорди рдзीрд░े-рдзीрд░े рдз्рдпाрдиी рдХे рд╡िрдЪाрд░ों рдФрд░ рдз्рдпाрди рдХी рдХ्рд░िрдпा рдХो рдд्рдпाрдЧ рджेрддा рд╣ै рдФрд░ рдз्рдпाрди рдХा рд╡िрд╖рдп рдЖрдд्рдоा рдоें рд▓ीрди рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै, рддो рдЙрд╕े рд╕рдоाрдзि рдХी рдЕрд╡рд╕्рдеा рдХрд╣рддे рд╣ैं। рдЗрд╕ рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рдорди рдПрдХ рдРрд╕े рд╕्рдеाрди рдкрд░ рд░рдЦे рджीрдкрдХ рдХी рд▓ौ рдХी рддрд░рд╣ рд╕्рдеिрд░ рд╣ोрддा рд╣ै рдЬрд╣ाँ рд╣рд╡ा рдмिрд▓्рдХुрд▓ рдирд╣ीं рдЖрддी। рдЗрд╕рдХा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рднрдЧрд╡рдж्рдЧीрддा, рдЕрдз्рдпाрдп 6, рд╢्рд▓ोрдХ 19 рдоें рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдпрдж्рдпрдкि рдЗрд╕ рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рдЖрдд्рдоा рдХो рд╡िрд╖рдп рдоाрдирдХрд░ рдоाрдирд╕िрдХ рдХाрд░्рдп рдХा рдХोрдИ рд╡्рдпрдХ्рддिрдкрд░рдХ рдЬ्рдЮाрди рдирд╣ीं рд╣ोрддा рд╣ै, рдлिрд░ рднी рд╕рдоाрдзि рд╕े рдЙрднрд░рдиे рдХे рдмाрдж рд╕्рдорд░рдг рд╕े рдЗрд╕ рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рдЗрд╕рдХे рдиिрд░ंрддрд░ рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдХा рдЕрдиुрдоाрди рд▓рдЧाрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕рд╕े рдкрддा рдЪрд▓рддा рд╣ै рдХि рд╕рдоाрдзि рдоें рдХेрд╡рд▓ рдорди рдХी рд╡ृрдд्рддिрдпाँ рд╕рдоाрдк्рдд рд╣ोрддी рд╣ैं, рд▓ेрдХिрди рдорди рд╕्рд╡рдпं рд╡िрд▓ीрди рдирд╣ीं рд╣ोрддा рд╣ै। рдРрд╕ी рд╕рдоाрдзि рд╕े, рдЬिрд╕े рдиिрд░्рд╡िрдХрд▓्рдк рд╕рдоाрдзि рдХे рд░ूрдк рдоें рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै, рд╕рднी рд╕ंрдЪिрдд рдХрд░्рдо рдФрд░ рд╕рднी рдЗрдЪ्рдЫाрдПँ, рдЬो рджेрд╣ांрддрд░рдг рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдХे рдмीрдЬ рд╣ैं, рдирд╖्рдЯ рд╣ो рдЬाрддी рд╣ैं। рддрдм рдорд╣ाрд╡ाрдХ्рдп 'рд╡рд╣ рддू рд╣ै' рдм्рд░рд╣्рдо рдХी рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖ рдк्рд░ाрдк्рддि рдХो рдЬрди्рдо рджेрддा рд╣ै। рдЧुрд░ु рд╕े рдк्рд░ाрдк्рдд рдм्рд░рд╣्рдо рдХा рдЕрдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖ рдЬ्рдЮाрди, рдЙрд╕ рдЬ्рдЮाрди рдХी рдк्рд░ाрдк्рддि рддрдХ рдХिрдП рдЧрдП рд╕рднी рдкाрдкों рдХो рдЬрд▓ा рджेрддा рд╣ै। рдм्рд░рд╣्рдо рдХी рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖ рдЕрдиुрднूрддि, рдЕрд╡िрдж्рдпा рдХो рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рдирд╖्рдЯ рдХрд░ рджेрддी рд╣ै, рдЬो рдмाрд░-рдмाрд░ рдЬрди्рдо-рдорд░рдг рдХे рдЪрдХ्рд░ рдХा рдоूрд▓ рдХाрд░рдг рд╣ै।
рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдЖрдд्рдоा рдХो рдкांрдЪ рдХोрд╢ों рд╕े рдЕрд▓рдЧ рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП рдФрд░ рдмंрдзрди рд╕े рдоुрдХ्рддि рдкाрдиे рдХे рд▓िрдП рдорди рдХो рдЖрдд्рдоा рдкрд░ рдХेंрдж्рд░िрдд рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП।
рдЕрдз्рдпाрдп 1 рдХा рдЕंрдд
===========
1.рдкंрдЪрджрд╢ी рдХे рдк्рд░рдд्рдпрдХ рддрдд्рдд्рд╡ рд╡िрд╡ेрдХ рдк्рд░рдХрд░рдг рдоें, рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеी рдХो рдЧुрд░ु рдХे рдоाрд░्рдЧрджрд░्рд╢рди рдоें рдкрд░ोрдХ्рд╖ рдЬ्рдЮाрди рд╣ाрд╕िрд▓ рдХрд░рдиे рдХे рдмाрдж, рдм्рд░рд╣्рдордиिрд╖्рда рдкुрд░ुрд╖ рд╕े рдоाрд░्рдЧрджрд░्рд╢рди рдоिрд▓рддा рд╣ै. рдЗрд╕рдХे рдмाрдж, рдЕрдкрд░ोрдХ्рд╖ рдЬ्рдЮाрди рдШрдЯिрдд рд╣ोрддा рд╣ै рдФрд░ рд╢िрд╖्рдп рдХो рдЖрдд्рдоा / рдм्рд░рд╣्рдо рдХा рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖ рдЕрдиुрднрд╡ рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддा рд╣ै।
рдХोрдИ рдЯिрдк्рдкрдгी рдирд╣ीं:
рдПрдХ рдЯिрдк्рдкрдгी рднेрдЬें